Με απόφαση της κυβέρνησης του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της τουρκικής κυβέρνησης η Άγκυρα προχωρά από τις 8 Απριλίου στην αναστολή της εφαρμογής της Συνθήκης για τις Συμβατικές Ένοπλες Δυνάμεις στην Ευρώπη, γνωστή ως CFE.
Οι εκτιμήσεις Ελλήνων αναλυτών δεν είναι και πολύ καλές ως προς το τί σημαίνει η κίνηση αυτή της Τουρκίας.
Πηγή στην Τουρκία που δεν θέλησε να την κατονομάσουμε μας είπε πως εκτιμά ότι: «Αυτό σημαίνει ότι βασικά δεν χρειάζεται να μοιραζόμαστε τόσες πολλές πληροφορίες σχετικά με τα όπλα που παράγουμε».
Παρόμοια είναι και η άποψη του Τούρκου στρατιωτικού αναλυτή Μουράτ Ασλάν του think tank SETA, καθώς θεωρεί λίγο πολύ αυτή την Συνθήκη ξεπερασμένη: «Πρόκειται για μια συνθήκη που υπογράφηκε το 1990 για τη μείωση του κινδύνου σύγκρουσης μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ. Η συνθήκη σχεδιάστηκε για να εφαρμόσει αποτελεσματικά τη διαδικασία διαχείρισης κρίσεων της μεταψυχροπολεμικής εποχής.
Η Ρωσία ανέστειλε τη συμφωνία τον Νοέμβριο του 2023 και ως απάντηση οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ διέκοψαν τη λειτουργία της. Από τη στιγμή που η Ρωσία είναι έξω, δεν έχει κανένα νόημα να έχουμε τις χώρες του ΝΑΤΟ να ελέγχουν η μία την άλλη. Χώρες του πρώην σοβιετικού μπλοκ στην Ευρώπη, εκτός από τη Ρωσία, είναι πλέον μέλη του ΝΑΤΟ.
Ως εκ τούτου, η συνθήκη δεν λειτουργεί πλέον παρά το γεγονός ότι οι ηγέτες της κοινής γνώμης και οι ηγέτες των κυβερνήσεων καλούν το κοινό τους να είναι έτοιμο για έναν ακόμη πόλεμο. Ως εκ τούτου, η Συνθήκη έχει χάσει την πρακτική της.
Η απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης, εκτιμώ, δεν αφορά την έναρξη εξοπλιστικού προγράμματος για τις Ένοπλες Δυνάμεις. το τρέχον απόθεμα έχει ήδη γεράσει και θα αντικατασταθεί από αποτελεσματικά συστήματα μάχης. Τα νούμερα θα είναι στα ίδια επίπεδα. Για παράδειγμα, τα M60 και M48 των χερσαίων δυνάμεων θα αντικατασταθούν από το ALTAY, το οποίο βρίσκεται ακόμη στη δοκιμαστική φάση.
Όσον αφορά τον μηχανισμό ελέγχου, η συνθήκη απαιτεί ανοιχτούς ουρανούς που να διευκολύνουν την πτήση πάνω από τις στρατιωτικές μονάδες. Σε αυτήν την εποχή πληροφοριών, ο ανοιχτός ουρανός έχει χάσει την σημασία του. Κάθε πληροφορία για τα όπλα κυκλοφορεί από τα μέσα ενημέρωσης.
Η αξιολόγηση της απειλής της Τουρκίας, από την άλλη πλευρά, απαιτεί υψηλό βαθμό ετοιμότητας. Από την άλλη, αυτό το βήμα δεν είναι για την αύξηση του αριθμού των όπλων και του εξοπλισμού ή αλλιώς σε βάρος των χωρών του ΝΑΤΟ.
Το βλέπω ως ένα ρεαλιστικό βήμα».
Η τοποθέτηση του Αντιστράτηγου ε.α Γιάννη Μπαλτζώη και προέδρου του ΕΛΙΣΜΕ κρούει κώδωνα κινδύνου καθώς βλέπει ύποπτη αυτή την εξέλιξη εκ μέρους της Άγκυρας: «Η απόφαση της Τουρκίας να αναστείλει την εφαρμογή της συνθήκης CFE, προκάλεσε εύλογες απορίες, όπως ποια είναι η Συνθήκη, τι προβλέπει και γιατί το κάνει η Τουρκία.
Ας δούμε το ιστορικό.
Στις 19 Νοεμβρίου 1990, υπογράφηκε στο Παρίσι η Συνθήκη CFE, από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων των κρατών μελών του ΝΑΤΟ και του τότε Συμφώνου της Βαρσοβίας. Ο κύριος στόχος της Συνθήκης ήταν να μειώσει την πιθανότητα αιφνιδιαστικής ένοπλης επίθεσης, από την συγκέντρωση μεγάλων δυνάμεων της μιας πλευράς και την πυροδότηση μεγάλων επιθετικών επιχειρήσεων στην Ευρώπη.
Η Συνθήκη θέσπισε ίσους περιορισμούς στους δύο Συνασπισμούς καθορίζοντας συνοπτικά τα εξής:
20.000 άρματα μάχης (όχι περισσότερα από 16.500 σε ενεργές μονάδες),
30.000 τεθωρακισμένα οχήματα (όχι περισσότερα από 27.300 σε ενεργές μονάδες), από τα οποία το πολύ 18.000 θα είναι τεθωρακισμένα οχήματα μάχης (ΤΟΜΑ)
20.000 πυροβόλα (17.000 σε ενεργές μονάδες),
6.800 μαχητικά αεροσκάφη.
2.000 επιθετικά ελικόπτερα.
Κάθε Κράτος Μέρος να παρέχει ενημέρωση για τα μέγιστα επίπεδα των όπλων και εξοπλισμού των.
Τα Κράτη Μέρη να παρέχουν κοινοποιήσεις και να ανταλλάσσουν πληροφορίες μεταξύ των , καθώς και το δικαίωμα κάθε κράτους να διενεργεί επιθεωρήσεις και να αποδέχεται επιθεωρήσεις.
Στις 10 Ιουλίου 1992, στο Ελσίνκι, τα Κράτη- Μέρη της Συνθήκης CFE υπέγραψαν την «τελική πράξη της Διαπραγμάτευσης», την Συμφωνία CFE-1A, που καθόρισε όρια στο επίπεδο του στρατιωτικού προσωπικού, με εξαίρεση τις ναυτικές δυνάμεις, τις δυνάμεις εσωτερικής ασφάλειας και τις δυνάμεις υπό τη διοίκηση του ΟΗΕ. Η Συμφωνία CFE-1A, προέβλεπε ανταλλαγές πληροφοριών σχετικά με τον αριθμό του προσωπικού και επιθεωρήσεις για επαλήθευση της συμμόρφωσης .
Τέθηκε σε ισχύ στις 9 Νοεμβρίου 1992 και σε αντίθεση με τη Συνθήκη CFE, η Συμφωνία CFE-1A είναι ένα πολιτικά δεσμευτικό μέσο και ως εκ τούτου δεν χρειάζεται επικύρωση. Το 2007 η Ρωσία αποχώρησε από τη συνθήκη διαμαρτυρόμενη για την αντιπυραυλική ασπίδα που σχεδίαζαν οι ΗΠΑ. Έτσι το ΝΑΤΟ και η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν λαμβάνουν πλέον από τις 15 Δεκεμβρίου 2007 καμία πληροφορία για τις συμβατικές δυνάμεις της Ρωσίας. Τελικά η Ρωσία αποσύρθηκε επισήμως από τη συνθήκη CFE πέρυσι στις 7 Νοεμβρίου 2023. Μετά την απόσυρση της Ρωσίας, οι ΗΠΑ ανέστειλαν την εφαρμογή της συνθήκης.
Η απόφαση της Τουρκίας να αναστείλει την εφαρμογή της συνθήκης CFE σηματοδοτεί αλλαγή στην εθνική της πολιτική. Με αυτή την απόφαση, δύναται να αυξήσει τις δυνάμεις της, να εξοπλιστεί όσο επιθυμεί και να τοποθετήσει στρατιωτικές δυνάμεις και βαρέα όπλα οπουδήποτε στο έδαφός της και σε οποιαδήποτε ποσότητα επιθυμεί, χωρίς περιορισμό ή ενημέρωση. Αυτό ανοίγει νέους δρόμους για την ανάπτυξη συμβατικών όπλων και δυνάμεων, ιδιαίτερα σε περιοχές κοντά στον Καύκασο και στις κουρδικές περιοχές εκτός Τουρκίας και σκεφτείτε γιατί.
Η συνθήκη CFE προφανώς είχε αδρανοποιηθεί εδώ και σχεδόν 20 χρόνια. Όμως, οποιαδήποτε αλλαγή στην στρατιωτική ισορροπία των κρατών, μπορεί να επηρεάσει τις διπλωματικές σχέσεις , την περιφερειακή ασφάλεια και την ισορροπία δυνάμεων σε μια περιοχή, ιδιαίτερα δε μεταξύ γειτονικών κρατών όπως η Ελλάδα και η Τουρκία. με τις σχέσεις έντασης και απειλών εκ μέρους της Τουρκίας. Εκτιμάται, ότι οι λόγοι της αναστολής της Συνθήκης από την Τουρκία είναι ύποπτοι. Εκτιμάται ότι, ο σκοπός είναι η αύξηση των στρατιωτικών της δυνάμεων, με παράλληλη αύξηση των οπλικών συστημάτων της.
Το γιγαντιαίο εξοπλιστικό πρόγραμμα της δείχνει τις προθέσεις της. Γιατί εξοπλίζεται με ραγδαίο ρυθμό και σε απίστευτη ποσότητα και αποτελεσματικότητα, αν δεν έχει την πρόθεση να τον χρησιμοποιήσει; Από ποιον γείτονα απειλείται , ο δεύτερος στρατός του ΝΑΤΟ και ο πρώτος της Ευρώπης και υπερεξοπλίζεται;
Εκτιμάται ότι θα χρησιμοποιηθεί και σύντομα κατά των Κούρδων στο εσωτερικό, αλλά και στο εξωτερικό (Συρία , Ιράκ). Εκτιμάται, ότι προετοιμάζεται για ολοκληρωτικό πόλεμο έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου;
Θα πρέπει να είμαστε συνεχώς ενήμεροι, αποφασισμένοι και έτοιμοι αν απαιτηθεί. Και για να το επιτύχουμε, να πράξουμε και εμείς το ίδιο. Να αναστείλουμε την συμμετοχή μας, ώστε να έχουμε στρατό, όπου κρίνεται σκόπιμο. Περισσότερο στα νησιά μας, ενισχύοντας τα στρατιωτικά, ακόμη περισσότερο.
«Οι καιροί ου μαινετοί». Θουκυδίδης»
Ο Καθηγητής της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων Κωνσταντίνος Γρίβας βλέπει και αυτός ως τουλάχιστον επικίνδυνη την αποχώρηση της Τουρκίας από την CFE καθώς στόχος της είναι η Ελλάδα: «Η «αναστολή» της συμμετοχής της Τουρκίας στη συνθήκη CFE, δηλαδή ουσιαστικά η απόσυρση από αυτήν, επιβεβαιώνει τις τεράστιες γεωπολιτικές φιλοδοξίες της Άγκυρας και την μακροπρόθεσμη επικινδυνότητά της έναντι της Ελλάδας. Καταρχάς, ενισχύει τη διαρκή προσπάθειά της για αυτονόμησή της από τις συλλογικές δομές της Δύσης και έξοδό της από τη μεταψυχροπολεμική εποχή.
Έτσι, διατρανώνει ότι εισέρχεται ως αυτόνομη μεγάλη δύναμη σε μια νέα εποχή, αδιαμόρφωτη ακόμη, στην οποία θα επιβάλει τον ρόλο και τη θέση της δια της ισχύος. Αν η απόσυρση της Πολωνίας από τη CFE είχε αμυντικό χαρακτήρα, δεδομένου ότι η Πολωνία έχει απέναντί της τη Ρωσία και χρειάζεται περισσότερα οπλικά συστήματα από αυτά που της επέτρεπαν οι οροφές της CFE, η επιλογή της Τουρκίας έχει ξεκάθαρα επιθετικό χαρακτήρα.
Η Τουρκία δεν αντιμετωπίζει κανενός είδους απειλή, οι οροφές των οπλικών συστημάτων ήταν πολύ υψηλές και υπερκάλυπταν τις αμυντικές της ανάγκες και είχε εξασφαλίσει και μια μεγάλη περιοχή στη νοτιοανατολική Τουρκία που εξαιρούνταν από τις διατάξεις της Συνθήκης. Άρα, δηλώνει ευθαρσώς ότι θα αναπτύξει ένα τεράστιο οπλοστάσιο, το οποίο μόνον επιθετικούς σκοπούς μπορεί να έχει. Και ο «φυσικός» στόχος αυτού του οπλοστασίου είναι η χώρα μας. Καμία άλλη χώρα ή υποκρατική δύναμη της περιοχής δεν έχει ούτε στο ελάχιστο δυνατότητες που θα απαιτούσαν την ανάπτυξη ενός τέτοιου οπλοστασίου.
Επίσης, η έξοδος από τη CFE θα πρέπει να εξεταστεί εν παραλλήλω με την πρόσφατη παραγγελία από τις ΗΠΑ ενός τεράστιου εξοπλιστικού πακέτου όπλων υψηλής τεχνολογίας σχεδιασμένων να ασκήσουν μαζικές επιθέσεις κορεσμού εναντίον ενός αντιπάλου υψηλής τεχνολογίας, όπως ήταν οι πάνω από 950 πυραύλους αέρος – αέρος μεγάλου βεληνεκούς AIM – 120C8 AMRAAM, 400 πυραύλους αντιραντάρ για καταστολή αεράμυνας κλπ.
Και ο γεωπολιτικός στόχος που υπηρετεί αυτό το τεράστιο οπλοστάσιο είναι η δηλωμένη αμφισβήτηση της ελληνικής εθνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο, καθώς και η τοποθέτηση της Κυπριακής Δημοκρατίας σε έναν ασφυκτικό γεωπολιτικό κλοιό».
