Το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών θέτει εκ νέου ο Ταγίπ Ερντογάν, υποστηρίζοντας πως είχε σχετική συζήτηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο Βίλνιους. Διπλωματικοί κύκλοι στην Αθήνα διαψεύδουν τους τουρκικούς ισχυρισμούς, δηλώνοντας πως ζητήματα κυριαρχίας ούτε ετέθησαν ούτε θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης. Ηχηρό είναι και το μήνυμα προς την Άγκυρα από τον Γερουσιαστή Μενέντεζ που χαρακτηρίζει την τουρκική Κατοχή στη Μεγαλόνησο προσβολή του Διεθνούς Δικαίου.
Μπορεί Αθήνα και Άγκυρα να σχεδιάζουν τα επόμενα βήματα με ευκταίο στόχο την διαμόρφωση του πλαισίου ενός ελληνο-τουρκικού διαλόγου, είναι όμως φανερό ότι μεταξύ των δύο πλευρών υπάρχουν σημαντικές διαφορές. Ο Ταγίπ Ερντογάν υποστήριξε ότι έθεσε προς την Αθήνα ζήτημα αποστρατιωτικοποίησης του Αιγαίου, εμπλέκοντας στην εξίσωση και τους Αμερικανούς.
Ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε: «Το θέμα του εξοπλισμού αυτών των νησιών το συζητήσαμε πολύ ξεκάθαρα με τον κ. Μητσοτάκη. Ο Υπουργός Εξωτερικών μου θα μιλήσει ξανά με τον ομόλογό του γι’ αυτό το θέμα. Φυσικά, αυτή η επιχείρηση δεν προέρχεται μόνο από την Ελλάδα. Οι φίλοι και το λόμπι τους στον Λευκό Οίκο προκαλούν συνεχώς. Ως αποτέλεσμα αυτής της πρόκλησης κατά καιρούς εμφανίζονταν ανεπιθύμητες καταστάσεις».
Διπλωματικές πηγές απ’ την Αθήνα ξεκαθαρίζουν ότι στη συζήτηση των δυο αντιπροσωπειών στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφή του ΝΑΤΟ, δεν ετέθη τέτοιο θέμα: «Ζητήματα που ανάγονται στην κυριαρχία μας ούτε ετέθησαν στη συνάντηση των δύο αντιπροσωπειών στο Βίλνιους ούτε θα μπορούσαν να είναι αντικείμενο συζήτησης».
Την ίδια ώρα ο Υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, απαντώντας σε επερωτήσεις, υπενθύμισε ότι το δικαίωμα επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων θα εφαρμοστεί όταν κριθεί εθνικά ωφέλιμο, ενώ διευκρίνισε ότι η Αθήνα δεν πρόκειται να κάνει βήμα πίσω σε θέματα εθνικής κυριαρχίας: «Σε μία συζήτηση η οποία θα ανοίξει με την γείτονα και η οποία προφανώς δεν μπορεί να αφορά τα θέματα κυριαρχίας υπάρχει περίπτωση να υπάρξουν και ορισμένες αποκλίσεις από την αρχική μας θέση η οποία όμως απόκλιση σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να είναι επιζήμια για την εθνικά μας θέματα».
Μία μέρα μετά την επίσκεψη Ερντογάν στα Κατεχόμενα, τη μαύρη επέτειο της εισβολής, ο Ρόμπερτ Μενέντεζ, Πρόεδρος Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων και Άμυνας Αμερικανικής Γερουσίας, καταδικάζει τις τουρκικές προκλήσεις: «Ο Πρόεδρος Ερντογάν πρέπει να αποσύρει αμέσως τα περισσότερα από τα 40.000 στρατεύματα από το έδαφος της (Κυπριακής) Δημοκρατίας και να επιτρέψει την επανένωση της Κύπρου».
Η Αθήνα απαντά και στην απόφαση των τουρκικών αρχών να μην τελεστεί Θεία Λειτουργία στην Παναγία Σουμελά, τον Δεκαπενταύγουστο.
Όπως αναφέρουν διπλωματικές πηγές: «Η Ιερά Μονή της Παναγίας Σουμελά που είναι υποψήφια για την ανακήρυξή της σε Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO και η οποία διαχρονικά υπήρξε ιδιαίτερα σημαντικός χώρος θρησκευτικής λατρείας των απανταχού Χριστιανών, οφείλει να λαμβάνει τη μέγιστη δυνατή προστασία και να είναι απολύτως προσβάσιμη σε όλους».
Η διεθνής νομιμότητα είναι η πυξίδα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, υπογράμμισε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, από την τελετή ορκωμοσίας των μελών της διπλωματικής Ακαδημίας.
