Του Μάνου Χατζηγιάννη
Είναι δυνατόν οι δύο εκ διαμέτρου αντίθετες θέσεις σχετικά με το ουκρανικό εκκλησιαστικό ζήτημα να συμπίμπτουν σε ένα σημείο;
Κι όμως Φανάρι και Μόσχα αφού έριξαν στο τραπέζι τα χαρτιά τους ζητούν “Δικαίωμα” όπως λέγεται και στην ορολογία της τσόχας. Ζητούν δηλαδή χρόνο!
Οι περισσότεροι σχολιαστές συμφωνούν ότι η Κωνσταντινούπολη έχει ήδη αποφασίσει την αυτοκέφαλια και ο Βαρθολομαίος το ξεκαθάρισε στον Κύριλλο. Στο Πατριαρχείο Μόσχας αντίθετα, ερμηνεύουν τα αποτελέσματα του ταξιδιού προς όφελός τους υποστηρίζοντας πως είναι θετικό το γεγονός ότι δεν υπήρξαν εκπλήξεις μετά από μια τόσο σημαντική συνάντηση.
Φαίνεται λοιπόν ότι και οι δύο πλευρές σκοπεύουν να κερδίσουν χρόνο. Το Φανάρι με την προσδοκία ότι η πολιτική εξουσία του Κιέβου θα εξαλείψει τον Φιλάρετο, ο οποίος κατά πως φαίνεται όποια και να είναι η επόμενη μέρα στο ουκρανικό δεν περιλαμβάνεται στα σχέδια. Το ουκρανικό πάει πλέον για την Σύνοδο του Οκτωβρίου του Οικουμενικνού Πατριαρχείου κι ας βιάζεται να ανακοινώνει αυτοκεφαλίες μόνος του ο Ποροσένκο.
Η Μόσχα από την άλλη πλευρά θέλει να κερδίσει χρόνο εν αναμονή των νέων εκλογών στην Ουκρανία. Υπάρχει κάποια ελπίδα για αυτές τις εκλογές, αλλά ο παράγοντας της Δύσης, ο οποίος τώρα καθορίζει τα πάντα στην Ουκρανία, δεν είναι δυνατόν να υποτιμηθεί.
Πάντως στην Ουκρανία φαίνεται να εδραιώνεται η άποψη για “Έλληνες εισβολείς” φωτογραφίζοντας τις φιλοδοξίες του Φαναρίου. Το είχαμε γράψει άλλωστε και προ ημερών....
Σύμφωνα λοιπόν με Ουκρανούς αναλυτές οι Έλληνες προσπαθούν τώρα να εδραιώσουν την πατριαρχία στην οικογένεια των τοπικών εκκλησιών, διευρύνοντάς την από το "πρωτείο τιμής" στο "πρωτείο εξουσίας".
Και μάλιστα κάποιοι το πάνε και παραπέρα.... Παραπέμπουν σε όσα τον Μάιο σε θεολογικό συνέδριο στη Θεσσαλονίκη είχε πει ο Μητροπολίτης Προύσης Ελπιδοφόρος περί της ανάγκης σύγκλισης μια νέας Συνόδου η οποία θα λάβει το καθεστώς της Οικουμενικής, όπου ο ηγετικός ρόλος θα ανήκει στην Κωνσταντινούπολη. Όπως εκτιμούν μάλιστα κάτι τέτοιο δεν απέχει πολύ από το 2025 όταν και συμπληρώνονται 1700 χρόνια από την Σύνοδο της Νίκαιας.
Ακόμη και πριν από την Σύνοδο της Κρήτης μερικοί Έλληνες επίσκοποι εξέφρασαν την άποψη πως θα ήταν καλό να συμβεί κάτι τέτοιο την επέτειο της Συνόδου της Νίκαιας. Και μάλιστα συμπεριλαμβανομένων των Ρ/Καθολικών που είναι επίσης κληρονόμοι της Συνόδου της Νίκαιας. Για να γίνει αυτό, τουλάχιστον θεωρητικά είναι απαραίτητο να επιτευχθεί κάποιο είδος ενότητας μεταξύ των Ορθοδόξων. Ίσως, μέχρι το 2025 η Κωνσταντινούπολη να προσπαθήσει να συγκαλέσει μια ακόμη Σύνοδο για να εδραιώσει την υπεροχή της σε όλες τις τοπικές εκκλησίες. Και η ουκρανική υπόθεση για την Κωνσταντινούπολη είναι ένα εργαλείο πίεσης για την Μόσχα, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι συνέβη στην Κρήτη το 2016 δεν θα συμβεί ξανά...
Στο μεταξύ η κανονική Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας η οποιά τις τελευταίες ημέρες έχει ανεβάσει πολύ τους τόνους, θεωρεί ότι υπάρχει, κάποια προκλητική επίδραση στην αναφορά του Πατριάρχη Βαρθολομαίου στην πρόσφατη Σύνοδο της Ιεραρχίας του Οικουμενικού θρόνου, στην οποία υποστήριξε το δικαίωμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου να λάβει μια απόφαση για τη χορήγηση αυτοκεφαλίας στην ουκρανική εκκλησία και αρνήθηκε αυτό το δικαίωμα στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία.
“Έχουμε λάβει τον τελευταίο καιρό πολύ προκλητικά δημοσιεύματα σχετικά με τη συνάντηση μεταξύ των Πατριαρχών , και πιστεύω ότι το σημερινό είναι ένα από αυτά. Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι μια εκκλησιαστική ιεραρχία σεβόμενη τον εαυτό της θα μπορούσε να πει αυτό το κείμενο, το οποίο είναι ανακόλουθο από όλες τις απόψεις, συμπεριλαμβανομένων των κανονικών, ιστορικών, ακόμη και λογοτεχνικών” ανέφερε ο εκπρόσωπος της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας Βασίλι Ανισίμοφ.
Σύμφωνα με τα λεγόμενά του οι συντάκτες της προκλητικής αναφοράς του κειμένου δεν φαίνεται να γνωρίζουν ότι η καθέδρα της μητρόπολης του Κιέβου μεταφέρθηκε στη Μόσχα τον 14ο αιώνα, όχι από το Κίεβο, αλλά από τον ίδιο τον Vladimir!
