Στο απόκρυφο Ευαγγέλιο του Νικόδημου, υπάρχει μια αναφορά σε ένα όνομα που δε συναντάμε πουθενά στα ορθόδοξα Ευαγγέλια. Η αναφορά αυτή αφορά στον «Λoγγίνο». Ο Νικόδημος το αναφέρει σαν όνομα αλλά είναι προφανές πως δεν πρόκειται για κάτι τέτοιο. Είναι η λατινική εκδοχή της λέξης «λόγχη» και με αυτή ο Νικόδημος αναφέρεται στον εκατόνταρχο ο οποίος ήταν ο επικεφαλής του αποσπάσματος των Ρωμαίων στρατιωτών που βασάνισαν και στη συνέχεια οδήγησαν τον Ιησού τον Ναζωραίο στον Γολγοθά και τη Σταύρωση.
Λογγίνος δηλαδή είναι αυτός που λόγχησε τον Χριστό. Καταγόταν από την Καππαδοκία και ήταν εκατόνταρχος το οποίο σημαίνει ότι διοικούσε μια στρατιά 100 Ρωμαίων ανδρών ως αξιωματούχος του ρωμαϊκού στρατού και τελούσε υπό τις διαταγές του Πόντιου Πιλάτου.
Ο εκατόνταρχος και οι άνδρες του, λοιπόν, ήταν επιφορτισμένοι με την τήρηση της τάξης όταν η όλη διαδικασία θα βρισκόταν σε εξέλιξη. Από τη δίκη του Χριστού μέχρι και την ταφή. Όταν ο Ιησούς ξεψύχησε πάνω στο σταυρό, όπως αναφέρουν και τα Ευαγγέλια, ο Ρωμαίος εκατόνταρχος πήρε τη λόγχη του και με αυτή τρύπησε το πλευρό του Χριστού. Από εκεί έτρεξε αίμα και νερό. Αρκετές σταγόνες έπεσαν πάνω του. Σύμφωνα με τη Χριστιανική παράδοση τότε ο εκατόνταρχος θεραπεύτηκε από το πρόβλημα όρασης που αντιμετώπιζε.
Αυτό το γεγονός σε συνδυασμό με όλα τα άλλα που είδε (τον σεισμό, το σκοτάδι που έπεσε απότομα κλπ) άρχισε να πιστεύει πως Εκείνος πάνω στο σταυρό δεν ήταν ένας απλός άνθρωπος. Σύμφωνα με τους Ευαγγελιστές, μάλιστα, αναφώνησε: «Αληθώς ο άνθρωπος ούτος, Υιός ήν Θεού»!
Στη συνέχεια ο εκατόνταρχος έπρεπε, μαζί με τους άνδρες τους, να τηρεί την τάξη κατά την ταφή του Ιησού αλλά και να αναλάβει τη φύλαξη του τάφου καθώς «υπήρχαν πληροφορίες πως οι μαθητές του Χριστού θα επιχειρήσουν να κλέψουν το άψυχο σώμα του προκειμένου στη συνέχεια να πουν ότι αναστήθηκε». Ο εκατόνταρχος και οι άνδρες του έμειναν εκεί μέχρι την τρίτη ημέρα που «μέγας σεισμός άνοιξε τα μνήματα». Όντας μάρτυρες της Ανάστασης, σύμφωνα πάντα με τις γραφές, είπαν στους αρχιερείς όλα όσα είχαν δει με τα μάτια τους. Οι αρχιερείς επιχείρησαν να δωροδοκήσουν τόσο τον ίδιο όσο και τους άντρες του, τονίζοντας πως έπρεπε να πουν ότι οι μαθητές του Ιησού ήταν αυτοί που έκλεψαν το σώμα του. Ο «Λoγγίνος» αρνήθηκε, λιποτάκτησε και επέστρεψε στην πατρίδα του, την Καππαδοκία, όπου άρχισε να μιλάει για όλα αυτά που είχε ζήσει.
Η οργή του Πιλάτου και το θαύμα
Όταν ο Πόντιος Πιλάτος έμαθε για τη λιποταξία ενημέρωσε τον αυτοκράτορα Τιβέριο και εκείνος, οργισμένος, διέταξε ένα μικρό απόσπασμα Λεγεωνάριων να καταδιώξουν τον «Λoγγίνο», να τον εντοπίσουν και να τον θανατώσουν.
Σύμφωνα με την χριστιανική παράδοση, ένα βράδυ, το απόσπασμα αποφάσισε να διανυκτερεύσει σε ένα σπίτι. Ο οικοδεσπότης τους έφτιαξε να φάνε, τους έστρωσε να κοιμηθούν και τους είπε να συνεχίσουν το πρωί το δρόμο τους. Τότε οι Λεγεωνάριοι του αποκάλυψαν τον λόγο για τον οποίο βρίσκονταν εκεί. Ο οικοδεσπότης τους είπε να ξεκουραστούν και το πρωί θα τους οδηγούσε ο ίδιος στον άνθρωπο που έψαχναν.
Το πρωί, πλέον, ο οικοδεσπότης τους αποκάλυψε πως αυτός είναι ο «Λoγγίνος»! Εκείνοι, αν και συγκινημένοι από τα όσα έζησαν, δεν μπορούσαν να παρακούσουν τις εντολές που είχαν. Σκότωσαν τον «Λoγγίνο» (και δυο ακόμα συντρόφους του), τους έκοψαν τα κεφάλια και τα πήγαν στον Πιλάτο ο οποίος εκνευρισμένος πέταξε τα κεφάλια έξω από το παράθυρο. Αυτά κατέληξαν σε μια μικρή χωματερή. Σύμφωνα πάντα με την χριστιανική παράδοση, μια τυφλή γυναίκα που είχε μάθει την ιστορία ζήτησε να μάθει που είχαν πεταχτεί τα κεφάλια προκειμένου να τα καθαρίσει και να τα θάψει όπως τους άξιζε. Σύμφωνα πάντα με τη χριστιανική παράδοση, όταν τα βρήκε και ακούμπησε το κρανίο του «Λογγίνου», βρήκε ξανά το φως της.
Τόσο η Ορθόδοξη Εκκλησία όσο και η Καθολική, αγιοποίησαν τον «Λoγγίνο». Ήταν από τους πρώτους Αγίους. Η Ορθόδοξη Εκκλησία εορτάζει τον Άγιο Λογγίνο τον Εκατόνταρχο στις 16 Οκτωβρίου κάθε έτους.
Σύμφωνα, πάντως, με το απόκρυφο Ευαγγέλιο του Νικόδημου η τύχη του «Λογγίνου» πριν την αγιοποίηση ήταν διαφορετική. Ο πρώην εκατόνταρχος, τιμωρήθηκε για το γεγονός ότι τρύπησε με τη λόγχη του το κορμί του Χριστού και φυλακίστηκε σε μια σπηλιά, όπου ένα λιοντάρι κατασπάραζε το κορμί του κάθε βράδυ και κάθε μέρα γιατρευόταν, για να επαναληφθεί το μαρτύριο για μεγάλο χρονικό διάστημα.
