Μετά από μία «καυτή» περίοδο, εντός της οποίας ολοκληρώθηκαν η συμφωνία στρατηγικής συνεργασίας με τη Γαλλία και η αναθεώρηση της Συμφωνίας Αμοιβαίας Διμερούς Συνεργασίας (MDCA) με τις Ηνωμένες Πολιτείες, η Αθήνα στρέφει και πάλι το βλέμμα της στη Βόρεια Αφρική και στην Ανατολική Μεσόγειο. Και μπορεί η τριμερής συνάντηση Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου (αλλά και η υπογραφή μνημονίου κατασκευής καλωδίου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας από την Αίγυπτο στην Κρήτη που θα περνά από την οριοθετημένη ΑΟΖ των δύο χωρών) πριν από λίγες ημέρες στην Αθήνα να προκάλεσε την οργή της Αγκυρας, εξαιτίας των αναφορών της σε θέματα που την ενοχλούν όπως η ενέργεια και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, αλλά η ελληνική πλευρά δίνει πλέον ιδιαίτερη έμφαση στην επόμενη ημέρα της Λιβύης. Στο πλαίσιο αυτό, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να μεταβεί στις 12 Νοεμβρίου στο Παρίσι ώστε να μετάσχει σε Διάσκεψη για το Λιβυκό την οποία συγκαλεί ο Εμανουέλ Μακρόν. Οι δύο άνδρες συζήτησαν εκτενώς επί του θέματος κατά την πρόσφατη συνάντηση του έλληνα πρωθυπουργού με τον γάλλο πρόεδρο στο Μέγαρο των Ηλυσίων.
Η δυσφορία της Αθήνας με το Βερολίνο
Ο αποκλεισμός της Ελλάδας από τις προηγούμενες διασκέψεις στο πλαίσιο της Διαδικασίας του Βερολίνου για τη Λιβύη ήταν – ιδιαίτερα κατά τη δεύτερη Διάσκεψη – μία λανθασμένη κίνηση που, επιπλέον, επιβάρυνε άσκοπα τις ελληνογερμανικές σχέσεις. Υπενθυμίζεται ότι την τελευταία φορά, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας (ο οποίος έχει καταβάλει, τους τελευταίους μήνες, μεγάλη προσπάθεια για την «επαναφορά» της χώρας στο Λιβυκό, κάτι που αναγνωρίζεται από πολλές πλευρές) είχε εκφράσει την εντονότατη δυσφορία της Αθήνας προς τον γερμανό ομόλογό του Χάικο Μάας. Ανάλογες επισημάνσεις είχε κάνει ο πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης προς την καγκελάριο της Γερμανίας Ανγκελα Μέρκελ, σημειώνοντας ότι η Ελλάδα είναι χώρα γειτονική της Λιβύης και δεν μπορεί παρά να έχει ενδιαφέρον για το σύνολο των εξελίξεων εκεί, καθώς υπάρχουν και αμοιβαία συμφέροντα. Ωστόσο, ο τουρκικός παράγοντας υπήρξε βασικός στην εν λόγω περιπλοκή.
Η επίσκεψη Δένδια, Φραγκογιάννη
Πριν λίγες μέρες, ο κ. Δένδιας (συνοδευόμενος από τον υφυπουργό Εξωτερικών με αρμοδιότητα την οικονομική διπλωματία Κώστα Φραγκογιάννη που επίσης πρόσφατα βρέθηκε στη χώρα) πραγματοποίησε άλλη μία επίσκεψη στη Λιβύη για να μετάσχει σε μία συνάντηση (Libya Stabilization Initiative) – στο πλαίσιο της ευρύτερης Διαδικασίας του Βερολίνου – η οποία διοργανώθηκε από την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (GNU) και ειδικότερα από την υπουργό Εξωτερικών Νάιλα Μανγκούς.
«Η Ελλάδα είναι παρούσα και πάλι στη Λιβύη», ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας σε ανάρτησή του στο Twitter, από την Τρίπολη, όπου συμμετείχε στην υπουργική σύνοδο «Πρωτοβουλία για Σταθερότητα στη Λιβύη» («Libya Stabilization Initiative»).
Αυτή η διάσκεψη ήταν μια λιβυκή πρωτοβουλία, στην οποία έχουν κληθεί να συμμετάσχουν κυρίως οι γειτονικές χώρες της Λιβύης, καθώς και οι χώρες που συμμετέχουν στη διαδικασία του Βερολίνου για τη Λιβύη.
Η διάσκεψη επικεντρώθηκε σε δύο βασικούς τομείς: την ασφάλεια και την οικονομία / ανάπτυξη.
Παράλληλα, ο Έλληνας ΥΠΕΞ είχε συνάντηση με τον τουρκόφιλο υπηρεσιακό πρωθυπουργό της Λιβύης, με τον οποίο "Εστιάσαμε στη διμερή οικονομική συνεργασία και τις εξελίξεις στη χώρα, ενώ τέθηκε το ζήτημα του παράνομου και άκυρου Μνημονίου Τουρκίας-Λιβύης", όπως ανέφερε σε tweet του.
Η Ελλάδα με την παρουσία της στην "Πρωτοβουλία σταθεροποίησης της Λιβύης", δηλώνει παρούσα στις εξελίξεις στην εν λόγω χώρα, γεγονός το οποίο θα την βοηθήσει σημαντικά στον διπλωματικό αγώνα της για κατάργηση του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου, αφού θα έχει φωνή σε όλες τις πολιτικές διαβουλεύσεις για τη Λιβύη εφεξής.
Η απόσυρση των ξένων δυνάμεων
Η Τουρκία θέλει να είναι στρατιωτικά παρούσα και μετά τις εκλογές στη Λιβύη, έτσι ώστε να μπορέσει να ασκήσει πιέσεις στην νέα κυβέρνηση και τον νέο Πρόεδρο της χώρας, για αποδοχή και επικαιροποίηση του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου Ερντογάν-Σάρατζ, προκειμένου να διασφαλίσει αφενός την κλοπή της Ελληνικής ΑΟΖ νοτίως της Κρήτης και αφετέρου να νομιμοποιήσει την παραμονή των στρατευμάτων της στη Λιβύη
Ο δρόμος πάντως για την κατάργηση του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου από πλευράς Ελλάδας αναμένεται μακρύς και δύσκολος, αφού η εμπειρία μας δείχνει ότι όταν "γαντζωθεί" κάπου ο Τούρκος, δεν φεύγει με την πένα (διπλωματία) , αλλά με την λόγχη.
Οι κάλπες και το παρασκήνιο με τους υποψηφίους
Η ημερομηνία πραγματοποίησης των εκλογών αποτελεί το δεύτερο μεγάλο ζητούμενο. Δημοσίως, όλοι οι εμπλεκόμενοι παράγοντες ομνύουν στη δέσμευση οι κάλπες να στηθούν στις 24 Δεκεμβρίου, όπως προέβλεπε ο αρχικός οδικός χάρτης επί του οποίου συστάθηκε και η GNU.
Το κοινοβούλιο της Λιβύης ενέκρινε νόμο για τις βουλευτικές εκλογές που θα πραγματοποιηθούν ένα μήνα μετά τις προγραμματισμένες προεδρικές εκλογές της 24ης Δεκεμβρίου.
Ο εκπρόσωπος του Κοινοβουλίου, Αμπντουλάχ Μπλάιχ, δήλωσε ότι έχουν εγκρίνει όλα τα άρθρα του νόμου, τα οποία θα διατηρήσουν το Κοινοβούλιο με τον ίδιο αριθμό βουλευτών.
Το Κοινοβούλιο εξέδωσε τον προεδρικό εκλογικό νόμο στις 8 Σεπτεμβρίου. Η Ύπατη Εθνική Επιτροπή Εκλογών της χώρας (HNEC) ανακοίνωσε στις 12 Σεπτεμβρίου ότι έλαβε τον νόμο.
Το Κοινοβούλιο υπενθυμίζουμε ότι πρόσφατα προέβη στην απόσυρση της εμπιστοσύνης από την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (GNU) αλλά την διατήρησε ως υπηρεσιακή κυβέρνηση.
Είναι ενδεικτικό ότι ούτε ο Χαλίφα Χαφτάρ έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να κατέλθει υποψήφιος, ενώ ο Αγκίλα Σάλεχ έχει λάβει… άδεια από τα καθήκοντα του προέδρου της Βουλής για να πληροί το κριτήριο της μη κατοχής δημοσίου αξιώματος για 90 ημέρες πριν τις εκλογές.