Σε μία από τις πιο συγκλονιστικές αγιογραφίες των Παθών, ο Κύριος απεικονίζεται ως ο Ελκόμενος. Με τα χέρια Του δεμένα να σύρεται από τους στρατιώτες προς τον Σταυρό, ενώ ο Σίμων ο Κυρηναίος φέρει στους ώμους του το όργανο του μαρτυρίου και της ατιμώσεως του Θεού. Εάν ένας άνθρωπος, ο οποίος συλλαμβάνεται για κάποιο έγκλημα, βιώνει τον εξευτελισμό δημόσια να του φορούν χειροπέδες και όλοι να τον απορρίπτουν, μόνο και μόνο η απεικόνιση του Θεού να πορεύεται ως ο μεγαλύτερος των κακούργων από το δημιούργημά Του, τον άνθρωπο, αποτελεί αφορμή πνευματικού θαυμασμού, αλλά και βαθύτατου συγκλονισμού.
Ο Θεός αγαπά τόσο τον άνθρωπο, ώστε προσλαμβάνει την φύση του. Και φέρει την φύση ως τα έσχατα όριά της, που είναι ο θάνατος. Όχι όμως ένας ήρεμος θάνατος, ανώδυνος, ανεπαίσχυντος, ειρηνικός. Ο Θεός θα υποστεί έναν θάνατο μαρτυρικό, επώδυνο, βίαιο. Έναν θάνατο που μαρτυρεί την ανταρσία του ανθρώπου εναντίον Του σε όλες τις διαστάσεις. Η άνοδος του Χριστού στο Σταυρό δεν αφήνει κανένα περιθώριο στον άνθρωπο να ισχυριστεί ότι υπήρχε κάτι άλλο που θα μπορούσε να κάνει ο Θεός γι’ αυτόν και δεν το έκανε. Αλλά δεν ήταν μόνο το τέλος του Χριστού κατά άνθρωπον απόδειξη της αγάπης του Θεού. Ήταν και όσα προηγήθηκαν του τέλους. Η προδοσία. Η εγκατάλειψη από τους οικείους Του. Η παρωδία δίκης. Η άρνηση της εξουσίας να μετρήσει τη ζωή ενός προσώπου πιο πάνω από την όποια απειλή εναντίον της. Τα βασανιστήρια. Η διαπόμπευση και ο εξευτελισμός. Η αχαριστία και η αγνωμοσύνη. Η αναισθησία, ακόμη και στην τελευταία επιθυμία για λίγο νερό. Η παραθεώρηση των φυσικών συμβάντων που συνόδευσαν την άνοδο του Χριστού στου Σταυρό. Του σκοτασμού του ηλίου. Του σεισμού. Της αναταραχής. Αλλά και η συνέχιση της κακίας των ανθρώπων με την εκ των προτέρων αμφισβήτηση της Αναστάσεως του Κυρίου, που εφάνη με την εγκατάσταση κουστωδίας έξω από τον τάφο και το σφράγισμα του λίθου. Ο άνθρωπος έκανε ό,τι μπορούσε για να δείξει στο Θεό ότι δεν Τον αγαπά. Έκανε ό,τι μπορούσε για να βεβαιωθεί ότι ο Θεός πέθανε.
Πιστεύουμε σε έναν Θεό ταπεινό. Η δόξα Του δεν είναι το να φέρει δώδεκα λεγεώνες Αγγέλων και να συντρίψει τους εχθρούς Του, επιβάλλοντας τη δικαιοσύνη. Μέσα στα όσα προηγήθηκαν της Σταυρώσεως, αλλά και όσα την ακολούθησαν, διαφαίνεται καθαρά ότι ο Θεός δεν ζητά από τον άνθρωπο να υποταχθεί στην εξουσία Του και στην παντοδυναμία Του. Δεν του ζητά ούτε καν να υποταχθεί στην αγάπη Του. Ταπεινά προσφέρεται στον άνθρωπο, ώστε όποιος Τον ακολουθήσει να γνωρίσει ότι εν τη ταπεινώσει ημών εμνήσθη ημών ο Κύριος. Δεν υπάρχει «δούλος μείζων του κυρίου αυτού». Ο Θεός ανέχεται να σέρνεται από τον άνθρωπο, όχι γιατί δεν μπορεί να τον σύρει ή να τον συντρίψει Εκείνος, αλλά γιατί η αγάπη δεν διαπομπεύει, δεν εξευτελίζει, όπως και δεν επιβάλλει.
Καθώς μπροστά μας περνά και πάλι ο Ελκόμενος επί Σταυρού Κύριος, ας αναρωτηθούμε πόσο διαφέρουμε από τους σταυρωτές Του. Γνώμονας εκείνων η υπερηφάνεια. Οι Φαρισαίοι και οι Γραμματείς θεωρούσαν τους εαυτούς τους συνεχιστές του Μωυσή. Ότι δικαιωματικά τους ανήκε το προνόμιο να εκφράζουν την αλήθεια τους και να απορρίπτουν οποιονδήποτε δεν τους αναγνώριζε ως αυθεντίες. Ο Ηρώδης και ο Πιλάτος θεωρούσαν τους εαυτούς τους εκφραστές της εξουσίας, ότι αυτοί είχαν το δικαίωμα της ζωής και του θανάτου, όχι όμως με βάση την συνείδηση και την δικαιοσύνη, αλλά με βάση το συμφέρον και την ισχύ των όπλων. Οι στρατιώτες θεωρούσαν τους εαυτούς τους όχι απλώς ως εκτελεστικά όργανα της εξουσίας, αλλά ως έχοντες δικαίωμα να διασκεδάζουν με τον ανθρώπινο πόνο, να μοιράζονται τα ιμάτια αθώων και ενόχων και να εμπαίζουν εκείνους που παραδίδονταν εις χείρας τους. Και ο λαός θεωρούσε τον εαυτό του ως ανεύθυνο για τις επιλογές του που γίνονταν ελαφρά τη καρδία και ότι η θανάτωση εκείνου που τους ευεργέτησε, τους δίδαξε, τους ελευθέρωσε από την λύπη και τους πρότεινε νόημα ζωής και αιωνιότητας δεν ήταν τίποτε άλλο παρά ένα θέαμα, το οποίο ικανοποιούσε την περιέργειά τους, αλλά και την αυταρέσκεια ότι αυτοί ήταν οι περιούσιοι, οι οποίοι θα είχαν το δικαίωμα να κυβερνήσουν τον κόσμο.
Αυτή η υπερηφάνεια χαρακτηρίζει και την εποχή μας. Απορρίπτουμε το Θεό στο όνομα της εξουσίας που μας δίνει η τεχνολογία, ο γιγαντισμός του ανθρωπίνου πνεύματος, οι ανέσεις και ο ευδαιμονισμός. Απορρίπτουμε το Θεό στο όνομα της όποια λογικής μας κάνει να νομίζουμε ότι μόνο εμείς κατέχουμε την αλήθεια. Απορρίπτουμε το Θεό διασκεδάζοντας με τα πάθη και την φιληδονία μας. Απορρίπτουμε το Θεό επειδή πιστεύουμε ότι μόνο ο παρών αιώνας υπάρχει και μας ανήκει, παραδομένοι στο θέμα της εικονολαγνίας και της αυταρέσκειας ότι ζωή είναι μόνο ό,τι βλέπουμε και ό,τι επιθυμούμε.
Αυτή η υπερηφάνεια μεταφέρεται τόσο εντός ημών, στην καρδιά μας, όσο και στην κοινωνία και τον κόσμο μας, με αποτέλεσμα γνώμονας της ζωής μας να είναι ο εαυτός μας και όχι η αγάπη. Αυτή την υπερηφάνεια, χαρακτηριστικό του άρχοντος του κόσμου τούτου, κρίνει ο Ελκόμενος επί Σταυρού Κύριος και μας καλεί να Τον μιμηθούμε στην ταπείνωση, να προσφέρουμε και να προσφερθούμε και να αλλάξουμε στάση ζωής, βιώνοντας τη σχέση μαζί Του εν τη Εκκλησία ως αφετηρία διαφορετικής θεάσεως του κόσμου και της ζωής μας. Η Εκκλησία προβάλλοντας τον Ελκόμενο μας καλεί να μην λησμονούμε ότι μπορεί τα Πάθη να φαίνονται δυσβάσταχτα, όμως ο πρώην Ελκόμενος θα Αναστηθεί. Και μαζί Του και όλοι όσοι απορρίπτονται για το ταπεινό τους φρόνημα από τους υπερηφάνους του κόσμου τούτου. Ας είναι με αυτούς και η δική μας μερίδα.
