Ένας τεράστιος μετεωρίτης που ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 2014 προκάλεσε τσουνάμι μεγαλύτερο από οποιοδήποτε άλλο στη γνωστή ανθρώπινη ιστορία και έβρασε τους ωκεανούς, ανακάλυψαν οι επιστήμονες.
Ο διαστημικός βράχος, ο οποίος είχε 200 φορές το μέγεθος εκείνου που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους, έπεσε στη Γη όταν ο πλανήτης μας βρισκόταν στα «παιδικά» του χρόνια πριν από τρία δισεκατομμύρια χρόνια.
Κουβαλώντας βαριοπούλες, οι επιστήμονες περπάτησαν στο σημείο της πρόσκρουσης στη Νότια Αφρική για να αποσπάσουν κάποια κομμάτια βράχου για να μπορέσουν να κατανοήσουν τη σύγκρουση.
Η ομάδα βρήκε επίσης αποδείξεις ότι οι μαζικές συγκρούσεις αστεροειδών δεν έφεραν μόνο την καταστροφή στη Γη, αλλά βοήθησαν την πρώιμη ζωή να ευδοκιμήσει.
«Ξέρουμε ότι μετά την αρχική διαμόρφωση της Γης υπήρχαν ακόμη πολλά θραύσματα που πετούσαν στο διάστημα και τα οποία κάποια στιγμή θα έπεφταν πάνω στη Γη», λέει η καθηγήτρια Nadja Drabon από το πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, επικεφαλής της νέας έρευνας.
«Αλλά τώρα ανακαλύψαμε ότι η ζωή ήταν πραγματικά ανθεκτική στον απόηχο ορισμένων από αυτών των γιγάντιων συγκρούσεων και ότι στην πραγματικότητα η ίδια άνθισε και ευδοκίμησε», λέει η ίδια.
Είχε σχεδόν το ύψος του όρους Έβερεστ
Ο μετεωρίτης S2 ήταν πολύ μεγαλύτερος από τον διαστημικό βράχο που είναι περισσότερο γνωστός σε εμάς. Φυσικά, είναι εκείνος που οδήγησε στην εξαφάνιση των δεινοσαύρων πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια και είχε πλάτος περίπου 10 χιλιομέτρων ή σχεδόν το ύψος του όρους Έβερεστ.
Όμως ο S2 είχε πλάτος 40-60 χιλιόμετρα και η μάζα του ήταν 50-200 φορές μεγαλύτερη.
Χτύπησε όταν η Γη βρισκόταν ακόμα στα πρώτα της χρόνια και έμοιαζε πολύ διαφορετική. Ήταν ένας υδάτινος κόσμος με λίγες μόνο ηπείρους να εξέχουν από τη θάλασσα. Η ζωή ήταν πολύ απλή - μικροοργανισμοί αποτελούμενοι από μεμονωμένα κύτταρα.
Το σημείο πρόσκρουσης στο Eastern Barberton Greenbelt είναι ένα από τα παλαιότερα μέρη στη Γη όπου υπάρχουν απομεινάρια μιας συντριβής μετεωρίτη.
Η καθηγήτρια Drabon ταξίδεψε εκεί τρεις φορές μαζί με τους συναδέλφους της, οδηγώντας όσο το δυνατόν πιο μακριά στα απομακρυσμένα βουνά και μετά κάνοντας πεζοπορία για το υπόλοιπο της διαδρομής.
Τους συνόδευαν δασοφύλακες με πολυβόλα για να τους προστατεύουν από άγρια ζώα όπως ελέφαντες ή ρινόκερους, ή ακόμη και από λαθροθήρες που βρίσκονται στο εθνικό πάρκο.
Έψαχναν για σωματίδια σφαιριδίων ή μικροσκοπικά θραύσματα βράχων, που άφησε πίσω της η πρόσκρουση. Χρησιμοποιώντας βαριοπούλες, συνέλεξαν εκατοντάδες κιλά βράχων και τα μετέφεραν σε εργαστήρια για ανάλυση.
Η καθηγήτρια Drabon αποθήκευσε τα πιο πολύτιμα κομμάτια στις αποσκευές της.
«Συνήθως με σταματάει η ασφάλεια, αλλά τους λέω μια μεγάλη ιστορία για το πόσο συναρπαστική είναι η επιστήμη και μετά βαριούνται πολύ και με αφήνουν να περάσω», λέει.
Το τσουνάμι του 2004 στον Ινδικό Ωκεανό θα φαινόταν ασήμαντο
Η ομάδα έχει πλέον ανακατασκευάσει τι ακριβώς έκανε ο μετεωρίτης S2 όταν έπεσε βίαια πάνω στη Γη. Χάραξε έναν κρατήρα 500 χιλιομέτρων και σκόρπισε βράχους που εκτινάχθηκαν με απίστευτα γρήγορες ταχύτητες σχηματίζοντας έτσι ένα σύννεφο που περιτριγύρισε την Γη.
«Φανταστείτε ένα σύννεφο βροχής, αλλά αντί να πέφτουν σταγόνες νερού, πέφτουν από τον ουρανό σταγόνες λιωμένου πετρώματος», λέει η καθηγήτρια Drabon.
Ένα τεράστιο τσουνάμι θα είχε σαρώσει τον πλανήτη, θα είχε σκίσει τον πυθμένα της θάλασσας και θα είχε πλημμυρίσει τις ακτές.
Το τσουνάμι του 2004 στον Ινδικό Ωκεανό θα φαινόταν ασήμαντο σε σύγκριση με αυτό, προτείνει η καθηγήτρια Drabon.
Όλη αυτή η ενέργεια θα δημιουργούσε τεράστια ποσά θερμότητας που θα έβραζαν τους ωκεανούς, με αποτέλεσμα να εξατμιστούν έως και δεκάδες μέτρα νερού. Θα είχε επίσης αυξήσει τις θερμοκρασίες του αέρα έως και κατά 100 βαθμούς Κελσίου.
Οι ουρανοί θα είχαν γίνει μαύροι, πνιγμένοι από τη σκόνη και τα σωματίδια. Χωρίς το φως του ήλιου να διαπερνά το σκοτάδι, η απλή ζωή στην ξηρά ή στα ρηχά νερά που βασιζόταν στη φωτοσύνθεση θα εξαφανιζόταν.
Η ζωή ευδοκίμησε
Αλλά αυτό που βρήκαν στη συνέχεια η καθηγήτρια Drabon και η ομάδα της ήταν εκπληκτικό. Τα αποδεικτικά στοιχεία των πετρωμάτων έδειξαν ότι οι βίαιες διαταραχές ανακάτεψαν θρεπτικά συστατικά όπως ο φώσφορος και ο σίδηρος, τα οποία τροφοδότησαν τους απλούς οργανισμούς.
«Η ζωή όχι μόνο ήταν ανθεκτική, αλλά στην πραγματικότητα επανήλθε πολύ γρήγορα και ευδοκίμησε», λέει η ίδια.
«Είναι σαν να βουρτσίζετε τα δόντια σας το πρωί. Σκοτώνει το 99,9% των βακτηρίων, αλλά μέχρι το βράδυ επιστρέφουν όλα, σωστά;» λέει.
Τα νέα ευρήματα υποδηλώνουν ότι οι μεγάλες συγκρούσεις ήταν σαν ένα γιγαντιαίο λίπασμα, στέλνοντας βασικά συστατικά για τη ζωή, όπως ο φώσφορος, σε όλη την υδρόγειο.
Το τσουνάμι που σάρωσε τον πλανήτη θα έφερε επίσης νερό πλούσιο σε σίδηρο από τα βάθη στην επιφάνεια, δίνοντας στα πρώιμα μικρόβια επιπλέον ενέργεια.
Τα ευρήματα προστίθενται στην ολοένα αυξανόμενη άποψη των επιστημόνων ότι η πρώιμη ζωή βοηθήθηκε στην πραγματικότητα από τη βίαιη ακολουθία των βράχων που έπληξαν τη Γη στα πρώτα χρόνια της, λέει η καθηγήτρια Drabon.
«Φαίνεται ότι η ζωή μετά την πρόσκρουση συνάντησε πραγματικά ευνοϊκές συνθήκες που της επέτρεψαν να ανθίσει», εξηγεί.
Τα ευρήματα δημοσιεύονται στο επιστημονικό περιοδικό PNAS.
