Στην διάρκεια της συζητήσεως στην Βουλή για τον προϋπολογισμό του 2021, στις 13 Δεκεμβρίου 2020 ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Δένδιας είχε αναφερθεί στις σχέσεις με τις ΗΠΑ, χαρακτηρίζοντας ως “κορωνίδα” την ανανέωση της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας το 2019, για να ενημερώσει ότι “ήδη έχουμε ξεκινήσει τις συνομιλίες για τη νέα MDCA“ του Σάββα Δ. Βλάσση για τον doureios.com.
Η διαδικασία ξεκίνησε στα μέσα φθινοπώρου περίπου, με σκοπό όπως και πέρισυ να τροποποιηθεί η MDCA, με την διαφορά όμως ότι αυτή δεν θα έχει ισχύ ενός έτους αλλά πενταετή διάρκεια. Η τροποποίηση θα αφορά κατά βάσει τις ευκολίες που θα παραχωρηθούν στις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ σε διάφορες περιοχές της χώρας, για εκπαιδευτικούς και επιχειρησιακούς σκοπούς.
Ο υπουργός Εθνικής Αμύνης Ν. Παναγιωτόπουλος ήταν ο πρώτος που μπορούσε να παρουσιάσει πιο προσδιορισμένο περιεχόμενο ελληνικών προτάσεων – απαιτήσεων προς την αμερικανική πλευρά στο πλαίσιο του εποικοδομητικού διαλόγου που υφίσταται. Και αυτό, επειδή από νωρίτερα ήδη, το ΓΕΕΘΑ είχε επεξεργαστεί συνολικό κατάλογο ελληνικών απαιτήσεων που σχετίζονται με συγκεκριμένες “ανταποδοτικές” ενέργειες των ΗΠΑ.
Η ενίσχυση του αμερικανικού “αποτυπώματος”, αποτελεί ουσιαστικώς επιδίωξη και των δύο πλευρών, αφού αμφότερες αναγνωρίζουν συγκεκριμένα πλεονεκτήματα που απορρέουν από αυτό. Στο πλαίσιο αυτό, το ΓΕΕΘΑ επιδιώκει να αξιοποιήσει την ευκαιρία αποκομίζοντας τα μέγιστα απτά αποτελέσματα – οφέλη για την χώρα σε στρατιωτικό επίπεδο, σε αντίθεση με τα προηγούμενα έτη που δεν υπήρχε ουσιαστικώς παρουσίαση συγκεκριμένων και σοβαρών προτάσεων. Έτσι, ο ρόλος του ΥΕΘΑ Ν. Παναγιωτόπουλου στις διαπραγματεύσεις δεν θα είναι τυπικός αυτή την φορά, με την “ευθύνη” να αφήνεται απλώς στο Υπουργείο Εξωτερικών, αλλά πρωταγωνιστικός, για την προώθηση σημαντικών απαιτήσεων, εκμεταλλευόμενος το άριστο επίπεδο σχέσεων που διατηρεί με τους Αμερικανούς αξιωματούχους.
Στις προτάσεις του ΓΕΕΘΑ, η ενίσχυση της αμερικανικής παρουσίας με στρατιωτικές ευκολίες προτείνεται να καλύψει και ένα δεύτερο ελληνικό νησί, πέραν της Κρήτης. Περιλαμβάνονται επίσης προτάσεις για κατασκευή σοβαρών έργων υποδομής που θα μπορούν να αξιοποιηθούν από τις ένοπλες δυνάμεις και των δύο χωρών. Τέτοια είναι, πέρα από την κατασκευή νέου προβλήτα στην “Ναυτική Ευκολία Σούδας” των ΗΠΑ, η κατασκευή πλωτής δεξαμενής στον Ναύσταθμο Κρήτης, η κατασκευή αγωγού καυσίμων στην Θράκη, η κατασκευή προβλήτα στο λιμάνι του Βόλου όπου θα μπορούν να ναυλοχούν ελληνικά πολεμικά κ.λπ.
Βασικό στοιχείο εδώ, αποτελεί η πρόνοια για ύπαρξη μέτρων ασφαλείας σε όλες αυτές τις εγκαταστάσεις – υποδομές που θα περιλαμβάνουν και συστήματα αντιμετωπίσεως απειλών drone.
Το πακέτο των εισηγήσεων που παρουσίασε το ΓΕΕΘΑ, σύμφωνα με πληροφορίες του ΔΟΥΡΕΙΟΥ ΙΠΠΟΥ, περιλαμβάνει για πρώτη φορά και την απαίτηση για παραχώρηση δωρεάν πιστώσεων FMF (Foreign Military Financing) για προμήθειες αμυντικού υλικού ύψους 3 δισ. $ ετησίως! Μάλιστα η εισήγηση συνοδεύεται και από απαίτηση παραχωρήσεως Πλεονάζοντος Αμυντικού Υλικού (EDA) αξίας 3 δισ. $ ετησίως, που θα διατίθεται για την κάλυψη αναγκών των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Η αντίληψη πίσω από αυτά, σχετίζεται με το μοντέλο αναλόγων στρατηγικών συμφωνιών που υφίστανται μεταξύ ΗΠΑ και άλλων χωρών, που περιλαμβάνεται δωρεάν βοήθεια σε FMF για αμυντικές προμήθειες, όπως η Αίγυπτος (1,4 δισ. $), το Ισραήλ (3,3 δισ. $) ή η Ιορδανία. Mε πιστώσεις FMF που παραχωρούνται δωρεάν (grand) οι χώρες αυτές έχουν δυνατότητα προμήθειας οπλικών συστημάτων από τις ΗΠΑ και συντηρήσεως υφισταμένων. Σε ένα ανάλογο μοντέλο, οδηγεί την Ελλάδα η αντίληψη του ΓΕΕΘΑ, με σκοπό την ταχεία αποκατάσταση των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων που την τελευταία δεκαετία υποχρηματοδοτήθηκαν χαρακτηριστικώς.
