CENS 2020 είναι η επίσημη ονομασία της διαδικασίας Απογραφής Πλυθησμού και Κατοικιών 2020 που θα πραγματοποιηθεί στην Αλβανία, κατά την τυποποιημένη μέθοδο ανά δεκαετία, υπό την Ευθύνη της Αρχής Κρατικών Στατιστικών (NSTA- Instituti i Statistikave), που έχει ήδη επιλέξει προς τεχνική υποστήριξη της GOPA, Γερμανική εξειδικευμένη Εταιρία σε ανάλογα ζητήματα.
Πέραν τούτων των γενικών ως γνωστό η διαδικασία Απογραφής παρουσιάζει και αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον ως προς την προσέγγιση ζητημάτων εθνικής καταγωγής, μητρικής γλώσσας και θρησκευτικής πίστης των πολιτών, τα οποία αγγίζουν την Εθνική Ελληνική Μειονότητα.
Την περασμένη εβδομάδα στα Τίρανα διοργανώθηκε συνάντηση με πρωτοβουλία του INSTAT όπως παρουσιαστεί η πρόοδος των εργασιών μέχρι στιγμής και στην οποία ο επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της ΕΕ στα Τίρανα, Ιταλός Λουίτζι Σορέκα, έκανε την γνωστή δήλωση ότι η ΕΕ αναμένει με ιδιαίτερο ενδιαφέρον να διαπιστώσει κατά πόσο στην επικείμενη απογραφή θα γίνει σεβαστό το δικαίωμα του εθνικούς αυτοπροσδιορισμού σύμφωνα με την ελεύθερη βούληση των πολιτών, πράγμα το οποίο είναι όρος στις διαπραγματεύσεις της Αλβανίας με την ΕΕ και ως εκ τούτου επηρεάζει την πορεία ένταξης. Να επισημανθεί ότι και σ' αυτή την απογραφική διαδικασία η ΕΕ είναι ο βασικός χρηματοδότης με πλέον των 8 εκατομμυρίων Ευρώ, που καλύπτει το 80% του γενικού κόστους της διαδικασίας.
Κατά τη συνάντηση αυτή ανακοινώθηκε επίσης η συνεργασία με τη GOPA καθώς και το σχέδιο ερωτηματολογίου για την συλλογή των στοιχείων απ' τους πολίτες. Ας αναφερθεί ότι το Σχέδιο – Ερωτηματολόγιο είναι αρκετά καλύτερο απ' το προηγούμενο ως προς τη σαφήνεια των ερωτημάτων, χωρίς όμως να καλύπτει απόλυτα τις προδιαγραφές μια αντικειμενικής προσέγγισης. Στη συνέχεια θα αναφερθούμε σε κάποιες τέτοιες λεπτομέρειες που ενέχουν κινδύνους και εντείνουν την ανησυχία των εκπροσώπων των μειονοτήτων στη χώρα αλλά και των χριστιανικών κοινοτήτων επίσης.
Να αναφερθεί επίσης όχι ως ελάχιστη αλλά ουσιαστική λεπτομέρεια ότι αυτή τη φορά η συνολική συλλογή των δεδομένων αλλά και η επεξεργασία θα είναι ηλεκτρονική άνευ χρήσης εγγράφων και κατά συνέπεια χωρίς την ανάγκη κάποιας υπογραφής απ' των δηλούντα για την ακρίβεια των στοιχείων που δήλωσε.
Κατά τις ανακοινώσεις των ιθυνόντων για την Απογραφή (CENSI 2020) θα υπάρξει μια διαδικασία πιλοτική της καταλληλότητας του Ερωτηματολογίου και λειτουργίας του συνολικού μηχανισμού κατά μήνα Οκτώβριο. Στην επιλογή των περιοχών που θα γίνει η δοκιμή (συμπεριλαμβάνει 12500 οικογένειες) άμεσο ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι έχουν επιλεγεί δύο σημεία στον Δήμο Χιμάρας, καθώς επίσης και στην Κορυτσά δέκα σημεία.
Ωστόσο προκαλεί απορία το γεγονός ότι ενώ η διαδικασία τρέχει, κατά συνέπεια και η ανάλογη χρηματοδότηση δεν έχει εγκριθεί ο σχετικός περί Απογραφών Νόμος. Το σχέδιο Νόμου παραπλανητικά υφίσταται στην ιστοσελίδα του INSTAT, εν τούτοις ούτε καν έχει υποβληθεί προς συζήτηση στις επιτροπές της Βουλής τουλάχιστον όπως προκύπτει απ' τη ανάλογη ιστοσελίδα της. Στην ουσία ο Νόμος είναι που είχε οδηγήσει τους εκπροσώπους των μειονοτήτων σε αποχή απ' την Απογραφή 2011, δεδομένου ότι είχε στα άρθρα προβλέψεις που ενοχοποιούσαν την κατά βούληση δήλωση των πολιτών και αποθέωναν τα ληξιαρχικά βιβλία που είχαν καταρτιστεί από το ανελεύθερο καθεστώς Χότζα. Τα άρθρα αυτά είναι που έχουν καυτηριαστεί σε εκθέσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης, αναφέρονται σε εκθέσεις του Στέητ Ντιπάρτμεντ, προκάλεσαν τις αντιδράσεις κορυφαίων γερουσιαστών των ΗΠΑ που είχαν ανήσυχα αποταθεί στον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Αλβανίας κλπ.
Προς το παρόν το υλικό που αναρτά η Αρχή Στατιστικών είναι νομικώς αίολη ενώ η ισχύουσα νομοθεσία αντικρούει στον Νόμο περί Προστασίας των Εθνικών Μειονοτήτων.
Σε ότι αφορά τώρα τις ανησυχίες στο πεδίο καταγραφής της θρησκευτικής ταυτότητας, όπου η προηγούμενη Απογραφή δεν ήταν απλά αυθαίρετη αλλά στόχευε συγκεκριμένα, όπως εκ του αποτελέσματος προκύπτει τη στατιστική εξαφάνιση των Ορθοδόξων και την τεχνητή μείωση συνολικά των Χριστιανών στην Αλβανία, τα πράγματα επίσης είναι σύνθετα. Η ανησυχία εξ άλλου για την υποκειμενική προσέγγιση της θρησκευτικής διαστρωμάτωσης της κοινωνίας της Αλβανίας φωτογραφίζοντας τη χώρα ως μουσουλμανική, είχε επισήμως εκφραστεί απ' τον ΓΓ του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών δια επιστολής προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Αλβανίας, που είχε παραδοθεί στην Μόνιμη Αντιπρόσωπο της Αλβανίας στον ΟΗΕ, Γενεύη.
Εφόσον όμως σχετικός Νόμος δεν έχει ακόμη εγκριθεί απ' τη Βουλή ούτε η Κυβερνητική Επιτροπή Απογραφής έχεις συγκροτηθεί.
Για την επικείμενη Απογραφή οι θρησκευτικές κοινότητες στην Αλβανία δια του Διαθρησκειακού Συμβουλίου της Αλβανίας, που συντονίζει ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος ως Πρόεδρος, γραπτώς και εγκαίρως έχει αποστείλει τις αξιώσεις τους, ως μίνιμουμ όρων για την αποδοχή άνευ αμφισβητήσεων του αποτελέσματος. Οι θρησκευτικές κοινότητες απαιτούν ένα μια σαφές ερωτηματολόγιο με αναφορά στις 5 θρησκευτικές κοινότητες (4 παραδοσιακές και 1 των Προτεσταντών που έχει επισήμως απ' την πολιτεία αναγνωριστεί). Εν τούτοις και παρά τις δεσμεύσεις ότι οι προτάσεις των θρησκευτικών κοινοτήτων θα γίνουν αυτούσια σεβαστές στο Ερωτηματολόγιο υπάρχει πάλι λύμα – παγίδα. Υπάρχει ερώτημα με τη διατύπωση: «Είμαι πιστός αλλά δεν προσδιορίζω την θρησκευτική κοινότητα που ανήκω». Είναι προφανώς μια ανοησία αλλά που εξυπηρετεί τη σκοπιμότητα μη αντικειμενικής απογραφής. Ας επισημανθεί ότι στη συγκεκριμένη ερώτηση αυθαιρέτως προφανώς στην προηγούμενη απογραφή είχαν χρεώσει περί του 15% των απαντήσεων!!!
Και ακόμη ένα τρικάκι έχει απ' τους συντάκτες του Ερωτηματολογίου που παραπέμπει στην επιμονή τους να επιβάλουν ως ακέραια τα αποτελέσματα προηγούμενης Απογραφής για τους Ορθοδόξους. Στην ταξινόμηση των θρησκευτικών κοινοτήτων βάζουν τους Καθολικούς πιο πάνω απ' τους Ορθοδόξους ενώ είναι γνωστό τις πάση (πλην INSTAT) ότι η δεύτερη μεγαλύτερη αριθμητικά θρησκευτική κοινότητα είναι οι Ορθόδοξοι.
Επί το πλείστον με βάσει τα όσα δημοσιοποιεί η Στατιστική Αρχή η διαδικασία συλλογής των στοιχείων στο πεδίο σχεδιάζουν να διαρκέσει όλο τον Οκτώβριο του 2020. Προφανώς παραβαίνει τους κανονισμούς διενέργειας Απογραφών που προβλέπεται ώστε η συλλογή απ' τους απογραφείς στοιχείων να γίνεται εντός 24-ώρου. Ποιος ο κίνδυνος από παρατεταμένη περίοδο διενέργειας; Εξασφαλίζει στους υπαλλήλους το άλλοθι ώστε να δηλώσουν ότι πέρασαν κάποια στιγμή και δεν βρήκαν κάποιον απ' τους ενήλικες της οικογενείας να ρωτήσουν.
Προφανώς και άλλα στοιχεία ίσως καταστήσουν και πάλι ευάλωτη ως προς τα πεδία των ευαίσθητων αυτών δεδομένων και αμέσου ενδιαφέροντος για την ΕΕΜ, αλλά σε επόμενα θα γίνει η προσέγγιση τους.
tachydromos.org
