Να κερδίσει χρόνο φαίνεται να προσπαθεί το Οικουμενικό Πατριαρχεία αναφορικά με το ζήτημα της ουκρανικής αυτοκεφαλίας και με δηλώσεις “χαιδεύει τα αυτιά” των σχισματικών και των πολιτκών που τους στηρίζουν.
Από την στιγμή που το ουκρανικό εκκλησιαστικό ζήτημα δεν τίθεται επί τάπητος στις συνεδριάσεις της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου εδώ και δύο μήνες με διάφορες δικαιολογίες, στο Φανάρι αντιλαμβάνονται πως κάπως πρέπει να συντηρήσουν το ενδιαφέρον των εξουσιαστών της Ουκρανίας που αιτήθηκαν την αυτοκεφαλία.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, λοιπόν σε αυτό το πλαίσιο, ανέφερε ότι η χορήγηση αυτοκεφαλίας στην ουκρανική εκκλησία θεωρείται τελικός στόχος. «Αναγνωρίζοντας την υψηλή ευθύνη της Εκκλησίας της Αγίας Έδρας της Κωνσταντινούπολης, η οποία ποτέ δεν έπαυσε και δεν συμφιλιώθηκε με παράνομες και μη κανονικές καταστάσεις που συγκλόνισαν τη φυσική λειτουργία της Ορθόδοξης Εκκλησίας, κατά τη διάρκεια αυτών των κρίσιμων χρόνων, ανέλαβε την πρωτοβουλία να αποκαταστήσει την ενότητα των Ορθοδόξων πιστών της Ουκρανίας με απώτερο στόχο να χορηγήσει αυτοκεφαλία στην ουκρανική εκκλησία», ανέφερε στην προσφώνησή του προς τον Πρόεδρο της Ουκρανίας Π. Πόροσενκο με αφορμή την παρουσία αντιπροσωπείας του Φαναρίου στους εορτασμούς των σχισματικών και την πολιτικής ηγεσίας του Κιέβου.
Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος σημείωσε τη σημασία του βαπτίσματος του Αγίου Βλαντιμίρ από την πρώτη εκκλησία της Αγίας Έδρας της Κωνσταντινούπολης. "Το νέο βαφτισμένο έθνος ήρθε κάτω από την πνευματική καθοδήγηση, τη φροντίδα και την εκκλησιαστική κάλυψη της Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης με τη δημιουργία της μητρόπολης του Κιέβου η οποία έγινε η εξηκοστή μητρόπολη του Οικουμενικού Πατριαρχείου", ανέφερε.
Ο Ουκρανός πρόεδρος με τη σειρά του εξέφρασε ευγνωμοσύνη για τη θέση όσον αφορά την ουκρανική εκκλησία. "Για την πλειονότητα των Ουκρανών τα λόγια της Παναγιότητάς του ότι η Ουκρανία δεν είναι κανονική επικράτεια της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι πολύ σημαντικά, και ότι η μεταφορά ελέγχου στη Μόσχα τον 17ο αιώνα πραγματοποιήθηκε με μη κανονικό τρόπο", είπε. Ο Πόροσένκο επίσης σχετικά με τον τόμο της αυτοκεφαλίας ανέφερε πως "Αυτή είναι μια ιστορική στιγμή για την Ουκρανία και την ουκρανική εκκλησία να επιστρέψει στην προστασία της Μητέρας Εκκλησίας".
Σύμφωνα με το ανακοινωθέν του Οικουμενικού Πατριαρχείου αναλυτικά:
Κατόπιν προσκλήσεως του Προέδρου της Ουκρανίας κ. Πέτρου Ποροσένκο προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο, να συμμετάσχει στους εορτασμούς για την 1030η επέτειο από την βάπτιση και την είσοδο στην Χριστιανική Εκκλησία των Ρως, απεστάλη στο Κίεβο επίσημη τριμελής Αντιπροσωπεία, με επικεφαλής τον Σεβ.Μητροπολίτη Γαλλίας Εμμανουήλ, ο οποίος μετέφερε μήνυμα του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου.
«Δόξαν αναπέμπομεν τω Δωρεοδότη Θεώ, διά την δωρεάν και ευλογίαν να συνεορτάζωμεν μεθ᾿ υμών την μεγάλην ταύτην ημέραν, καθ᾿ ην ο ευσεβής Ουκρανικός Λαός φέρει εις την σκέψιν του την εν Χριστώ αναγέννησίν του, τη μερίμνη και φροντίδι της Μητρός Αγίας του Χριστού Μεγάλης και Πρωτοθρόνου Εκκλησίας, μεθ᾿ ης η Ουκρανία συνδέεται δι᾿ αρρήκτων και αδιαμφισβητήτων πνευματικών, ιστορικών και κανονικών δεσμών», σημειώνει, μεταξύ άλλων, στο Μήνυμά του ο Οικουμενικός Πατριάρχης και προσθέτει: «Γνωστόν, άλλωστε, τυγχάνει τοις πάσιν, ότι ο ιερός ούτος πνευματικός σύνδεσμος μεταξύ Κωνσταντινουπόλεως και Κιέβου, της Χώρας εν γένει της Ουκρανίας, είναι αδιάρρηκτος και έχει ενισχυθή από πολλών αιώνων, διά της αληθούς αγάπης, της μητρικής μερίμνης, της θυγατρικής αφοσιώσεως, της πιστότητος εις όσα η Ιστορία μαρτυρεί και καταγράφει χρυσέοις γράμμασιν, ου μόνον εις τας δέλτους αυτής, αλλά κυρίως και πρωτίστως εις το ειλητάριον των καρδιών των ανθρώπων».
Στη συνέχεια ο Οικουμενικός Πατριάρχης επισημαίνει:
«Το φως του αγίου βαπτίσματος ο Άγιος Βλαδίμηρος εδέξατο παρά της Πρωτοθρόνου Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως, εν τη μητροπόλει της Χερσώνος, και το αυτό «φως εκ του ανεσπέρου φωτός», εκ της αυτής πηγής, μετέδωκε τοις υπηκόοις αυτού, οίτινες, ωσαύτως, εβαπτίσθησαν υπό των κληρικών του Οικουμενικού και Αποστολικού Θρόνου εν τω ποταμώ Δνειπέρω, και ούτως επληρώθη το αγιογραφικόν: «ο λαός ο καθήμενος εν σκότει είδε φως μέγα, και τοις καθημένοις εν χώρα καὶ σκιά θανάτου φως ανέτειλεν αυτοίς» (Ματθ. 4.16).
Το νεοφωτισθέν έθνος ετάχθη υπό την πνευματικήν καθοδήγησιν, διοικητικήν μέριμναν και εκκλησιαστικήν προστασίαν της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως, διά της ιδρύσεως της Ιεράς Μητροπόλεως Κιέβου και πάσης Ρωσσίας, κατεχούσης την 60ην θέσιν εις το Συνταγμάτιον αυτής. Τούτο συνέστησε την βάσιν της κανονικής αυτής αναφοράς εις την πνευματικήν αυτής τροφόν, την Μεγάλην Εκκλησίαν, εν αληθεί σχέσει αγάπης και συμπορεύσεως, επί τω τέλει της εμπράκτου εφαρμογής του λόγου του Θεού, προς σωτηρίαν του νεοφωτίστου λαού, εις δόξαν δε Θεού και χαράν της Ορθοδοξίας.
Είναι αποδεδειγμένον πλέον ότι η Μήτηρ Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία, έχουσα πάσαν στοργήν και μέριμναν διά την αγαπητήν θυγατέρα αυτής, την Μητρόπολιν Κιέβου, ενήργησε πάντοτε, εν τη ιστορική πορεία της, προς το πνευματικόν αυτής συμφέρον και όφελος, και διά την προστασίαν της ιδιοπροσωπίας και ταυτότητος του Ουκρανικού λαού.
Ομολογουμένως, εκ της υψηλής ευθύνης αυτής η Πρωτόθρονος Κωνσταντινουπολίτις Εκκλησία, ουδέποτε ηδράνησεν ενώπιον παρανόμων και αντικανονικών καταστάσεων, αι οποίαι διαταράσσουν την ομαλήν λειτουργίαν της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Εν ταύτη τη ευθύνη αυτής, ανέλαβε και την πρωτοβουλίαν της αποκαταστάσεως της ενότητος των Ορθοδόξων πιστών εν Ουκρανία, με τελικήν προοπτικήν την εκχώρησιν εις την Εκκλησίαν αυτών αυτοκεφάλου καθεστώτος.
Γνωρίζομεν καλώς, ως και άλλοτε εις διαφόρους περιστάσεις εσημειώσαμεν, ότι «Αποστολικόν χρέος επιτελεί η Μήτηρ Εκκλησία, όταν μελετά τρόπους σωτηρίας διά τους αδελφούς μας Ουκρανούς». Και εν τούτω τω φρονήματι, επ᾿ ελπίδι δε της αισίας εκβάσεως της αναληφθείσης ταύτης πρωτοβουλίας του Οικουμενικού Θρόνου διά την αποκατάστασιν της κανονικότητος και ενότητος των εν Ουκρανία Ορθοδόξων, εορτάζομεν και συνευφραινόμεθα από κοινού σήμερον, τη ημέρα αναμνήσεως της βαπτίσεως των Κιεβινών Ρως».
Η Αντιπροσωπεία, στην οποία συμμετείχαν επίσης ο Αρχιεπίσκοπος Παμφίλου Δανιήλ και ο Επίσκοπος Edmonton Ιλαρίων, Ουκρανοί Ιεράρχες του Οικουμενικού Πατριαρχείου στις Η.Π.Α. και τον Καναδά, ακολούθησε το επίσημο πρόγραμμα και παρέστη στις προβλεπόμενες εορταστικές εκδηλώσεις. Ο Μητροπολίτης Γαλλίας, στην ομιλία του, κατά την κεντρική εορταστική εκδήλωση, το Σάββατο, 28 Ιουλίου, στο Μνημείο του Αγίου Βλαδιμήρου, τόνισε, μεταξύ άλλων:
«... είναι ιδιαιτέρως συμβολική η σύνθεσις της ημετέρας Πατριαρχικής Αντιπροσωπείας κατά τους εορτασμούς τούτους, καθώς η συμμετοχή εις αυτήν δύο Ουκρανών το γένος Ιεραρχών, αποδεικνύει και τοιουτοτρόπως τον άρρηκτον ανά τους αιώνας πνευματικόν και κανονικόν δεσμόν του Ουκρανικού Λαού προς την Μητέρα του Εκκλησίαν, ο οποίος πάντοτε αναζητεί και επιθυμεί τον μετ' αυτής σύνδεσμον τούτον, αφ' ενός, και αφ' ετέρου καταδεικνύει (η συμβολική αύτη σύνθεσις) ότι ο σπόρος τον οποίον έσπειραν επί της Ουκρανικής γης ο μακάριος Μητροπολίτης Μιχαήλ και οι μετ' αυτού αποσταλέντες ενταύθα ερρίζωσεν εις αυτήν και εκαρποφόρησε καρπόν πολύν, κατόπιν της εμπνευσμένης υπό του Αγίου Πνεύματος πρωτοβουλίας εκείνης του Αγίου Βλαδιμήρου.
[...] Ευρισκόμενοι σήμερον εδώ, σας μεταφέρομεν την απόφασιν του Οικουμενικού Πατριάρχου και της Μητρός σας Εκκλησίας ότι το Οικουμενικόν Πατριαρχείον δεν πρόκειται να αφήση απερίσπαστον τον μισόκαλον εις το διαλυτικόν έργον του. Ήλθεν ο καιρός το Οικουμενικόν Πατριαρχείον να αναλάβη τας ευθύνας του ως Μήτηρ Εκκλησία σας αλλά και ως Πρωτόθρονος εν τω συστήματι των Ορθοδόξων Εκκλησιών, των οποίων αποτελεί το Ιερόν και συντονιστικόν Κέντρον, ως η μακραίων πράξις και τάξις της Ορθοδόξου Εκκλησίας αποδεικνύουν. Αποτελεί ευθύνην της Εκκλησίας ΚΠόλεως να μη αφήση τα εν Ουκρανία τέκνα αυτής απροστάτευτα... Το Οικουμενικόν Πατριαρχείον και ο σεπτός Προκαθήμενος δεν είναι δυνατόν να κλείουν τα ώτα τους εις τας επανειλημμένας, επί τέταρτον αιώνος και πλέον, παρακλήσεις των Ουκρανών τέκνων και δη των ταγών αυτών, "των δικαιωθέντων άρχειν επί της γης". Διό και η Μήτηρ Εκκλησία έλαβεν ήδη αποφάσεις, κατόπιν παρακλήσεως της εντίμου Ουκρανικής Πολιτείας και Κυβερνήσεως, η οποία και αποτελεί το διάδοχον πολιτικόν σχήμα της Κιεβινής Ηγεμονίας, αλλά και χιλιάδων Ουκρανών, "προς τερματισμόν των θεοστυγών διχοστασιών και σχισμάτων, άτινα κατασχίζουν αφρόνως τον άρραφον χιτώνα του Κυρίου, καταπληγώνουν το τίμιον Θεανδρικόν Σώμα, ανασταυρώνουν τον Χριστόν, φυγαδεύουν τον Παράκλητον και αποσυνθέτουν και αυτόν τον κοινωνικόν ιστόν της Ουκρανίας. Ουδόλως δειλιά, διότι η μερίς των δειλών ευρίσκεται «εν τη λίμνη τη καιομένη εν πυρί και θείω, ο εστιν ο θάνατος ο δεύτερος» (Αποκ. 21: 8), αλλά θαρρεί εις την ενίσχυσιν του Θεού, του Οποίου το άγιον θέλημα επιθυμεί και ενταύθα και παντού να γίνεται σεβαστόν, επί σωτηρία ποιμένων και ποιμνίου λογικού", διά να επαναλάβωμεν και πάλιν τους λόγους του Οικουμενικού Πατριάρχου προς τον τότε Πρόεδρον της Ουκρανίας, τον Ιούλιον του 2008.
[...] Κατακλείοντες σας διαβεβαιούμεν ότι το Οικουμενικόν Πατριαρχείον είναι πλησίον σας· ότι δεν θα εάση υμάς ορφανούς· ότι επιθυμεί να επιλύση και ουχί να προκαλέση μείζονα προβλήματα αλλά να συμβάλη εις την εν Χριστώ προκοπήν και πρόοδόν σας».
Υπενθυμίζεται, ότι στους προ δεκαετίας αναλόγους εορτασμούς είχε μεταβεί στο Κίεβο αυτοπροσώπως ο Οικουμενικός Πατριάρχης και προεξήρχε των πανηγυρικών εκδηλώσεων μαζί με τον μακαριστό Πατριάρχη Μόσχας Αλέξιο και τους Μακαριωτάτους Αρχιεπισκόπους Αθηνών και Τιράνων.
