Είναι γεγονός ότι οι Αμερικανοτουρκικές σχέσεις επί Προεδρίας Μπάϊντεν βρίσκονται στο "ναδίρ" εδώ και πολύ καιρό, με τάσεις βελτίωσης εσχάτως, με αφορμή την αποδοχή εισόδου της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ από τον Ερντογάν και την πώληση 40 μαχητικών F-16 BLOCK-70 από τις ΗΠΑ στην Άγκυρα.
Ωστόσο είναι κάτι παραπάνω από εμφανές ότι ο Τούρκος Πρόεδρος προτιμάει τον Τράμπ στο "τιμόνι" των ΗΠΑ από τον Μπάϊντεν, ευελπιστώντας σύμφωνα με άρθρο του Τουρκικού Κρατικού Πρακτορείου ANADOLU, "σε άρση των δεσμεύσεων της Ουάσιγκτον έναντι της Συμμαχίας, δίνοντας την δυνατότητα στην Τουρκία,να παίξει ηγετικό ρόλο σε όλες τις διευθετήσεις ασφαλείας της Κεντρικής και Δυτικής Ευρώπης", επισημαίνοντας:
Η συλλογική ασφάλεια του ΝΑΤΟ
"Σύμφωνα με το άρθρο 5 της Συνθήκης του ΝΑΤΟ, "Τα μέρη συμφωνούν ότι μια ένοπλη επίθεση εναντίον ενός ή περισσοτέρων από αυτά στην Ευρώπη ή τη Βόρεια Αμερική θα θεωρείται επίθεση εναντίον όλων τους και κατά συνέπεια συμφωνούν ότι, εάν συμβεί μια τέτοια ένοπλη επίθεση, καθένα από αυτά, κατά την άσκηση του δικαιώματος ατομική ή συλλογική αυτοάμυνα που αναγνωρίζεται από το άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), θα βοηθήσει το Μέρος ή τα Μέρη που δέχονται τέτοια επίθεση αναλαμβάνοντας αμέσως, μεμονωμένα και σε συνεννόηση με τα άλλα Μέρη, τέτοιες ενέργειες που κρίνει αναγκαίες, συμπεριλαμβανομένων τη χρήση ένοπλης δύναμης"
Ελπίζω ότι θα καταλάβετε ότι οι σύμμαχοί σας στο ΝΑΤΟ δεν είχαν την ευκαιρία να εξετάσουν εάν έχουν υποχρέωση να προστατεύσουν την Τουρκία από τη Σοβιετική Ένωση ,εάν η Τουρκία κάνει ένα βήμα που οδηγεί σε σοβιετική επέμβαση, χωρίς την πλήρη συναίνεση και κατανόηση των Συμμάχων της στο ΝΑΤΟ.
Η παρακολούθηση των «αναπνευστικών σοκ» και του «πανικού» που προκαλούν οι πρόσφατες απειλές του πρώην Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών (ΗΠΑ) Ντόναλντ Τραμπ σχετικά με το ΝΑΤΟ ήταν διασκεδαστική, αλλά με έντονα τραγικές προεκτάσεις.
Η κατάπληξη ήταν το θέμα της ημέρας, έτσι η Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Καμάλα Χάρις, επιφορτίστηκε να "χορηγήσει" καταπραϋντικές δόσεις κατά των νεύρων.
Αντί όμως να εκφράσει την επίγνωση της ιστορικής στιγμής και να περπατήσει προσεκτικά, επέλεξε μια εξαιρετικά κουρασμένη ρητορική αναφέρονταςότι «Πρέπει να υπερασπιστούμε τους διεθνείς κανόνες».
Ακριβώς την ίδια στιγμή οι ΗΠΑ, άσκησαν βέτο σε μια σειρά ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που ζητούσαν κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και αποδείχθηκαν εντελώς ανίκανες να αποτρέψουν το Ισραήλ από το να παραβιάσει αυτούς τους «διεθνείς κανόνες» με τον πιο αιματηρό και αποτρόπαιο τρόπο.
Ποιος μπορεί να πιστέψει τέτοιες κοινοτοπίες όταν οι αξιωματούχοι της Ουάσιγκτον δεν υποστηρίζουν ή δεν μπορούν να υποστηρίξουν τα λεγόμενα ιδανικά τους;
Η ΝΑΤΟϊκή οπτική της Τουρκίας
Όταν ο Τραμπ πρόσφατα υποστήριξε ότι θα ενθάρρυνε τη Ρωσία να επιτεθεί στα μέλη του ΝΑΤΟ που δεν πλήρωσαν το μερίδιο των αμυντικών δαπανών που τους αναλογούσε, ειλικρινά, δεν μπορούσαμε να αισθανθούμε καμία συμπάθεια για την ανησυχία που προκάλεσε η απειλή του Τραμπ στις περισσότερες πρωτεύουσες των κρατών της Συμμαχίας.
Από τον Ιούνιο του 1964, η Τουρκία ζει με την πραγματικότητα ότι ο Χάρτης του ΝΑΤΟ δεν ήταν μια αμοιβαία αμυντική σύμβαση που δέσμευε όλα τα μέλη εξίσου.
Αντίθετα, το άρθρο 5 ίσχυε πάντα μόνο εάν η Ουάσιγκτον το αποφάσιζε.
Σε αντίθεση με ότι ισχυρίστηκε ο Γερμανός Καγκελάριος Όλαφ Σολτς, η Τουρκία γνώριζε από καιρό ότι το ΝΑΤΟ δεν ήταν ακριβώς «όλοι για έναν και ένας για όλους».
Η σχετικότητα της εγγύησης βοήθειας του ΝΑΤΟ είναι ανεύθυνη, επικίνδυνη και είναι αποκλειστικά προς το συμφέρον της Ρωσίας».
Όταν έγινε δημόσια η περιβόητη επιστολή του πρώην Προέδρου των ΗΠΑ Λίντον Μπέινς Τζόνσον προς την Άγκυρα, άλλα μέλη του ΝΑΤΟ δεν εξέφρασαν ιδιαίτερη ανησυχία ότι η στάση του Προέδρου θα μπορούσε να συνιστά παραβίαση του Χάρτη του ΝΑΤΟ ή ότι η συνολική εμπιστοσύνη στη δέσμευση των ΗΠΑ θα μπορούσε να αποδυναμωθεί από τέτοια συναισθήματα.
Ακριβώς το αντίθετο, η Τουρκία χαρακτηρίστηκε ως ο «αναξιόπιστος» εταίρος και οι ΗΠΑ έφτασαν στο σημείο να επιβάλουν εμπάργκο όπλων στην Άγκυρα μετά την επέμβαση της Τουρκίας το 1974 στην Κύπρο.
Η συμπεριφορά της Ουάσιγκτον ανάγκασε την Τουρκία, τα τελευταία 40 χρόνια, να αναπτύξει τη δική της εγχώρια αμυντική βιομηχανία.
Η Τουρκία αναγκάστηκε επίσης να χρησιμοποιήσει την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ ως μοχλό πίεσης,επειδή τα συμφέροντά της, δεν είχαν ίση νομιμότητα με άλλα μέλη της Συμμαχίας.
Τα θέματα που αφορούσαν αυτές οι παραχωρήσεις – τα κιτ εκσυγχρονισμού των F-16, τα εμπάργκο όπλων και τεχνολογίας που επιβλήθηκαν από τη Σουηδία και τον Καναδά, η ανειλικρινής στάση του ΝΑΤΟ έναντι του PKK/SDF (τόσο στη Συρία όσο και στην Ευρώπη) – δεν θα έπρεπε ποτέ να ήταν θέματα για την Τουρκία.
Στην πραγματικότητα, οι πολιτικές σε αυτά τα ζητήματα ήταν λάθη από τη στιγμή που οι αξιωματούχοι της Ουάσιγκτον ή των Βρυξελλών τα ονειρεύονταν. Εάν η Ουάσιγκτον και οι άλλες πρωτεύουσες του ΝΑΤΟ είχαν προσεγγίσει αυτά τα ζητήματα με αιτιολογημένο, αντικειμενικό και έντιμο τρόπο, οι σχέσεις μεταξύ της Άγκυρας και του υπόλοιπου ΝΑΤΟ θα ήταν πολύ πιο ομαλές την τελευταία δεκαετία, προς όφελος όλων.
ΝΑΤΟ χωρίς ΗΠΑ;
Η άλλη απειλή του Τραμπ, να αποσύρει τις ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ, ήταν εξίσου άγρια και οι συνέπειες που δεν αναφέρθηκαν ανοιχτά, θα ήταν ανατριχιαστικές στις Βρυξέλλες.
Ο λόγος είναι ότι το ΝΑΤΟ χωρίς την Ουάσιγκτον θα έκανε αμέσως την Τουρκία, μαζί με το Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ), μια από τις δύο κυρίαρχες στρατιωτικές δυνάμεις της συμμαχίας.
Η Τουρκία κατέχει με αρκετά μεγάλη διαφορά, τον δεύτερο μεγαλύτερο συμβατικό στρατό στο ΝΑΤΟ, έχει αναδειχθεί σε κορυφαία δύναμη drone, τώρα απολαμβάνει σημαντικές εγχώριες αμυντικές ικανότητες και έχει έρθει πρόσωπο με πρόσωπο με ρωσικές δυνάμεις σε μέρη τόσο διαφορετικά όπως η Συρία, η Λιβύη και τα βουνά του Καυκάσου την τελευταία δεκαετία.
Περιέργως, πρόσφατες αναλύσεις που αγωνιούν για τις απειλές του Τραμπ και την έλλειψη στρατιωτικής ικανότητας της Ευρώπης αποφεύγουν επιμελώς να πουν οτιδήποτε ουσιαστικό για την Τουρκία.
Με μια έξοδο των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ, ορισμένες πρωτεύουσες του ΝΑΤΟ, οι οποίες για δεκαετίες αντιμετώπιζαν την Τουρκία ως μέλος δεύτερης κατηγορίας, ξαφνικά δεν θα είχαν άλλη λύση από το να αποδεχτούν τον ενισχυμένο ηγετικό ρόλο της Άγκυρας στη συμμαχία.
Η Τουρκία θα έπρεπε να είχε γίνει ηγέτης των διευθετήσεων ασφαλείας του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά μια έξοδος των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ θα πήγαινε ένα βήμα παραπέρα, καθιστώντας την Τουρκία ηγέτη όλων των ρυθμίσεων ασφαλείας της Κεντρικής και Δυτικής Ευρώπης.
Ανανεωμένη συνεργασία Τουρκίας-ΗΠΑ;
Μετά την έγκριση του τουρκικού κοινοβουλίου για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, την αντίστοιχη αναταραχή διορθωτικών ενεργειών που έγιναν από άλλα μέλη του ΝΑΤΟ σε θέματα σημαντικά για την Τουρκία και τις πρόσφατες συζητήσεις μεταξύ Άγκυρας και Ουάσιγκτον, πολλοί αναλυτές άρχισαν να μιλούν για μια ανανέωση της σχέσης.
Η δίωξη του Γερουσιαστή του Νιου Τζέρσεϊ Μπομπ Μενέντεζ φαίνεται ότι βελτίωσε την ατμόσφαιρα του Κογκρέσου για την Τουρκία. Ακόμη και η γερουσιαστής του Νιου Χάμσαϊρ, Jeanne Shaheen, η οποία έχει επαναλάβει την επιθετική ρητορική του Menendez κατά της Τουρκίας στο παρελθόν, φαινόταν πραγματικά ευτυχής που βρέθηκε στην Άγκυρα την περασμένη εβδομάδα.
Από την άλλη πλευρά, οι πολλές λυπηρές ενέργειες που έγιναν από Αμερικανούς αξιωματούχους προς την Τουρκία τα τελευταία δέκα χρόνια και η συνεχής υποστήριξη των ΗΠΑ στο συριακό σκέλος του PKK, δείχνουν ξεκάθαρα ότι οι ελπίδες για μια ανανέωση της σχέσης θα πρέπει να παραμείνουν υποτονικές εν αναμονή περαιτέρω εξελίξεων.
Κατά συνέπεια, καθώς πλησιάζουν οι αμερικανικές εκλογές του Νοεμβρίου, η Ρωσία βελτιώνει τη θέση της στην Ουκρανία και η σύγκρουση στη Γάζα δεν δείχνει σημάδια υποχώρησης, μπορεί να έχει φτάσει ένα ήσυχο παράθυρο ευκαιρίας για αξιωματούχους των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ να ξαναχτίσουν τις σχέσεις με την Άγκυρα.
Ακόμη και αν δεν πραγματοποιηθεί κανένα από τα σενάρια του Τραμπ για την καταστροφή, μπορεί να επιτευχθεί πιο μόνιμη πρόοδος εάν οι ίδιοι αξιωματούχοι των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ μπορέσουν να αξιολογήσουν τις προκαταλήψεις τους για την Τουρκία με πιο ορθολογικό και ισορροπημένο τρόπο."
"Κούνια που σας κούναγε και ακόμη σας κουνάει"
Εμείς θα απαντούσαμε από την πλευρά μας σε όλα τα παραπάνω που αναφέρουν οι "γείτονες" με μια έκφραση του σοφού λαού μας.
"Κούνια που σας κούναγε και ακόμη σας κουνάει".
Ο λόγος είναι ότι στο παραπάνω τουρκικό παραλήρημα, δεν μνημονεύεται πουθενά η πανίσχυρη στρατιωτικά ΕΕ , Γερμανία και Γαλλία , αλλά μόνο η φίλα προσκείμενη στην Τουρκία, Μ. Βρετανία.
Σιγά μην η ΕΕ-Γερμανία-Γαλλία δώσουν τα κλειδιά του ΝΑΤΟ στην Τουρκία σε περίπτωση που ο Τράμπ εκλεγεί και επιλέξει να αποστασιοποιηθεί από το ΝΑΤΟ.
Σε τέτοια περίπτωση ο Ευρωστρατός θα υλοποιηθεί αστραπιαία, χρησιμοποιώντας υποδομές του ΝΑΤΟ.
Ας μην τρέφουν φρούδες ελπίδες οι Τούρκοι.
