Οι «ανάποδοι» κεραυνοί είναι ένα μυστηριώδες φαινόμενο της φύσης και σε αντίθεση με τους κανονικούς κεραυνούς, δεν πέφτουν στη Γη αλλά κατευθύνονται προς το διάστημα. Ξέρουμε πολύ λίγα για αυτούς μιας και είναι απρόβλεπτοι και λαμβάνουν χώρα πάνω από τα σύννεφα. Χάρη σε έναν πολίτη όμως, ένας τέτοιος κεραυνός καταγράφηκε πάνω από τα σύννεφα κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας στην Οκλαχόμα των ΗΠΑ το 2018 και με τα δεδομένα που κατάφεραν να συγκεντρώσουν οι επιστήμονες, μπόρεσαν να το μελετήσουν εκτενώς σε τρεις διαστάσεις.
«Καταφέραμε να χαρτογραφήσουμε αυτή τη γιγαντιαία στήλη σε τρεις διαστάσεις με πολύ υψηλής ποιότητας δεδομένα. Μπορέσαμε να δούμε πηγές VHF πάνω από τα σύννεφα, τις οποίες δεν είχαμε δει πριν με τέτοια λεπτομέρεια. Χρησιμοποιώντας δεδομένα από δορυφόρους και ραντάρ, μπορέσαμε να μάθουμε την τοποθεσία της μεγαλύτερης συγκέντρωσης της εκτόνωσης πάνω από το σύννεφο», αναφέρουν οι ερευνητές.
Το γεγονός πως ο κεραυνός εντοπίστηκε από πολλαπλά συστήματα, συμπεριλαμβανομένου και του Lightning Mapping Array και δύο γεωστατικούς δορυφόρους, ήταν ένα μοναδικό συμβάν και μας δίνει πολλές πληροφορίες για το φαινόμενο. Είναι μάλλον η πρώτη φορά που μία τέτοια γιγαντιαία στήλη χαρτογραφείται τρισδιάστατα.
Ο «ανάποδος» κεραυνός ξεκίνησε από τα σύννεφα σε ύψος 8 χιλιομέτρων και έφτασε το δεκαπλάσιο υψόμετρο, κοντά στη γραμμή Karman όπου τελειώνει η ατμόσφαιρα της Γης και ξεκινά το διάστημα. Μετέφερε 300 coulombs ηλεκτρικού φορτίου, τη στιγμή που ένας τυπικός κεραυνός μεταφέρει μόλις 5 coulombs. Η θερμοκρασία του ιονισμένου αέρα κατά μήκος της εκκένωσης έφτασε τους 4.700 βαθμούς Κελσίου, ενώ οι μικρότερες διακλαδώσεις πλάσματος έφτασαν μόλις τους 200 βαθμούς.
Η ηλεκτρική σύνδεση των σύννεφων με την ιονόσφαιρα μετέφερε αρνητικό φορτίο της τάξης των χιλιάδων ampere ανά δευτερόλεπτο. Αυτό που μπορούμε να δούμε εμείς στο ορατό φάσμα περιορίστηκε σε υψόμετρο 20 χιλιομέτρων, οι VHF εκπομπές όμως έφτασαν τα 45 χιλιόμετρα.
Τα VHF και οπτικά σήματα επιβεβαίωσαν αυτό που υποψιάζονταν οι ερευνητές αλλά δεν είχαν αποδείξει ακόμα. Πως οι VHF εκπομπές από τον κεραυνό εκπέμπονται από την άκρη του κεραυνού, ενώ τα ισχυρά ηλεκτρικά ρεύματα βρίσκονται πολύ πιο πίσω.
Όσο για το λόγο που μερικοί κεραυνοί ταξιδεύουν προς τα πάνω αντί για κάτω, παραμένει μυστήριο. Οι ερευνητές υποψιάζονται πως μπορεί να υπάρχει κάτι που να μπλοκάρει τον κεραυνό από το να προχωρήσει προς το έδαφος ή προς άλλα σύννεφα.
«Για κάποιο λόγο, υπάρχει ένα εμπόδιο στην εκτόνωση σύννεφου προς έδαφος. Υπάρχει μία συγκέντρωση αρνητικού φορτίου και πιστεύουμε πως οι συνθήκες στην κορυφή της καταιγίδας αποδυναμώνουν τα ανώτερο στρώμα της το οποίο είναι συνήθως θετικά φορτισμένο. Εν απουσία εκτόνωσης κεραυνών που βλέπουμε συνήθως, οι γιγαντιαίες στήλες μπορεί να απελευθερώνουν τη συγκέντρωση του περίσσιου αρνητικού φορτίου.»