Δε λέει να καταλαγιάσουν οι τουρκικοί προβληματισμοί και οι αναλύσεις από Τούρκους τέως διπλωμάτες, απόστρατους αξιωματικούς και διεθνολόγους αναφορικά με την επικαιροποίηση της συμφωνίας αμοιβαίας αμυντικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ (MDCA), σε μια προσπάθειά τους να εφεύρουν τρωτά σημεία σε αυτήν, προκειμένου να δημιουργήσουν φρούδες ελπίδες στον τουρκικό λαό, για λάθη και παραλείψεις μας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Πακιστανός μας απειλεί! «Αφήστε την Τουρκία- Έχουμε ανοιχτούς λογαριασμούς να διευθετήσουμε με την Ελλάδα»
Κρίνετε σκόπιμο πάντα να γνωρίζεις τις απόψεις του αντιπάλου σου, προκειμένου να γνωρίζεις την επιχειρηματολογία του και να σχεδιάζεις την αντίδρασή σου, αφού όπως λέει ο σοφός Ελληνικός λαός: "έχε τον φίλο σου κοντά και τον εχθρό σου κοντύτερα".
Σε αυτό το πλαίσιο-προσπάθεια εντάσσεται και η παράθεση από μέρους μας της ανάλυσης που επιχειρείται από τον Τούρκο Hasan Göğüş, συνταξιούχο πρέσβη σε τουρκικό ΜΜΕ, της οποίας κυριότερα σημεία είναι τα παρακάτω:
"Η Ελλάδα πάντα προσπαθούσε να φέρει τα διμερή της ζητήματα με την Τουρκία στην ατζέντα της ΕΕ από την πρώτη μέρα. Το γεγονός ότι η Ελλάδα σημείωσε μεγάλη επιτυχία στις προσπάθειές της, ειδικά πρόσφατα, δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη. Σε οποιονδήποτε διεθνή οργανισμό, εάν ένα από τα μέλη του επιμένει να συντάσσει προτάσεις για λόγους ασφαλείας, δεν είναι εύκολο να τις απορρίψει. Το περισσότερο που μπορεί να κάνει κανείς είναι να απαλύνει τη σκληρή διατύπωση. Από αυτή την άποψη, οι Βρετανοί διπλωμάτες το ασκούσαν. Μετά το Brexit, η Τουρκία βρίσκεται σε πιο δύσκολη κατάσταση έναντι της Ελλάδας στις συναντήσεις της ΕΕ.
Η Ελλάδα έχει καταλάβει μέχρι τώρα ότι με τα συμπεράσματα της ΕΕ γεμάτα ευχάριστες διατυπώσεις, δεν μπορεί να φτάσει πουθενά. Για αυτό πρόσφατα έχει μετακινήσει τα βήματά της κατά της Τουρκίας σε διμερή επίπεδα.
Πρώτον, στις 28 Σεπτεμβρίου, η Ελλάδα υπέγραψε συμφωνία Στρατηγικής Συνεργασίας με τη Γαλλία σε θέματα άμυνας και ασφάλειας, ενώ την περασμένη εβδομάδα ανανέωσε τη συμφωνία αμοιβαίας αμυντικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ (MDCA). Στο μεταξύ, επιστολή στον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη έστειλε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν.
Ας ρίξουμε μια ματιά πιο αναλυτικά στο MDCA και στην επιστολή του Blinken.
Συμφωνία αμοιβαίας αμυντικής συνεργασίας
Η πρώτη μου εμπειρία με πολυμερή διπλωματία στο τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών ήταν κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για τη Συμφωνία Άμυνας και Οικονομικής Συνεργασίας (DECA) που υπέγραψε η Τουρκία με τις ΗΠΑ το 1980. Οι ΗΠΑ υπέγραψαν παρόμοια συμφωνία με την Ελλάδα το 1990. Και οι δύο είναι συμφωνίες -πλαίσιο και ενημερώνονται τακτικά με μικρές τροποποιήσεις, εάν χρειάζεται, είτε με ανταλλαγή επιστολών είτε με πρόσθετα πρωτόκολλα.
Φαίνεται ότι επωφελούμενη από την δυσμενή πορεία των σχέσεων Τουρκίας-ΗΠΑ, η Ελλάδα ζήτησε να περιληφθεί διάταξη εγγύησης ασφάλειας όπως στην ελληνογαλλική συμφωνία. Εφόσον αποδείχθηκε αδύνατο, η Ελλάδα πρόσφερε στρατιωτική βάση σε ορισμένα από τα νησιά του Αιγαίου που έχουν αποστρατιωτικοποιηθεί βάσει διεθνών συμφωνιών. Ευτυχώς, οι Αμερικανοί φίλοι μας αυτή τη φορά στάθηκαν σταθεροί στις θέσεις τους. Το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών πρέπει επίσης να έχει πιέσει σκληρά το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ προς αυτήν την κατεύθυνση.
Η επιστολή του Blinken στον Μητσοτάκη
Η Ελλάδα που δεν μπόρεσε να επιτύχει τη συμπερίληψη των προτάσεών της στο MDCA πρέπει να έχει πιέσει την αμερικανική πλευρά να λάβει εγγυήσεις ασφαλείας με χωριστή επιστολή. Η επιστολή του Blinken της 12ης Οκτωβρίου εξυπηρετεί αυτόν τον σκοπό. Δεν υπάρχει καμία διάταξη στην επιστολή που να υποχρεώνει τις ΗΠΑ να βοηθήσουν την Ελλάδα σε περίπτωση επίθεσης.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Πακιστανός μας απειλεί! «Αφήστε την Τουρκία- Έχουμε ανοιχτούς λογαριασμούς να διευθετήσουμε με την Ελλάδα»
Πιθανότατα, στην επιστολή περιλαμβάνονται αναφορές στην εδαφική ακεραιότητα, τα δικαιώματα κυριαρχίας, το διεθνές δίκαιο της θάλασσας και την ειρηνική επίλυση διαφορών για να ικανοποιηθεί η Ελλάδα. Οι αναφορές αυτές μπορούν επίσης να ερμηνευθούν ως αποδυνάμωση της δήλωσης του τουρκικού κοινοβουλίου του 1995, ευρέως γνωστή ως casus belli.
Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι τόσο ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας όσο και ο Πρωθυπουργός Μητσοτάκης τάχθηκαν υπέρ της επιστολής και όχι της ίδιας της συμφωνίας.
Οι ΗΠΑ πρέπει να έχουν συνειδητοποιήσει ότι έχουν πάει πολύ μακριά υπέρ της Ελλάδας.
Ο Νεντ Πράις, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, υπογράμμισε πριν από μερικές ημέρες ότι η θέση των ΗΠΑ να παραμείνουν ουδέτερες όσον αφορά τις διαφορές σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων ορίων δεν έχει αλλάξει.
Τι είναι το casus belli;
Με τους πιο απλοϊκούς όρους, casus belli, στα λατινικά σημαίνει αιτία πολέμου. Το Ελληνικό Κοινοβούλιο ενώ επικύρωσε τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας την 1η Ιουνίου 1995 εξουσιοδότησε την ελληνική κυβέρνηση να επεκτείνει τα ελληνικά χωρικά ύδατα στα 12 μίλια. Σε λιγότερο από μία εβδομάδα, το τουρκικό κοινοβούλιο απάντησε με δήλωση.
Η δήλωση που συντάχθηκε πολύ επιδέξια από τον αείμνηστο πρεσβευτή Deniz Bölükbaşı, ο οποίος ήταν έμπειρος σε νομικά ζητήματα, δεν περιείχε ούτε τη λέξη «casus belli» ούτε «πόλεμο». Η δήλωση αυτή απευθύνθηκε στην ελληνική και διεθνή κοινή γνώμη με «φιλικά αισθήματα», αναφέροντας ότι εάν η Ελλάδα επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια στο Αιγαίο όπου η Τουρκία έχει ζωτικά συμφέροντα, θα έπαιρνε κάθε μέτρο, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών. Το μήνυμα πρέπει να έχει ληφθεί δεόντως.
Τα λάθη της Ελλάδας
Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι γεμάτες ελληνικά λάθη. Η απόφαση casus belli του ελληνικού κοινοβουλίου το 1995 ήταν λάθος, όπως συνέβη στη Μικρασιατική καταστροφή που ξεκίνησε το 1919 με την κατάληψη της Σμύρνης και τελείωσε με την ήττα της Ελλάδας το 1922. Ή τις κρίσεις Kardak/Imia το 1996, ή το 1999, δίνοντας στέγη στον Αμπντουλάχ Οτσαλάν, τον παράνομο ηγέτη του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK). Ο Tom Ellis, ο αρχισυντάκτης της αγγλικής έκδοσης της εφημερίδας Καθημερινή είχε δίκιο όταν έγραψε:
«Κανείς δεν θα κάνει τον πόλεμο για εμάς». Αυτό είναι ένα ορθολογικό σχόλιο από την ελληνική πλευρά."
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Αγωνιώδης η προσπάθεια του Τούρκου τέως διπλωμάτη να βρει όπως προλογίσαμε "αδύναμα σημεία" στην Συμφωνία αμοιβαίας αμυντικής συνεργασίας Ελλάδας- ΗΠΑ (MDCA) και στην επιστολή του Αμερικανού ΥΠΕΞ προς τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Η παραδοχή του ωστόσο ότι "Οι ΗΠΑ πρέπει να έχουν συνειδητοποιήσει ότι έχουν πάει πολύ μακριά υπέρ της Ελλάδας", αποτυπώνει το πως έχει αντιληφθεί το άριστο των σχέσεων ΗΠΑ-Ελλάδας και πόσο αυτό τον ενοχλεί.
Επίσης διαφαίνεται η προσπάθεια του να "ξεφύγει" από τη διατύπωση του Casus Belli η χώρα του, αλλά και για τις φοβίες για επέκταση των χωρικών υδάτων μας σε 12 νμ, προσπαθώντας, να διαστρεβλώσει τις θέσεις της Ελλάδας , κάνοντας λόγο για λάθη μας στο παρελθόν.
Ωστόσο δεν καταφέρνει τελικά να αποφύγει την πολεμική ρητορική, επισημαίνοντας ότι κανείς σύμμαχος δεν θα πολεμήσει για εμάς, υπενθυμίζοντας ουσιαστικά το τουρκικό Casus Belli σε περίπτωση που επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα, επέκταση την οποία χαρακτηρίζει ως λάθος του ελληνικού κοινοβουλίου.
Καλή η προσπάθεια από τον Τούρκο τέως διπλωμάτη, η οποία όμως στερούμενη σοβαρών επιχειρημάτων δεν βρίσκει καμία ανταπόκριση διεθνώς.
