Στα όρια της κατάρρευσης βρίσκεται ο βυζαντινός ναός της Ζωοδόχου Πηγής στον Πρίνο του Δήμου Ρεθύμνου. Ο ιστορικός ναός, γνωστός και ως «Παραπονεμένη Παναγιά» αλλά και ως «Παναγία η Γουρνά», κτίσμα του 15ου ή 16ου αιώνα, δυστυχώς μέρα με την μέρα … γκρεμίζεται. Και ενώ υπάρχουν μελέτες, δεν έχουν βρεθεί χρήματα για την αναστύλωση, την διάσωση και την ανάδειξη του μνημείου.
Πρόκειται για ένα από σημαντικά αρχιτεκτονικά και θρησκευτικά μνημεία του Ρεθύμνου, το οποίο δυστυχώς δεν έχει τύχει της απαιτούμενης προστασίας λόγω έλλειψης κονδυλίων. Ο εφημέριος της Ενορίας Αγ. Πνεύματος Πρίνου π. Ευάγγελος Δερμιτζάκης, βλέπει χρόνο με το χρόνο τις φθορές του μνημείου να απειλούν την ίδια την ύπαρξη του. Στην εφημερίδα μας, τόνισε, ότι το ιστορικό μνημείο δεν φαίνεται να έχει άλλες αντοχές και επισήμανε, ότι χρήζει άμεσης παρέμβασης από ειδικά συνεργεία. Ωστόσο, αν και έχουν συνταχθεί σχετικές μελέτες που έχουν κατατεθεί στην Εφορία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου, δεν έχουν εξευρεθεί κονδύλια για την υλοποίηση των απαιτούμενων έργων.
Σε μια προσπάθεια να υπάρξει ενημέρωση του κοινού αλλά και ευαισθητοποίηση των θεσμικών φορέων, ο π. Ευάγγελος, δήλωσε στην εφημερίδα μας τα εξής: «Το μνημείο αυτό, ο Ιερός Ναός, είναι ένας μικρός Μυστράς. Σαράντα χρόνια εφημέριος στην ενορία, προσπαθώ με παντοίους τρόπους να σωθεί. Δυστυχώς το τέλος πλησιάζει. Έχουν γίνει μελέτες που βρίσκονται στην Εφορία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου. Βροχές, σεισμούς, βανδαλισμούς αρχαιοκάπηλους, δέχθηκε χρόνια τώρα. Άντεξε. Τώρα όμως έφτασε το τέλος. Η Παραπονεμένη Παναγιά θα σωριαστεί, θα γίνει ένας σωρός από ερείπια. Κρίμα και άδικο. Αισθάνομαι τύψεις και ενοχές γιατί δεν κατόρθωσα να την σώσω. Σας παρακαλώ όλους, σας ικετεύω, κάντε κάτι. Αν μπει σε κάποιο πρόγραμμα; Αν βρεθεί κάποιος τρόπος χρηματοδότησης; Θα ζήσει! Κι εγώ και εσείς θα είστε περήφανοι, διότι ένα μνημείο, ένας Μυστράς θα έχει αναστηθεί!»
ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ
Είναι πολλοί οι λόγοι που αιτιολογούν την δραματική έκκληση του εφημέριου της ενορίας Πρίνου. Τα ιστορικά δεδομένα, τα οποία αποδεικνύονται από την αρχιτεκτονική του μνημείου, καταδεικνύουν, πως δεν αποτελεί ένα από τους πολλούς βυζαντινούς ναούς. Διακρίνεται για την μοναδικότητα του, γεγονός, που προσδίδει και το επείγον της διάσωσης του.
Όπως διαβάζουμε τις ιστορικές πηγές, ο ναός της Ζωοδόχου Πηγής στην τοποθεσία Δρακόνερο της κοινότητας Πρίνος Δήμου Ρεθύμνου, λειτούργησε ως μοναστήρι από το πρώτο μισό του 16ου αιώνα, του οποίου ερείπια διακρίνονται τριγύρω. Ο ναός είναι ιδιαίτερα σημαντικός για την αρχιτεκτονική του, που συνδυάζει υστερογοτθικά και μανιεριστικά στοιχεία με τυπικά ορθόδοξα, τη γλυπτική του, τις λίγες αλλά πολύ σημαντικές τοιχογραφίες του.
Θεωρείται ο μεγαλύτερος σταυροειδής ναός με τρούλο της εποχής του στην Κρήτη. Στο εσωτερικό του ναού υπάρχει ένα από τα ωραιότερα αρκοσόλια του 16ου αιώνα (Ενετικό ταφικό μνημείο) με οικόσημο των Τζαγγαρόλων, όπου απεικονίζεται η Έξωση των Πρωτόπλαστων Αδάμ και Εύας από τον Παράδεισο.
Το εσωτερικό του ναού στα δυτικά εφάπτεται σε σπήλαιο. Επίσης σώζεται τμήμα των τοιχογραφιών (Ασπασμός Πέτρου και Παύλου, Παναγία σε Θρόνο, μοναστές άγιοι κλπ) που δεικνύουν ότι ο δημιουργός τους ακολουθεί τις τάσεις της Κρητικής Σχολής Αγιογραφίας με κάποιες δυτικές επιδράσεις.
