Πολύ δίκαια, διότι ὁ Πρόδρομος εἶναι ἡ μοναδική ἀνθρώπινη προσωπικότητα γιά τήν ὁποία στά Εὐαγγέλια παρέχονται τόσες πληροφορίες καί εἶναι ὁ μόνος ἄνθρωπος πού ἔτυχε τόσων ἐγκωμίων ἀπό τόν Ἴδιο τόν Σωτήρα, πού εὐδόκησε νά δεχθεῖ ἀπό τά χέρια του τό βάπτισμα στόν Ἰορδάνη ποταμό.
Ἀλλά καί ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη εἶχε προφητευθεῖ τό ἔργο τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ. Οἱ Εὐαγγελιστές παραθέτουν τά προφητικά λόγια πού ἀναφέρονται σ’ αὐτόν.
Ἄς ἀρχίσουμε μέ τίς Προφητεῖες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης γιά νά προχωρήσουμε στά ἀναφερόμενα στήν πρσωπικότητα καί τό ἔργο τοῦ Βαπτιστοῦ τοῦ Κυρίου πού ἀναφέρονται στήν Καινή Διαθήκη.
Στήν συνέχεια θά μελετήσουμε τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο ἡ ἱερή φυσιογνωμία του ἐπέζησε στήν ζωή τῆς Ἐκκλησία μας.
Ὁ Προφήτης Ἡσαΐας εἶπε: «Φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ· ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν Κυρίου. εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους τοῦ Θεοῦ ἡμῶν. πᾶσα φάραγξ πληρωθήσεται καὶ πᾶν ὄρος καὶ βουνὸς ταπεινωθήσεται, καὶ ἔσται πάντα τὰ σκολιὰ εἰς εὐθεῖαν καὶ ἡ τραχεῖα εἰς ὁδοὺς λείας· καὶ ὀφθήσεται ἡ δόξα Κυρίου, καὶ ὄψεται πᾶσα σάρξ τὸ σωτήριον τοῦ Θεοῦ, ὅτι Κύριος ἐλάλησε» (Ἡσαΐου μ΄, 3-5).
Αὐτῶν τῶν δύο Προφητῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης τά λόγια χρησιμοποίησαν οἱ τρεῖς πρῶτοι Εὐαγγελιστές πού ἀναφέρονται στό πρόσωπο καί τό ἔργο τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ (Μάρκου α΄, 3 Ματθαίου γ΄, 3 Λουκᾶ γ΄, 4 ).
Στό τέταρτο εὐαγγέλιο ἀναφέρεται ὅτι ὁ ἴδιος ὁ Πρόδρομος δήλωσε, ὅτι ἦταν ἐκεῖνος τοῦ ὁποίου τό ἔργο προεῖπαν οἱ Προφῆτες καί ὅτι αὐτό ἀκριβῶς τό ἔργο ἐκτελοῦσε (Ἰωάννου α΄, 23).
Ἐπί πλέον ὁ ἴδιος ὁ Κύριος εἶχε πεῖ γιά τόν Ἰωάννη ὅτι «οὕτός ἐστι περὶ οὗ γέγραπται, ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω τὸν ἄγγελό μου πρὸ προσώπου σου, ὅς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου ἔμπροσθέν σου» (Ματθαίου ια΄, 10 καί Λουκᾶ ζ΄, 27).
Ὁ Κύριος ἀπαντώντας στήν ἀπορία τῶν Μαθητῶν Του, τήν ὁποία διετύπωσαν ἀμέσως μετά τήν Μεταμόρφωσή Του δήλωσε, ὅτι ὁ Ἠλίας γιά τόν ὁποῖο εἶχε προλεχθεῖ (Μαλαχίας δ΄, 5-6 ) ὅτι θά ἐρχόταν πρῶτος «ἤδη ἦλθε καὶ οὐκ ἐπέγνωσαν αὐτόν, ἀλλ’ ἐποίησαν ἐν αὐτῷ ὅσα ἠθέλησαν» καί οἱ Μαθητές ἀντιλήφθηκαν ἀμέσως «ὅτι περὶ Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ εἶπεν αὐτοῖς» (Ματθαίου ιζ΄, 11-13 καί Μάρκου θ΄, 11-13).
Αὐτό τό ἴδιο ἐννοοῦσε καί ὁ Ἀρχάγγελος Γαβριήλ, ὅταν προέλεγε στόν πατέρα τοῦ Προδρόμου Ζαχαρία «ὅτι αὐτὸς προελεύσεται ἐνώπιον αὐτοῦ (δηλαδή τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ) ἐν πνεύματι καί δυνάμει Ἠλιού » (Λουκᾶ α΄, 17 ).
Τά κατά τήν γέννηση τοῦ Βαπτιστοῦ Ἰωάννου τοῦ τέκνου τῶν προσευχῶν τοῦ γέροντος ἱερέα Ζαχαρία καί τῆς συζύγου του Ἐλισάβετ πού «ἦσαν δίκαιοι ἀμφότεροι ἐναντίον τοῦ Θεοῦ, πορευόμενοι ἐν πάσαις ταῖς ἐντολαῖς καὶ δικαιώμασι τοῦ Κυρίου ἄμεμπτοι», ἐκτίθενται ἀπό τόν εὐαγγελιστή Λουκᾶ μέ κάθε λεπτομέρεια καί εἶναι γνωστά σέ ὅσους κατέχουν καί λίγα στοιχεῖα ἀπό τήν ἱερή ἱστορία (Λουκᾶ α΄, 5-25 καί 57-79).
Ἐκεῖ ἀναφέρονται καί τά λόγια, μέ τά ὁποῖα καί ὁ εὐαγγελισθείς τήν σύλληψη τοῦ Ἰωάννου Ἄγγελος Γαβριήλ καί ὁ Ζαχαρίας προφήτευσαν γιά τόν χαρακτήρα καί τό ἔργο τοῦ νεογέννητου προφήτη.
Tί εἶπε πρός τόν Ζαχαρία ὁ Ἄγγελος
«…καὶ ἡ γυνή σου ᾿Ελισάβετ γεννήσει υἱόν σοι, καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ ᾿Ιωάννην· καὶ ἔσται χαρά σοι καὶ ἀγαλλίασις, καὶ πολλοὶ ἐπὶ τῇ γεννήσει αὐτοῦ χαρήσονται. ἔσται γὰρ μέγας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, καὶ οἶνον καὶ σίκερα οὐ μὴ πίῃ καὶ Πνεύματος ῾Αγίου πλησθήσεται ἔτι ἐκ κοιλίας μητρὸς αὐτοῦ, καὶ πολλοὺς τῶν υἱῶν ᾿Ισραὴλ ἐπιστρέψει ἐπὶ Κύριον τὸν Θεὸν αὐτῶν· καὶ αὐτὸς προελεύσεται ἐνώπιον αὐτοῦ ἐν πνεύματι καὶ δυνάμει ᾿Ηλιού, ἐπιστρέψαι καρδίας πατέρων ἐπὶ τέκνα καὶ ἀπειθεῖς ἐν φρονήσει δικαίων, ἑτοιμάσαι Κυρίῳ λαὸν κατεσκευασμένον» (Λουκᾶ α΄, 13-17)
Ὁ Ζαχαρίας πού εἶχε παραμείνει βουβός μέχρι τήν στιγμή τῆς γεννήσεως τοῦ Προδρόμου καί ἀμέσως ὅταν λύθηκε ἡ γλώσσα του ἄρχισε νά δοξάζει τόν Θεό διότι «ἐπεσκέψατο καὶ ἐποίησε λύτρωσιν τῷ λαῷ αὐτοῦ» καί ὡς ἑξῆς προφήτευσε περί τοῦ νεογεννήτου
«Καὶ σύ, παιδίον, προφήτης ὑψίστου κληθήσῃ· προπορεύσῃ γὰρ πρὸ προσώπου Κυρίου ἑτοιμάσαι ὁδοὺς αὐτοῦ, τοῦ δοῦναι γνῶσιν σωτηρίας τῷ λαῷ αὐτοῦ, ἐν ἀφέσει ἁμαρτιῶν αὐτῶν διὰ σπλάγχνα ἐλέους Θεοῦ ἡμῶν, ἐν οἷς ἐπεσκέψατο ἡμᾶς ἀνατολὴ ἐξ ὕψους
ἐπιφᾶναι τοῖς ἐν σκότει καὶ σκιᾷ θανάτου καθημένοις,τοῦ κατευθῦναι τοὺς πόδας ἡμῶν εἰς ὁδὸν εἰρήνης» (Λουκᾶ α΄, 76-79)
Γιά τήν ἀνατροφή τοῦ Προδρόμου μᾶς πληροφορεῖ ὁ ἴδιος Εὐαγγελιστής Λουκᾶς ὅτι στό «Τὸ δὲ παιδίον ηὔξανε καὶ ἐκραταιοῦτο πνεύματι, καὶ ἦν ἐν ταῖς ἐρήμοις ἕως ἡμέρας ἀναδείξεως αὐτοῦ πρὸς τὸν ᾿Ισραήλ»
