Ο κ. Στέλιος Φενέκος Αντιναύαρχος Πολεμικού Ναυτικού ε.α. πρώην Διευθυντής Διεθνών Σχέσεων και Αμυντικής Πολιτικής και Αναπληρωτής Εθνικός Αντιπρόσωπος ΣΕ / ΝΑΤΟ, ο οποίος εκπροσώπησε τη χώρα μας στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση σε νέα παρεμβασή του στα social media μιλάει για τα ελληνοτουρκικά και τις αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν.
Ακολουθεί ολόκληρη η παρέμβασή του:
Η ΕΠΗΡΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟΥ ΚΑΙ Η ΧΑΡΙΣΜΑΤΙΚΗ ΗΓΕΣΙΑ
(Συνεχίζοντας το σκεπτικό που αναπτύχθηκε στο προηγούμενο άρθρο περί προσφυγής στα Διεθνή Δικαστήρια για την οριοθέτηση ΑΟΖ/Υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο και απαντώντας στα ερωτήματα περί της επήρειας του Καστελόριζου.)
Ο ΗΓΕΤΗΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΔΟΚΙΑ ΝΙΚΗΣ
Όταν έπαιζα μπάσκετ, κάποια περίοδο την δεκαετία του 80 είχαμε ένα εξαιρετικό προπονητή, (γνωστός ως φιλόσοφος), ο οποίος όμως για να εμψυχώσει την ομάδα μας, πολλές φορές κατέφευγε σε υπερβολές για τις δυνατότητες της. Κρέμασε λοιπόν στους τοίχους των αποδυτηρίων μεγάλες πινακίδες που έγραφαν: «Είμαστε οι πιο γυμνασμένοι», «είμαστε οι πιο δυνατοί», «είμαστε η καλύτερη ομάδα» κλπ.
Όταν όμως κάποια στιγμή παίζαμε με πολύ καλύτερες ομάδες από εμάς (όπως ο Άρης της εποχής, ο ΠΑΟ, ο ΠΑΟΚ κλπ), οι πινακίδες δεν βοηθούσαν και φεύγαμε ηττημένοι και ταπεινωμένοι από το γήπεδο (το σκληρότερο ταξίδι της εποχής ήταν η επιστροφή από Θεσσαλονίκη, μετά από ταπεινωτική ήττα από τον Άρη ή τον ΠΑΟΚ).
1. Με προβλημάτισε έκτοτε πως προετοιμάζεις μία ομάδα για να αγωνισθεί σκληρά και να διεκδικήσει την νίκη, χωρίς προσφυγή σε ανερμάτιστες υπερβολές, σε υπερφίαλες διακηρύξεις ή ακόμη σε επίκληση του κλέους των προγόνων σου (Θερμοπύλες, Μαραθώνας, Σαλαμίνα κλπ).
Ο προβληματισμός αυτός υπάρχει σε κάθε ηγέτη, ο οποίος πρέπει να προετοιμάζει τον λαό της χώρας του για κόπους και θυσίες που πρέπει να κάνει, για νίκες αλλά και για ήττες.
Τι τους λέει:
• Θα νικήσουμε, ακόμη κι αν ξέρει ότι ο αντίπαλος είναι πολύ ισχυρότερος και έχει περισσότερα “όπλα” στα χέρια του;
• Ότι θα χάσουμε ; Μα αν είναι να αποδεχθούμε ότι θα χάσουμε γιατί να παλέψουμε για την νίκη;
• Για την τιμή, την παράδοση μας και την υστεροφημία;
• Για να παρακινήσουμε με την θυσία μας όλους τους άλλους να σταθούν στα πόδια τους και να αντισταθούν είτε να μας βοηθήσουν;
• Ή ότι οφείλουμε να προετοιμασθούμε για να αντισταθούμε και να αγωνισθούμε (για την ελευθερία μας οπωσδήποτε, την πατρίδα μας και τις αξίες μας, αλλά και λόγω των δεσμεύσεων, συμμαχιών κλπ) και προσδοκούμε ότι θα νικήσουμε και θα διατηρήσουμε την ελευθερία μας και την πατρίδα μας αλώβητη, ότι στις συμμαχίες μας θα είμαστε με την νικήτρια πλευρά, (ακόμη κι αν κινδυνεύουμε να χάσουμε αρχικά);
2. Ποιος είναι ο πραγματικός ηγέτης;
• Αυτός ο οποίος προς χάριν της ανερμάτιστης προσδοκίας για νίκη είναι έτοιμος να τα χάσει όλα;
• Αυτός που αναγνωρίζει τις αδυναμίες και υποχωρεί αμέσως μπροστά σε κατά πολύ υπέρτερους ανταγωνιστές (όπως ο Δανός βασιλιά στον Β’ΠΠ που έδωσε το στέμμα του στον Γερμανό μοτοσυκλετιστή που του έφερε το τηλεγράφημα του Χίτλερ για να παραδοθεί χωρίς αντίσταση);
• Αυτός που ελίσσεται και αποφεύγει να αναλάβει τις ευθύνες του, που αποφεύγει να αντιπαρατεθεί υποχωρώντας, παραπλανώντας και ψευδόμενος προς τους πολίτες της χώρας του;
• Αυτός που πάνω από το συμφέρον της χώρας βάζει τις δικές του εμμονές/δεσμεύσεις είτε το δικό του προσωπικό συμφέρον;
• Αυτός που οραματίζεται μία νέα κατάσταση και θέλει με μεγαλομανία να οδηγήσει την χώρα του με κάθε κόστος προς αυτήν, έστω και αν οι ενημερωμένοι και συνετοί πολίτες βλέπουν να τους επιφυλάσσονται καταστροφές;
• Ή αυτός που με αξιοπιστία ενημερώνει τους πολίτες, κερδίζει την εμπιστοσύνη τους, τους προετοιμάζει, ενισχύει την χώρα και αγωνίζεται ηγούμενος μαζί τους υπέρ των συμφερόντων της και ο οποίος ποτέ δεν λειτουργεί εις βάρος τους προς χάριν των ιδικών του συμφερόντων;
Πολλά ακόμη ερωτήματα μπορούν να τεθούν επί του ζητήματος αυτού, με ποικιλόμορφα χαρακτηριστικά (για οικονομία θα εξετασθούν σε άλλο άρθρο αυτά).
Η ΑΟΖ ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟ
Ας επικεντρωθούμε όμως σε ένα υπαρκτό σημερινό μας πρόβλημα:
• Είναι σωστή επιλογή του ηγέτη να λέει ότι θα διεκδικήσουμε ότι προβλέπεται από την UNCLOS για το σύμπλεγμα του Καστελόριζου, έστω και αν στην διεθνή νομολογία υπάρχουν περιπτώσεις αποφάσεων του ΔΔΧ που δεν αναγνωρίζει πλήρη επήρεια σε ανάλογα νησιά και συμπλέγματα νήσων;
• Ή είναι καλύτερη επιλογή να προετοιμάσει τους πολίτες για μία ενδεχόμενη ήττα, ώστε να μην επωμισθεί το πολιτικό κόστος όταν (και εάν) επέλθει;
• Ή μήπως θα ήταν καλύτερα να τους εκθέσει την πραγματικότητα (και με στατιστικά στοιχεία ακόμη), ότι δηλαδή υπάρχουν αποφάσεις στο ΔΔΧ που σε ανάλογες περιπτώσεις αναγνώρισαν πλήρη επήρεια και σε άλλες όχι;
Και ότι θα αγωνισθούμε για να πείσουμε το Δικαστήριο ότι θα πρέπει να αναγνωρίσει πλήρη επήρεια στο Καστελόριζο;
Και για να το συνδέσουμε με την αρχή του κειμένου: Ποιος τελικά είναι ο πραγματικός ηγέτης:
• Αυτός που θα αγωνισθεί χωρίς μέτρο και αντίληψη της πραγματικότητας σε έναν ηρωικό μεν αγώνα, χωρίς σύνεση όμως και στρατηγική, ελπίζοντας ότι από μόνος του ο ηρωισμός και το συναίσθημά (χωρίς κατάλληλη προετοιμασία, οργάνωση και μέσα) θα μας οδηγήσει στην επικράτηση;
• Αυτός που θα αποφύγει να τρωθεί προσωπικά από τον αγώνα και θα προτιμήσει να εκχωρήσει ευθύς εξ αρχής όσα δεν θεωρεί σημαντικά για την επιβίωσή του και για την χώρα του (δεν θα πολεμήσουμε για ένα βράχο είπε κάποτε Έλληνας υπουργός εξωτερικών);
• Ή αυτός που θα αγωνισθεί με όλα του μεν τα όπλα για την ελευθερία, τις αξίες και τα εθνικά συμφέροντα, με σύνεση όμως, προετοιμασία και σχέδιο, στρατηγική συγκρότηση και αξιοπιστία, εμπνέοντας την εμπιστοσύνη και ενισχύοντας έτσι το ηθικό των πολιτών για να τον ακολουθήσουν;
Η ΠΡΟΣΦΥΓΗ ΣΤΟ ΔΔ
Ας δούμε τι λένε πολλοί σήμερα, για την δυνητική προσφυγή στο ΔΔΧ όσον αφορά την περιοχή του Συμπλέγματος Καστελόριζου στην Ανατολική Μεσόγειο :
« Εάν προσφύγουμε, το ΔΔΧ δεν θα μας δικαιώσει για το σύμπλεγμα του Καστελλόριζου, γιατί σε άλλες αποφάσεις του δεν αναγνώρισε πλήρη επήρεια σε ανάλογα νησιά και συμπλέγματα και συνεπώς η θέση μας είναι μαξιμαλιστική, το να διεκδικούμε δηλαδή πλήρη επήρεια και οριοθέτηση στην μέση γραμμή».
Όμως ποιος αποφασίζει αν θα έχει πλήρη επήρεια;
• Ο κάθε ένας από εμάς;
• Ο κάθε πολιτικός και καθηγητής
• Ή μήπως ένα σώμα διεθνών δικαστών αφού πρώτα εξετάσει ενδελεχώς τις Κύριες ή Πρωτογενείς πηγές Διεθνούς Δικαίου (Συνθήκες –UNCLOS-, έθιμο, γενικές αρχές: πρωτότυπη παράγωγη Διεθνούς Δικαίου), τα στοιχεία και τα επιχειρήματα της κάθε πλευράς;
• Και αφού τα εξετάσει διεξοδικά όλα αυτά και δει την ορθότητα των επιχειρημάτων, την ικανότητα παράστασης και υποστήριξής τους από κάθε πλευρά, θα συνεκτιμήσει όλες τις επικουρικές ή δευτερογενείς πηγές διεθνούς δικαίου (διεθνείς αποφάσεις, κείμενα διεθνολόγων, δημοσιολόγων κλπ).
• Και ΤΟΤΕ μόνον, όταν ακούσει όλες τις πλευρές υποστήριξης συμφερόντων, και όχι από πριν, και συνεκτιμήσει όλες τις πηγές δικαίου (Κύριες ή πρωτογενείς και επικουρικές ή δευτερογενείς), θα αποφασίσει για την πλήρη η μη επήρεια κάθε νησιού.
• Επισημαίνεται μάλιστα, ότι στην UNCLOS δεν υπάρχει πουθενά γραμμένη η λέξη «μειωμένη επήρεια» ή κάτι αντίστοιχο για την υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ των νησιών που μπορούν να υποστηρίξουν οικονομική ζωή. Η λέξη επήρεια εμφανίζεται μόνον σε αποφάσεις του ΔΔΧ, στην νομολογία δηλαδή.
• Και γι αυτό το ΔΔΧ όταν ξεκινάει να εξετάσει μία υπόθεση οριοθέτησης ξεκινάει με το τι προβλέπεται στην UNCLOS (και όχι στην νομολογία), δηλαδή από την ΜΕΣΗ ΓΡΑΜΜΗ .
Αυτό ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ από την συνθήκη.
Όλα τα άλλα αποτελούν ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ – ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ, δηλαδή αποδείξεις της ύπαρξης και του περιεχομένου μίας πρωτογενούς πηγής και όχι πρωτότυποι ΚΑΝΟΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟΥ.
Και οι αποφάσεις αυτές προκύπτουν αφού εξεταστεί οπωσδήποτε η επιχειρηματολογία των χωρών στην σύγκρουση συμφερόντων που υποστηρίζουν ενώπιον του Δικαστηρίου.
ΚΑΤΑΛΗΓΟΝΤΑΣ:
1. Τα βασικά επιχειρήματα της χώρας δεν μπορεί τίποτε άλλο, παρά η παράθεση των πρωτογενών ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΙΚΑΙΟΥ της ίδιας της Συνθήκης (UNCLOS).
2. Το Διεθνές Δίκαιο δεν είναι πεδίο ανεύθυνης εξωδικαστικής ερμηνείας από τον καθένα από εμάς.
3. Η προσφυγή σε κάθε Δικαστική είτε Διαιτητική αρχή του Διεθνούς Δικαίου γίνεται με βάση την αρχή του ανταγωνισμού και της σύγκρουσης συμφερόντων των κρατών, επί των οποίων έρχεται η κάθε Δικαστική αρχή για να αποφασίσει για να τα εξισορροπήσει δίκαια.
4. Δεν μπορεί λοιπόν να μιλάμε για προσφυγή στην Χάγη και να μην υποστηρίζουμε ταυτόχρονα ότι ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ ως βασικός κανόνας δικαίου από την UNCLOS.
Δηλαδή ότι τα νησιά που μπορούν να συντηρήσουν οικονομική ζωή έχουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Και ότι η μέση γραμμή είναι η θέση μας ενώπιον του Δικαστηρίου, το οποίο θα κληθεί να αποφασίσει για την ορθότητα των επιχειρημάτων της κάθε πλευράς. Και τα επιχειρήματά μας θα πρέπει να είναι πλήρη, ολοκληρωμένα χωρίς αοριστίες υπεκφυγές και παλινωδίες. Πόσο μάλλον όταν η άλλη πλευρά υποστηρίζει τα συμφέροντά της πλήρως καταχρηστικά έναντι των δικών μας.
5. Και ξαναέρχομαι στο αρχικό ερώτημα που σας καλώ να το απαντήσουμε όλοι μαζί:
Τι πρέπει να κάνει σε αυτήν την περίπτωση η ηγεσία της χώρας, εάν είναι πραγματικά χαρισματική όπως διατείνεται και εάν υποστηρίζει με σθένος τα εθνικά συμφέροντα;
