Το Διαδίκτυο των Πραγμάτων ή Internet of Things (IoT) είναι ένα δίκτυο επικοινωνίας «έξυπνων» συσκευών, εξοπλισμένων με λογισμικό, αισθητήρες, επεξεργαστές, άλλες τεχνολογίες και συνδεσιμότητα σε δίκτυο, που τους επιτρέπει να μεταδίδουν και να λαμβάνουν δεδομένα.
Τα οφέλη είναι πολλά, το ίδιο όμως και οι κίνδυνοι -τονίζει σε νέα έκθεση ο Βρετανός πρώην διπλωμάτης και ειδικός αναλυτής, Τσαρλς Πάρτον- κάνοντας λόγο για έναν πιθανό «Δούρειο Ίππο» εχθρικών κρατών στη Δύση. Κοντολογίς… της Κίνας.
Ενώ υπάρχει πλέον επίγνωση στη Δύση για «την απειλή που συνιστά η κινεζική ανάμειξη στις τηλεπικοινωνίες 5G και για το πόσο σημαντική είναι η διατήρηση της πρωτοκαθεδρίας στους ημιαγωγούς», τονίζει, «είναι πιο περιορισμένη η αντίληψη για τους κινδύνους που προκύπτουν από τη χρήση κινεζικής κυψελοειδούς τεχνολογίας IoT».
Είναι αυτή εν γένει -ήτοι όχι μόνο η κινεζική- που καθιστά τις συσκευές μας «έξυπνες», επιτρέποντας σε μια κάμερα ασφαλείας να συνδεθεί με το κινητό μας ή σε ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο να μπορεί να επικοινωνήσει με σταθμούς φόρτισης για να μάθει ποιοι είναι σε χρήση.
Χρησιμοποιείται σε φορητούς υπολογιστές, smartwatches, έξυπνα ηχεία με φωνητικό έλεγχο, έξυπνους μετρητές ενέργειας, ψυγεία, λαμπτήρες και άλλες συσκευές που μπορούν να ελεγχθούν μέσω μιας εφαρμογής, κάμερες στις στολές της αστυνομίας, κάμερες κουδουνιών και κάμερες ασφαλείας, μηχανήματα πληρωμής με κάρτες, αυτοκίνητα, μέχρι και… υδρομασάζ.
Προς επίρρωση, η εφημερίδα i αποκάλυψε ότι στις αρχές του μήνα οι μυστικές υπηρεσίες της Βρετανίας εντόπισαν ύποπτη συσκευή σε τουλάχιστον ένα από τα κυβερνητικά οχήματα.
Ήταν μια κάρτα SIM με δυνατότητα μετάδοσης δεδομένων γεωγραφικής θέσης, σύμφωνα με το δημοσίευμα. Είχε τοποθετηθεί «σε σφραγισμένο εξάρτημα, το οποίο εισήχθη από προμηθευτή στην Κίνα και εγκαταστάθηκε από τον κατασκευαστή του οχήματος».
Οι έρευνες έγιναν εν μέσω αυξανόμενων φόβων ότι οι κινεζικές και ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών έχουν στοχοποιήσει Βρετανούς υπουργούς.
Αν και Κινέζοι αξιωματούχοι απέρριψαν ως «αβάσιμες φήμες» τις ανησυχίες για τυχόν μετάδοση δεδομένων στις κινεζικές υπηρεσίες ασφαλείας, στο Λονδίνο σήμανε συναγερμός.
Τεράστιες δυνατότητες κατασκοπείας
«Μακροπρόθεσμα, ο κίνδυνος που ενέχει η διάχυτη παρουσία κινεζικών μονάδων IoT στα συστήματά μας αποτελεί μεγαλύτερη απειλή, συγκριτικά με το να βασιζόμαστε στις κινεζικές εταιρείες για το 5G», επισημαίνει ο Τσαρλς Πάρτον, συντάκτης της εν λόγω έκθεσης για τη συμβουλευτική εταιρεία OODA, που έχει έδρα την Ουάσιγκτον.
Ο ίδιος πέρασε 22 από τα 37 χρόνια της διπλωματικής καριέρας του στην Κίνα, στην Ταϊβάν και στο Χονγκ Κονγκ. Διετέλεσε ειδικός σύμβουλος του βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών και της ΕΕ σε κινεζικές υποθέσεις.
«Το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT) εξελίσσεται γρήγορα στο κεντρικό νευρικό σύστημα της παγκόσμιας οικονομίας», υπογραμμίζει χαρακτηριστικά.
Καλύπτει τομείς από «την ασφάλεια», εξηγεί, «την ενέργεια, τις αλυσίδες εφοδιασμού, τη μεταποίηση, τη γεωργία», έως «τις μεταφορές, τον αστικό σχεδιασμό, τις οικιακές εφαρμογές και ολοένα και περισσότερο κάθε πτυχή της διεπαφής μεταξύ ανθρώπου-μηχανής ή μεταξύ των μηχανών».
Ως εκ τούτου, οι δυνατότητες κατασκοπείας είναι θεωρητικά τεράστιες, προειδοποιεί ο Πάρτον, εάν οι πληροφορίες και τα δεδομένα πέσουν σε λάθος χέρια.
Σε συνδυασμό με την τεχνητή νοημοσύνη και τη μηχανική μάθηση για την επεξεργασία τόσο μεγάλου όγκου δεδομένων, για παράδειγμα, η Κίνα -υποδεικνύεται στην έκθεση- θα μπορούσε να παρακολουθεί τις πωλήσεις όπλων των ΗΠΑ, και δη στην Ταϊβάν.
Δυνητικά επίσης υπάρχει η πιθανότητα βιομηχανικής κατασκοπείας, εντοπισμού πιθανών πηγών πληροφοριών και αξιοποίησής τους μέσω δωροδοκίας ή εκβιασμού ή ακόμη και παρακολούθησης κυβερνητικών αξιωματούχων και συγκέντρωσης ευαίσθητων πληροφοριών για την εθνική ασφάλεια και άλλα.
Στη λίστα για πιθανές ευαλωτότητες, ο συντάκτης της έκθεσης επιπλέον αναφέρει πεδία όπως ο αθέμιτος οικονομικός ανταγωνισμός.
Υποβάθμιση της απόδοσης ή ακόμη και σαμποτάζ κρίσιμων εθνικών υποδομών και βασικών βιομηχανιών.
Απώλεια του κυρίαρχου ελέγχου του ΙοΤ και των δυνατοτήτων των εξαρτημένων τεχνολογιών/βιομηχανιών.
Διαρκής συλλογή και κατάχρηση προσωπικών πληροφοριών χωρίς συγκατάθεση, ακόμη και μέσω πληρωμών με τερματικά και κάρτες.
Τρομολαγνεία ή υπαρκτή απειλή;
Οι κινεζικές εταιρείες αντιπροσωπεύουν πλέον πάνω από το 50% των αποστολών μονάδων IoT παγκοσμίως, υπογραμμίζεται στην έκθεση.
Από τα τέλη του 2020, αντιπροσωπεύουν το 75% των συνδέσεων IoT μέσω κυψελοειδούς τεχνολογίας.
Η Quectel και η Fibocom -τονίζει ο Πάρτον- είναι οι δύο μεγαλύτεροι «παίκτες» στην παγκόσμια αγορά IoT, αντιπροσωπεύοντας
λίγο κάτω από το 47% του μεριδίου της ως προς τις αποστολές μονάδων IoT.
Εντός του 2023, παρατηρεί, μπορεί να έχουν την πρωτοκαθεδρία στις συνδέσεις 5G.
Σε αυτό το φόντο, υποστηρίζει, «εάν το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας επιθυμεί οι εταιρείες αυτές να εκμεταλλευτούν τις εν λόγω συσκευές για να διακόψουν ή να υποβαθμίσουν συστήματα κρίσιμων υποδομών, ή να παραδώσουν τεράστιες ποσότητες δεδομένων -προσωπικών, βιομηχανικών και εθνικής ασφάλειας- δεν έχουν άλλη επιλογή από το να υπακούσουν».
Στους πελάτες τους εν τω μεταξύ συμπεριλαμβάνονται μεγάλες δυτικές εταιρείες: από τους τομείς της πληροφορικής, έως της ηλεκτροκίνησης και των πληρωμών με κάρτες.
Σε αυτό το πλαίσιο, τονίζεται στην έκθεση, δεν θα πρέπει να επιτραπεί στην Κίνα να πλησιάσει σε μονοπωλιακές καταστάσεις ως προς την κατασκευή «έξυπνων» συσκευών ή εξαρτημάτων, που ήδη επιδοτεί για να ενισχύσει τον ανταγωνισμό της.
Με το συμπέρασμα, δε, ότι δεν πρόκειται για «χαμένη υπόθεση», ο Βρετανός διπλωμάτης και ειδικός αναλυτής καλεί τη Δύση να «ξυπνήσει», προχωρώντας ακόμη και στην απαγόρευση «κινεζικής κατασκευής μονάδων IoT από τις αλυσίδες εφοδιασμού το συντομότερο δυνατό».
Συνιστά επίσης πλήρη έλεγχο και αντικατάσταση ανάλογων συσκευών και εξαρτημάτων μέχρι τα τέλη του 2025, όπου είναι απαραίτητο: από κρατικούς φορείς, έως εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε ευαίσθητους τομείς, όπως η άμυνα.
Αυτά ενόσω διαμορφώνεται ένα νέο ψυχροπολεμικό σκηνικό, στο φόντο του οποίου οι ΗΠΑ έχουν ήδη επιβάλει περιορισμούς στην εξαγωγή υψηλής τεχνολογίας στην Κίνα και πλέον ασκούν πιέσεις στους Ευρωπαίους να πράξουν άμεσα το ίδιο.
