Στα αποτελέσματα της διήμερης άτυπης συνάντησης των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ (Gymnich) στο Βερολίνο, εστιάζει ρεπορτάζ της Maria Udrescu στο σημερινό φύλλο της La Libre με τίτλο “ Απέναντι σε Τουρκία και Λευκορωσία, η ΕΕ αναζητά έναν δρόμο μεταξύ διαλόγου και αυστηρότητας”, όπου επισημαίνεται ότι το θέμα των κυρώσεων προκάλεσε έντονες συζητήσεις μεταξύ των 27.
Τα δύο θέματα, όπως αναφέρει το ethnos.gr, που απασχόλησαν τους Ευρωπαίους ΥΠΕΞ στη διήμερη συνάντησή τους, ήτοι η κατάσταση στη Λευκορωσία και οι ελληνο-τουρκικές εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, κρίνονται ως ιδιαίτερα ευαίσθητα, τα οποία δοκιμάζουν τις σχέσεις της ΕΕ με γειτονικές χώρες (Τουρκία, Ρωσία), αλλά και την ικανότητά της να μιλάει με μία φωνή και να υπερασπίζεται τα συμφέροντά της. “Είχαμε ένα καλοκαίρι κρίσεων”, παρατήρησε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Josep Borrell.
Οι γεωπολιτικές ευαισθησίες της ΕΕ απέχουν πάντως πολύ από το να θεωρηθούν ομόφωνες, σχολιάζει η συντάκτρια. “Οι συζητήσεις ήταν πολύ έντονες, ειλικρινείς, άμεσες. Και κυρίως χρήσιμες”, δήλωσε μετά το πέρας της συνάντησης ο Υπουργός Εξωτερικών του Βελγίου, Philippe Goffin.
Οι 27 κατάφεραν να καταλήξουν επί της αρχής σε συμφωνία ως προς μία δέσμη κυρώσεων που θα μπορούσαν να επιβληθούν σε πρώτη φάση σε βάρος της Λευκορωσίας. Και αναφέρθηκαν σε μία ευρεία δέσμη μέτρων, με τα οποία θα μπορούσε να ασκηθεί πίεση στην Άγκυρα. “Έχουμε συναίνεση σε δύο σημαντικά θέματα”, συνοψίζει ευρωπαϊκή πηγή.
Ειδικά σε ό,τι αφορά την Τουρκία, Ελλάδα και Κύπρος απείλησαν να μπλοκάρουν την υιοθέτηση μέτρων κατά της Λευκορωσίας σε περίπτωση που κριθεί ανεπαρκής η πίεση προς την Άγκυρα. “Υπήρξε επιθυμία να συνδεθούν τα δύο θέματα”, επιβεβαιώνει γνώστης των συνομιλιών. Αυτό δεν θα πρέπει να εκπλήσσει, σύμφωνα με τον Goffin. “Έχουμε δύο δυσκολίες εκτός ΕΕ. Ήταν λογικό να τεθεί το οπλοστάσιο των δυνατοτήτων επί ίσης βάσης. Η Ευρώπη έχει DNA, αξίες, αρχές και αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών-μελών. Δεν πρέπει να δίνουμε την εντύπωση ότι η ανοχή μας έχει δύο μέτρα και δύο σταθμά”.
Αν και ο Borrell επέμεινε στην ανάγκη για διάλογο για επίλυση της κρίσης με την Τουρκία, κατέθεσε όλες τις επιλογές της ΕΕ απέναντι στη χώρα αυτή. “Το σημαντικό είναι να εστιάσουμε σε ό,τι συνδέεται με τις παράνομες τουρκικές γεωτρήσεις”, εξήγησε υπενθυμίζοντας ότι η ΕΕ ήδη επεξεργάζεται κατάσταση προσώπων, τα οποία θα μπορούσαν να πληγούν από τα μέτρα. Τα μέτρα θα μπορούσαν πάντως να διευρυνθούν και να αφορούν αγαθά και οικονομικές δραστηριότητες.
“Μετά μπορούμε να περάσουμε σε μέτρα που θα πλήξουν τομεακές δραστηριότητες, σε περιοχές που η τουρκική οικονομία συνδέεται πιο στενά με την ευρωπαϊκή οικονομία”. Πηγή εκτιμά ότι αυτό αποτελεί πρόοδο: “Την τελευταία φορά δεν υπήρχαν τόσες πολλές επιλογές στο τραπέζι”.
Σε περίπτωση που δε σημειωθεί πρόοδος, νέα περιοριστικά μέτρα θα συζητηθούν στο ειδικό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που θα πραγματοποιηθεί στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου. “Πρόκειται για πολύ σύντομη προθεσμία”, υποστηρίζει ο Βέλγος ΥΠΕΞ. Είτε πρόκειται για τη Λευκορωσία είτε για την Τουρκία, “θα πρέπει να σταλούν μηνύματα, αλλά και να ενισχυθούν”.
Εκ των πραγμάτων και εν μέσω των κρίσεων που την περικυκλώνουν, η εφημερίδα διερωτάται εάν η ΕΕ θα πρέπει “να μάθει να μιλάει μία πιο σκληρή γλώσσα ισχύος στη διεθνή σκηνή”.
Στο ίδιο θέμα αναφέρεται και η Le Soir σε ρεπορτάζ της Elodie Lamer με τίτλο “Οι Ευρωπαίοι στην κόψη του νήματος σε ό,τι αφορά την Τουρκία”, όπου σημειώνεται ότι η ΕΕ απειλούν την Τουρκία με κυρώσεις για τις προκλήσεις στη Μεσόγειο, αλλά ελπίζουν να αποφύγουν την επιβολή του αφήνοντας προηγουμένως ένα παράθυρο για διάλογο.
Η ΕΕ επιχειρεί να πετύχει μία “λεπτή ισορροπία”, καθώς θέλει αφ’ ενός να ακουστεί η φωνή της και αφ’ ετέρου να προωθήσει τον διάλογο. Είναι λεπτή άσκηση, επειδή οι Ευρωπαίοι θέλουν να στηρίξουν την Ελλάδα και την Κύπρο χωρίς ταυτόχρονα να δηλητηριάσουν ακόμη περισσότερο μία ήδη περίπλοκη σχέση με έναν εταίρο και στρατηγικό γείτονα. “Πρέπει να βρούμε έναν δρόμο προς μία πιο υγιή σχέση προς το συμφέρον και των δυο μας. Για τον λόγο αυτό, θα πρέπει να πετύχουμε μία λεπτή ισορροπία μεταξύ της ανάγκης για διατήρηση περιθωρίου για διάλογο και της ανάγκης να επιδείξουμε συλλογική ισχύ προς προάσπιση των κοινών μας (ευρωπαϊκών) συμφερόντων”, συνόψισε ο ΥΕ/ΕΕ.
Πολλοί Υπουργοί, κατά την άφιξή τους στο άτυπο Συμβούλιο, επιβεβαίωσαν αυτή τη αμήχανη στάση, αφού τάσσονται ευνοϊκά απέναντι στον διάλογο και ταυτόχρονα θέλουν να επιδείξουν αλληλεγγύη προς Ελλάδα και Κύπρο.
Θέματα εσωτερικής επικαιρότητας
Συνέντευξη Βελγίδας Πρωθυπουργού
Eάν η κυβέρνησή της δεν εξασφαλίσει στις 17 Σεπτεμβρίου την εμπιστοσύνη του Βελγικού Κοινοβουλίου, η Πρωθυπουργός της χώρας θα μελετήσει το ενδεχόμενο υποβολής παραίτησης, δηλώνει σε συνέντευξη που παραχώρησε στη La Libre. Ερωτηθείσα τι θα συμβεί, εάν δεν αποσπάσει την εμπιστοσύνη της Βουλής, απαντάει: “Θα πρέπει να βγάλω τα συμπεράσματά μου”. “Αυτό σημαίνει παραίτηση;”, ερωτάται.
“Όλα είναι πιθανά. Πρόκειται για μία απόφαση που θα πρέπει να λάβω, η οποία θα εξαρτάται από την κατάσταση που θα έχει διαμορφωθεί. Δε θα σφετεριστώ την εμπιστοσύνη που μου δόθηκε για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και για συγκεκριμένο σκοπό. Αλλά μέχρι τότε μπορούν να γίνουν πολλά πράγματα”, εξηγεί.
Οι εκλογές δεν είναι κάτι κακό, συνεχίζει, αλλά “στ’ αλήθεια πιστεύουμε ότι η προσφυγή στις κάλπες θα ξεμπλοκάρει την κατάσταση; Εγώ έχω τις αμφιβολίες μου. Θα έχουμε τους ίδιους επικεφαλής στα κόμματα που θα υπερασπίζονται τις ίδιες πολιτικές αξίες, καθώς και μία άνοδο των ακραίων κομμάτων. Η εξίσωση θα είναι επομένως ακόμα πιο δύσκολη. Οι πρόωρες εκλογές δεν είναι η πρώτη επιλογή”.
Κληθείσα να σχολιάσει τη δήλωση του Conner Rousseau, επικεφαλής των Φλαμανδών Σοσιαλιστών του sp.a, ότι εάν αποτύχει στην προσπάθειά του ο νυν εντολοδόχος, η χώρα θα πρέπει να οδηγηθεί σε νέες εκλογές, η Πρωθυπουργός λέει ότι “θα είναι αναγκαίο να εξεταστεί η κατάσταση τη δεδομένη στιγμή”. Εάν δεν έχει σχηματιστεί κυβέρνηση, αλλά μία συμφωνία είναι πιθανή, η ανάλυση μπορεί να κινηθεί σε διαφορετική κατεύθυνση.
Η Sophie Wilmès δηλώνει ότι είναι άμεση ανάγκη να υπάρξει συμφωνία για σχηματισμό ομοσπονδιακής κυβέρνησης συνασπισμού και πιστεύει ότι η προσπάθεια του εντολοδόχου Egbert Lachaert (Open VLD) έχει καλές πιθανότητες να πετύχει, αν και θεωρεί ότι η ανάδειξη της φόρμουλας τύπου Vivaldi (με συμμετοχή Φιλελευθέρων, Σοσιαλιστών, Πρασίνων και Χριστιανοδημοκρατών) ήταν απρόσμενη, καθώς “έχει ήδη θαφτεί πολλές φορές”.
Σε κάθε περίπτωση, οι κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης απαιτούν ένα σχέδιο ανάκαμψης και μία κυβέρνηση πλήρων αρμοδιοτήτων. Ειδικά όσον αφορά το Σχέδιο Ανάκαμψης, αυτό θα πρέπει να αποτελέσει τον ακρογωνιαίο λίθο του σχηματισμού κυβέρνησης, τονίζει.
“Τα κόμματα που συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις, θα πρέπει να συμφωνήσουν επ’ αυτού. Σε περίπτωση αδιεξόδου, εάν π.χ. πρέπει να επιστρέψουμε στις κάλπες, θα προσπαθήσουμε να καταθέσουμε μία πρόταση στο Κοινοβούλιο και να εξασφαλίσουμε μία πλειοψηφία γύρω από το Σχέδιο αυτό”, εξηγεί υπενθυμίζοντας ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ζητήσει από τα κράτη – μέλη να καταθέσουν εθνικό πρόγραμμα ανάκαμψης μεταξύ 15 Οκτωβρίου 2020 και αρχές Απριλίου του 2021.
“Οι Περιφέρειες και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση συνεργάστηκαν άριστα σε συνθήκες κρίσης”, δηλώνει, ερωτηθείσα σχετικά με το εάν οι δυσκολίες ανάμεσα στα διάφορα επίπεδα εξουσίας στη χώρα σε ό,τι αφορά τη διαχείριση της πανδημίας την οδηγούν στο συμπέρασμα ότι μία μεταρρύθμιση του κράτους είναι αναγκαία. Παραδέχεται, ωστόσο, ότι “έχουν παρατηρηθεί ελλείψεις / αστοχίες λόγω της θεσμικής αρχιτεκτονικής”. Μένει ακόμη πολλή δουλειά να γίνει σε αυτό το επίπεδο, αναγνωρίζει, αλλά “το επείγον δεν αφορά (σε αυτή τη συγκυρία) τη μεταρρύθμιση του κράτους”. Το επείγον εντοπίζεται, κατά την άποψή της, στη διαχείριση της υγειονομικής και της κοινωνικο-οικονομικής κρίσης.
Ερωτηθείσα σχετικά με την ανοιχτή επιστολή που υπέγραψε πλειάδα προσωπικοτήτων, οι οποίοι αμφισβητούν τη νομιμοποίηση των ειδικών που συμβουλεύουν την κυβέρνηση στο μέτωπο των μέτρων για τον περιορισμό εξάπλωσης του ιού στο Βέλγιο, η Sophie Wilmès απαντάει λέγοντας ότι “ζούμε σε μία χώρα, όπου ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζεται επί μίας κατάστασης. Και αυτό είναι σωστό. Και βλέπω ότι η ανοιχτή επιστολή περιέχει προτάσεις για λύσεις. Πρόκειται λοιπόν για ένα εποικοδομητικό βήμα. Αλλά έχω εντοπίσει και ανακρίβειες, όπως όταν λένε ότι χώρες που δεν έλαβαν τόσο περιοριστικά μέτρα όσο εμείς, τα πήγαν καλύτερα. Ποιος άργησε να λάβει μέτρα;
Το Η.Β, το οποίο βρέθηκε αντιμέτωπο με μία ανεξέλεγκτη επιδημιολογική κατάσταση, που οδήγησε τελικά στη λήψη αυστηρών μέτρων. Η δε Σουηδία επλήγη πολύ περισσότερο από τις γειτονικές της χώρες και τελικά αναγκάστηκε, επίσης, να λάβει ισχυρά μέτρα. Ούτε κατανοώ την κριτική για έλλειψη διαφάνειας. Όλες οι σχετικές Εκθέσεις δημοσιοποιήθηκαν. Υπήρχαν συνεντεύξεις Τύπου και συνεντεύξεις, ενώ παράλληλα οι κοινοβουλευτικές εργασίες δε σταμάτησαν ποτέ. Αντιλαμβάνομαι, όπως και οι συντάκτες της επιστολής, ότι μειώνεται η στήριξη των πολιτών στα μέτρα. Αλλά είναι δύσκολο να απαντηθεί το γιατί”.
Σε ό,τι αφορά, τέλος, την κριτική για το περιορισμένο εύρος ειδικοτήτων που στελεχώνουν την ομάδα συμβούλων της κυβέρνησης, η Βελγίδα Πρωθυπουργός την αποκρούει, εξηγώντας ότι ελήφθη μέριμνα για στελέχωση του αρμόδιου οργάνου με πρόσωπα που είχαν διαφορετικά υπόβαθρα. “Και οι άνθρωποι αυτοί δεν εργάστηκαν σε καθεστώς απομόνωσης. Συμβουλεύτηκαν όλους τους τομείς, άλλους ειδικούς κλπ. Δεν περιμέναμε πάντως την ανοιχτή επιστολή για να εντοπίσουμε και να άρουμε κάποιες ανισορροπίες διευρύνοντας το πεδίο αρμοδιοτήτων”. Αν και εκφράζει τη δυσφορία της για το γεγονός ότι ορισμένοι από τους εν λόγω ειδικούς ανακοίνωναν αποφάσεις στο Twitter πριν την επίσημη πολιτική ανακοίνωση, η Wilmès εστιάζει στο ότι όλοι εργάστηκαν προς όφελος της κοινωνίας.
