Με τον Πρόεδρο της Ερντογάν να επιτίθενται συνεχώς και ολοένα και περισσότερο φραστικά σε βάρος της Ελλάδας, απειλώντας με καταληψη των νησιών μας στο Αιγαίο, είναι εύλογο να παρακολουθούμε εκ του σύνεγγυς οποιαδήποτε πληροφόρηση έχει να κάνει με στρατιωτικές δραστηριότητες-μετακινήσεις των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων
Σε αυτό το πλαίσιο άρθρο Διεθνούς ΜΜΕ με τίτλο "Η Τουρκία δεν θα αποσύρει δυνάμεις από τη Συρία", έχει τη σημασία του, αφού επισημαίνει τα εξής:
"Δεν υπάρχει σχέδιο για την απόσυρση των τουρκικών δυνάμεων από την επαρχία Ιντλίμπ της Συρίας και την ύπαιθρο του Χαλεπίου, δήλωσε τουρκική στρατιωτική πηγή σε συνάντηση φατριών της αντιπολίτευσης στη βορειοδυτική Συρία.
Σύμφωνα με την πηγή, οι τουρκικές δυνάμεις που βρίσκονται σε αυτές τις περιοχές είναι «καθαρά μάχιμες» και αναπτύσσονται σύμφωνα με μια συμφωνία που συνήφθη στις αρχές του 2020 μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας στο πλαίσιο της Συμφωνίας της Αστάνα.
«Τις τελευταίες ημέρες πραγματοποιήθηκε ειδική συνάντηση στη βορειοδυτική Συρία. Περιλάμβανε αρκετούς στρατιώτες της αντιπολίτευσης και έναν Τούρκο στρατιωτικό αξιωματούχο», δήλωσε στο Asharq Al-Awsat ένας ηγέτης της συριακής αντιπολίτευσης.
Η συνάντηση, είπε η πηγή, εξέτασε τις πρόσφατες εξελίξεις στη Συρία, εκτός από τα σχέδια για θερμότερους δεσμούς και εξομάλυνση μεταξύ Άγκυρας και Δαμασκού.
Σε ομιλία του κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ο Τούρκος αξιωματούχος τόνισε ότι η Τουρκία δεν έχει σχέδιο ή πρόθεση να αποσυρθεί από το συριακό έδαφος και ότι αυτό το θέμα απορρίπτεται κατηγορηματικά «στο εγγύς μέλλον».
Ο αξιωματούχος επιβεβαίωσε ότι οι τουρκικές δυνάμεις δεν θα αποσυρθούν από τη χώρα παρά το γεγονός ότι η απόσυρση των δυνάμεων είναι ένας από τους βασικούς όρους του συριακού καθεστώτος για να συμφωνήσει σε προσέγγιση με την Άγκυρα.
«Οι τουρκικές δυνάμεις στην περιοχή είναι εκεί για να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε προέλαση δυνάμεων του καθεστώτος προς την Ιντλίμπ και τις περιοχές που ελέγχονται από την αντιπολίτευση στη βορειοδυτική Συρία», είπε ο αξιωματούχος στη συνάντηση.
Επιπλέον, τόνισε ότι οι παρατάξεις της αντιπολίτευσης έχουν κάθε δικαίωμα να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε προσπάθεια προέλασης από τις δυνάμεις του καθεστώτος και να συντρίψουν κάθε επιτιθέμενη δύναμη.
«Οι απαιτήσεις του καθεστώτος για απομάκρυνση των τουρκικών δυνάμεων από τα εδάφη της Συρίας δεν είναι ρεαλιστικές», δήλωσε την Παρασκευή ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μελβούτ Τσαβούσογλου, σύμφωνα με τον ειδησεογραφικό ιστότοπο του TRT HABER.
Ο Τσαβούσογλου σημείωσε ότι οι τρομοκρατικές ομάδες εξακολουθούν να αποτελούν απειλή στις περιοχές όπου σταθμεύουν οι τουρκικές δυνάμεις στη Συρία.
«Αν αποσυρθούμε από αυτά τα εδάφη σήμερα, το καθεστώς δεν θα τα κυβερνήσει. Αντίθετα, θα κατακλυστούν από τρομοκρατικές οργανώσεις», προειδοποίησε.
«Αυτό είναι ένας κίνδυνος για εμάς, για το καθεστώς και για όλη τη Συρία», πρόσθεσε ο υπουργός."
Σε έτερο άρθρο Διεθνούς ΜΜΕ με τίτλο, "Για την Τουρκία και τη Συρία, τα σημάδια προσέγγισης είναι πιθανώς παραπλανητικά", αναφέρονται:
"Οι Σύροι που κατοικούν στην Τουρκία και τη βορειοδυτική Συρία συρρέουν στην Ευρώπη σε αυξανόμενους αριθμούς τον τελευταίο μήνα. Αρκετοί Σύροι πρόσφυγες που πιάστηκαν και απελάθηκαν στην Τουρκία τις τελευταίες εβδομάδες είπαν ότι χιλιάδες Σύρiοι πιάνονται καθημερινά στην προσπάθειά τους να περάσουν από την Τουρκία στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία.
Αυτό που τους οδηγεί δεν είναι άλλη μια στρατιωτική επίθεση, αλλά η προοπτική της τουρκικής αποκατάστασης των διπλωματικών σχέσεων με το καθεστώς του Σύριου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ.
Ενώ οι πρόσφυγες στην Τουρκία έχουν λόγους να φοβούνται την απέλαση, καθώς η Άγκυρα επιδιώκει να αυξήσει τον αριθμό των Σύριων επαναπατρισθέντων, η πιθανότητα ομαλοποίησης παραμένει απίστευτα χαμηλή, παρά τις πρόσφατες τουρκικές ανακοινώσεις.
Η πολιτική κατάσταση στην Τουρκία
Οι πρόσφατες δηλώσεις του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου για άνοιγμα σε διπλωματικές συζητήσεις με τη Δαμασκό θα πρέπει να διαβαστούν στο πλαίσιο της εσωτερικής τουρκικής πολιτικής.
Η οικονομική κρίση της Τουρκίας, για την οποία οι πολιτικοί έχουν κατηγορήσει ψευδώς τους Σύριους παρά την οικονομική κακοδιαχείριση, έχει αυξήσει τη δυσαρέσκεια του τουρκικού κοινού με τη συνέχιση της φιλοξενίας πάνω από 3 εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες.
Μια δημοσκόπηση που διεξήχθη το 2022 έδειξε ότι τα δύο τρίτα των Τούρκων θέλουν να απελαθούν οι Σύροι πίσω στη Συρία. Εν όψει των εκλογών του 2023, οι Τούρκοι ανησυχούν ολοένα και περισσότερο για το ζήτημα των προσφύγων
Εκμεταλλευόμενοι την αντιδημοφιλία της πολιτικής του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) απέναντι στους Σύρiους πρόσφυγες, οι ηγέτες των κομμάτων της αντιπολίτευσης της χώρας, συμπεριλαμβανομένου του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος και του Καλού Κόμματος, υποσχέθηκαν να εξομαλύνουν τις σχέσεις με το συριακό καθεστώς για να διευκολύνουν την απέλαση όλων των Σύριων πρόσφυγες από την Τουρκία.
Προσπαθώντας να κατευνάσει τις ανησυχίες των ψηφοφόρων, τον Μάιο, ο Ερντογάν έθεσε ξανά την προοπτική διεξαγωγής άλλης στρατιωτικής επιχείρησης στη βόρεια Συρία κατά των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF) .
Η επιχείρηση, υποσχέθηκε ο Ερντογάν, θα συνεπαγόταν τη δημιουργία μιας «ασφαλούς ζώνης» πλάτους 30 χιλιομέτρων (18,6 μίλια) στην οποία θα μπορούν να επιστραφούν περισσότεροι από 1 εκατομμύριο Σύροι πρόσφυγες. Πριν από την επιχείρηση «Πηγή Ειρήνης» του 2019 που διεξήχθη από την Τουρκία και τις συριακές πολιτοφυλακές της, ο Ερντογάν προέβαλε αυτό το σχέδιο ως λύση στο προσφυγικό πρόβλημα στην Τουρκία.
Αν και η πρόσφατα διαφημιζόμενη στρατιωτική επιχείρηση δεν θα μπορούσε να έχει οδηγήσει στην πραγματικότητα σε εθελοντικές επιστροφές σημαντικού αριθμού Σύριων, τουλάχιστον παρείχε στο AKP έναν τρόπο να αποδείξει ότι έχει μια λύση στο προσφυγικό πρόβλημα και εργάζεται για να την εφαρμόσει.
Ωστόσο, μετά από μια σύνοδο κορυφής με την ιρανική και τη ρωσική ηγεσία στην Τεχεράνη στα μέσα Ιουλίου, κατά την οποία ο Ερντογάν αντιμετώπισε σφοδρή αντίθεση και απειλές από δύο άλλους παράγοντες που διατηρούν στρατιωτική παρουσία στη Συρία, η στρατιωτική επιχείρηση καθυστέρησε.
Μη έχοντας την ικανότητά να πραγματοποιήσει μια νέα εισβολή στη Συρία, η ηγεσία του AKP άρχισε να λέει ότι έχει εργαστεί για την εξομάλυνση των σχέσεων με το καθεστώς Άσαντ ως λύση στο προσφυγικό πρόβλημα.
Ο Τσαβούσογλου ανέφερε μια σύντομη συνάντηση που είχε τον Οκτώβριο του 2021 με αρκετούς υπουργούς Εξωτερικών, συμπεριλαμβανομένου του ανίσχυρου Σύρου υπουργού Εξωτερικών, Faisal Miqdad, στο περιθώριο συνόδου κορυφής του Κινήματος των Αδεσμεύτων.
Όπως ήταν αναμενόμενο, οι συνομιλίες δεν απέφεραν κανένα αποτέλεσμα λόγω της απαίτησης του συριακού καθεστώτος να υποχωρήσει η Τουρκία από το συριακό έδαφος.
Στασιμότητα στη σχέση της Τουρκίας με τη Συρία
Η ουσιαστική δέσμευση μεταξύ Άγκυρας και Δαμασκού δεν έχει ακόμη συμβεί, αλλά η στάση της Τουρκίας απέναντι στο καθεστώς Άσαντ δεν είναι το εμπόδιο.
Αυτό που απέτρεψε οποιαδήποτε εποικοδομητική δέσμευση μεταξύ Άγκυρας και Δαμασκού είναι η ακαμψία και η μνησικακία, αλλά και η αδυναμία του καθεστώτος Άσαντ.
Η συριακή ηγεσία δεν ενδιαφέρεται να εξομαλύνει τις σχέσεις με την Άγκυρα όσο τα τουρκικά στρατεύματα συνεχίζουν να κατέχουν το συριακό έδαφος.
Ωστόσο, για να διασφαλίσει η Τουρκία ότι τα συμφέροντά της προστατεύονται, πρέπει να εξασφαλίσει δεσμεύσεις από το καθεστώς ότι θα εμπόδιζε το PKK να χρησιμοποιήσει το έδαφός του για να προετοιμάσει επιθέσεις στην Τουρκία και ότι δεν θα βλάψει τους κατοίκους των περιοχών που ελέγχονται σήμερα από την Τουρκία
Ακόμα κι αν η Δαμασκός είναι πρόθυμη να δηλώσει ότι θα δώσει αυτές τις εγγυήσεις, η Άγκυρα γνωρίζει πολύ καλά ότι το καθεστώς είναι ανίκανο και απρόθυμο να τις εκπληρώσει.
Εάν η Τουρκία αποσύρει τον στρατό της από τη βόρεια Συρία, επισπεύδοντας την κατάληψη του καθεστώτος, ο αριθμός των προσφύγων στην Τουρκία δεν θα μειωθεί λόγω της εξομάλυνσης, αλλά αντίθετα θα αυξηθεί, καθώς εκατομμύρια Σύριοι θα επιχειρήσουν να διαφύγουν στην Τουρκία.
Οι συνομιλίες με Σύριους που κατοικούν υπό τουρκικό έλεγχο στο βορρά δείχνουν ότι προτιμούν τις σφαίρες των Τούρκων συνοριοφυλάκων παρά να συλληφθούν ζωντανοί από το καθεστώς.
Η στρατιωτική αδυναμία του καθεστώτος περιορίζει την ικανότητά του να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την παρουσία του PKK στη Συρία, η οποία ανέρχεται σε χιλιάδες. Ακόμα κι αν το καθεστώς αποφάσισε ότι είναι εντός των συμφερόντων του να πολεμήσει την ομάδα, ο στρατός του αποτελείται από φτωχούς άνδρες που δεν σιτίζονται, κακώς εκπαιδευμένοι και χωρίς κίνητρα, οι οποίοι διάγουν στρατιωτική θητεία αορίστου χρόνου.
Ακόμη και αν οι Ηνωμένες Πολιτείες αποσύρουν την προστασία τους από τους SDF, το καθεστώς θα δυσκολευόταν να καταλάβει τη συνοριακή περιοχή στη βορειοανατολική Συρία για να αποτρέψει τη συνεχιζόμενη δραστηριότητα του PKK εκεί.
Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν εκφράσει κατ' ιδίαν ανησυχίες σχετικά με την προοπτική να έχουν στα σύνορά τους πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από το Ιράν, σύμφωνα με έναν ερευνητή που συνεργάζεται με αξιωματούχους στην Άγκυρα.
Η Συρία και η Τουρκία θα μπορούσαν να συνεργαστούν για να απαλλαγούν από το PKK στο συριακό έδαφος, αλλά δεν έχουν γίνει βήματα προς αυτή την κατεύθυνση παρά τις ανεπάρκειες των δυνάμεων του Άσαντ.
Ομαλοποίηση, Status Quo και Πρόσφυγες στην Τουρκία
Η Άγκυρα δεν είναι σε θέση να διασφαλίσει τα πολιτικά της συμφέροντα και τα συμφέροντα ασφαλείας μέσω της εμπλοκής με το καθεστώς. Αυτό μπορεί να ακούγεται σαν καλά νέα για τους Σύριους που φοβούνται την επικείμενη εξομάλυνση, αλλά οι Σύριοι πρόσφυγες στην Τουρκία δεν είναι ασφαλείς.
Η Άγκυρα έχει προσπαθήσει να καθησυχάσει τους Τούρκους ψηφοφόρους αυξάνοντας τον αριθμό των Σύριων που απελαύνονται από τη χώρα. Σύμφωνα με πολλούς απελαθέντες, οι Σύριοι που απελαύνονται ξυλοκοπούνται και αναγκάζονται να υπογράψουν χαρτιά που δείχνουν ότι επιστρέφουν πρόθυμα, και έτσι Τούρκοι αξιωματούχοι καυχώνται περιστασιακά για τον αριθμό των Σύριων που έχουν επιστρέψει «οικειοθελώς» στη Συρία.
Κατά τη διάρκεια του 2022, ο αριθμός των Σύριων που απελάθηκαν από την Τουρκία στη Συρία αυξήθηκε σημαντικά, όπως φαίνεται από τα στοιχεία που κοινοποίησε η διοίκηση των περασμάτων Bab al-Hawa και Bab a-Salameh στη βόρεια Συρία, μέσω των οποίων επιστρέφονται άτομα.Η ηγεσία της Τουρκίας γνωρίζει ότι δεν μπορεί να επιτύχει τα επιθυμητά αποτελέσματα από την εξομάλυνση των σχέσεων με το καθεστώς Άσαντ στην τρέχουσα μορφή του.
Το συριακό καθεστώς που υπήρχε πριν από τον πόλεμο, το οποίο διατηρούσε αυστηρό έλεγχο στα σύνορά του και έβλεπε τον πληθυσμό του με καχυποψία, αλλά όχι ως γεμάτη προδότες, είναι αδύνατο να αναβιώσει.
Επομένως, η ομαλοποίηση με το καθεστώς Άσαντ είναι άχρηστη.
Το καθεστώς απλά δεν μπορεί να κάνει αυτό που θέλει η Τουρκία και άλλοι παράγοντες που εξετάζουν την εξομάλυνση, δηλαδή να εγγυηθεί την ασφάλεια για τους πρόσφυγες που επιστρέφουν, να περιορίσει την ιρανική επιρροή, να προσποιηθεί ότι διαπραγματεύεται με την αντιπολίτευση ή να πολεμήσει πραγματικά το Ισλαμικό Κράτος ή το PKK.
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Από τα παραπάνω συνάγονται τα εξής:
1. Το τέλμα της Συρίας-Κούρδων αγκιστρώνει στρατιωτικά την Τουρκία. Οι στρατιωτικές της δυνάμεις δεν μπορούν ούτε να επιτεθούν αλλά ούτε και να αποχωρήσουν από τη Συρία.
Το πρώτο δεν το επιτρέπουν Ρωσία-Ιράν και Συρία. Το δεύτερο δεν το επιθυμεί ο Ερντογάν, αφού αυτό θα σήμαινε αυτεπάγγελτα ότι οι τουρκικές κατακτήσεις στη Βόρια Συρία, σε Αφρίν, Ιντλίμπ και buffer zone βορείως του αυτοκινητοδρόμου Μ4 θα έπρεπε να παραδοθούν στον Άσαντ.
2. Οι δηλώσεις Τούρκων κυβερνητικών αξιωματούχων περί τάχα ευρέσεως τρόπου επανασύσφιξης των σχέσεων Άγκυρας-Δαμασκού, είναι για εσωτερική κατανάλωση στην Τουρκία, λόγω του κλίματος δυσαρέσκειας των Τούρκων πολιτών προς τον Ερντογάν για τα 3 εκατομμύρια των προσφύγων και των επικείμενων εκλογών, σε μια προσπάθεια ο Τούρκος Πρόεδρος να πείσει ότι θα επαναπατρίσει πάρα πολλούς Σύριους πρόσφυγες τους επόμενους μήνες.
Προϋπόθεση για να τα βρούν Ερντογάν-Άσαντ είναι από τον Σύριο Πρόεδρο,να φύγει ο τουρκικός στρατός από τα Συριακά εδάφη που κατέλαβε, κάτι που ο Τούρκος ομόλογός του δεν συζητάει
3. Το προσφυγικό θα ενταθεί σε βάρος της Ελλάδας από την Τουρκία, αφού οι Τούρκοι θα απελαύνουν δια της βίας ολοένα και περισσότερους Σύριους πρόσφυγες προς την πατρίδα τους όσο πλησιάζουμε στις εκλογές του 2023.
Οι τελευταίοι θα προτιμήσουν να περάσουν στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία παρά να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, κάτω από το απολυταρχικό καθεστώς του Άσαντ.
4. Στρατιωτικά η Τουρκία θα είναι αναγκασμένη τους επόμενους μήνες να έχει αγκιστρωμένες σημαντικές δυνάμεις της σε Βόρειο Ιράκ αλλά πρωτίστως στη Συρία.
Το ερώτημα είναι αν έχει τη δυνατότητα στην πράξη ο Ερντογάν να δοκιμάσει την τύχη του με τόσα προβλήματα που αντιμετωπίζει, επιτιθέμενος κατά της Ελλάδας, πράγμα εξαιρετικά αβέβαιο -απίθανο ότι θα του αποφέρει μια γρήγορη μεγάλη νίκη, όπως φαντάζεται.
Το γεγονός ότι η αποτρεπτική ισχύς των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων έχει απογειωθεί κυριολεκτικά σε συγκερασμό με τις πολύ ισχυρές συμαμχίες της χώρας μας, βυθίζει τον Ερντογάν στην απεπλισία του.
Θα ρισκάρει ο Ερντογάν, άραγε να θέσει εαυτόν ανάμεσα στη δόξα που τόσο πολύ επιθυμεί να κατακτήσει νικώντας την Ελλάδα, πράγμα εξαιρετικά απίθανο, ή στην κρεμάλα μιμούμενος τον Μεντερές σε περίπτωση που νικηθεί από την Ελλάδα, πράγμα πάρα πολύ πιθανό.
Εάν το τολμήσει παντως ένα είναι βέβαιο. Την τύχη του θα την κρίνει η Ελλάδα που τον περιμένει ετοιμοπόλεμη με "ανοιχτές αγκάλες" και όχι ο ίδιος.
