Το αραβικό πρακτορείο Al-Monitor κάνει μαι πολύ καλή αποκάλυψη για τα σχέδια Ερντογάν, σχετικά με τα Στενά του Βοσπόρου και τα Δαρδανέλια τα οποία ο Σουλτάνος θέλει να τα ελέγχει παρακάμπτοντας σε ορισμένες περιπτώσεις και την συνθήκη του Μοντρέ.
“Η Τουρκία θέλει το κείμενο στην σύνοδο του ΝΑΤΟ 11-12 Ιουλίου να αναφέρεται σε κρίσιμες πλωτές οδούς που συνδέουν τη Μαύρη Θάλασσα με το Αιγαίο ως «Τουρκικά Στενά» και όχι ως «Στενά».
Η Σύμβαση του Μοντρέ του 1936, η οποία ρυθμίζει τη θαλάσσια κυκλοφορία μέσω των στενών του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων και της Θάλασσας του Μαρμαρά που βρίσκεται ανάμεσά τους, τα αναφέρει απλώς ως «Στενά».
Εδικοί αναλυτές και γνώστες των συνθηκών τονίζουν ότι ο όρος «Τουρκικά Στενά» θα έχει de facto νομικές επιπτώσεις που θα έδιναν στην Τουρκία μεγαλύτερο έλεγχο από ό,τι απολαμβάνει επί του παρόντος κάτω από την συνθήκη του Μοντρέ και με τρόπους που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τα δυτικά συμφέροντα.
Με λίγα και απλά λόγια ο Ερντογάν αναζητά δύο πράγματα εναγωνίως:
Α. Να ξεπεράσει την συνθήκη της Λωζάνης με την οποία καθορίζονται τα ελληνικά και τουρκικά χερσαία και θαλάσσια σύνορα.
Β. Την συνθήκη του Μοντρέ, η οποία καθορίζει τον έλεγχο των Στενών του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων.
Ο λόγος είναι καταφανής και αφορά στην μεν πρώτη περίπτωση, πιθανή δράση της Τουρκίας στο Αιγαίο κατά ελληνικών νήσων, μικρονήσων και Βραχονησίδων.
Στην δεύτερη περίπτωση, στον πλήρη έλεγχο των Στενών του Βοσπόρου, με στόχο να τα ανοίγει ή να τα κλείνει ανάλογα με τα συμφέροντα του.
Θα πουν κάποιοι ότι ο Ερντογάν δεν θα ζήσει 200 χρόνια για να επιχειρήσει να ελέγχει αυτά που θέλει.
Ισχύει, ο Τούρκος πρόεδρος εργάζεται για τις μελλοντικές γενιές με στόχο την αναβίωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και αυτό δεν θα κουραστούμε να το λέμε, διότι η Άγκυρα δεν μπορεί να μεγαλώσει αφού με την Λωζάννη αναφέρεται ρητά η απάλειψη του όρου αυτού, με όλα όσα συνεπάγονται νομικά και στρατιωτικά.
Οι πηγές του Al-Monitor αρνήθηκαν να διευκρινίσουν από πού προήλθε η διαφωνία σχετικά με τη χρήση του όρου, αν και ορισμένοι ανέφεραν ότι η Ελλάδα αντιτίθεται σε αυτό και ότι το Ηνωμένο Βασίλειο μεσολαβεί μεταξύ των πλευρών. Οι συνομιλίες για τη νέα στρατηγική του ΝΑΤΟ είναι άκρως απόρρητες, όπως τόνισε ο διπλωμάτης.
Η στάση της Τουρκίας θεωρείται ευρέως ως μέρος της συνολικής της στάσης απέναντι στη Σουηδία που στοχεύει πάνω απ' όλα να εξασφαλίσει διαβεβαιώσεις από την κυβέρνηση Μπάιντεν ότι θα μπορέσει να αποκτήσει μαχητικά αεροσκάφη F-16 και κιτ αναβάθμισης των οποίων οι πωλήσεις εμποδίζονται από το Κογκρέσο των ΗΠΑ.
Η Τουρκία αντιστέκεται επίσης στα σχέδια για ενισχυμένη συνεργασία ΝΑΤΟ-ΕΕ από το 2018, κυρίως για το καθεστώς της Κύπρου.
Το νησί στην ανατολική Μεσόγειο παραμένει διχοτομημένο από το 1974 μετά την καταδικασμένη από τον ΟΗΕ τουρκική εισβολή.