Του Μάνου Χατζηγιάννη
Την έντονη αντίδραση του ρωσικού Πατριαρχείου προκάλεσαν οι πρόσφατες δηλώσεις του Οικουμενικού Πατριάρχη στο περιθώριο των ονομαστηρίων του περί των Ουκρανών.
Το Πατριαρχείο Μόσχας δήλωσε έκπληκτο από τα λόγια του Πατριάρχη Βαρθολομαίου, ο οποίος είπε ότι τα εκατομμύρια των πιστών της Ουκρανίας είναι "έξω από την κανονική Εκκλησία".
"Είναι εκπληκτικό να ακούσεις από έναν άμβωνα εκκλησίας ότι ένα ολόκληρο εκατομμύριο άνθρωποι της Ουκρανίας φέρεται να είναι έξω από την αλήθεια και την κανονικότητα της εκκλησίας και ως εκ τούτου χρειάζεται επείγουσα εξωτερική παρέμβαση. Δηλαδή τι γίνεται με την κανονική Ορθόδοξη εκκλησία της Ουκρανίας που αριθμεί 12.000 ενορίες, πάνω από 200 μοναστήρια και εκατομμύρια πιστών σε όλες τις περιοχές της Ουκρανίας; " αναρωτήθηκε ο Μητροπολίτης Ιλαρίων, επικεφαλής του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας.
Σημειώθηκε ακόμη πως ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος εξέφρασε δημόσια αποδοχή στον Μητροπολίτη Ονούφριο, Κιέβου και πάσης Ουκρανίας στη Σύναξη των αρχηγών των τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών το 2016, αποκαλώντας τον "τον μοναδικό κανονικό ιεράρχη της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ουκρανία,".
Ο Μητροπολίτης Ιλαρίων δήλωσε ακόμη ότι «οι Ουκρανοί σχισματικοί, όχι ο λαός της Ουκρανίας είναι έξω από την κοινωνία με την Εκκλησία», προσθέτοντας ότι το σχίσμα είναι ένα πολιτικό έργο που εμφανίστηκε στη δεκαετία του 1990 και ότι ήταν πάντοτε εφικτό και εξακολουθεί να είναι δυνατόν να ξεπεραστεί αυτό.
Το Πατριαρχείο Μόσχας πιστεύει επίσης ότι η δημιουργία μιας "ενοποιημένης τοπικής εκκλησίας", την οποία αιτείται στο Φανάρι η κυβέρνηση της χώρας, μπορεί να έχει θανατηφόρες συνέπειες για την παγκόσμια Ορθόδοξη Εκκλησία.
"Η ενότητά μας με την Ορθόδοξη Εκκλησία παγκοσμίως είναι πραγματική και αναμφισβήτητη για όλα τα παιδιά της. Είμαι βέβαιος ότι οι ιεράρχες, ο κλήρος και το ποίμνιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης, όπως όλες οι άλλες τοπικές εκκλησίες,(σ.σ. ουσιαστικά χαρακτηρίζει τοπική εκκλησία την Κωνσταντινούπολη) το καταλαβαίνουν και αισθάνονται το ίδιο . Το κοινό καθήκον μας τώρα είναι να κάνουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να αποτρέψουμε την διάσπαση αυτής της ενότητας και να αποτρέψουμε την πιθανότητα οι προσπάθειες θεραπείας του σχίσματος να οδηγήσουν σε ένα νέο, βαθύτερο και σοβαρότερο σχίσμα που θα πληγώσει ολόκληρο το σώμα της παγκόσμιας Ορθόδοξης Εκκλησίας” προειδοποίησε ο Μητροπολίτης Ιλαρίων.
Για όσους βρίσκονται έξω από την Εκκλησία, οι οποίοι είναι ήδη χωρισμένοι από αυτήν, η ενότητα της εκκλησίας δεν σημαίνει τίποτα, "είναι πραγματικά ένα φάντασμα, απλά ένας ήχος", δήλωσε ο μητροπολίτης. "Είναι έτοιμοι να συνεχίσουν να την υπονομεύουν για να εξασφαλίσουν τα συμφέροντά τους και τα συμφέροντα μιας συγκεκριμένης πολιτικής διοίκησης", πρόσθεσε.
Ο μητροπολίτης Ιλαρίωνας δήλωσε ότι διαφωνεί με εκείνους που πιστεύουν ότι δεν υπάρχει συναίνεση στον ορθόδοξο κόσμο για το θέμα της αυτοκεφαλίας και αυτό σημαίνει ότι η Κωνσταντινούπολη μπορεί να ενεργήσει κατά την κρίση της στο «ουκρανικό ζήτημα».
"Οι ενδοορθόδοξες συμφωνίες για το θέμα της χορήγησης αυτοκεφαλίας υπάρχουν, εκπλήσσομαι που ακούω ότι δεν υπήρχαν."
Μίλησε δε για έγγραφο που σχεδιάστηκε και εγκρίθηκε από το Ορθόδοξο Κέντρο του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης στο Chambesy και οι τοπικές Εκκλησίες, συμπεριλαμβανομένης της Κωνσταντινούπολης και της Ρωσίας, (σ.σ δεύτερη φορά τοπική Εκκλησία η Κωνσταντινούπολη) το υπέγραψαν πριν από 25 χρόνια.
Το έγγραφο περιέχει μια σαφή και λεπτομερή περιγραφή των βασικών δύο πτυχών. Πρώτον, η αυτοκεφαλία χορηγείται σε ένα συγκεκριμένο τμήμα μιας τοπικής Εκκλησίας με τη συγκατάθεση του Πατριαρχείου στο οποίο ανήκει αυτή η εκκλησιαστική περιοχή. Δεύτερον, η αυτοκέφαλία χορηγείται με τη συγκατάθεση των συνόδων και όλων των άλλων αυτοκέφαλων Εκκλησιών.
Το έγγραφο επικαιροποιήθηκε και εγκρίθηκε από την προ-προεδρική διατριβή στο Chambesy τον Δεκέμβριο του 2009, σύμφωνα με τον ρώσο Μητροπολίτη.
"Κατά την άποψή μου, αποτελεί πρότυπο για την επίτευξη πανορθόδοξης συναίνεσης. Αρχικά, όλες οι τοπικές Εκκλησίες είχαν διαφορετικές απόψεις για το θέμα αυτό, αλλά ως αποτέλεσμα ελεύθερων και δίκαιων συζητήσεων κατόρθωσαν να επιτύχουν έναν συμβιβασμό που ταιριάζει σε όλα τα μέρη και έλαβε υπόψη όλες τις θέσεις ", δήλωσε ο μητροπολίτης.
