Τα Σκόπια (Βόρεια Μακεδονία) βρίσκονται ξαφνικά στην πρώτη γραμμή του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Ως το νεότερο μέλος του Οργανισμού του Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ), που προσχώρησε τον Μάρτιο του 2020, το βαλκανικό κράτος των 1,8 εκατομμυρίων κατήγγειλε την εισβολή και εντάχθηκε στις κυρώσεις ενάντια στη Μόσχα, παρά το γεγονός ότι, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον ρωσικό ενεργειακό εφοδιασμό.
Ο Πρόεδρος Stevo Pendarovski, στην εξουσία από τον Μάιο του 2019, διεκδικεί τώρα την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), στην οποία ορισμένα μέλη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας και της Βουλγαρίας, έχουν αντιταχθεί.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Νέες εμπρηστικές δηλώσεις από τον Ακάρ: «Δεν επιτρέπουμε τετελεσμένα σε Αιγαίο, Ανατολική Μεσόγειο και Κύπρο»
Μια πρόσφατη δημοσκόπηση του Διεθνούς Ρεπουμπλικανικού Ινστιτούτου έδειξε ότι, το 79% του κοινού του κρατιδίου τάσσεται υπέρ της ένταξης στην ΕΕ, κάτι που θα έφερνε τη χώρα πιο κοντά στη Δύση και πιο μακριά από τη Ρωσία.
Ο Πενταρόφσκι μιλά ήδη τη γλώσσα της ΕΕ. Τον Φεβρουάριο, ο ηγέτης της Βόρειας Μακεδονίας χαρακτήρισε την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ως «επίθεση στη δημοκρατική τάξη και απειλή για τη σταθερότητα της Ευρώπης». Στις 28 Μαρτίου, το κράτος προσχώρησε σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες εκδιώκοντας Ρώσους διπλωμάτες από τα Σκόπια.
Σε μια ευρεία αποκλειστική συνέντευξη με τον ανταποκριτή των Asia Times, Kourosh Ziabari , ο Pendarovski μίλησε για τον πόλεμο, την ειρήνη, το πετρέλαιο και τη μακρά προσπάθεια του κράτους του να γίνει επιτέλους μέλος της ΕΕ.
Στο ερώτημα, αν είναι υπέρ της εμπλοκής του ΝΑΤΟ για να αποτρέψει τη Ρωσία από περαιτέρω επιθετικότητα ή πιστεύει ότι αυτό θα προκαλέσει αυξημένη αστάθεια, απάντησε ότι η Βόρεια Μακεδονία, (το πιο πρόσφατο μέλος της συμμαχίας), υποστηρίζει πλήρως τις προσπάθειες του ΝΑΤΟ για ταχεία απάντηση και ανάπτυξη στρατευμάτων στο έδαφος των συμμάχων της, για ενίσχυση της ασφάλειας στην ανατολική πλευρά της συμμαχίας και συμβάλλουν ως χώρα σε αυτές τις προσπάθειες, με τις δυνατότητές της.
«Πρέπει να δώσουμε τον καλύτερό μας εαυτό για να διασφαλίσουμε πρώτα ότι θα σταματήσουμε τη ρωσική στρατιωτική εισβολή, ώστε ο πόλεμος να μην κλιμακωθεί πέρα από την Ουκρανία», είπε.
Αναφορικά με την ανησυχία ότι, η επιθετικότητα της Ρωσίας μπορεί να επεκταθεί στα σύνορα της χώρας του λόγω της ξεκάθαρης υποστήριξης στο πλευρό της Ουκρανίας, απάντησε ότι είναι υψίστης σημασίας να υποστηρίξουν οποιαδήποτε χώρα στον κόσμο για να υπερασπιστεί το θεμελιώδες δικαίωμά της στην αυτοάμυνα, την ελευθερία και τη δημοκρατία.
«Έχουν περάσει δύο χρόνια από τότε που η Βόρεια Μακεδονία εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ και έχουμε αποδείξει ότι, είμαστε ένας πολύτιμος σύμμαχος, που προάγει την ασφάλεια, τη σταθερότητα και την πρόοδο στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων. Είμαστε πλέον μέρος του συστήματος αεροπορικής αστυνόμευσης του ΝΑΤΟ. Μαχητικά αεροσκάφη από την Ελλάδα αστυνομεύουν τον ουρανό μας. Αυτή είναι η αλληλεγγύη του ΝΑΤΟ στην πράξη. Οι σύμμαχοι στέκονται μαζί, για να προστατεύουν και να υπερασπίζονται ο ένας τον άλλον», είπε.
Παράλληλα τόνισε ότι, ο διάλογος και η διπλωματία πρέπει να επικρατούν. Μια διπλωματική διέξοδος δήλωσε είναι η μόνη αποδεκτή οδός, για την επίλυση της σύγκρουσης με τρόπο που να διασφαλίζει ότι οι τρέχουσες διαφορές σε βασικά ζητήματα θα διαπραγματεύονται και δεν θα καταπολεμούνται.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι, η διεύρυνση της ΕΕ έχει αντιπάλους όπως ο Γάλλος Πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν, ο οποίος πιστεύει ότι πρέπει να υπάρξουν μεταρρυθμίσεις στη Συνθήκη πριν από οποιαδήποτε μελλοντική επέκταση, ρωτήθηκε αν αναμένει ότι η προσπάθεια της Ουκρανίας θα είναι επιτυχής, απάντησε:
«Η Βόρεια Μακεδονία είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι η πορεία της ΕΕ προς την ένταξη είναι επίπονη. Δεν υπάρχει τρόπος να συντομεύσετε την ισχυρή διαδικασία προσχώρησης. Στην περίπτωσή μας, είναι ακόμη αδικαιολόγητα χρονοβόρο, λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν έχουμε καν ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις. Στην τελευταία σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις Βερσαλλίες, οι ηγέτες αναγνώρισαν τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες και την ευρωπαϊκή επιλογή της Ουκρανίας, όπως αναφέρεται στη Συμφωνία Σύνδεσης».
Η Ρωσία δεν είναι ένας από τους κορυφαίους εμπορικούς εταίρους της Βόρειας Μακεδονίας, αλλά παρόλα αυτά είχε προσκληθεί από τη Ρωσία να γίνει μέλος της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης το 2019. Και μεταξύ των ευρωπαϊκών εθνών, η Βόρεια Μακεδονία εξαρτάται περισσότερο από το ρωσικό φυσικό αέριο, εισάγοντας σχεδόν το σύνολο της κατανάλωσης φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Ωστόσο, έχει προσχωρήσει στις ΗΠΑ και την ΕΕ στην επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία.
Ερωτώμενος αν αυτά τα τιμωρητέα μέτρα θα βλάψουν την οικονομία της Βόρειας Μακεδονίας, διέψευσε ότι η Βόρεια Μακεδονία έχει λάβει πρόσκληση να γίνει μέλος της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης.
«Η Βόρεια Μακεδονία είναι μια μικρή χώρα και επομένως ένας μικρός καταναλωτής φυσικού αερίου σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Ίσως να μην αντιμετωπίσουμε μια σοβαρή κρίση. Ωστόσο, είναι επίσης αλήθεια ότι, δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική για εμάς όσον αφορά την παροχή αερίου. Αναμένεται ότι η νέα κατάσταση δεν θα έχει ευνοϊκό αντίκτυπο στην οικονομία μας ή στις οικονομικές σχέσεις Μακεδονίας-Ρωσίας», είπε.
Ένα από τα πιο σημαντικά εμπόδια για την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στην ΕΕ, αφαιρέθηκε όταν η Ελλάδα απέσυρε την ένστασή της μετά την επίλυση της διαφοράς για την ονομασία το 2019. Τώρα, η Βουλγαρία μπαίνει εμπόδιο και αρνήθηκε να εγκρίνει το διαπραγματευτικό πλαίσιο της Ένωσης για το Χώρα.
Από την Asia Times του ζητήθηκε η άποψή του σχετικά, αν μπορεί να δεσμεύσει τη Βουλγαρία διπλωματικά για να διευθετήσει τη διαφορά και να εξομαλύνει την πορεία προς την ένταξη στην ΕΕ; Ποια θα είναι τα άλλα πιθανά εμπόδια;
«Ελπίζω ειλικρινά ότι εάν καταφέρουμε να ξεπεράσουμε τον αποκλεισμό από τη Βουλγαρία, δεν θα υπάρξουν άλλα εμπόδια στην πορεία μας προς την ΕΕ. Διαφορετικά, θα ήταν μη βιώσιμο μακροπρόθεσμα και απελπισμένο για τους πολίτες μας. Οι τρέχουσες εξελίξεις στην Ουκρανία και οι τελευταίες γεωπολιτικές τάσεις στις διεθνείς σχέσεις, όπως ποτέ άλλοτε, υποδηλώνουν την ανάγκη για πλήρη ένταξη της περιοχής στην ΕΕ».
«Αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζουμε αυξανόμενο ευρωσκεπτικισμό και αρνητικές τάσεις στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων. Εάν τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα δεν βρουν έναν τρόπο για την απεμπλοκή της διαδικασίας “μακεδονικής”-ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης σύντομα, η πολιτική διεύρυνσης και η αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνολικά θα αμφισβητηθούν σοβαρά».
«Όσον αφορά τη διαμάχη με τη Βουλγαρία, ο μόνος τρόπος για να επιτευχθεί ένα αποτέλεσμα είναι η χρήση αιτιολογημένης ρητορικής, ο αλληλοσεβασμός και η αποφυγή επιβολής μονομερών λύσεων. Δυστυχώς, η “μακεδονική”-βουλγαρική διαμάχη είναι παράλογη και παράδοξη. Βρισκόμαστε σε άνιση θέση, γιατί βρισκόμαστε έξω από το «σύλλογο», και είναι κομβικό για εμάς σε αυτές τις διαπραγματεύσεις να σεβαστούμε την αρχή της ισότητας μεταξύ των δύο πλευρών».
«Η ένταξη στην ΕΕ είναι ο στρατηγικός μας στόχος και δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική. Ως εκ τούτου, υπάρχει ισχυρή πολιτική βούληση να συνεχιστεί ο διάλογος με τη Βουλγαρία και να βρεθεί ένας τελικός συμβιβασμός, ο οποίος δεν θα θέσει σε κίνδυνο τη “μακεδονική” ταυτότητα. Δεν υπάρχει άλλη λύση από το να συνεχίσουμε τις διαπραγματεύσεις στο πνεύμα της καλής γειτονίας», απάντησε.
Η Βόρεια Μακεδονία και η Ελλάδα είχαν εμπλακεί σε μια 27χρονη διαμάχη, που είχε επισκιάσει τη σταθερότητα στα Βαλκάνια και είχε δημιουργήσει τεταμένες τις σχέσεις τους.
Το Asia Times, του έθεσε την ερώτηση: «Τώρα που επιλύθηκε η διαφορά, πώς βλέπετε τις προοπτικές συνεργασίας με την Ελλάδα στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και του Συμβουλίου της Ευρώπης, όπου και οι δύο χώρες είναι κράτη μέλη; Θα βασιστείτε στην Ελλάδα ως σημαντικό εμπορικό εταίρο;»
«Η Ελλάδα είναι τώρα, και ήταν πριν, ένας από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους της Βόρειας Μακεδονίας. Όλα αυτά τα τελευταία χρόνια, κατά τη διάρκεια της διμερούς διαμάχης, οι σχέσεις μεταξύ των δύο επιχειρηματικών κοινοτήτων δεν διακόπηκαν ποτέ. Είναι γεγονός ότι, η Συμφωνία των Πρεσπών που καταφέραμε να καταλήξουμε μετά από περισσότερες από δύο δεκαετίες διαπραγματεύσεων, ήταν ένα δύσκολο βήμα και για τις δύο χώρες, αλλά καταλήξαμε προς το συμφέρον του κοινού μας μέλλοντος».
Αυτό που έγινε πραγματικότητα για εμάς από τότε είναι η ένταξη στο ΝΑΤΟ, όπου είμαστε επίσημοι σύμμαχοι. Δεσμευόμαστε να προάγουμε και να υπερασπιστούμε τις κοινές αξίες, στην υπηρεσία της σταθερότητας και της ευημερίας της περιοχής και ολόκληρου του ευρωατλαντικού χώρου. Σήμερα, η Ελλάδα είναι υποστηρικτής της ευρωπαϊκής προοπτικής της Βόρειας Μακεδονίας», είπε.
Όσον αφορά την οικονομική συνεργασία, η Ελλάδα είναι ο πέμπτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος για την οικονομία της πΓΔΜ και η έβδομη μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά προϊόντων της ΠΓΔΜ. Οι στατιστικές δείχνουν ότι, τα τελευταία πέντε χρόνια οι εισαγωγές από την Ελλάδα έχουν αυξηθεί σημαντικά, παρά τη μικρή αύξηση των εξαγωγών, αν και η πανδημία Covid-19 έχει μεγάλο μερίδιο σε αυτές τις τάσεις.
«Στον τομέα της οικονομίας, της ενέργειας και των υποδομών, τα έργα παραμένουν στην κορυφή των προτεραιοτήτων μας. Στον τομέα της πολιτικής, ενισχύοντας την περιφερειακή συνεργασία, πρέπει να συμβάλουμε σε μια σταθερή, ασφαλή και ευημερούσα περιοχή», ανέφερε.
