Ο Σεβασμιώτατος στην ομιλία του ανέφερε μεταξύ άλλων: «Ἐγένετο Ἰωάννης βαπτίζων ἐν τῇ ἐρήμῳ καί κηρύσσων βάπτισμα μετανοίας εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν».
Πρίν ἀπό λίγες ἡμέρες ἑορτάσαμε τήν κατά σάρκα Γέννηση τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, τό μέγα αὐτό θαῦμα τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ γιά τή σωτηρία τῶν ἀνθρώπων.
Ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ ἔγινε ἄνθρωπος καί ἦλθε ἐπί γῆς γιά νά σώσει τόν ἄνθρωπο. Ἀλλά ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου δέν εἶναι οὔτε αὐτόματη οὔτε ὑποχρεωτική. Ὁ Θεός τήν προσφέρει μέ ἀγάπη, ὁ ἄνθρωπος ὅμως πού θέλει νά σωθεῖ θά πρέπει νά τήν ἀποδεχθεῖ. Θά πρέπει νά δεχθεῖ πρωτίστως τόν δι᾽ ἡμᾶς γεννηθέντα Χριστό ὡς σωτήρα καί λυτρωτή, ἀλλά καί θά πρέπει νά ἀποτινάξει τήν αἰτία πού τόν ἀπομάκρυνε ἀπό τόν Θεό καί πού τόν ὁδήγησε στήν καταστροφή καί στόν θάνατο· θά πρέπει νά ἀπαρνηθεῖ τή ζωή πού τόν ἔκανε ξένο καί ἐχθρό τοῦ Θεοῦ καί νά ἐπιστρέψει στήν ἀγάπη του.
Ὅλοι γνωρίζουμε ποιά εἶναι ἡ αἰτία τῆς ἀπομακρύνσεως τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό καί τῆς πτώσεώς του. Εἶναι ἡ ἁμαρτία, εἶναι ἡ παρακοή τοῦ θελήματός του, ἀρχικά ἀπό τούς πρωτοπλάστους, τόν Ἀδάμ καί τήν Εὔα, καί στή συνέχεια ἀπό κάθε ἄνθρωπο. Γιατί δέν μᾶς χώρισε ἀπό τόν Θεό μόνο ἡ ἁμαρτία τῶν πρωτοπλάστων, ἀλλά μᾶς χωρίζει κάθε ἁμαρτία πού κάνουμε στή ζωή μας καί κυρίως μᾶς χωρίζει ἡ ἐμμονή μας στήν ἁμαρτία.
Αὐτό, λοιπόν, πού μᾶς χρειάζεται γιά τή σωτηρία μας, αὐτό πού εἶναι ἀπαραίτητη προϋπόθεση γιά νά εἶναι ὁ γεννηθείς Χριστός καί γιά μᾶς σωτήρας καί λυτρωτής, εἶναι ἡ μετάνοια. Αὐτή ἡ μετάνοια, πού κήρυττε καί ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος εἶναι ἡ προϋπόθεση τῆς σωτηρίας μας.
Ἐκεῖνος βάπτιζε τούς ἀνθρώπους «βάπτισμα μετανοίας εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν», ὅπως ἀκούσαμε στό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα, προετοιμάζοντάς τους γιά τό βάπτισμα «ἐν πνεύματι ἁγίῳ», μέ τό ὁποῖο θά τούς βάπτιζε ὁ Χριστός. Ἡ μετάνοια ὅμως ἀποτελεῖ τήν κοινή συνισταμένη καί τῶν δύο βαπτισμάτων, διότι ἡ μετάνοια προετοιμάζει τόν ἄνθρωπο νά δεχθεῖ τόν Χριστό, νά δεχθεῖ τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν, ἀλλά καί νά δεχθεῖ τή θεία χάρη πού ὁλοκληρώνει τή σωτηρία του.
Γι᾽ αὐτό καί τό κήρυγμα τοῦ τιμίου Προδρόμου ἦταν κήρυγμα μετανοίας. Ἦταν δηλαδή πρόσκληση πρός τούς ἀνθρώπους νά καθαρίσουν τόν ἑαυτό τους ἀπό τήν ἁμαρτία καί νά ἀποφασίσουν νά ζήσουν μία νέα ζωή.
Ἡ μετάνοια πού κήρυττε ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος, δέν ἦταν μία στιγμιαία μεταμέλεια, δέν ἦταν μία προσωρινή ἐκζήτηση συγγνώμης ἀπό τόν Θεό. Ἦταν ἡ ἀπόφαση νά μήν ἐπαναλάβουν τήν ἁμαρτία, ἡ ἀπόφαση νά ἀπομακρυνθοῦν ἀπό τόν τρόπο της, γιατί μόνο ἔτσι θά μποροῦσαν νά ἀκούσουν καί νά δεχθοῦν τή διδασκαλία καί τίς νέες ἐντολές τοῦ Χριστοῦ πού θά ἄρχιζε σέ λίγο τό κήρυγμά του, καί πολύ περισσότερο νά γίνουν μέτοχοι τῆς χάριτος πού θά ἔδιδε διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος σέ ὅσους τόν πίστευαν, καί ἡ ὁποία θά ὁλοκλήρωνε τή σωτηρία τους.
Τό ἴδιο ὅμως ἰσχύει καί γιά μᾶς πού ζοῦμε στήν ἐποχή τῆς χάριτος. Ὁ Χριστός ἔφερε στόν κόσμο τή σωτηρία, ἔσωσε τούς ἀνθρώπους μέ τήν ἐνανθρώπηση καί τή θυσία του, ἔφερε τή χάρη τοῦ Παναγίου Πνεύματος πού ἔλειπε ἀπό τούς ἀνθρώπους καί τόν κόσμο, πού ἔλειπε καί ἀπό τό βάπτισμα τοῦ Ἰωάννου, καί γι᾽ αὐτό οἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦσαν νά ἐπιτύχουν τή σωτηρία. Δέν κατήργησε ὅμως τή μετάνοια, ἡ ὁποία εἶναι ἀπαραίτητη γιά τή μετοχή μας στή σωτηρία πού μᾶς προσφέρε. Εἶναι αὐτή πού μᾶς δίνει τή δυνατότητα νά δεχθοῦμε τή σωτηρία, ἡ ὁποία ἐπισφραγίζεται μέ τή θεία Χάρη, πού μᾶς βοηθᾶ γιά νά πορευθοῦμε στή νέα ζωή, γιά νά ἀποφεύγουμε τήν ἁμαρτία καί νά μήν ἀπομακρυνόμεθα ἀπό τόν Θεό.
Ἄς ἀκούσουμε, λοιπόν, σήμερα καί ἐμεῖς αὐτό τό κήρυγμα τῆς μετανοίας τοῦ τιμίου Προδρόμου, καί ἄς παύσουμε νά θεωροῦμε ὅτι, ἐφόσον δεχθήκαμε τό βάπτισμα καί γίναμε μέλη τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, ἔχουμε ἐξασφαλίσει τή σωτηρία. Ἡ σωτηρία εἶναι ὄντως στή διάθεσή μας, ἄν ὅμως ἐμεῖς ζοῦμε ζωή μετανοίας, ἄν ζητοῦμε τή συγχώρηση καί τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ γιά ὅποια παρακοή καί παράβαση τοῦ θελήματός του κάνουμε, ἀλλά συγχρόνως προσπαθοῦμε νά ἐναρμονίζουμε καί τή ζωή μας μέ αὐτό, προσπαθοῦμε νά ζοῦμε σύμφωνα μέ τίς ἐντολές του, προσπαθοῦμε νά ζοῦμε τή ζωή τοῦ Χριστοῦ, ἐνισχυόμενοι ἀπό τή θεία Χάρη, τήν ὁποία λαμβάνουμε διά τῶν μυστηρίων του.
Τό νέο ἔτος, στό ὁποῖο εἰσήλθαμε μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπό χθές, ἄς εἶναι γιά ὅλους μας ἔτος μετανοίας, ἔτος δηλαδή ἀλλαγῆς ζωῆς, ἔτος στό ὁποῖο θά πλησιάσουμε περισσότερο τόν Θεό, ὥστε νά ἔχουμε τή χάρη του στή ζωή μας καί δι᾽ αὐτῆς νά ἀπαλλαγοῦμε καί ἀπό τήν πανδημία καί ἀπό κάθε ἄλλη θλίψη καί ἀνάγκη καί νά μποροῦμε νά χαιρόμεθα τίς εὐλογίες καί τίς δωρεές πού ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ θά μᾶς χαρίσει.
Τό ἔτος πού ἔφυγε, ὅπως ὅλοι γνωρίζουμε, ἦταν ἕνα ἔτος γεμάτο μέ ἀγωνία ἀλλά καί μέ φόβο. Εἶναι ὁ φόβος τοῦ θανάτου, εἶναι ὁ φόβος τῆς ἀσθενείας, καί ποιός ἄνθρωπος δέν κατέχεται ἀπό ὅλα αὐτά; Ἀλλά, βέβαια, ἀδελφοί μου, ἡ ἀγάπη γιά τόν Θεό ἔξω βάλλει τόν φόβον. Ἄν ἀγαποῦμε τόν Θεό, ἀγαποῦμε καί τούς ἀδελφούς μας, καί κρατοῦμε ὅλα τά μέτρα, τά ὁποῖα πρέπει νά κρατοῦμε γιά νά μήν βλάψουμε τόν ἑαυτό μας, ἀλλά καί νά μήν βλάψουμε τούς ἀδελφούς μας. Αὐτή εἶναι ὑποχρέωση ὅλων μας, γιατί βλέπουμε ποῦ ἔχει φθάσει ἡ κατάσταση. Καθημερινῶς πόσοι ἄνθρωποι ἀλλά καί πόσοι ἄνθρωποι φεύγουν. Γιατί; Γιατί πολλές φορές πᾶμε ἐνάντια στό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἐμεῖς πρέπει νά τηροῦμε καί τό θέλημα τοῦ Θεοῦ ἀλλά καί τίς ἐντολές τῶν ἰατρῶν, γιά νά ἔχουμε μία ὑγεία, ὅσο μποροῦμε, σταθερή, καί μέσα σ᾽ αὐτή τή σταθερή ὑγεία νά ἐργαζόμεθα τό ἔργο τῆς σωτηρίας μας, πού εἶναι ἔργο μετανοίας.
Εὔχομαι ἡ νέα χρονιά νά εἶναι ἀπείραστη, ὅσο γίνεται, ἀπό τόν πειρασμό τοῦ κορωνοϊοῦ, ἀλλά καί γεμάτη ἀπό ἀγῶνες πνευματικούς.