Υποτίθεται πως το 2011, η κυβέρνηση Παπανδρέου θα άλλαζε τα δεδομένα στην αξιοποίηση του εθνικού ορυκτού πλούτου. Αυτό θα το κατάφερνε με την σημαντική αναθεώρηση του παρωχημένου νόμου 2289/1995 για την Έρευνα & την Εκμετάλλευση Κοιτασμάτων Υδρογονανθράκων στην Ελλάδα.
Μετά από σχετική εισήγηση στη Βουλή του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής υπό τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου το έως τότε νομοθετικό πλαίσιο «τροποποιήθηκε κατάλληλα» με σκοπό -υποτίθεται- να διευκολύνει τις επερχόμενες επενδύσεις εντοπισμού και ανάδειξης του υποθαλάσσιου ορυκτού μας πλούτου.
Πόσο μάλλον των υδρογονανθράκων που ως γνωστόν βρίσκονται σε τεράστια θαλάσσια βάθη. Στην πραγματικότητα όμως ο περίφημος νέος νόμος 4001/2011 αποτέλεσε-ει μια παγκόσμια πρωτοτυπία νομοθετικού σαμποτάζ στην αξιοποίηση εθνικών πόρων, σύμφωνα με δημοσίευμα.
Ήδη, από το 2010 είχαν ανακαλυφθεί στην Ανατολική Μεσόγειο το γιγαντιαίο υποθαλάσσιο κοίτασμα «Λεβιάθαν» έκτασης 340 τετραγωνικών χιλιομέτρων (km2) καθώς και το κοίτασμα Ταμάρ έκτασης 250 τετραγωνικών χιλιομέτρων εντός της ΑΟΖ του Ισραήλ. Παρά την παραπάνω γνώση της εποχής εκείνης, η αναθεώρηση του νόμου 4001/2011 έγινε με τέτοια μεγάλη προχειρότητα που αγνόησε πλήρως την απαίτηση αναθεώρησης της ισχύουσας δυνατότητας παραχώρησης -σε ανάδοχες πετρελαϊκές εταιρείες- του δικαιώματος αυτοδίκαιης εκμετάλλευσης κοιτασμάτων μέγιστου μεγέθους 100 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Το άρθρο 2 του νόμου του 1995 έμεινε ως έχει στην αναθεώρηση του 2011.
Αυτό τι σημαίνει όμως σήμερα; Σημαίνει ότι στην περίπτωση ανακάλυψης κοιτάσματος από ανάδοχο εταιρεία στην Ελλάδα, υπό το σημερινό καθεστώς, ο Νόμος υδρογονανθράκων προβλέπει μία μέγιστη αυτοδίκαιη παραχώρηση περιοχής 100 km2.
Στην περίπτωση που το κοίτασμα αποδειχθεί μεγαλύτερο προβλέπεται σχετική διαπραγμάτευση ώστε να «συναινέσει» η όποια ελληνική κυβέρνηση για την παραχώρηση μιας μέγιστης περιοχής εκμετάλλευσης έκτασης έως 200 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Προφανώς για έναν επίδοξο επενδυτή η διαδικασία να διαπραγματευτεί κάτι το οποίο πρέπει -και θεωρείται διεθνώς- δεδομένο είναι το λιγότερο αποθαρρυντικό. Συνεπώς, η παραπάνω ισχύουσα ρύθμιση σήμερα είναι ικανή από μόνη της να ανατινάξει τις Συμβάσεις της Κρήτης στον αέρα διατηρώντας μια απαρχαιωμένη ρύθμιση του 1995!
Είναι γνωστό ότι οι περισσότεροι από τους στόχους κοιτασμάτων υδρογονανθράκων που χαρτογραφήθηκαν ήδη επίσημα από την Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ Α.Ε.) στην Κρήτη και οι οποίες εμβαδομετρήθηκαν από εμάς, εμφανίζουν ένα μέγεθος που κυμαίνεται μεταξύ 200 km2 και 760 km2 όπως φαίνεται και στον χάρτη. Οι Έλληνες διαχειριστές τροποποίησαν το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο δίχως να το εκσυγχρονίσουν!
Δεξιά στον χάρτη φαίνονται τα μεγέθη των κοιτασμάτων νοτίως της Κρήτης. Προφανώς η ελληνική νομοθεσία είναι τραγικά παρωχημένη αν και προσφάτως τροποποιημένη.
Άρα από πρακτική άποψη, μία εταιρεία που θα ανακαλύψει ένα υποθαλάσσιο κοίτασμα μεγέθους 600 km2 θα δικαιούται να εκμεταλλευτεί αυτοδίκαια μόλις το 1/6 του κοιτάσματος. Μία τέτοια εκρηκτική ρύθμιση θα αποτελούσε σήμερα μία παγκόσμια πρωτοτυπία! Είναι φανερό ότι εάν η Ελλάδα επιθυμεί μεσοπρόθεσμα να προσελκύσει πράγματι επενδυτές για την ανακάλυψη κοιτασμάτων σε μεγάλα θαλάσσια βάθη υπάρχει κατεπείγουσα νομοθετική ανάγκη αναθεώρησης του μέγιστου μεγέθους παραχώρησης περιοχών προς εκμετάλλευση αποκαλυφθέντος κοιτάσματος.
Είναι εξάλλου γνωστό, ότι στα μεγάλα αυτά θαλάσσια βάθη, ένα κοίτασμα είναι εκμεταλλεύσιμο μόνο και εφόσον αποδειχθεί ότι είναι τελικά αρκετά μεγάλο σε μέγεθος. Σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική, στην περίπτωση ανακάλυψης κοιτάσματος, μία ανάδοχος εταιρεία δικαιούται να εκμεταλλευτεί ολόκληρο το κοίτασμα που ανακάλυψε εφόσον όμως το κοίτασμα αυτό βρίσκεται εξ΄ολοκλήρου μέσα στην ερευνητική περιοχή που της έχει ήδη παραχωρηθεί.
Απαγόρευση συμμετοχής της ελληνικής κρατικής εταιρείας!
Στο άρθρο 157 του νέου νόμου του 2011 είναι ξεκάθαρη η ρήτρα απαγόρευσης στη συμμετοχή της ΕΔΕΥ ΑΕ.
Η παραπάνω ισχύουσα νομοθετική τραγωδία δεν είναι μοναδική στην ελληνική νομοθεσία υδρογονανθράκων. Υπάρχει μία δεύτερη, πιο οδυνηρή ρύθμιση, η οποία υιοθετήθηκε μέσω του Νόμου 4001/2011 και η οποία αφορά την πλήρη απαγόρευση συμμετοχής της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων Α.Ε. στην εκμετάλλευση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων.
Να σημειώσουμε ότι το 1998, δηλαδή πριν από την υιοθέτηση του Νόμου 4001/2011, η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων Α.Ε. -που τότε λεγόταν ΔΕΠ-ΕΚΥ Α.Ε. με Διευθύνουσα Σύμβουλο την κα Τερέζα Φωκιανού- είχε συμμετάσχει κοινοπρακτικά (12,5% συμμετοχή) με αλλοδαπές πετρελαϊκές εταιρείες σε θαλάσσιες και χερσαίες της Δυτικής Ελλάδος.
Το άρθρο 11 του νόμου 2289/1995 καταργήθηκε με τον τροποποιημένο νόμο του 2011.
Αυτό μάλιστα είχε επιτευχθεί άνευ δαπάνης για την ΔΕΠ-ΕΚΥ Α.Ε. (carried interest) ενώ παράλληλα από τότε είχε ενδιαφερθεί κάποια στιγμή να μπορέσει να συμμετάσχει κοινοπρακτικά με περιορισμένα ποσοστά σε ερευνητικές και παραγωγικές δραστηριότητες περιοχών της Κυπριακής ΑΟΖ.
Η τραγική αυτή αλλαγή που πραγματοποιήθηκε στον νόμο των υδρογονανθράκων το 2011 ουσιαστικά απαγορεύσει τη δυνατότητα συμμετοχής κοινοπρακτικής παρουσίας του Ελληνικού Κρατικού Φορέα Υδρογονανθράκων στις κυπριακές δραστηριότητες εντοπισμού και ανακαλύψεων κοιτασμάτων στη Μεγαλόνησο.
Αν δούμε όμως τον νόμο του 1995 μπορούμε να εντοπίσουμε τα άρθρα που επέτρεπαν την κοινοπρακτική συμμετοχή της ΔΕΠ-ΕΚΥ Α.Ε. (δηλαδή σημερινή ΕΔΕΥ Α.Ε.) Α.Ε. τα οποία όμως καταργήθηκαν.
Είναι γεγονός ότι, εάν το 2011 δεν αναθεωρείτο ο νόμος των υδρογονανθράκων ακριβώς σε αυτό το σημείο αυτό, θα ήταν δυνατή μία παρουσία της ΕΔΕΥ Α.Ε. χωρίς καμία δαπάνη εκ μέρους της (carried interest) στον ορυκτό πλούτο της αδελφής Κυπριακής Δημοκρατίας.
Επίσης το άρθρο 3 του νόμου του 1995 που επέτρεπε την κοινοπρακτική συμμετοχή της ΔΕΠ-ΕΚΥ Α.Ε. στην έρευνα και τη συμμετοχή καταργήθηκε.
Αυτό μάλιστα θα συνέβαινε δεδομένου ότι θα μπορούσε να διαπραγματευθεί μία συμφωνία SWAP, δηλαδή παραχώρησης ερευνητικών και παραγωγικών δικαιωμάτων με ευνοϊκότερους όρους στην Ελλάδα, με αντάλλαγμα αντίστοιχη παραχώρηση μικρού κοινοπρακτικού δικαιώματος παρουσίας σε ενδιαφέρουσα ερευνητική περιοχή της Κύπρου.
Τη στιγμή που οι γειτονικές μεσογειακές χώρες δραστηριοποιούνται με όλες τους τις δυνάμεις, το ελληνικό πολιτικό προσωπικό σαμποτάρει την εθνική ενεργειακή στρατηγική προκαλώντας ερωτήματα για τα κίνητρα τέτοιων αντεθνικών πράξεων. Όσο αργοπορεί το ελληνικό κράτος με τέτοιους είδους γραφειοκρατικές πρακτικές θα συνεχίζουμε να εισάγουμε κερδίζοντας ελάχιστοι και πάντως όχι ο ελληνικός λαός.
NOMOΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜ. 4525 ΦΕΚ Α΄ 47/15.03.2018
Κύρωση της Σύμβασης Μίσθωσης μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και των εταιρειών «Total Ε&Ρ Greece Β.V.», «Edison International S.p.A.» και «Ελληνικά Πετρέλαια Ανώνυμη Εταιρεία» για την παραχώρηση του δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στη θαλάσσια Περιοχή 2, Ιόνιο Πέλαγος.
Άρθρο 7
ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ: ΣΤΑΔΙΟ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ
7.6 Σε περίπτωση που ο Μισθωτής ενημερώσει τον Εκμισθωτή με την έγγραφη γνωστοποίηση του άρθρου 7.4 για το ότι η Ανακάλυψη είναι εμπορικά εκμεταλλεύσιμη:
(α) το συντομότερο δυνατό μετά από αυτή ο Εκμισθωτής και ο Μισθωτής πραγματοποιούν συνάντηση και οριοθετούν με κοινή συμφωνία την Περιοχή Εκμετάλλευσης αναφορικά με την Ανακάλυψη, στο βαθμό που η εν λόγω οριοθέτηση καθίσταται δυνατή εντός των ορίων της Συμβατικής Περιοχής. Κατά παρέκκλιση μόνον των περιορισμών της έκτασης που τίθενται στην παρ. 9, του άρθρου 5 του νόμου περί Υδρογονανθράκων, η εν λόγω Περιοχή Εκμετάλλευσης θα πρέπει να περιλαμβάνει, σε μια ενιαία περιοχή, το Κοίτασμα Υδρογονανθράκων για το οποίο δόθηκε η γνωστοποίηση του άρθρου 7.4, μαζί με ένα εύλογο περιθώριο που θα περιβάλλει την περιφέρεια της περιοχής αυτής. Σε περίπτωση που ο Εκμισθωτής και ο Μισθωτής δεν καταφέρουν εντός εξήντα (60) ημερολογιακών ημερών από την ημερομηνία επίδοσης της γνωστοποίησης του άρθρου 7.4 να συμφωνήσουν για τα όρια της Περιοχής Εκμετάλλευσης, τόσο ο Εκμισθωτής όσο και ο Μισθωτής θα μπορούν να παραπέμψουν το ζήτημα προς διευθέτηση στον Αποκλειστικό Εμπειρογνώμονα σύμφωνα με το άρθρο 23.
Άρθρο 23
ΕΠΙΛΥΣΗ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
Α. Φιλικός διακανονισμός 23.1 Όταν προκύψει οποιαδήποτε διαφορά, αντιδικία
ή απαίτηση μεταξύ των Μερών ή μεταξύ του Εκμισθωτή και κάποιου Συμμισθωτή ή οποιαδήποτε αδυναμία ή αποτυχία εκ μέρους των Μερών ή μεταξύ του Εκμισθωτή και κάθε Συμμισθωτή να συμφωνήσουν σε σχέση με οποιοδήποτε ζήτημα σχετικά με την ισχύ, την ερμηνεία ή την εφαρμογή οποιασδήποτε διάταξης αυτής της Σύμβασης («Διαφορά»), τα Μέρη θα αποπειραθούν πρώτα να επιλύσουν αυτή την διαφορά φιλικά με συζητήσεις που δεν θα υπερβαίνουν το διάστημα των τριάντα (30) ημερών από την λήψη εκ μέρους των ανωτέρω της ειδοποίησης (από το άλλο Μέρος) για την ύπαρξη αυτής της Διαφοράς.
Β. Διευθέτηση Αποκλειστικού Εμπειρογνώμονα 23.2 Όταν καταστεί αδύνατος από τα Μέρη ο φιλικός διακανονισμός εντός της παραπάνω περιόδου σχετικά με οποιαδήποτε διαφορά αναφέρεται στα άρθρα 4.10, 5.4, 7.3, 7.6(α), 7.8, 7.9, 8.3(β), 8.5, 8.6, 9.5 και 16.3, τα Μέρη, θα παραπέμπουν τη σχετική Διαφορά στον Αποκλειστικό Εμπειρογνώμονα, σύμφωνα με τα κατωτέρω:
(α) Ο Αποκλειστικός Εμπειρογνώμονας ορίζεται από τα Μέρη εντός δεκαπέντε (15) ημερολογιακών ημερών («Περίοδος Επιλογής») από την υποβολή έγγραφης γνωστοποίησης από Μέρος («Αιτών») προς το άλλο Μέρος («Αποδέκτης») της πρόθεσής του να παραπέμψει τη διαφορά για διευθέτηση σε Αποκλειστικό Εμπειρογνώμονα. Εάν τα Μέρη δεν δύνανται να συμφωνήσουν σχετικά με τον ορισμό του Αποκλειστικού Εμπειρογνώμονα κατά τη διάρκεια της Περιόδου Επιλογής, ο Αποκλειστικός Εμπειρογνώμονας θα ορίζεται εντός των επόμενων δεκαπέντε (15) ημερολογιακών ημερών από τον Πρόεδρο ενός Ινστιτούτου εξ αυτών των Ινστιτούτων που περιλαμβάνονται στον ορισμό του Αποκλειστικού Εμπειρογνώμονα, με την προϋπόθεση ότι ο εν λόγω Πρόεδρος δεν τελεί σε οποιαδήποτε σύγκρουση συμφερόντων.
(β) Ο Αποκλειστικός Εμπειρογνώμονας πρέπει να είναι πρόσωπο κατάλληλο με βάση την εκπαίδευση, την εμπειρία και την επαγγελματική του κατάρτιση προκειμένου να διευθετήσει το θέμα το οποίο αφορά η εν λόγω Διαφορά και ακόμη πρέπει να είναι ένα πρόσωπο γενικά αποδεκτό από τη διεθνή βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου ως ειδικός στον τομέα ή στους τομείς εξειδίκευσης που σχετίζονται με τη Διαφορά. Κανένας δεν μπορεί να οριστεί ως Αποκλειστικός Εμπειρογνώμονας, εφόσον έχει ή ενδέχεται να έχει κάποιο συμφέρον ή καθήκον το οποίο αντιβαίνει, ή ενδέχεται να αντιβαίνει στον ρόλο του ως Αποκλειστικού Εμπειρογνώμονα, ή είναι ή ενδέχεται να είναι ασυμβίβαστο με τον ίδιο ρόλο. Κανένας δεν μπορεί να οριστεί ως Αποκλειστικός Εμπειρογνώμονας, εφόσον είναι ή έχει διατελέσει στο παρελθόν διευθυντής, αξιωματούχος, υπάλληλος, ή σύμβουλος σε σχέση με οποιοδήποτε Μέρος ή τυχόν Συγγενή Επιχείρηση αυτού του Μέρους.
(γ) Με την επιλογή του Αποκλειστικού Εμπειρογνώμονα σύμφωνα με τις ως άνω διατάξεις του παρόντος άρθρου, και με την προϋπόθεση ότι τα Μέρη έχουν αμοιβαία συμφωνήσει εγγράφως την περιγραφή της Διαφοράς και τους όρους σύμφωνα με τους οποίους ο Αποκλειστικός Εμπειρογνώμονας θα πρέπει να προσπαθήσει να επιλύσει τη Διαφορά και να προβεί στην διευθέτησή του, ο Εκμισθωτής υποχρεούται να γνωστοποιήσει αμέσως στον Αποκλειστικό Εμπειρογνώμονα ότι επιλέχθηκε από τα Μέρη και να του ζητήσει να δηλώσει εάν επιθυμεί και δύναται να αποδεχθεί ή όχι το διορισμό του εντός πέντε (5) ημερολογιακών ημερών («Περίοδος Αποδοχής»). Στην περίπτωση που ο Αποκλειστικός Εμπειρογνώμονας είτε δεν επιθυμεί είτε αδυνατεί να αποδεχθεί το διορισμό του ή δεν αποδεχθεί αυτόν εντός της Περιόδου Αποδοχής («Αποκλειόμενος Εμπειρογνώμονας»), τότε τα Μέρη επιλέγουν εναλλακτικό Αποκλειστικό Εμπειρογνώμονα εντός πέντε (5) ημερολογιακών ημερών από τη λήξη της Περιόδου Αποδοχής. Εάν τα Μέρη αποτύχουν να συμφωνήσουν στον ορισμό του Αποκλειστικού Εμπειρογνώμονα εντός της απαιτούμενης προθεσμίας, το θέμα θα πρέπει να παραπέμπεται από τα Μέρη στον Πρόεδρο Ινστιτούτου όπως περιγράφεται στο άρθρο 23.2(α) και η σχετική διαδικασία θα επαναλαμβάνεται έως ότου επιλεχθεί ή συμφωνηθεί Αποκλειστικός Εμπειρογνώμονας ο οποίος αποδέχεται το διορισμό με όρους αποδεκτούς από όλα τα Μέρη.
(δ) Προκειμένου να διευθετηθεί η Διαφορά από τον Αποκλειστικό Εμπειρογνώμονα, κάθε Μέρος υποχρεούται να υποβάλει στο άλλο Μέρος και στον Αποκλειστικό Εμπειρογνώμονα εντός τριάντα (30) ημερολογιακών ημερών («Περίοδος Υποβολής») από την αποδοχή του διορισμού του Αποκλειστικού Εμπειρογνώμονα :
(i) περιγραφή της Διαφοράς, (ii) δήλωση της θέσης του, και (iii) κάθε έγγραφο που υποστηρίζει ή/και δικαιολογεί τη θέση του. Ο Αποκλειστικός Εμπειρογνώμονας δύναται, κατά την πλήρη διακριτική του ευχέρεια, να λάβει υπόψη του οποιαδήποτε συμπληρωματική πληροφορία που υποβάλλεται από κάθε Μέρος ή/και οποιαδήποτε άλλα διαδικαστικά θέματα, τα οποία δεν μνημονεύονται ρητώς στο παρόν.
(ε) Σύμφωνα με το άρθρο 23.2(γ), οι όροι αναφοράς βάσει των οποίων ο Αποκλειστικός Εμπειρογνώμονας επιχειρεί να διευθετήσει τη διαφορά συμφωνούνται από κοινού από τα Μέρη. Τα κριτήρια δυνάμει των οποίων ο Αποκλειστικός Εμπειρογνώμων καταλήγει στην απόφασή του εμπίπτουν αυστηρά στο πλαίσιο των όρων αναφοράς που συμφωνούνται μεταξύ των Μερών.
(στ) Με εξαίρεση των περιπτώσεων απάτης ή πρόδηλου σφάλματος, η απόφαση του Αποκλειστικού Εμπειρογνώμονα είναι οριστική και δεσμευτική έναντι των Μερών και λαμβάνεται εντός τριάντα (30) Ημερολογιακών Ημερών μετά τη λήξη της Περιόδου Υποβολής. Η απόφαση του Αποκλειστικού Εμπειρογνώμονα δύναται να παραπεμφθεί σε διαιτησία μέσω προσφυγής επί νομικού και όχι επί πραγματικού ζητήματος. Εκκρεμούσης της έκδοσης απόφασης επί της διαφοράς από τον Αποκλειστικό Εμπειρογνώμονα, η Σύμβαση δεν αναστέλλεται και ο Μισθωτής έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση να συνεχίσει την εκτέλεση των εργασιών που προβλέπει η Σύμβαση.
(ζ) Σε περίπτωση θανάτου ή απροθυμίας ή κωλύματος του Αποκλειστικού Εμπειρογνώμονα, ή σε περίπτωση μη έκδοσης απόφασης εντός της απαιτούμενης από το παρόν άρθρο προθεσμίας τότε:
(i) τα Μέρη επιλέγουν αμελλητί αντικαταστάτη Αποκλειστικό Εμπειρογνώμονα και
(ii) το παρόν άρθρο εφαρμόζεται στο νέο Αποκλειστικό Εμπειρογνώμονα ακριβώς σαν να ήταν ο πρώτος διορισμένος Αποκλειστικός Εμπειρογνώμονας.
(η) Η γλώσσα που χρησιμοποιείται για σκοπούς έκδοσης απόφασης από τον Αποκλειστικό Εμπειρογνώμονα είναι η Αγγλική.
(θ) Τα έξοδα απασχόλησης του Αποκλειστικού Εμπειρογνώμονος και τα κόστη της διαδικασίας διευθέτησης από τον Αποκλειστικό Εμπειρογνώμονα επιβαρύνουν ισόποσα τον Εκμισθωτή και το Μισθωτή. Κάθε Μέρος θα επιβαρύνεται με τα δικά του έξοδα για την προετοιμασία του υλικού και για τις παρουσιάσεις του στον Αποκλειστικό Εμπειρογνώμονα.
(i) Κάθε Μέρος υποχρεούται να ενεργεί εύλογα και να συνεργάζεται καλόπιστα για την πλήρη εφαρμογή όλων των διατάξεων του παρόντος άρθρου και δεν θα προβαίνει σε οποιαδήποτε πράξη που θα μπορούσε να δυσχεράνει ή να παρεμποδίσει τον Αποκλειστικό Εμπειρογνώμονα να καταλήξει σε απόφαση.
Γ. Διαιτησία 23.3 Οποιαδήποτε Διαφορά η οποία: (α) δεν παραπέμπεται στην κρίση του Αποκλειστικού
Εμπειρογνώμονα κατά το άρθρο 23.2, ή (β) έχει παραπεμφθεί στον Αποκλειστικό Εμπειρογνώμονα, του οποίου η απόφαση εκκαλείται επί νομικού ζητήματος, ή
(γ) Τα Μέρη έχουν αποτύχει να ορίσουν Αποκλειστικό Εμπειρογνώμονα (ή, ανάλογα με την περίπτωση, έναν αντικαταστάτη Αποκλειστικό Εμπειρογνώμονα) σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 23.2θα επιλύεται οριστικά με διαιτησία.
23.4 Ως τόπος διεξαγωγής της διαιτησίας ορίζεται η Αθήνα, Ελλάδα.
23.5 Ο αριθμός των διαιτητών ορίζεται σε τρεις, οι οποίοι διορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 13 του άρθρου 10 του νόμου περί Υδρογονανθράκων.
23.6 Η διαιτησία διεξάγεται σύμφωνα με τους Κανόνες Διαιτησίας του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου (όπως εκάστοτε ισχύουν) στον βαθμό που οι εν λόγω Κανόνες δεν συγκρούονται με τις διατάξεις της παρούσας Σύμβασης. Σε περίπτωση σύγκρουσης τέτοιου είδους, υπερισχύουν οι διατάξεις της παρούσας Σύμβασης.
23.7 Η γλώσσα διεξαγωγής της διαιτητικής διαδικασίας είναι η ελληνική και η αγγλική, εκτός εάν τα Μέρη συμφωνήσουν διαφορετικά.
23.8 Η διαιτητική απόφαση είναι τελεσίδικη και δεσμευτική. Η διαιτητική απόφαση δύναται να εισαχθεί ενώπιον αρμόδιου δικαστηρίου για τη δικαστική αναγνώριση και την εκτέλεσή της.
23.9 Εκτός από την περίπτωση εκείνη στην οποία παρέχεται διευθέτηση από τον Αποκλειστικό Εμπειρογνώμονα και στην οποία τυγχάνει εφαρμογής το άρθρο 23.10, για όσο διάστημα διαρκεί οποιαδήποτε διαιτητική διαδικασία, αναστέλλονται οι προθεσμίες που τίθενται προς εκπλήρωση των συμβατικών υποχρεώσεων υπό την παρούσα Σύμβασης από τα Μέρη που είναι αντικείμενο της διαιτησίας, θα αναστέλλονται για το χρονικό διάστημα που διαρκεί η διαιτησία.
23.10 Στην περίπτωση που έχει εκδοθεί απόφαση από τον Αποκλειστικό Εμπειρογνώμονα και εκκρεμεί η επίλυση της διαφοράς από τους διαιτητές, δεν αναστέλλεται η παρούσα Σύμβαση και αμφότεροι ο Εκμισθωτής και ο Μισθωτής έχουν το δικαίωμα και την υποχρέωση να συνεχίσουν την εκτέλεση της παρούσας Σύμβασης.
23.11 Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, διευκρινίζεται ότι οποιαδήποτε Διαφορά μεταξύ του Εκμισθωτή και οποιουδήποτε Συμμισθωτή σύμφωνα με την παρούσα Σύμβαση θα θεωρείται πάντοτε Διαφορά μεταξύ του Εκμισθωτή και του Μισθωτή και οποιαδήποτε παραπομπή τέτοιας Διαφοράς στον Αποκλειστικό Εμπειρογνώμονα ή σε διαιτησία σύμφωνα με το παρόν άρθρο θα θεωρείται πάντοτε παραπομπή Διαφοράς μεταξύ του Εκμισθωτή και του Μισθωτή.
Δ. Διαμεσολάβηση 23.12 Τα Μέρη ή ο Εκμισθωτής και κάθε Συμμισθωτής δύνανται να συμφωνήσουν καθ’ οιονδήποτε χρόνο και υπό την επιφύλαξη τυχόν λοιπών διαδικασιών, να παραπέμψουν στη διαδικασία της διαμεσολάβησης οποιαδήποτε Διαφορά, σύμφωνα με τους Κανόνες Διαμεσολάβησης του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου (ICC), ως αυτοί θα ισχύουν σε εκείνο το χρονικό σημείο και οι οποίοι θεωρούνται ως ενσωματωμένοι κατά παραπομπή στο παρόν άρθρο.