Στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου, που έχει έκταση το 1/3 της Σαουδικής Αραβίας (εικόνα 1), σύμφωνα με βάσιμες εκτιμήσεις κρύβεται ένας αμύθητος θησαυρός. Γεωγραφικά διαιρείται σε τρία διαμερίσματα:Το πρώτο διαμέρισμα είναι η λεκάνη της Λεβαντίνης και περιλαμβάνει τις ΑΟΖ Συρίας, Λιβάνου, Ισραήλ και το ανατολικό τμήμα της Κυπριακής ΑΟΖ (οικόπεδα 2, 3, 9, 12 και 13).
Γράφει ο καθηγητής Αντώνιος Φώσκολος
Σε αυτή την λεκάνη, κυρίως στην ισραηλινή ΑΟΖ, έγιναν 460 γεωτρήσεις και βρέθηκαν κοιτάσματα φυσικού αερίου που περιέχουν 1,5 τρισ. Μ3 (κυβικά μέτρα) φυσικού αερίου και 3 δισ. βαρέλια πετρελαίου.
Σε αυτό το διαμέρισμα η μεν Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ εκτιμά ότι υπάρχουν αλλά 3,5 τρισ. Μ3 φυσικού αερίου. Αντιστοίχως, η Γεωλογική Υπηρεσία του Ισραήλ εκτιμά ότι υπάρχουν άλλα 8 τρισ. Μ3 φυσικού αερίου και 26 δισ. βαρέλια αργού πετρελαίου.
Το δεύτερο διαμέρισμα περιλαμβάνει τον Κώνο του Νείλου, στον οποίο ανήκει αποκλειστικά η ΑΟΖ της Αιγύπτου. Σε αυτό το διαμέρισμα έγιναν περίπου 1900 γεωτρήσεις και βρέθηκαν 1,8 τρισ. Μ3 φυσικού αερίου χωρίς να συνεκτιμηθεί το κοίτασμα Ζορ που γεωλογικά ανήκει στο τρίτο διαμέρισμα. Η Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ (USGS Technical Report 2010) εκτιμά ότι σε αυτό το διαμέρισμα υπάρχουν άλλα 9 τρις Μ3 φυσικού αερίου.
Το τρίτο διαμέρισμα περιλαμβάνει την περιοχή της Μεσογειακής Ράχης. Η Μεσογειακή Ράχη ξεκινά από τον κόλπο της Κυπαρισσίας στην Ελλάδα και τερματίζει στην ύβωση του Ερατοσθένη, δηλαδή νότια της Λεμεσού στην Κύπρο.
Ουσιαστικά περιλαμβάνει τα 3/4 της κυπριακής ΑΟΖ, ένα πολύ μικρό μέρος της αιγυπτιακής ΑΟΖ, όπου βρίσκεται το κοίτασμα Ζορ, όλη την περιοχή νότια των Δωδεκανήσων και όλο το Λιβυκό Πέλαγος (νότια Κρήτη και θάλασσα της Λιβύης).
Σε αυτό το διαμέρισμα οι έρευνες ξεκίνησαν τον Σεπτέμβριο του 2015. Έγιναν τρεις γεωτρήσεις σε κοραλλιογενείς υφάλους, ήτοι στα Ζορ (Αίγυπτος) και Ονησίφορος και Καλυψώ (Κύπρος). Βρέθηκαν 1,1 τρισ. Μ3 φυσικού αερίου. Τρομερή επιτυχία.
Σε αυτή την παρθένα περιοχή που βρίσκεται δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης εντοπίστηκαν και από τις εργασίες των PGS και ΕΔΕΥ 16 στόχοι κοραλλιογενών υφάλων με ακριβώς ίδια χαρακτηριστικά που έχουν οι κοραλλιογενείς ύφαλοι, στους όποιους ανακαλύφθηκαν κοιτάσματα στην Αίγυπτο και στην Κύπρο. Η έκταση των υφάλων ανέρχεται σε 3.310 km2 (τετραγωνικά χλμ).
Το Ζορ με μια έκταση υφάλου 100 km2 έχει 0,8 τρισ Μ3 φυσικό αέριο. Με δεδομένο ότι οι κοραλλιογενείς ύφαλοι είναι πάρα πολύ παρεμφερείς, αν έχουμε την ίδια πληρότητα, κάτι που θα το δείξουν σύντομα οι γεωτρήσεις, τα αναμενόμενα αποθέματα θα πρέπει να είναι της τάξης των 26,48 τρισ Μ3 φυσικού αερίου.
Αν προσθέσουμε και τα αποθέματα του κόλπου της Κυπαρισσίας 0,5 τρισ Μ3 τότε το σύνολο ανέρχεται σε 27 τρισ Μ3.
Η λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου
Τα πολύ πιθανά αποθέματα φυσικού αερίου της λεκάνης της Ανατολικής Μεσογείου -σύμφωνα πάντα με τις βάσιμες εκτιμήσεις- διαμορφώνονται συνολικά σε 48 τρισ. Μ3. Κατά χώρα η κατανομή έχει ως εξής:
- Ελλάδα 27 τρισ Μ3.
- Κύπρος (κατά την εταιρεία Spectrum) 4 τρισ Μ3
- Ισραήλ (κατά την δική του Γεωλογική Υπηρεσία) 8 τρισ. Μ3
- Αίγυπτος (κατά την Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ – USGS Technical Report 2010) 9 τρισ Μ3.
Σημειώνεται ότι δεν συμπεριλαμβάνονται τα αποθέματα φυσικού αερίου στον ενδιάμεσο χώρο μεταξύ Κρήτης και Κύπρου, ήτοι νότια των νήσων Κάσου, Καρπάθου-Ρόδου και Καστελόριζου. Δεν συνεκτιμώνται, επίσης, τα αποθέματα φυσικού αερίου που υπάρχουν στο Ιόνιο, στη χερσαία Δυτική Ελλάδα και στον Θερμαϊκό. Το 80% αυτών των ποσοτήτων είναι εξαγώγιμα προς την Ευρώπη, την Άπω Ανατολή και τις ΗΠΑ και ας φαίνεται το τελευταίο προς το παρόν αδύνατο.
Στις ανωτέρω εκτιμήσεις δεν συμπεριλαμβάνονται και τα κοιτάσματα φυσικού αερίου που υπάρχουν στον κόλπο της Σύρτης και πολύ πλησίον των θαλασσίων οικοπέδων νοτιοδυτικά της Κρήτης. Την εκμετάλλευση αυτών των κοιτασμάτων θα αναλάβει η κοινοπραξία ExxonMobil, Total και ΕΛΠΕ. Αυτή η ποσότητα των 48 τρισ Μ3 φυσικού αερίου καθιστά την λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου την μεγαλύτερη λεκάνη φυσικού αερίου στον κόσμο.
Εάν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις, τα αποθέματα φυσικού αερίου της Κύπρου και Ελλάδας ανέρχονται σε 31 τρισ Μ3. Αυτό θα το αποδείξουν σύντομα οι γεωτρήσεις που θα γίνουν από τις εταιρείες (εικόνα 2). Για λόγους σύγκρισης και επειδή χρησιμοποιείται ως μέτρο και το κυβικό πόδι, σημειώνουμε ότι το Μ3=35,315 κυβικά πόδια.
