Να… κεφαλαιοποιήσει την επιτυχημένη, κατά τα άλλα, επίσκεψη Πομπέο στην Ελλάδα, θα επιχειρήσει το επόμενο διάστημα η κυβέρνηση. Μπορεί ο αμερικανικός πρόεδρος να απέφυγε να καταδικάσει την τουρκική προκλητικότητα ή να στείλει ένα μήνυμα στον Ερντογάν να σταματήσει τις κινήσεις «ταραξία» στην περιοχή, ωστόσο, υπάρχουν πολλά θετικά από αυτό το διήμερο.
Ο Μάικ Πομπέο προσπάθησε να κρατήσει τις ισορροπίες και να μιλήσει για διάλογο των δύο χωρών, κάτι αναμενόμενο για την αμερικανική διπλωματία. Ωστόσο, η αναβάθμιση των σχέσεων των δύο χωρών σε αμυντικό επίπεδο, ειδικά με τις ανακοινώσεις για τη Σούδα, ήταν αυτό που κρατούν στην Αθήνα.
Η δημιουργία μιας υπερ-βάσης στη Σούδα είναι γεγονός και όπως αναφέρουν τα «ΝΕΑ» της Τετάρτης, «πλώρη για τη δημιουργία ενός ναυστάθμου στη Σούδα, πλήρους, οργανωμένου και λειτουργικού, δηλαδή εφάμιλλου της Σαλαμίνας, έχουν βάλει το υπουργείο Αμυνας, το ΓΕΕΘΑ και το ΓΕΝ. Η προοπτική χρηματοδότησης του έργου από τις ΗΠΑ μπορεί να επιταχύνει τον ελληνικό σχεδιασμό, σε κάθε περίπτωση όμως στο 15ετές πρόγραμμα σταδιακής αναβάθμισης των Ενόπλων Δυνάμεων που ανακοινώθηκε προ ημερών έχουν προβλεφθεί και κονδύλια για την αναβάθμιση του ήδη υπάρχοντος Ναυστάθμου Κρήτης που διατηρεί το Πολεμικό Ναυτικό στη Σούδα».
Οπως αναφέρεται στο ρεπορτάζ του Μάνου Χαραλαμπάκη, ο σχεδιασμός είναι ο Ναύσταθμος Κρήτης να μετατραπεί σε έναν δεύτερο Ναύσταθμο Σαλαμίνας. Δηλαδή να μπορεί να υποστηρίξει σε μόνιμη βάση και όχι περιστασιακά πολλές μονάδες, πλοία επιφανείας και υποβρύχια του Πολεμικού Ναυτικού. Ο βασικός στόχος είναι με τη δημιουργία αυτής της υποδομής η χώρα μας να κάνει αισθητή τη ναυτική παρουσία της στην Ανατολική Μεσόγειο και να την ελέγχει αποτελεσματικότερα, μετά και τις αλλεπάλληλες εξελίξεις και τις προκλήσεις στην περιοχή.
Σημειώνεται ότι η δημιουργία ενός ναυστάθμου στην Κρήτη με δυνατότητες να ελλιμενίζεται εκεί αλλά και να συντηρείται ο μισός Στόλος αποτελεί πάγια επιδίωξη του Πολεμικού Ναυτικού. Υπήρχαν και στο παρελθόν σχέδια για την αναβάθμιση του Ναυστάθμου Κρήτης, τα οποία δεν καρποφόρησαν, καθώς το κόστος των έργων είναι πολύ μεγάλο. Τον τελευταίο χρόνο όμως, μετά το τουρκολιβυκό σύμφωνο και την κλιμάκωση της τουρκικής προκλητικότητας, τα σχέδια αυτά – όπως είχαν γράψει «ΤΑ ΝΕΑ» στις αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου – επανήλθαν στο προσκήνιο. Πολλοί είχαν επισημάνει τότε πως θα πρέπει να προχωρήσει ο σχεδιασμός για μια πιο ισχυρή παρουσία της Ελλάδας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Ακριβώς για αυτόν τον λόγο τους τελευταίους μήνες έχουν περιοδικά παρουσία στον Ναύσταθμο Κρήτης φρεγάτα, πυραυλάκατος και υποβρύχιο. Εντούτοις οι δυνατότητες για επισκευές και συντηρήσεις είναι περιορισμένες.
Χρόνος και δαπάνες
Πάντως οι υποδομές που απαιτούνται για να γίνει ο Ναύσταθμος Κρήτης μια δεύτερη Σαλαμίνα χρειάζονται πολύ χρόνο, τεράστιες δαπάνες αλλά και ανθρώπινους πόρους. «Δεν είναι υπόθεση μερικών μηνών τα περί επικείμενης ίδρυσης Ναυστάθμου στην Κρήτη. Θέλει χρόνια» επισήμανε μιλώντας στη Βουλή ο Νίκος Παναγιωτόπουλος. Ενα παράδειγμα: για να ελλιμενίζονται μόνιμα πέντε φρεγάτες (με 150 άτομα πλήρωμα) στον Ναύσταθμο Κρήτης θα πρέπει να δημιουργηθούν υποδομές διαμονής για αυτούς και τις οικογένειές τους για περίπου 2.250 άτομα. Επιπλέον, ό,τι χώροι υπάρχουν σήμερα στη Σαλαμίνα για επισκευές, αναγομώσεις κ.ά. θα πρέπει να κατασκευαστούν και στη Σούδα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι Τούρκοι χρειάστηκαν περίπου μία δεκαετία για τη δημιουργία της ναυτικής βάσης του Ακσάζ. Βέβαια οι διαδικασίες μπορεί να «τρέξουν» γρηγορότερα στην περίπτωση που βρεθούν αμερικανικά κονδύλια στο πλαίσιο της αναβαθμισμένης αμυντικής συμφωνίας Ελλάδας – ΗΠΑ.
Οι ανακοινώσεις
Χθες ανακοινώθηκε ο μόνιμος ελλιμενισμός του πολεμικού πλοίου USS Hershel «Woody» Williams στην αμερικανική βάση της Σούδας. Το πλήρωμά του αποτελείται από στρατιωτικό και πολιτικό προσωπικό. Έχει μήκος 230 μέτρων και διαθέτει ένα κατάστρωμα πτήσης 4.830 τετραγωνικών μέτρων.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι Αμερικανοί έχουν δαπανήσει εκατομμύρια δολάρια για την αναβάθμιση κι επέκταση των υπαρχουσών εγκαταστάσεων στη Σούδα. Η πιο γνωστή από τις νέες υποδομές είναι η προβλήτα ή αλλιώς το κρηπίδωμα κ-14 στο Μαράθι.
