Από τα τέλη του περασμένου έτους το ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ είχε υπογραμμίσει την νέα σελίδα η οποία φαίνεται να ανοίγει στις “παγωμένες” μέχρι πρότινος σχέσεις των Πατριαρχείων Ιεροσολύμων και Αντιόχειας.
Κι ήρθε μια δήλωση απλώς να το επιβεβαιώσει...
Τις τελευταίες εβδομάδες έχει επιτευχθεί "συγκεκριμένη κατανόηση" μεταξύ των δύο πλευρών σχετικά με το αμφιλεγόμενο ζήτημα δικαιοδοσίας για το Κατάρ, δήλωσε χθες ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος κατά την έναρξη της συνόδου της Εκκλησίας της Ιερουσαλήμ.
Μετά τη συνάντηση του Θεόφιλου και του Πατριάρχη Αντιόχειας Ιωάννη στη Λευκωσία τον Απρίλιο του περασμένου έτους, συνεχίζεται ένας διάλογος μεταξύ των εμπλεκομένων μερών και η σύγκρουση γύρω από το Κατάρ θα επιλυθεί, αναφέρουν ειδικοί αναλυτές.
Στην ομιλία του μάλιστα, ο Πατριάρχης Θεόφιλος παρά το γεγονός ότι δεν έχει επιτευχθεί τελική συμφωνία για το Κατάρ. εξέφρασε την ελπίδα ότι κατά τη διάρκεια της συνάντησης στο Αμμάν θα μπορούσε να συνεχιστεί η συζήτηση για το θέμα του Κατάρ με τον Πατριάρχη της Αντιόχειας.
Η σύγκρουση μεταξύ των δύο παλαιότερων τοπικών εκκλησιών άρχισε τον Μάρτιο του 2013, όταν το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων ίδρυσε την Αρχιεπισκοπή στο Κατάρ.
Από την άποψη της Εκκλησίας της Αντιοχείας, η επικράτεια υπάγεται στη δικαιοδοσία της και αποτελεί μέρος της Αρχιεπισκοπής της Βαγδάτης, του Κουβέιτ και της Αραβικής Χερσονήσου και η δημιουργία της Αρχιεπισκοπής από την Ιερουσαλήμ θεωρήθηκε ως εισβολή στην επικράτειά της.
Η σύγκρουση μεταξύ των δύο Πατριαρχείων που οδήγησε και σε διακοπή κοινωνίας ήταν ο κύριος λόγος για την άρνηση της Εκκλησίας της Αντιόχειας να συμμετάσχει και στην Σύνοδο της Κρήτης το 2016.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων μετά την χθεσινή συνεδρίαση της Συνόδου αναφέρεται ξεκάθαρα πως τέθηκαν “διάφορα θέματα συμπεριλαμβανομένου του εκκρεμούς θέματος με το Πατριαρχείο Αντιοχείας σχετικά με το Κατάρ”.
Αφού έγινε αναφορά στην συνάντηση των δύο προκαθημένων στα μέσα του περασμένου έτους στην Κύπρο, ο Πατριάρχης Θεόφιλος επαίνεσε τη θέση του Πατριάρχη Ιωάννη σχετικά με την πρωτοβουλία της Ιερουσαλήμ για την Ορθόδοξη Ενότητα που διεξάγεται ως
"Amman Fraternal Gathering", παρόλο που μια λύση μεταξύ των δύο Πατριαρχείων, όσον αφορά το Κατάρ, δεν είχαν ακόμη υπάρξει,
Ο Πατριάρχης Θεόφιλος ενημέρωσε τα μέλη της Συνόδου ότι,“με ευγνωμοσύνη στον Παντοδύναμο, τις τελευταίες εβδομάδες, έχουν επιτευχθεί συζητήσεις με την Αντιόχεια για επίλυση σε αυτό το θέμα”.
Το ιστορικό
Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Αντιοχείας έλαβε στις 29 Απριλίου 2014 την απόφαση να διακόψει την κοινωνία με το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων εξαιτίας του θέματος με την εκλογή του Επισκόπου Κατάρων, θέμα που υπενθυμίζεται πως είχε οδηγήσει στην αποχώρηση της αντιπροσωπείας του Πατριαρχείου Αντιοχείας από την πρόσφατη Σύναξη των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών στο Φανάρι. Σημαντικό είναι πως η Αντιόχεια έκανε λόγο για «αδυναμία των ορθοδόξων εκκλησιών να συμβάλλουν στην επίλυση της κρίσης».
Στην ανακοίνωσή της η Ιερά Σύνοδος του Πατριαρχείου Αντιοχείας αναφέρεται -όπως λέει χαρακτηριστικά το κείμενο- "στις τελευταίες εξελίξεις στη διαμάχη με το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων".
Αναφέρεται στην εκλογή του Αρχιμανδρίτη Μακάριου στην Επισκοπή του Κατάρ, που όπως σημειώνει βρίσκεται εντός των ορίων της Μητρόπολης Βαγδάτης,Κουβέιτ και Αραβικής Χερσονήσου, που ανήκει στο Πατριαρχείο Αντιοχείας. Επαναλαμβάνει τις κινήσεις που έγιναν μέχρι σήμερα και τις επιστολές τόσο προς το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων όσο και προς το Φανάρι και σχολιάζει πως δεν έλαβε καμία απάντηση....
Λέει ακόμη πως στις 13 Μαρτίου του 2013 η Εκκλησία της Αντιόχειας αποφάσισε να εξετάσει τι έγινε από την εκκλησία της Ιερουσαλήμ σχετικά με την εισπήδηση σε περιοχή κανονικής της δικαιοδοσίας και με το αίτημά της προς το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων που αποτυπωνόταν στη φράση "διορθώστε την κατάσταση το συντομότερο".
Θυμιζει ακόμη πως το Πατριαρχείο Αντιοχείας είχε αποδεχθεί την πρωτοβουλία του Οικουμενικού Πατριαρχείου να συγκαλέσει μια συνάντηση μεταξύ του Πατριαρχείου Αντιοχείας και του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων με παρουσία και εκπρσώπων του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, στην Αθήνα την Παρασκευή, 21/6/2013.
Κατόπιν τον Οκτώβριο του 2013 η Ιερά Σύνοδος του Πατριαρχείου Αντιοχείας συζήτησε εκ νέου το θέμα και αποφάσισε πως είναι ανάγκη "να βρούμε μια λύση σε αυτή την κρίση εντός μέγιστης προθεσμίας δύο μηνών" και σε αντίθετη περίπτωση προειδοποιούσε με μέτρα συμπεριλαμβανομένης και της διακοπής κοινωνίας.
Αιχμές για το Οικουμενικό Πατριαρχείο
Σε αυτό το σημείο της ανακοίνωσης η Εκκλησία της Αντιόχειας αφήνει αιχμές για το Οικουμενικό Πατριαρχείο καθώς όπως αναφέρει
"Δεδομένου ότι ο Πατριάρχης Αντιοχείας είχε λάβει πρόσκληση για τη συνεδρίαση των επικεφαλής των Ορθοδόξων Εκκλησιών στην έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Φανάρι μεταξύ 6 και 9 Μαρτίου 2014 είχε ανασταλεί η εφαρμογή του προηγούμενου ψηφίσματος" και κάνει επίσης λόγο για αίτημα προς την Αυτού Αγιότητα τον Οικουμενικό Πατριάρχη με υπόμνημα προκειμένου να εργαστεί για την εξεύρεση λύσης στο θέμα αυτό πριν από τη συνάντηση με τους επικεφαλής των εκκλησιών.
Συνεχίζει λέγοντας πως με το ζήτημα αυτό δεν ασχολήθηκαν οι προπαρασκευαστικές συναντήσεις και δεν συμπεριελήφθη στην ημερήσια διάταξη της συνεδρίασης, παρά το αίτημα της αντιπροσωπείας της Αντιόχειας.
"Δεδομένου ότι όλες οι προσπάθειες για την επίλυση του ζητήματος χτύπησαν σε τοίχο το Πατριαρχείο Αντιοεχείας αποφάσισε να να μην υπογράψει την τελική δήλωση της συνάντησης με τους επικεφαλής των εκκλησιών και να μη συμμετάσχει στην Θεία Λειτουργία, με την ευκαιρία της Κυριακής της Ορθοδοξίας." τονίζει.
Οι αποφάσεις
Το Πατριαρχείο Αντιοχείας με βάση όλα τα παραπάνω, κάνει λόγο για "αδιαλλαξία του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων και συνεχιζόμενη καταπάτηση των συνόρων του Πατριαρχείου Αντιοχείας", καθώς και για "επιμονή του Πατριάρχη Ιεροσολύμων με επιστολή του στις 29η Φεβρουαρίου του 2014" για τις περιοχές που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων.
Η Ιερά Σύνοδος της Αντιοχείας διευκρινίζει:
Καταρχάς επιβεβαιώνει ότι "η Μητρόπολη Βαγδάτης, Κουβέιτ και Αραβικής Χερσονήσου, είναι Μητρόπολη της Αντιοχειανής Εκκλησίας που περιλαμβάνει τις ακόλουθες χώρες: Ιράν, Ιράκ, Κουβέιτ, Μπαχρέιν, Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κατάρ, το Ομάν και την Υεμένη. Και ότι οποιαδήποτε παρουσία Ορθοδόξων σε οποιαδήποτε από αυτές τις χώρες πρέπει να λαμβάνει υπόψη την Ορθόδοξη παράδοση και τους σταθερούς κανόνες του Κανονικού Δικαίου",
Κατόπιν αποφάσισε να μην γίνεται μνημόνευση του Πατριάρχη Ιεροσολύμων όπως αναφέρουν τα Δίπτυχα, καθώς και την αποστολή σχετικής επιστολής σε όλους τους επικεφαλής των Ορθοδόξων Εκκλησιών, με το οποίο θα ενημερώνει για τις εξελίξεις ζητώντας παράλληλα να λάβουν πρωτοβουλίες για την επίλυση αυτής της κρίσης και την αποκατάσταση της ενότητας της Ορθοδοξίας.
Θέση βέβαια για το θέμα είχε λάβει και το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων (Διαβάστε εδω)
