Στη δίνη της πανδημίας του κορωνοϊού και ορισμένων άλλον γεγονότων, πέρασε στα ψιλά μια αξιοπρόσεκτη ενέργεια της ηγεσίας των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων και φυσικά του Υπουργείου Εθνικής Αμύνης.
Συγκεκριμένα, από τον περασμένο Ιούλιο στρατιωτικό φυλάκιο ιδρύθηκε για πρώτη φορά στη Γαύδο, το νοτιότερο σημείο της ελληνικής επικράτειας (για την ακρίβεια το ακρωτήριο Τρυπητή είναι το νοτιότερο σημείο της Γαύδου και της Ελλάδας), ενώ αναμένεται σύντομα και ίδρυση στρατιωτικού φυλακίου για πρώτη φορά στους Οθωνούς, ένα από τα Διαπόντια νησιά, το δυτικότερο σημείο της ελληνικής Επικρατείας (το ακρωτήριο Μπόκα των Οθωνών είναι για την ακρίβεια το δυτικότερο σημείο της Ελλάδας).
Λεπτομέρειες για όλα αυτά δίνει σε ένα εξαιρετικό ρεπορτάζ του ο Μάνος Χαραλαμπάκης στα «Νέα» της 6ης Νοεμβρίου 2020.
Το στρατιωτικό φυλάκιο στη Γαύδο
Το περασμένο καλοκαίρι, στα τέλη Ιουλίου και εν μέσω ελληνοτουρκικής κρίσης, το δημοτικό συμβούλιο της Γαύδου έδωσε το πράσινο φως για τη λειτουργία στρατιωτικού φυλακίου στο νησί, παραχωρώντας κτίριο δίπλα στον φάρο της Γαύδου.
Αμέσως ο αρχηγός ΓΕΣ Αντιστράτηγος Χαράλαμπος Λαλούσης έδωσε εντολή για να φτιαχτεί το φυλάκιο γρήγορα κι αθόρυβα. Μέσα σε μία εβδομάδα οι εργασίες ολοκληρώθηκαν και έτσι εδώ και μερικούς μήνες η Γαύδος διαθέτει στρατιωτικό φυλάκιο δυναμικότητας 9 ανδρών. Περισσότερα για τη σημασία του φυλακίου στη Γαύδο θα αναφέρουμε στο τέλος του άρθρου.
Το στρατιωτικό φυλάκιο στους Οθωνούς
Στο ίδιο άρθρο ο Μάνος Χαραλαμπάκης αναφέρει ότι πολύ σύντομα στρατιωτικό φυλάκιο θα δημιουργηθεί και στους Οθωνούς, το δυτικότερο σημείο της ελληνικής επικράτειας. Πρόκειται για ένα παλαιό σχέδιο του Πενταγώνου, το οποίο δεν υλοποιήθηκε, ενώ αποτελεί και πάγιο αίτημα των κατοίκων του νησιού.
Με την ευκαιρία να γράψουμε δυο λόγια για τους Οθωνούς. Πρόκειται για ένα πανέμορφο νησί με έκταση 10,8 τ. χλμ, που απέχει 12 ναυτικά μίλια από τις ΒΔ ακτές της Κέρκυρας. Έχει μακραίωνη ιστορία. Από τον Ησύχιο (3ος π. Χ. αι.) αναφέρεται με το όνομα Οθρωνός(το ίδιο όνομα είχε και ένα νησί κοντά στη Σικελία, σύμφωνα με τον τραγικό ποιητή Λυκόφρωνα).
Ο Πλίνιος(1ος αι.) αναφέρει το νησί με το όνομα Θορωνός, ενώ με το σημερινό του όνομα Οθωνοί απαντά στον Βυζαντινό ιστορικό Προκόπιο, που έζησε στα χρόνια του Ιουστινιανού(6ος αιώνας). Οι Οθωνοί λέγονταν και Φιδονήσι λόγω της παρουσίας σ’ αυτούς πολλών φιδιών που ανάγκασαν τους κατοίκους τους να εγκαταλείψουν το νησί. Στα νεότερα χρόνια το νησί έχει πάρει και το όνομα Φανός λόγω της ύπαρξης σ’ αυτό φάρου, που κατασκευάστηκε το 1872 και είναι ο πρώτος φάρος που αντικρίζουν όσοι πλέουν από τον βορρά προς το Ιόνιο πέλαγος. Οι Οθωνοί απέχουν 43 ν. μ. από το Οτράντο και 47 ν. μ. από την Santa Maria di Leukaτης Ιταλίας.
Όπως είδαμε, το όνομά του νησιού είναι αρχαιότατο και προέρχεται πιθανότατα από το φυτό οθόννα, γνωστό σήμερα ως χελιδόνιο, που αφθονεί στο νησί. Φυσικά η ετυμολογία που υπήρχε στο λεξικό Μπαμπινιώτη ως και την έκδοση του 2012, ότι το νησί πήρε το όνομά του από τον βασιλιά Όθωνα, ο οποίος μάλλον αγνοούσε την ύπαρξή του, είναι παντελώς αβάσιμη. Μετά την σχετική αναφορά μας στο άρθρο μας για τη Σάσωνα το λάθος διορθώθηκε στην 5η έκδοση του λεξικού Μπαμπινιώτη(2019)…
Στην απογραφή του 2011 οι Οθωνοί είχαν 393 κατοίκους. Στην πλειοψηφία τους ασχολούνται με την αλιεία, τον τουρισμό και την ελαιοπαραγωγή. Πολλοί κάτοικοι των Οθωνών, που έχουν μεγάλη ναυτική παράδοση (χαρακτηριστικά το 1875 το 80% των κατοίκων του νησιού ασχολούνταν με τη ναυτιλία: 13% ήταν πλοίαρχοι και 67% ναύτες), μετανάστευσαν από το 1900 ως το 1960 σε Αθήνα, Κέρκυρα και κυρίως στις ΗΠΑ.
Αλβανός στρατηγός: προκλητική και ανόητη η εγκατάσταση Ελλήνων στρατιωτών στους Οθωνούς
Θα μπορούσε το άρθρο αυτό να τελειώνει κάπου εδώ. Για μία ακόμα φορά όμως μία αναπάντεχη αντίδραση από την γειτονική Αλβανία μας αναγκάζει να επεκταθούμε περισσότερο. Στη Γαύδο η εγκατάσταση του στρατιωτικού φυλακίου δεν προκάλεσε καμιά αντίδραση από την Τουρκία (ας μη δίνουμε ιδέες στους εξ Ανατολών γείτονες). Αντίθετα, ένας υψηλόβαθμος Αλβανός στρατιωτικός ο Στρατηγός Piro Ahmetaj (Πίρο Αχμετάι), που εκφράζει πολύ συχνά ανθελληνικές θέσεις σε δημοσιεύσεις του με άρθρα του, πνέει μένεα εναντίον της χώρας μας. Ποιος είναι όμως ο Αλβανός Στρατηγός; Η αλήθεια είναι ότι το Αλβανός Στρατηγός ήχησε κάπως περίεργα στ’ αφτιά μας. Γεννήθηκε στις 3 Μαρτίου 1963. Οπότε προφανώς ξεκίνησε τις στρατιωτικές του σπουδές στις αρχές της δεκαετίας του ‘80, επί Χότζα. Έχει 35 χρόνια ενεργής παρουσίας στις αλβανικές ένοπλες δυνάμεις. Από το 2009 ως το 2013 ήταν ο εθνικός εκπρόσωπος της Αλβανία στην Ανώτατη Συμμαχική Διοίκηση του ΝΑΤΟ. Το 2014 (Ιανουάριος) διορίστηκε Σύμβουλος Άμυνας του Αλβανού προέδρου, ενώ έχει συντάξει μελέτες για τη μεταρρύθμιση ολόκληρου του εθνικού συστήματος ασφαλείας και άμυνας της Αλβανίας. Σήμερα ο Ahmetaj είναι σύμβουλος ασφαλείας του Δημοκρατικού κόμματος της Αλβανίας. Τον τελευταίο καιρό με απανωτά άρθρα και δημοσιεύσεις επιτίθεται εναντίον της Ελλάδας και προσπαθεί να ξεσηκώσει την κυβέρνηση Ράμα σε αντιδράσεις.
Αντιτίθεται σθεναρά στην επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ν. μ. στο Ιόνιο και στην εγκατάσταση ελληνικής στρατιωτικής φρουράς στους Οθωνούς! Η σημασία των Οθωνών (που αμφιβάλλουμε αν γνωρίζουν οι μαθητές των σχολείων της χώρας μας πλην των Επτανησίων πού βρίσκονται) είναι τεράστια, καθώς «βάζουν» την Ελλάδα στην Αδριατική αγγίζοντας σχεδόν τα στενά του Οτράντο, κόβοντας κάθε αλβανική (και τουρκική) ναυτική φιλοδοξία.
Σε άρθρο του στις 16/11/2020 ο Ahmetaj αναφέρει: «Από την άλλη πλευρά εάν το θεωρήσουμε πραγματικό νέο ότι Ελλάδα την στιγμή των διαπραγματεύσεων με τη Δημοκρατία της Αλβανίας για την οριοθέτηση των υδάτινων χώρων σχεδιάζει να αναπτύξει στρατιωτικές δυνατότητες σε ένα νησί με 400 κατοίκους μπροστά από μια χώρα μέλος του ΝΑΤΟ, τότε αυτό θα αποτελούσε σοβαρή πρόκληση με συνέπεια την υποβάθμιση του πνεύματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης και σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών. Με απλά λόγια θα ήταν ανοησία».
Επίσης, ο Ahmetaj τονίζει ότι εγκατάσταση ελληνικής φρουράς στους Οθωνούς, σημαίνει ότι η χώρα μας έχει μακροπρόθεσμους στόχους (!) και ότι έχει αλλάξει η στρατιωτική αντίληψη της Ελλάδας για επέκταση του ελέγχου του θαλάσσιου χώρου.
Δηλαδή, σύμφωνα με τον Αλβανό στρατηγό, η Ελλάδα δεν έχει δικαίωμα να εγκαταστήσει στους Οθωνούς στρατιωτική δύναμη; Είναι οι Οθωνοί γκρίζα ζώνη; Ποιοι είναι οι μακροπρόθεσμοι στόχοι της Ελλάδας που φαντασιώνεται; 10-15 Έλληνες στρατιώτες από τους Οθωνούς, θα κάνουν απόβαση στην Αλβανία; Αν ήθελε η Ελλάδα να επιτεθεί στην Αλβανία, θα μπορούσε να το είχε κάνει και μάλιστα με άλλους τρόπους, όχι με απόβαση από τους Οθωνούς! Ας μην ξεχνάει ο κύριος Ahmetaj, ότι τον εναέριο χώρο της Αλβανίας; «περιφρουρούν» ελληνικά F16. Αντί να πει ένα «ευχαριστώ», μας κατηγορεί κιόλας…
Στη συνέχεια, ο Ahmetaj στρέφεται εναντίον της κυβέρνησης Ράμα, την οποία προφανώς αντιπολιτεύεται και κατηγορεί τον Αλβανό πρωθυπουργό ότι με την εκ των προτέρων αποδοχή της επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ., θα δυσκολέψει την Αλβανία στα Διεθνή Δικαστήρια, όπου είναι σίγουρος ότι θα καταλήξουν οι δύο χώρες, καθώς σ’ αυτά θα συζητείται η κυριαρχία και όχι τα κυριαρχικά δικαιώματα.
Επίσης, ζητά από τον Αλβανό πρόεδρο Ιλίρ Μέτα, να απαιτήσει αναλυτικές εξηγήσεις από τον Έντι Ράμα για την αποδοχή της επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. και τη «στρατιωτικοποίηση» των Οθωνών, η οποία «απειλεί σοβαρά τη θέση της Δημοκρατίας της Αλβανίας στο κανάλι της Κέρκυρας».
Αλήθεια, ο Αλβανός στρατηγός, έχει μήπως στενές σχέσεις με κάποιους Τούρκους συναδέλφους του, όπως π.χ. τον θεωρητικό της «Γαλάζιας Πατρίδας» Τσιχάτ Γιαϊτζί;
Είναι γνωστό, ότι μετά από υπόδειξη και παρότρυνση των Τούρκων, δεν επικυρώθηκε ποτέ η Συμφωνία Ελλάδας – Αλβανίας του 2009 για την ΑΟΖ. Και η τωρινή επιχειρηματολογία του Ahmetaj, μας δημιουργεί ότι είναι κατευθυνόμενη από άλλους…
Αξιολόγηση της εγκατάστασης στρατιωτικών φυλακίων σε Γαύδο και Οθωνούς
Επικροτούμε απερίφραστα, την απόφαση του ΓΕΣ και του αρχηγού του Αντιστράτηγου (ΤΘ) Χαράλαμπου Λαλούση, τον οποίο γνωρίζουμε από τη θητεία μας στο ΚΕΤΘ (Αυλώνας), τη δεκαετία του ’90, όπου ήταν υπεύθυνος για το κεντρικό ΚΨΜ του στρατοπέδου, για τη δημιουργία στρατιωτικών φυλακίων σε Γαύδο και Οθωνούς.
Το φυλάκιο στη Γαύδο, το νοτιότερο άκρο της Ελλάδας, εκτός από το αίσθημα ασφάλειας που προσδίδει στους κατοίκους του νησιού, είναι εξοπλισμένο με ραντάρ, το οποίο έχει τη δυνατότητα να ελέγχει σε βάθος 30 χλμ. τη γύρω περιοχή, όπου, ας μην ξεχνάμε, η Τουρκία έχει προαναγγέλλει έρευνες το επόμενο χρονικό διάστημα.
Υπάρχει μάλιστα η δυνατότητα, αν χρειαστεί, να εξοπλιστεί σύντομα το φυλάκιο και με ακόμα πιο σύγχρονα ηλεκτρονικά συστήματα, όπως γράφει ο Μ. Χαραλαμπάκης στα «Νέα».
Το φυλάκιο στους Οθωνούς, μέχρι τώρα, δεν έχει λειτουργήσει. Ας ελπίσουμε ότι αυτό έχει να κάνει με κάποια γραφειοκρατικά ή τεχνικής φύσης ζητήματα και όχι με αλλαγή προθέσεων του ΓΕΣ, μετά από άνωθεν παρεμβάσεις… Αν η ελληνική κυβέρνηση, έχει δεχθεί πιέσεις από την αλβανική, για μη εγκατάσταση Ελλήνων στρατιωτών στους Οθωνούς και υπαναχωρήσει, θα πρόκειται για την απόλυτη τραγωδία. Όνειδος και εξευτελισμός είναι οι λέξεις που μας έρχονται στο μυαλό, αν συμβεί κάτι τέτοιο. Εντάξει, το Oruc Reis, πλέει εδώ και μήνες ανενόχλητο εδώ σε ελληνικά νερά, τα οποία η κυβέρνηση «κατάφερε» να τα μετατρέψει σε αμφισβητούμενα. Βέβαια, δεν πλησιάζει πιο κοντά από τα 6 ν.μ. τα ελληνικά νησιά, σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις του ΓΕΕΘΑ τουλάχιστον. Αν πλησίασε ή πλησιάσει πιο κοντά, θα μας το πουν; Μάλλον όχι.
Η Τουρκία ζητά επίμονα το τελευταίο διάστημα την αποστρατιωτικοποίηση νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, κάτι που όπως έχουμε «αποδείξει» σε άρθρα μας (12/5/2019) και (20/1/2020) είναι έωλο και αβάσιμο. Εξάλλου, η Τουρκία έχει, εντελώς παράνομα, αναπτύξει στρατιωτικές δυνάμεις σε Ίμβρο και Τένεδο.
Δυστυχώς, καμία ελληνική κυβέρνηση στις απαντήσεις της προς τη γειτονική χώρα, δεν την καλεί να αποστρατικοποιήσει άμεσα τα δύο νησιά, που έπρεπε ,σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λωζάνης, να έχουν δυνάμεις ασφαλείας, από γηγενή, ελληνικό πληθυσμό.
Ας μην φτάσουμε στο σημείο, να αρχίσει και η Αλβανία να ζητά αποστρατιωτικοποίηση ελληνικών νησιών!
Επανερχόμενοι στο θέμα των Οθωνών, θα αναμένουμε την εξέλιξή του θέματος της εγκατάστασης στρατιωτικού φυλακίου στο νησί και θα ενημερώσουμε τους αναγνώστες μας.