"Δεν υπάρχει καμία αλλαγή στη στάση μας απέναντι στο άνοιγμα διαύλων διαλόγου, ειδικά διερευνητικών συνομιλιών με την Ελλάδα, χωρίς προϋποθέσεις" δήλωσε σήμερα του τουρκικό ΥΠΕΞ.
Φυσικά όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι η Τουρκία επιδιώκει να υπάρξει ένας απευθείας διάλογος μαζί μας, για όλες τις παράνομες διεκδικήσεις σε βάρος μας, χωρίς κανέναν ενδιάμεσο και φυσικά χωρίς να υπάρχει καμία αναφορά στο Διεθνές Δίκαιο.
Από την άλλη η χώρα μας επιθυμεί να συζητήσει με την Τουρκία, την μόνη υπάρχουσα διαφορά μεταξύ μας, αυτή της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών (ΑΟΖ).
Ωστόσο οι πρόσφατες συμφωνίες για οριοθέτηση της ΑΟΖ μας με Ιταλία και Αίγυπτο, αφήνουν "ανοιχτά παράθυρα" για ερμηνεία από τους Τούρκους, σύμφωνα με το συμφέρον τους, σε μία μελλοντική οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Ελλάδα
Ιστορικά έχει αποδειχθεί αναφορικά με διακρατικές συμφωνίες ή συνθήκες, ότι «ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες». Κοινώς υπάρχουν σημειώσεις, υποσημειώσεις, αστερίσκοι στο κάτω μέρος ή στο περιθώριο του κυρίως κειμένου που υπάρχουν οι καίριες προβλέψεις της συμφωνίας ή συνθήκης.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ισραήλ: Σχέδιο διάλυσης της τουρκικής επιρροής στην Ιερουσαλήμ
Η παραπάνω έκφραση, ίσως εμπεριέχει τη «λύση» στο πρόβλημα διευθέτησης της ΑΟΖ μας με την Τουρκία.
Παρακολουθώντας τις λεπτομέρειες των δύο συμφωνιών μας για την οριοθέτηση της ΑΟΖ μας με Ιταλία και Αίγυπτο, διαπιστώνουμε κάτι κοινό.
Και στις δύο περιπτώσεις η ΑΟΖ καθορίστηκε με συντεταγμένες όπως ακριβώς προβλέπεται στο κυρίως κείμενο, πλην όμως υπάρχει ένα «παράθυρο» το οποίο ουσιαστικά καταργεί την οριοθέτηση με την αυστηρή έννοια της. Και εξηγώ:
Στην μεν περίπτωση οριοθέτησης της ΑΟΖ μας με την Ιταλία, δίνεται η δυνατότητα αλίευσης στα ιταλικά αλιευτικά σκάφη σε μερικά σημεία εντός της ελληνικής ΑΟΖ. Συνεπώς ναι μεν η ΑΟΖ μας έχει καθορισμένα όρια, αλλά στην πραγματικότητα δεν έχει σε κάποια σημεία αυτά που γράφονται στη συνθήκη, αφού επιτρέπει την οικονομική εκμετάλλευση των Ιταλών εντός της ΑΟΖ μας.
Στην περίπτωση οριοθέτησης της ΑΟΖ μας με την Αίγυπτο, στο άρθρο 2 της «Συμφωνίας για την οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ των 2 κρατών» αναγράφεται:
«Σε περίπτωση που υπάρχουν φυσικοί πόροι, συμπεριλαμβανομένης της λεκάνης υδρογονανθράκων, οι οποίοι εκτείνονται από την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη ενός Μέρους στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη του άλλου Μέρους, τα δύο Μέρη θα συνεργαστούν προκειμένου να επιτύχουν συμφωνία ως προς τους τρόπους εκμετάλλευσης αυτών των πόρων.»
Επιπλέον η παρούσα συμφωνία συνιστά μερική οριοθέτηση της ΑΟΖ μας με την Αίγυπτο, αφού δεν περιλαμβάνει ανατολικότερα του 28ου μεσημβρινού, καμία οριοθέτηση ΑΟΖ και συνεπώς δεν υφίσταται χάραξή της αναφορικά με την ανατολική Ρόδο και το σύμπλεγμα Καστελόριζου.
Επίσης γίνεται μνεία και πρόβλεψη για τυχόν μελλοντική οριοθέτηση της ΑΟΖ της Ελλάδας και της Αιγύπτου με τρίτο κράτος όπως π.χ Τουρκία, Κύπρο, Λιβύη κλπ, ότι προτού καταλήξει σε τελική συμφωνία είτε η Ελλάδα, είτε η Αίγυπτος με το τρίτο κράτος θα ενημερώσουν και θα διαβουλευθούν η μία την άλλη.
Στα άρθρα 1(α), 1(δ) και 1(ε) αναγράφονται συγκεκριμένα τα παρακάτω:
Άρθρο 1(α). «Με την παρούσα Συμφωνία ορίζεται μερική θαλάσσια οριοθετική γραμμή μεταξύ των δύο Μερών. Η ολοκλήρωση της οριοθέτησης θα λάβει χώρα, όπου αρμόζει, μέσω διαβουλεύσεων μεταξύ των δύο Μερών πέραν του σημείου (Α) και του σημείου (Ε) σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο»
Άρθρο 1(δ). «Οι γεωγραφικές συντεταγμένες του σημείου (Α) μπορεί να αναθεωρηθούν προς τα Ανατολικά και του σημείου (Ε) προς τα Δυτικά, με συμφωνία μεταξύ των δύο Μερών σε περίπτωση μελλοντικής οριοθέτησης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης με άλλα ενδιαφερόμενα γειτονικά κράτη, υπό την προϋπόθεση ότι η αναθεώρηση περιορίζεται στην περίπτωση αυτή στο σημείο (Α) προεκτεινόμενο προς τα Ανατολικά και στο σημείο (Ε) προεκτεινόμενο προς τα Δυτικά.
Άρθρο 1(ε). «Μη θιγομένης της διάταξης του άρθρου 1(δ) εάν οποιοδήποτε από τα δύο Μέρη διεξάγει διαπραγματεύσεις με σκοπό την οριοθέτηση της Αποκλειστικής του Οικονομικής Ζώνης με άλλο κράτος που μοιράζεται με τα δύο Μέρη τις θαλάσσιες ζώνες τους, το Μέρος αυτό, προτού καταλήξει σε τελική συμφωνία με το τρίτο κράτος θα ενημερώσει και θα διαβουλευθεί με το άλλο Μέρος»
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Η Μόσχα στοχοποιεί την πυραυλική συμφωνία Άγκυρας-Κιέβου
Ας έρθουμε τώρα στο θέμα της ΑΟΖ του Καστελόριζου και της οριοθέτησής της με την Τουρκία, το οποίο αποτελεί και την «καυτή πατάτα»
Έχοντας ως δεδομένη την ανάλυση των δύο ανωτέρω συμφωνιών μας με Ιταλία και Αίγυπτο, θα μπορούσαμε να προβούμε σε οριοθέτηση της ΑΟΖ μας με την Τουρκία, με τον όρο ότι σε περίπτωση ανεύρεσης υδρογονανθράκων προς εκμετάλλευση στην ΑΟΖ του ενός εκ των δύο, τότε να υπάρχει πρόβλεψη ότι τα δύο κράτη θα συνεργαστούν, προκειμένου να επιτύχουν συμφωνία ως προς τους τρόπους εκμετάλλευσης αυτών των πόρων και συνεπώς να έχει η Τουρκία οικονομικό όφελος, κατά τα πρότυπα του άρθρο 2 της Συμφωνίας μας με την Αίγυπτο που αναλύσαμε παραπάνω;
Αυτό είναι ή δεν είναι η επιτομή του win-win των ΗΠΑ ή το kazan-kazan των Τούρκων; Μία τέτοια εξέλιξη θα είχε την υποστήριξη της Γερμανίας, της ΕΕ αλλά και των ΗΠΑ.
Επίσης η μερική επήρεια των νησιών μας στη χάραξη της ΑΟΖ μας με την Αίγυπτο, την οποία και αποδεχθήκαμε, υπογράφοντας τη Συμφωνία μαζί της, αποτελεί ισχυρό όπλο και παρακαταθήκη για την Τουρκία, ακόμη και στην πολύ απίθανη για εμένα περίπτωση που η Τουρκία δεχθεί να πάει στη Χάγη προκειμένου να επιλύσει την διαφορά που έχουμε για ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα.
Τέλος η Ελληνική με την Κυπριακή ΑΟΖ γειτνιάζουν λόγω του συμπλέγματος των νήσων του Καστελόριζου. Με μειωμένη επήρεια του Καστελόριζου στην χάραξη της ΑΟΖ μας με την Τουρκία, η Ελληνική και Κυπριακή ΑΟΖ δεν θα γειτνιάζουν, αφού θα υπάρχει μεταξύ τους η Τουρκική ΑΟΖ. Έτσι θα διακόπτεται και η θαλάσσια συνέχεια Ελλάδας και Κύπρου και συνεπώς το «Ενιαίο αμυντικό δόγμα» δεν θα υφίσταται. Ουσιαστικά θα μιλάμε για οριστική αποκοπή της Κύπρου από την Ελλάδα.
Τα παραπάνω όμως δεν λαμβάνουν υπόψη έναν κρίσιμο και αστάθμητο παράγοντα που ακούει στο όνομα Ερντογάν.
Ο Τούρκος Πρόεδρος έχει υπερεκτιμήσει τις δυνατότητες της Τουρκίας και τις δικές του. Έτσι έχει δεσμευτεί έναντι φίλων και εχθρών του, εντός και εκτός κοινοβουλίου, ότι θα δημιουργήσει ξανά την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Σε αυτό του το όραμα υποδαυλίζεται από τον γκρίζο λύκο Μπαχτσελί, από τον εγωισμό του να αποδείξει ότι είναι ανώτερος του Κεμάλ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Εκτός ελέγχου οι Τούρκοι: Κατηγορούν την Ελλάδα για δεσμεύσεις 15 περιοχών στο Αιγαίο
Εκτίμηση είναι ότι η Τουρκία θα προσπαθήσει να βρεί σημεία προσέγγισης με ΗΠΑ και Ισραήλ, προκειμένου να "πάρει όσο το δυνατόν περισσότερα" από την Ελληνική και Κυπριακή ΑΟΖ, γεγονός που δεν έχει με την παρούσα κατάσταση ως έχει ελπίδες.
Η μόνη πιθανότητα να πετύχει κάτι άμεσα η Τουρκία, θα ήταν η περίπτωση στρατιωτικής εμπλοκής ΗΠΑ-Ισραήλ κατά του Ιράν, γεγονός που και αυτό μοιάζει δύσκολο να συμβεί από τον Ιανουάριο και μετά που θα έχει αναλάβει τα καθήκοντά του ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπάϊντεν.
Αν τελικά δεν συμβούν τα παραπάνω, γεγονός που θεωρώ το πιθανότερο, τότε η Τουρκία θα καθήσει στο τραπέζι των διερευνητικών επαφών για την οριοθέτηση της ΑΟΖ, εκτιμώντας ότι μπορεί να αποκομίσει οφέλη, έστω και σημαντικά λιγότερα από αυτά που ήλπιζε ότι θα κέρδιζε πρίν από ένα έτος.
Επιπλέον για τον Ερντογάν οι διερευνητικές επαφές θα αποτελέσουν σανίδα σωτηρίας ,για την αποφυγή κυρώσεων σε βάρος του από την ΕΕ, και να δείξει στις ΗΠΑ-ΕΕ, ότι είναι αυτός ο λογικός και πιστός σύμμαχος και όχι η Ελλάδα.
Η Ελλάδα δεν πρέπει να πάει σε διερευνητικές επαφές άμεσα με την Τουρκία διευκολύνοντας την έτσι να μην υποστεί κυρώσεις από την ΕΕ και να δείξει ότι έχει συνετιστεί χωρίς αντίκρυσμα.
Ο χρόνος μετράει υπέρ μας και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να δώσουμε συγχωροχάρτι στον Ερντογάν με έναρξη των διερευνητικών επαφών με την Τουρκία, αν νωρίτερα ο Τούρκος Πρόεδρος δεν προβεί σε δεσμευτικές δηλώσεις και κινήσεις αποκλιμάκωσης της επιθετικότητας της χώρας του σε βάρος μας.
