Ο Προκόπιος έζησε επί αυτοκράτορα Διοκλητιανού. Ο πατέρας του, Χριστοφόρος, ήταν ευσεβής, σε αντίθεση με τη μητέρα του που πίστευε στα είδωλα του Δωδεκάθεου.
Μετά τον θάνατο του πατέρα του, η μητέρα του τον πήγε στον αυτοκράτορα, ο οποίος όρισε τον Προκόπιο ηγεμόνα της πόλης των Αλεξανδρέων, δίδοντάς του εντολή να καταδιώκει και να τιμωρεί τούς Χριστιανούς.
Κατά την πορεία του για την Αλεξάνδρεια άρχισαν να πέφτουν αστραπές και βροντές και ταυτόχρονα άκουσε φωνή να τον καλεί με το όνομά του. Ο άγιος Προκόπιος παρακάλεσε τότε Εκείνον πού του μιλούσε να του φανερωθεί. Τότε εμφανίστηκε μπροστά του ένας Σταυρός από κρύσταλλο και ακούστηκε μία φωνή να του λέει: «Εγώ είμαι ο Εσταυρωμένος Υιός του Θεού». Μετά από αυτή τη θεοσημεία μετεστράφη και βαπτίστηκε χριστιανός.
Το θαυμαστό αυτό γεγονός φέρνει στη μνήμη μας παρόμοιες ιερές στιγμές που έζησαν κατά την προσωπική τους Πεντηκοστή ο Απόστολος Παύλος και ο Ισαπόστολος Μέγας Κωνσταντίνος.
Αργότερα, επιστρέφοντας από νικηφόρα αποστολή κατά των Σαρακηνών, η μητέρα του προσπάθησε να τον πείσει να θυσιάσει στους θεούς που επινόησαν στα μέτρα τους οι άνθρωποι. Επειδή εκείνος αν και αρνήθηκε και βασανίστηκε, οδηγήθηκε τελικά από τους ειδωλολάτρες στο ναό των ειδώλων, όπου με την προσευχή και την φωτεινή του παρουσία, συνέτριψε τα είδωλα. Το θαύμα αυτό είχε ως αποτέλεσμα να πιστέψουν στον Ιησού Χριστό πολλοί, ανάμεσά τους και η μητέρα του. Αμέσως δόθηκε εντολή να αποκεφαλιστούν όλοι όσοι είχαν ομολογήσει πίστη στον Πανάγιο Τριαδικό Θεό, δηλαδή τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα.
Υπάρχουν στιγμές στην ιστορία της ανθρωπότητας κατά τις οποίες και οι ίδιοι οι γονείς, είτε από άγνοια, εγωισμό και αλαζονεία, είτε ένεκα των ιδεών και πεποιθήσεων που κουβαλούν, προκαλούν, και ενδεχομένως παρακινούν τα παιδιά τους σε δρόμους καταστροφικούς. Τούτο συμβαίνει, όταν λησμονούν ότι ο άνθρωπος, από τη δημιουργία του, έχει έμφυτο το αγαθό, την τιμιότητα και το ήθος που του προσφέρει ο φυσικός νόμος, ο οποίος τον βοηθά να διακρίνει το δίκαιο από το άδικο, το αληθινό από το ψεύτικο, την αρετή από την κακία.
Οι προσευχές του γενναίου μάρτυρα Προκοπίου, ας ενισχύουν τους νέους ανθρώπους που ζουν το βάσανο του καθημερινού μαρτυρίου της συνειδήσεως μέσα από τα ακούσματα και τα διλήμματα των κάθε λογής σειρήνων της σύγχρονης εποχής.
Σήμερα πανηγυρίζει το Μετόχιον του Αγίου Προκοπίου στη Λευκωσία, της Ιεράς Βασιλικής και Σταυροπηγιακής Μονής Κύκκου, καθώς και η τουρκοκρατούμενη κοινότητα Σύγκραση στην Αμμόχωστο με το Ναό του Αγίου Μεγαλομάρτυρα Προκοπίου.
