«Η Αγία Σοφία είναι ιδιοκτησία του «Ιδρύματος του Μωάμεθ του Πορθητή (Fatih Sultan Mehmet Han)» και «θα πρέπει σύμφωνα με τη βούληση του κληροδοτούντος να χρησιμοποιείται αδιάλειπτα ως τέμενος για μόνιμη χρήση της κοινωνίας» αναφέρει η απόφαση του τουρκικού Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με τον «Ελεύθερο Τύπο».
Το σκεπτικό της απόφασης υποστηρίζει πως «δεν είναι νομικά εφικτή η χρήση για άλλο σκοπό πέρα του τεμένους και δεν μπορεί να εμποδισθεί η χρήση και εκμετάλλευση του ακινήτου και των δικαιωμάτων του κληροδοτήματος από την κοινωνία, τα οποία προστατεύονται και διατηρούνται -από την αρχαιότητα- από το τουρκικό νομικό σύστημα. Δεν είναι σύννομη η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, η οποία συνιστά αντικείμενο της επίδικης υπόθεσης και με την οποία μετατράπηκε η Αγία Σοφία από τέμενος σε μουσείο, δίχως να λαμβάνει υπόψη της τα ως άνω ζητήματα».
Υπενθυμίζεται ότι το τουρκικό Συμβούλιο της Επικρατείας ακύρωσε την απόφαση του Μουσταφά Κεμάλ που μετέτρεπε την Αγία Σοφία σε τζαμί.
Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με ανάρτηση στο Twitter, ανακοίνωσε ότι υπέγραψε την απόφαση ώστε η Αγία Σοφία να μην θεωρείται πλέον μουσείο και μεταβιβάστηκε στην γενική Διεύθυνση Θρησκευτικὠν υπηρεσιών.
Δείτε την ανάρτηση του Ερντογάν:
Δείτε αναλυτικά το σκεπτικό της απόφασης του 10ου τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζάμι:
«-Η προαναφερθείσα απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, αξιολογείται εντός του πεδίου εφαρμογής των αποφάσεων του Συνταγματικού Δικαστηρίου, του Ανωτάτου Εφετείου, του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
-Αποτελεί ιδιοκτησία του Ιδρύματος του Μωάμεθ του Πορθητή (Fatih Sultan Mehmet Han) που είναι Ίδρυμα ιδιωτικού δικαίου με νομική προσωπικότητα, για το οποίο εγγυάται η έννομη τάξη μας, διατηρώντας παράλληλα το καθεστώς της Αγίας Σοφίας (σσ ως τέμενος)
-Η Αγία Σοφία θα πρέπει σύμφωνα με τη βούληση του κληροδοτούντος να χρησιμοποιείται αδιάλειπτα ως τέμενος για μόνιμη χρήση της κοινωνίας. Έχει δε τις ιδιότητες ακίνητης περιουσίας που παραχωρείται προς όφελος του λαού, δίχως αντίτιμο και είναι καταγεγραμμένη στον τίτλο ιδιοκτησίας ως τέμενος.
-Ο τίτλος ιδιοκτησίας του Ιδρύματος έχει νομική ισχύ και το ακίνητο που κληροδοτήθηκε δεν μπορεί να αλλάξει μορφή χρήσης και σκοπού, εκτός αυτού που αναφέρεται στον τίτλο ιδιοκτησίας. Το ζήτημα δε αυτό είναι δεσμευτικό για την εναγόμενη Διοίκηση (σσ Προεδρία της Δημοκρατίας, βλ. σελ. 1) καθώς και για τα φυσικά και νομικά πρόσωπα.
Τα παραπάνω δεν επιδέχονται αμφισβήτησης.
-Συνάγεται το συμπέρασμα πως δεν είναι νομικά εφικτή η χρήση για άλλο σκοπό πέρα του τεμένους και δεν μπορεί να εμποδισθεί η χρήση και εκμετάλλευση του ακινήτου και των δικαιωμάτων του κληροδοτήματος από την κοινωνία, τα οποία προστατεύονται και διατηρούνται -από την αρχαιότητα- από το τουρκικό νομικό σύστημα. Δεν είναι σύννομη η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, η οποία συνιστά αντικείμενο της επίδικης υπόθεσης και με την οποία μετατράπηκε η Αγία Σοφία από τέμενος σε μουσείο, δίχως να λαμβάνει υπόψη της τα ως άνω ζητήματα.
Με βάση τα ανωτέρω σημεία, αποφασίζουμε την ακύρωση της Υπουργικής Απόφασης που αποτελεί αντικείμενο της υπόθεσης».
Έρχονται κυρώσεις στην Τουρκία
«Ο Ερντογάν έκανε ένα ιστορικό λάθος, ένα λάθος που δημιουργεί ένα χάσμα, ελπίζω να μην είναι αγεφύρωτο», είπε στον ΣΚΑΪ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας. Ο κ. Πέτσας τόνισε πως η απόφαση του Ερντογάν είναι μια απόφαση λανθασμένη που θα του δημιουργήσει προβλήματα.
«Η Ελλάδα καταδικάζει αυτή την ενέργεια και θα κάνει ότι περνά από το χέρι της προκειμένου να υπάρξουν συνέπειες για την Τουρκία. Όλα είναι πάνω στο τραπέζι και το ενδεχόμενο των κυρώσεων όχι μόνο από την Ευρώπη αλλά και από διεθνείς οργανισμούς, όπως η Unesco».
Στη συνέχεια τόνισε ότι «δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα προχωρήσουμε σε κάποια μορφή κυρώσεων». Πρέπει «να καταλάβει όποιος παραβαίνει τη διεθνή νομιμότητα ότι για αυτή την παραβατική συμπεριφορά υπάρχουν κυρώσεις οι οποίες πονάνε», επεσήμανε ο κ. Πέτσας.
«Το θέμα της Αγίας Σοφίας είναι διεθνές ζήτημα. Το μόνο βέβαιο είναι ότι τέτοια παραβατική συμπεριφορά και μια τόσο μεγάλη προσβολή θα πρέπει να έχει και ανάλογη απάντηση». Τέλος, είπε ότι «αναμένουμε εξελίξεις τις επόμενες ημέρες».
Οργή Μητσοτάκη για την απόφαση
Την έντονη αντίδραση του Κυριάκου Μητσοτάκη, προκάλεσε η απόφαση του Ερντογάν να υπογράψει το διάταγμα για την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί
Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, με γραπτή του δήλωση το βράδυ της Παρασκευής (10/07), εξέφρασε την απερίφραστη καταδίκη της Ελλάδας ως προς την απόφαση της Τουρκίας να προχωρήσει στη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.
Η δήλωση του πρωθυπουργού:
«Η Ελλάδα καταδικάζει με τον πιο έντονο τρόπο την απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί. Η απόφαση αυτή -και μάλιστα 85 χρόνια από την ανακήρυξή της ως μουσείου- προσβάλλει τον οικουμενικό χαρακτήρα της. Πρόκειται για επιλογή που προσβάλλει επίσης όλους όσοι αναγνωρίζουν το μνημείο ως κτήμα του παγκόσμιου πολιτισμού. Και, βεβαίως, επηρεάζει όχι μόνο τις σχέσεις της Τουρκίας με την Ελλάδα. Αλλά και τις σχέσεις της με την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Unesco και την παγκόσμια κοινότητα συνολικά. Είναι θλιβερό ότι η τουρκική ηγεσία, που εργάστηκε το 2005 για τη Συμμαχία των Πολιτισμών, επιλέγει σήμερα να κινηθεί στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση.»
Ο πρωθυπουργός τοποθετείται στον απόηχο του προκλητικού διαγγέλματος στο οποίο προέβη το βράδυ της Παρασκευής ο πρόεδρος της Τουρκίας, ο οποίος ανακοίνωσε ότι στις 24 Ιουνίου η Αγία Σοφία θα ανοίξει τις πύλες της ως τζαμί για την προσευχή των μουσουλμάνων.