H Ουάσινγκτον προειδοποιεί την Ελλάδα για τις πιθανές κινήσεις του Ερντογάν και το σχέδιο στοχοποίησης του συμπλέγματος του Καστελόριζου, καθώς η απώλειά του σε μια πιθανή σύγκρουση, θα σηματοδοτήσει το τέλος κάθε σεναρίου οριοθέτησης ΑΟΖ με Κύπρο και Αίγυπτο.
"Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις αντιμετωπίζουν ένα όλο και πιο περίπλοκο επιχειρησιακό περιβάλλον. Η Αθήνα βρίσκεται σε μια ολοένα και πιο εχθρική περιοχή, γεμάτη με επιθετικούς γείτονες, όπως η Τουρκία, και αυξανόμενο ενδιαφέρον από τις μεγάλες δυνάμεις, ιδιαίτερα από την Κίνα και τη Ρωσία. Παρά την κοινή συμμετοχή στο ΝΑΤΟ, οι σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας έχουν υποβαθμιστεί σηματικά κατά τη διάρκεια των τελευταίων 40 ετών, με ενεργές διαμάχες στην Κύπρο, στο Αιγαίο Πέλαγος και την Ανατολική Μεσόγειο. Η διατλαντική εταιρική σχέση ασφάλειας λυγίζει, υπό το βάρος των ανταγωνιστικών εθνικών συμφερόντων των κρατών μελών της", αναφέρει o Jack Dulgarian για το Global Security Review, και συνεχίζει:
"Σε αυτό το νέο γεωπολιτικό περιβάλλον, οι ελληνικές ΕΔ υστερούν όσον αφορά το μέγεθος, τις στρατιωτικές δυνατότητες και την τεχνολογία, και για αυτό παραθέτουμε ένα σενάριο όπου η Τουρκία αποφασίζει να ενεργήσει επί των εδαφικών της διεκδικήσεων στα ελληνικά νησιά του Αιγαίου".
Με φανερή τη χαμηλή εκτίμηση στις ικανότητες των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, παρόλο που οι επιχειρησιακές δυνατότητές τους έχουν ξεχωρίσει όπου έχει απαιτηθεί, το Global Security Review παρουσιάζει ένα σενάριο υλοποίησης του σχεδίου Ερντογάν στο επόμενο διάστημα.
Αναλυτικά οι φάσεις της ελληνοτουρκικής κρίσης:
"Φάση 0: Η Τουρκία προετοιμάζεται για την επιχείρηση
Το έτος είναι το 2023. Λόγω του αναζωογονημένου κύματος της αντιπολίτευσης, οι πιθανότητες επανεκλογής του Προέδρου Ερντογάν είναι ζοφερές. Οι προσπάθειές του στα μέλη του κόμματός του και οι καταστολές κατά των δημοσιογράφων δεν έχουν σταματήσει τους εγχώριους αντιπάλους του. Εν τω μεταξύ, η οικονομική κατάσταση έχει επιδεινωθεί. Ταυτόχρονα, η λίρα μειώνεται σε ισχύ και το ΑΕΠ της Τουρκίας καταρρέει. Οι προβλέψεις από τους παγκόσμιους οικονομολόγους ότι η ζημιά από το SARS-COV-2 θα μπορούσε να κάνει την εγχώρια οικονομία να καταρρεύσει έχει αποδειχθεί αληθινή.
Χρησιμοποιώντας τη δύναμη των εγχώριων μέσων ενημέρωσης προς όφελός του, ο Πρόεδρος Ερντογάν διαδίδει αντι-ελληνική προπαγάνδα και εκτοξεύει επιθετική ρητορική κατά της Συνθήκης της Λωζάνης. Διεγείρει το εθνικιστικό ηθικό ενάντια στους Έλληνες που έχουν χρησιμοποιήσει το καθεστώς τους ως μέλος της ΕΕ για να πιέσουν την Τουρκία.
Μέσα στην Άγκυρα, γίνονται συζητήσεις ότι η Τουρκία δεν είναι μόνο ικανή να συλλάβει ένα μικρό, ελαφρά υπερασπισμένο ελληνικό νησί όπως το Καστελόριζο, αλλά και η έλλειψη πραγματικής απόκρισης της Δύσης στην κατάσχεση των δυνάμεων (δηλαδή, Ρωσία και Κριμαία, Κίνα και Χονγκ Κονγκ) θέτει ένα νέο πρότυπο απάθειας απέναντι στην επιθετικότητα. Σίγουρα, η επίθεση στην ελληνική πρωτεύουσα της Αθήνας θα πυροδοτούσε την ενεργοποίηση του άρθρου V, μιας ενωμένης δύναμης του ΝΑΤΟ και πιθανές επιπρόσθετες απαντήσεις από χώρες εκτός του ΝΑΤΟ, όπως η Σερβία, μια Ορθόδοξη χώρα, και η Αίγυπτος και το Ισραήλ. Επομένως, ο Πρόεδρος Ερντογάν πρέπει να σφυροκοπήσει την αφήγηση στη διεθνή σκηνή ότι το Καστελόριζο και οι κοντινοί δορυφόροι του είναι (1) άδικα στα ελληνικά χέρια, (2) νόμιμα τουρκικά λόγω συμφωνίας με τη GNA, και (3) παραβίαση του δικαιώματος της Δύσης να διεκδικήσει εδάφη σε μη δυτικά έθνη-κράτη.
Φάση 1: "Κίνηση ματ"
Η κίνηση ματ της Άγκυρας θα βασιστεί στην ταχύτητα για να ωθήσει την Αθήνα να παραδώσει το Καστελόριζο προκειμένου να προστατεύσει τον άμαχο πληθυσμό της. Η Τουρκική Πολεμική Αεροπορία χρησιμοποιεί την κλασική ανταγωνιστική τους αεροπορική τακτική για να δημιουργήσει μια εκτροπή στο βόρειο Αιγαίο με μαχητικά αεροσκάφη έξω από την Αεροπορική Βάση Balikesir. Από τα λιμάνια κοντά στο Μαρμαρά, η Τουρκία ενεργοποιεί έναν ναυτικό αποκλεισμό που διακόπτει τη δυνατότητα παρέμβασης των ελληνικών δυνάμεων.
Οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν ειδικές δυνάμεις για να επιτεθούν στο Καστελόριζο μέσα σε λίγες ώρες. Ωστόσο, είναι πολύ πιθανό η Τουρκία να επιλέξει να μην χρησιμοποιήσει βία και αντίθετα να το περικυκλώσει.
Η Αθήνα γνωρίζει ότι το τουρκικό πεζικό έχει μεγάλη εμπειρία λόγω των πρόσφατων εκστρατειών στη Συρία και τη Λιβύη. Οι Έλληνες δεν θα μπορούσαν να διακινδυνεύσουν μια καταστροφική απώλεια εάν αγωνιστούν για το Καστελόριζο, ενώ μια επίθεση αλλού στην Τουρκία θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο άλλα ελληνικά νησιά όπως η Ρόδος, η Λέσβος, η Κως και η Χίος. Ο υποχρηματοδοτούμενος στρατός της Ελλάδας δεν θα μπορούσε να διαρκέσει σε μια τόσο σημαντική σύγκρουση που να καλύπτει ολόκληρο το Αιγαίο. Ως εκ τούτου, η κίνηση «ματ» της Τουρκίας επιτυγχάνεται χωρίς να πέσει ούτε μία σφαίρα.
Φάση 2: Διπλωματική αναταραχή
Η Αθήνα επιχειρεί να επικαλεστεί το άρθρο V του ΝΑΤΟ, αλλά τα κράτη μέλη είναι διχασμένα καθώς η σύγκρουση είναι μεταξύ δύο «συμμάχων». Συγκεκριμένα, η Γερμανία, διαμεσολαβητής στους διαλόγους ΕΕ-Τουρκίας για την κρίση προσφύγων στη Συρία, πιθανότατα θα απαιτούσε αποκλιμάκωση από την Τουρκία, καθώς ο Πρόεδρος Ερντογάν συνεχίζει να πιέζει με την απειλή της απελευθέρωσης νέων μεταναστευτικών ροών.
Εν τω μεταξύ, στην Ουάσινγκτον, οι ΗΠΑ θα αναγκαστούν να υιοθετήσουν μια άλλη στάση στη διαφωνία για το Αιγαίο. Παρόλο που οι πρόσφατες δηλώσεις του Πρέσβη των ΗΠΑ υποστήριξαν την ελληνική ΑΟΖ στα νησιά (απορρίπτοντας έτσι την τουρκική άποψη), η αμερικανική ρητορική στη διαμάχη για τα Ίμια του 1996 προμηνύει το αντίθετο. Οι ΗΠΑ δεν συμμετέχει στην UNCLOS, το πρότυπο που δημιούργησε την ΑΟΖ. Επομένως, οι ΗΠΑ δεν θα είχαν άλλη επιλογή από το να εναντιωθούν στον ισχυρισμό της Ελλάδας για το Καστελόριζο.
Εκτός της συμμαχίας του ΝΑΤΟ, νέοι σύμμαχοι στην Αθήνα, την Αίγυπτο και το Ισραήλ δεν θα ήταν σε θέση να ανταποκριθούν λόγω της απόλυτης ταχύτητας των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων. Θα υπήρχε εχθρότητα και πιθανές ασκήσεις, αλλά κανένα κράτος δεν θα έκανε δραστικές προσπάθειες να βοηθήσει με ανάπτυξη δυνάμεων.
Φάση 3: Μια επαναδιαπραγμάτευση της Λωζάνης
Διατηρώντας έναν αποκλεισμό στο Καστελόριζο και τους δορυφόρους του, ο Πρόεδρος Ερντογάν καλεί την Αθήνα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Διακυβεύονται τα σύνορα του 1923. Τα κράτη φιλικά προς την Τουρκία, όπως το Αζερμπαϊτζάν, το Πακιστάν και το Κατάρ, αναγνωρίζουν τώρα το Καστελόριζο ως κυρίαρχο έδαφος της Τουρκίας. Εν τω μεταξύ, τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης διακηρύσσουν τον Πρόεδρο Ερντογάν ως ήρωα για την ανάκτηση της λεγόμενης χαμένης περιοχής. Η δημοτικότητά εκτοξεύεται, διασφαλίζοντας την εξουσία του για τα επόμενα χρόνια.
Καθώς συνεχίζεται η αντιπαράθεση στο Αιγαίο, ο δυτικός τύπος χάνει το ενδιαφέρον. Τα μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, όπως η Γαλλία και η Πολωνία, ενδέχεται να έχουν φιλο-ελληνική ρητορική, ενώ ξένοι όπως η Σερβία θα στηρίξουν την Αθήνα, ωστόσο η Ελλάδα θα παραμείνει μόνη της στις διαπραγματεύσεις. Ανάλογα με την κατάσταση, η Τουρκία θα ζητούσε (1) το τέλος της χρήσης της ΑΟΖ από την Ελλάδα σε υπεράκτια νησιά, όπως το Καστελόριζο, η Χίος, η Κως και η Λέσβος και (2) η αναγνώριση του κατεχόμενου τμήματος της Κύπρου ως ανεξάρτητης Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου.
Συμπέρασμα
Η Τουρκία μπορεί να καταλάβει γρήγορα το Καστελόριζο χωρίς επιπτώσεις. Οι διεκδικήσεις στα νησιά, η αδιαμφισβήτητη στρατιωτική άμυνα, μια ασταθής εγχώρια οικονομία, ένας ισχυρός στρατός και η απάθεια από τις δυτικές δυνάμεις στην παγκόσμια σκηνή είναι όλοι σημαντικοί παράγοντες που μπορούν να ωθήσουν τον Πρόεδρο Ερντογάν σε αυτήν την επιχείρηση.
Η κατάληψη του Καστελόριζου θα μπορούσε επίσης να είναι η τελευταία κίνηση της μεγάλης στρατηγικής της Τουρκίας για να αναγκάσει την Ελλάδα να επαναδιαπραγματευτεί τις καθοριστικές αρχές της Συνθήκης της Λωζάνης του 1923 (συμφωνία που η Τουρκία έχει ήδη αμφισβητήσει). Εάν η Ελλάδα παραμείνει απροετοίμαστη, θα χάσει έδαφος, η Τουρκία θα αποκτήσει ισχυρότερη βάση στα σχεδόν διεθνώς αναγνωρισμένα ελληνικά ύδατα, το ΝΑΤΟ θα παραμείνει υποτακτικό σε έναν σύμμαχο-απατεώνα και ο Ερντογάν θα αναδειχθεί ως ο κυρίαρχος παίκτης στην Ανατολική Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή".
Η αμερικανική ιστοσελίδα προειδοποιεί την Ελλάδα για τις πιθανές ενέργειες της Τουρκίας στο προσεχές μέλλον, ωστόσο δείχνει να υποτιμάει την Ελληνική στρατηγική και τις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας και ιδιαίτερα την ετοιμοπόλεμη και έμπειρη Πολεμική Αεροπορία, που καθημερινά αντιμετωπίζει την υποβαθμισμένη τουρκική αεροπορία στο Αιγαίο.
Επίσης, παράγοντας που παρέβλεψε το GSR, είναι η έκβαση των συγκρούσεων σε Συρία, Λιβύη και Ιράκ, όπου έχει εμπλακεί ενεργά η Τουρκία σε άμεση σύγκρουση συμφερόντων με τη Ρωσία. Η παραμικρή σπίθα μπορεί να πυροδοτήσει μια νέα διαμάχη μεταξύ Τουρκίας-Ρωσίας, όσο κι αν τα φαινόμενα δείχνουν το αντίθετο.
Επιπλέον, είναι γεγονός ότι ο τουρκικός στρατός έχει αποδυναμωθεί σημαντικά, τόσο σε υλικό, όσο ακόμα περισσότερο σε προσωπικό. Ένα ελληνοτουρκικός πόλεμος θα μπορούσε να αποδειχθεί καταστροφικός για την Τουρκία, καθώς πλέον δεν μιλάμε για τη Μέση Ανατολή, αλλά για την Ελλάδα, η οποία διατηρεί έναν ισχυρό στρατό και το γεωστρατηγικό πλεονέκτημα στο Αιγαίο.