Χθες «έπεσαν» οι υπογραφές για την αμυντική συμφωνία Ελλάδας-ΗΠΑ. Συνοδεύθηκαν από τις κοινές δηλώσεις των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών, Νίκου Δένδια και Άντονι Μπλίνκεν. Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών τόνισε ότι με την υπογραφή της συμφωνίας ενδυναμώνεται η ελληνοαμερικανική συνεργασία. Παραλλήλως, είπε ότι οι ΗΠΑ ευγνωμονούν την Ελλάδα, η οποία είναι «ένας αξιόπιστος σύμμαχος ιδιαίτερα στο θέμα του Αφγανιστάν». Υπογράμμισε επίσης την γνωστή αμερικανική θέση ότι «η Ελλάδα είναι πυλώνας σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο», ενώ προανήγγειλε την συνδρομή των ΗΠΑ στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών που οφείλονται στην κλιματική αλλαγή.
Ο Νίκος Δένδιας τόνισε από την πλευρά του, ότι «οι ΗΠΑ ανησυχούν όλο και περισσότερο στις προκλήσεις που απασχολούν τον κόσμο», ενώ επισήμανε ότι «η Ελλάδα αντιμετωπίζει casus belli και καθημερινές προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο», τις οποίες ξεκαθάρισε ότι θα τις αντιμετωπίσει διπλωματικά. Η Ελλάδα είναι έτοιμη «να δουλέψει προς αυτή την κατεύθυνση» είπε, τονίζοντας ότι η χώρα μας «είναι από τις πρώτες χώρες που εντάχθηκαν στην ΕΕ και έχει μια αυξανόμενη ευθύνη, προκειμένου να ενταχθούν οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων στην Ένωση». Πρόσθεσε επίσης, ότι «η Ελλάδα είναι και θα παραμείνει μια χώρα-σύμμαχος του ΝΑΤΟ», σημειώνοντας ότι θέλει να καταπολεμηθούν οι παγκόσμιες προκλήσεις όπως είναι η πανδημία και η κλιματική αλλαγή. Στο πλαίσιο αυτό, ανέφερε και τις δωρεές εμβολίων που έχει κάνει η χώρα μας, οι οποίες αγγίζουν τα δύο εκατομμύρια εμβόλια.
Γιατί η συμφωνία θωρακίζει την Ελλάδα και προωθεί τα ελληνικά συμφέροντα;
1. Επιβεβαιώνεται από τις ΗΠΑ ο στρατηγικός και σταθεροποιητικός ρόλος της Ελλάδας στην περιοχή των Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής. Οι ΗΠΑ, για πρώτη φορά δεν μας βάζουν στο "ίδιο καλάθι".
Αντιθέτως, οι ΗΠΑ δεν πτοούνται από την προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας και δεν διστάζουν να αναπτύξουν τις δυνάμεις τους στην Ελλάδα.
Η επιλογή της Αλεξανδρούπολης υποδηλώνει μεταξύ άλλων την αμερικανική βούληση ενίσχυσης της ασφάλειας της Νοτιο-Ανατολικής Ευρώπης, αλλά με παράκαμψη των Στενών, με ό,τι οφέλη αυτό συνεπάγεται για τη περιοχή του Έβρου και ευρύτερα της Θράκης.
2. Η κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της χώρας θωρακίζεται περαιτέρω, τόσο μέσω της ρητής αναφοράς στο κείμενο της συμφωνίας, αλλά και της παρουσίας αμερικανικών δυνάμεων σε περιοχές κλειδιά, όπως ο Έβρος ή η Κρήτη.
Η Αμερικανική πλευρά επιβεβαιώνει, τρεις δεκαετίες μετά την αρχική συμφωνία, σε ένα εντελώς διαφορετικό γεωπολιτικό περιβάλλον πλέον, την προστασία της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας.
3. Οι ΗΠΑ ουσιαστικά καταδικάζουν το casus belli για πρώτη φορά σε συμβατικό κείμενο.
Με την επιβεβαίωση της απόφασης για αμοιβαία προστασία της κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας κατά ενεργειών που απειλούν την ειρήνη περιλαμβανομένης της ένοπλης επίθεσης, καθώς και με τη δέσμευση των δυο πλευρών να αποτρέψουν τέτοιες ενέργειες, αλλά και να αντιταχθούν σε αυτές, είναι η πρώτη φορά που αποτυπώνεται σε συμβατικό κείμενο με τις ΗΠΑ η ουσιαστική απόρριψη της τουρκικής επεκτατικής πολιτικής (το casus belli είναι του 1995, άρα μετά την υπογραφή της MDCA).
4. Οι ΗΠΑ επενδύουν σε Ελληνικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις σε καίριες περιοχές στρατηγικής σημασίας, όπως ο Έβρος και η Κρήτη.
Η επιλογή στρατοπέδου πλησίον της Αλεξανδρούπολης και του Ναύσταθμου της Σούδας, στη συνέχεια των γεγονότων του Έβρου, του "τουρκο-λιβυκού μνημονίου" και των προκλήσεων της Τουρκίας στις περιοχές αυτές, ενισχύει το αμερικανικό αποτύπωμα σε περιοχές καίριας σημασίας για την χώρα μας.
Παράλληλα, όμως επιτρέπει την χρήση των εκσυγχρονισμένων εγκαταστάσεων από τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις.
Συν τοις άλλοις οι διπλωματικές πηγές ανέλυσαν και το τι παρέχει στη χώρα μας η επιστολή του Αμερικανού ΥΠΕΞ κ. Blinken προς τον Πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη.
1. Η Ελλάδα αναγνωρίζεται ως πυλώνας σταθερότητας και "περιφερειακός ηγέτης". Στην επιστολή του ο Αμερικανός ΥΠΕΞ αναγνωρίζει τον ρόλο της Ελλάδας ως "περιφερειακός ηγέτης" καθώς και "πυλώνας σταθερότητας", υποδηλώνοντας έτσι ότι οι ΗΠΑ επιθυμούν η χώρα μας να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην περιοχή, τόσο με την προώθηση της Ευρωπαϊκής προοπτικής των Δυτικών Βαλκανίων, όσο και ως παράγων σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Παράλληλα η επιστολή επιβεβαιώνει τις άριστες διμερείς σχέσεις, οι οποίες "φτάνουν σε νέα ύψη".
2. Η επιστολή υπογραμμίζει την δέσμευση των ΗΠΑ για την αμοιβαία προστασία της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας από απειλές ή ένοπλη επίθεση.
Η σχετική αναφορά, η οποία περιλαμβάνεται επίσης στην Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας, επαναλαμβάνεται, αυτή τη φορά σε μονομερές πολιτικό κείμενο που δεσμεύει αποκλειστικά τις ΗΠΑ, υποδηλώνοντας έτσι την δέσμευση της χώρας αυτής για την προστασία της Ελλάδας έναντι κάθε είδους εξωτερικής απειλής.
3. Η επιστολή κάνει ρητή αναφορά στην δυνατότητα ανάπτυξης Αμερικανικών δυνάμεων σε Ελληνικά νησιά πέραν της Κρήτης.
Σε μια πολιτικά δεσμευτική κίνηση, οι ΗΠΑ τονίζουν ότι οι Αμερικανικές δυνάμεις θα μπορούν να επιχειρούν ή να πραγματοποιούν εκπαιδευτικές ασκήσεις τόσο στην ηπειρωτική Ελλάδα, όσο και σε νησιά.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Συμμαχία! Υπεγράφη η 5ετής ανανέωση της ελληνοαμερικανικής αμυντικής συμφωνίας-Και μετά επ' αόριστον...!
4. Για πρώτη φορά, οι ΗΠΑ, στην επιστολή Blinken, κάνουν ρητή αναφορά στην ανάγκη σεβασμού της κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας, καθώς και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στη βάση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.
Η αναφορά σε κυριαρχικά δικαιώματα αποτελεί ένα εξαιρετικά σημαντικό νέο στοιχείο, καθώς οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν και ζητούν τον πλήρη σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη, καθώς και στην Υφαλοκρηπίδα της.
Επίσης, αν και οι ΗΠΑ δεν έχουν υπογράψει την UNCLOS, υπογραμμίζουν ότι το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας αποτελεί μέρος του εθιμικού δικαίου, είναι δεσμευτικό για όλες τις χώρες και διέπει την οριοθέτηση των ζωνών αυτών.
5. Αναφορά στο κοινό αξιακό πλαίσιο των δύο κρατών.
Στην επιστολή γίνεται αναφορά στην κοινή αφοσίωση Ελλάδας και ΗΠΑ στις αρχές της ελευθερίας, της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της κοινωνικής προόδου, την οποία αντικατοπτρίζει η ανανεωμένη MDCA.
