Η θέση της «χώρας-κλειδί» Τουρκίας στο αδιέξοδο φυσικού αερίου της Ευρώπης δυναμώνει, αναφέρει ο Τούρκος καθηγητής, Δρ. İlyas Kemaloğlu, σε τουρκικό ΜΜΕ.
Ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) προσπαθεί να μειώσει την εξάρτησή της από τους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους, η Ρωσία έχει αρχίσει να αναζητά μια νέα αγορά για φυσικό αέριο και πετρέλαιο. Προς το παρόν, η Ρωσία βλέπει τη λύση στην πώληση συμπιεσμένου αερίου, άνθρακα και πετρελαίου στην Κίνα και την Ινδία.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ξεσάλωσαν οι Τούρκοι με υπέρπτηση, ρεκόρ παραβιάσεων και απόπειρα εκμετάλλευσης ΝΑΤΟϊκής άσκησης
Τονίζοντας ότι η κρίση με τη Ρωσία αύξησε για άλλη μια φορά τη σημασία των χωρών του Καυκάσου και της Μέσης Ανατολής στον τομέα της ενέργειας, ο Τούρκος καθηγητής αναφέρει πως, «σε αυτό το πλαίσιο, η πιο ρεαλιστική χώρα που μπορεί να αναπτύξει συνεργασία με την ΕΕ είναι το Αζερμπαϊτζάν. Η Ελλάδα βασίζεται στο αέριο του Αζερμπαϊτζάν που έρχεται μέσω Τουρκίας, ενώ η Σλοβακία και η Σλοβενία βασίζονται στο συμπιεσμένο αέριο προς την υπόλοιπη Ευρώπη».
Η ΕΕ, η οποία αγόρασε 155 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου από τη Ρωσία (40% της κατανάλωσης) το 2021, σχεδιάζει να τερματίσει τις εισαγωγές άνθρακα από τη Ρωσία έως τις 10 Αυγούστου και τις εισαγωγές πετρελαίου έως το τέλος του 2022, στο πλαίσιο της στρατηγικής REPowerEU, η οποία προβλέπει μείωση της εξάρτησης από τη Ρωσία. Επιπλέον, η ΕΕ στοχεύει να μειώσει τρεις φορές τις αγορές φυσικού αερίου από τη Ρωσία έως τις αρχές του 2023. Στην πραγματικότητα, η Λιθουανία, η Βουλγαρία, η Φινλανδία και η Πολωνία εγκατέλειψαν πλήρως το ρωσικό αέριο. Αυτές οι χώρες ήταν οι πρώτες που έσπασαν τους δεσμούς με τη Ρωσία στον τομέα της ενέργειας αρνούμενες να αγοράσουν ρωσικό αέριο σε ρούβλια.
Η Βουλγαρία, η οποία χρησιμοποιεί αέριο από το Αζερμπαϊτζάν και τη Ρωσία, βασίζεται στο φυσικό αέριο της Αλγερίας και του Κατάρ αντί για το ρωσικό. Ωστόσο, εάν άλλες χώρες δεν τον στηρίξουν, είναι πολύ πιθανό η Βουλγαρία να έχει προβλήματα κατά τους χειμερινούς μήνες.
Οι χώρες που εξαρτώνται περισσότερο από το ρωσικό αέριο, αφενός, δέχονται να πληρώνουν σε ρούβλια και συνεχίζουν να εισάγουν αέριο από τη Ρωσία, αφετέρου, αναζητούν νέα και είναι αποφασισμένες να μειώσουν σταδιακά την εξάρτησή τους. Αυτές οι χώρες είναι η Γερμανία, η Γαλλία, η Αυστρία και η Ιταλία. Όπως και άλλες χώρες που έχουν σταματήσει να αγοράζουν ρωσικό αέριο, τα κορυφαία μέλη της ΕΕ σχεδιάζουν επίσης να αυξήσουν το ποσοστό του συμπιεσμένου αερίου. Σε αυτό το πλαίσιο ξεχωρίζει η Ισπανία. Η χωρητικότητα των τερματικών σταθμών συμπιεσμένου αερίου στην Ισπανία είναι περίπου 60 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Στο πλαίσιο των πρόσφατων εξελίξεων, αμφισβητείται η κατασκευή αγωγού χωρητικότητας 30 δισ. κυβικών μέτρων από την Ισπανία στην Ιταλία. Ένας τέτοιος αγωγός έχει την ικανότητα να τερματίσει την εξάρτηση της Ιταλίας από τη Ρωσία.
Η κρίση με τη Ρωσία αύξησε για άλλη μια φορά τη σημασία των χωρών του Καυκάσου και της Μέσης Ανατολής στον τομέα της ενέργειας. Στο πλαίσιο αυτό, η πιο ρεαλιστική χώρα που μπορεί να αναπτύξει συνεργασία με την ΕΕ είναι το Αζερμπαϊτζάν. Ενώ το Αζερμπαϊτζάν εξήγαγε 8 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στην ΕΕ το 2021, τα μέρη συμφώνησαν να αυξήσουν αυτό το ποσό στα 20 δισεκατομμύρια σε πέντε χρόνια. Ακόμη και ο «σύμμαχος» της Ρωσίας στην Ευρώπη, η Σερβία, σχεδιάζει να αγοράσει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν. Αν και πόροι σε χώρες όπως η Αλγερία, το Μαρόκο, η Αίγυπτος και η Λιβύη βρίσκονται στην ατζέντα των μελών της ΕΕ, απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις και στην κατασκευή νέων αγωγών.
Από την άλλη, ο κατάλογος της Μόσχας με τις «μη φιλικές χώρες» διευρύνεται, όπως και οι χώρες (Ουγγαρία) που ισχυρίζονται ότι θα συνεχίσουν να αγοράζουν φυσικό αέριο από τη Ρωσία. Πιο πρόσφατα, η Ελλάδα, η Σλοβακία, η Σλοβενία, η Δανία και η Κροατία προστέθηκαν σε αυτή τη λίστα. Η Δανία και η Κροατία έχουν τους δικούς τους πόρους, η Ελλάδα βασίζεται στο αέριο του Αζερμπαϊτζάν που έρχεται μέσω Τουρκίας, η Σλοβακία και η Σλοβενία βασίζονται σε συμπιεσμένο αέριο προς την υπόλοιπη Ευρώπη.
Αν και το θέμα της μείωσης της εξάρτησης από τη Ρωσία βρίσκεται στην ατζέντα της ΕΕ εδώ και πολλά χρόνια, είναι ίσως η πρώτη φορά που γίνονται σοβαρά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Οι ειδικοί προβλέπουν ότι ακόμη και το 2022-2023, οι εξαγωγές φυσικού αερίου της Ρωσίας στην ΕΕ θα μειωθούν κατά 40% και έως το 2025 θα είναι σε πολύ μικρό αριθμό.
Προς το παρόν, η Ρωσία βλέπει τη λύση στην πώληση συμπιεσμένου αερίου, άνθρακα και πετρελαίου στην Κίνα και την Ινδία. Στην πραγματικότητα, το πρώτο εξάμηνο του 2022, η Κίνα διπλασίασε την ποσότητα των ενεργειακών πόρων που έλαβε από τη Ρωσία, ενώ η Ινδία την αύξησε κατά 5 φορές. Η Ρωσία κέρδισε 24 δισεκατομμύρια δολάρια σε σύντομο χρονικό διάστημα από τους ενεργειακούς πόρους που πούλησε μόνο σε αυτές τις δύο χώρες.
Ακόμη και αν οι σχέσεις της Ρωσίας με την ΕΕ βελτιωθούν στο μέλλον, η συνεργασία σε αυτόν τον τομέα έχει πληγεί σοβαρά. Ωστόσο, ακόμη και αν η ΕΕ βρει μια εναλλακτική λύση για τους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους και ελαχιστοποιήσει την ποσότητα των ενεργειακών πόρων που λαμβάνει από τη Ρωσία, οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να πληρώσουν πολύ περισσότερα χρήματα για αυτούς τους εναλλακτικούς ενεργειακούς πόρους. Επομένως, ο «χωρισμός» ΕΕ-Ρωσίας θα κοστίσει ακριβά και στις δύο πλευρές.
