Του Μάνου Χατζηγιάννη
Μεγάλο ζήτημα έχει προκύψει το τελευταίο διάστημα σχετικά με το αν δύναται ή όχι να διεξαχθεί εν μέσω εκτάκτων συνθηκών λόγω κορονοϊού η τακτική συνεδρίαση της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Σύμφωνα με πληροφορίες μετά και το πέρας της προθεσμίας που είχε δώσει ο Αρχιεπίσκοπος στους Ιεράρχες προκειμένου να τοποθετηθούν, αποφασίστηκε τελικά να συγκληθεί έκτακτη Διαρκής Ιερά Σύνοδος για το θέμα της Ιεραρχίας. Η ΔΙΣ θα συνεδριάσει, λοιπόν, εκτάκτως την Τρίτη 29 Σεπτεμβρίου, για να ληφθούν οι τελικές αποφάσεις.
Το ζήτημα όμως δεν είνα μονάχα αν θα γίνει ή δεν θα γίνει η Ιεραρχία. Πρόκειται βέβαια για κορυφαία θεσμική διαδικασία, η οποία όμως τα τελευταία χρόνια έχει παρακμάσει απειλητικά!!
Αν γίνει για παράδειγμα η φετινή Ιεραρχία, είναι δυνατόν να μην συζητήσει το προκύψαν ζήτημα με την «μακεδονική» Εκκλησία; Θέμα που έθεσε και ο Μητροπολίτης Δράμας σε επιστολή του.
Εδώ και τρία χρόνια η τακτική συνεδρίαση της Ιεραρχίας έχει αποδειχτεί κατώτερη του αναμενομένου.
Το 2017 η Ιεραρχία σύρθηκε απρόθυμα κυριολεκτικά από τις αντιδράσεις της κοινωνίας σε τοποθέτηση για το περιβόητο νομοθέτημα για την αλλαγή φύλου. Το θέμα δεν ήταν στην ατζέντα των συζητήσεων και ουτε καν αναφέρθηκε στην εισήγηση του Αρχιεπισκόπου. Ο οποίος μια μέρα πριν από την Βουλή προσπάθησε να υποβαθμίσει το όλο ζήτημα κάνοντας λόγο για “παιχνιδίσματα” Και ήρθε τότε η ανακοίνωση της τρίτης ημέρας των συνεδριάσεων να αδειάσει κυριολεκτικά την δήλωση αυτή του Αρχιεπισκόπου. Υπο το βάρος της γενικής κατακραυγής η Ιεραρχία παρενέβη επί του θέματος σημειώνοντας μάλιστα πως “το προτεινόμενο Νομοσχέδιο προκαλεί το αίσθημα της κοινωνίας, τορπιλίζει τον ιερό θεσμό της οικογένειας, έρχεται σε αντίθεση με τα χρηστά ήθη και την κοινή λογική και κυρίως καταστρέφει τον άνθρωπο”
Ήταν στην ίδια Ιεραρχία όπου εντύπωση προκάλεσε με αφορμή τη δήλωση Ραγκούση περί “ομοφυλόφιλων Μητροπολιτών” πόσο άψογα λειτουργούν τα αντανακλαστικά της Εκκλησίας μόλις υπονοηθεί κάτι παρόμοιο, σε αντίθεση με τις διαρκείς και ανησυχητικά επαναλαμβανόμενες καθυστερήσεις αντίδρασης για τις συνεχείς προκλήσεις της τότε κυβέρνησης και τον διωγμό των χριστιανικών αξιών της κοινωνίας.
Σε εκείνη την Ιεραρχία όμως είχαμε και μια πιο ξεκάθαρη τοποθέτηση της Εκκλησίας της Ελλάδος όσον αφορά στις σχέσεις με την Πολιτεία. Από τον Μητροπολίτη Διδυμοτείχου, και με την σύμφωνη γνώμη του σώματος, τέθηκαν επί τάπητος οι κόκκινες γραμμές Μόνο που μετά είχαμε την συμφωνία Τσίπρα-Ιερώνυμου που άδειασε τους πάντες, άσχετα αν δεν προχώρησε! Από το 2017 λοιπόν η Ιεραρχία έστειλε μήνυμα πως η παθητικότητα έχει βαπτιστεί ως “σύνεση”!!
Η εικόνα δεν άλλαξε ούτε το 2018. Στο άρθρο περί των συμπερασμάτων γράφαμε:
“Γιατί συγκαλείται η Ιεραρχία; Ας καθιερωθεί μια επιστολική ψήφος για τις εκλογές Μητροπολιτών μην χαλάνε και βενζίνες οι Δεσποτάδες... Τι νόημα έχει πλέον να συγκαλείται η Ιεραρχία; Τι προσφέρει υπό την μορφή που έχει καταντήσει; Αποφάσεις δεν λαμβάνει, αλλά παραπέμπει όλα τα φλέγοντα θέματα σε επιτροπές της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου και κάπου εκεί ...χάνονται. Σημαντικά θέματα επικαιρότητας όπως το ουκρανικό ή τα Θρησκευτικά ή ακόμη ακόμη το Μακεδονικό, που άπτεται και εκκλησιαστικού ενδιαφέροντος με τους σχισματικούς των Σκοπίων, δεν τα συζητάει καν”
Αντιμετωπίζαμε με ειρωνεία αυτήν την κατάσταση για να μην υπάρξει έκρηξη με την αδυναμία της διοικούσης Εκκλησίας να σταθεί επιτέλους στο ύψος των περιστάσεων. Όλα διεκπεραιωτικά, όλα ανούσια, όλα άνευρα, άγευστα και τελικά προκλητικά αδιάφορα!
Και γράφαμε ακόμη τότε: “Που είναι λοιπόν ο λόγος της Εκκλησίας μετά από την κρίσιμη αυτή (όπως νομίζαμε) συνεδρίαση της Ιεραρχίας; Τι έμεινε; Η άρνηση να συζητηθεί το ουκρανικό όταν η Ορθοδοξία κλωνίζεται σε παγκόσμιο επίπεδο, παρόλην την προσπάθεια κάποιων Ιεραρχών να το φέρουν στο προσκήνιο”.
Και τελικά οι δυσάρεστες εκπλήξεις για το ουκρανικό ήρθαν ένα χρόνο αργότερα....
Και το αποκορύφωμα της υποτίμησης του θεσμού της Ιεραρχίας ήρθε το 2019 με την απόφαση για λευκή εντολή στον Αρχιεπίσκοπο και θλιβερή πρωτιά με ουσιαστική αναγνώριση της νέας ουκρανικής Εκκλησίας, η οποία ήρθε και τυπικά λίγο αργότερα. Πριν από ένα χρόνο η Ιεραρχία έδωσε την εντύπωση πως αρχηγού παρόντος πάσα αρχή παυσάτω στην Ελλαδική Εκκλησία ανοίγοντας παράλληλα κα ιτο κουτί της Πανδώρας για την Ορθοδοξία Ο Αρχιεπίσκοπος επιβεβαίωσε κι από την Ιεραρχία την δικαιοδοσία να χειριστεί το ουκρανικό χωρίς λοιπές διεργασίες και αναλόγως να κινηθεί κατά αποκλειστικότητα, ενώ στηρίχτηκε στις εισηγήσεις των δύο Συνοδικών Επιτροπών της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, της Επιτροπής Δογματικών και Κανονικών Ζητημάτων και της Επιτροπής Διορθοδόξων και Διαχριστιανικών Σχέσεων, που ήταν υπερ της αναγνώρισης της OCU.
Με αυτήν, λοιπόν, εικόνα της Ιεραρχίας, τι μπορεί να προσφέρει στα εκκλησιαστικά δρώμενα η σύγκλησή της; Για να μην παρεξηγηθούμε, δεν είμαστε υπερ της ματαίωσης-πολλώ δε μάλλον της κατάργησης-αλλά κρούουμε για πολλοστή φορά τον κώδωνα του κινδύνου για την ανούσια προσφορά της! Τρόποι υπάρχουν να γίνει η Ιεραρχία εν καιρώ πανδημίας και η πρόταση του Μητροπολίτη Δράμας είναι μια πολύ καλή σκέψη. Τρόποι για να σταθούν στο ύψος των απαιτήσεων των καιρών οι Ιεράρχες υπάρχουν;
