Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού μεταφέρθηκε τις τελευταίες ημέρες το ιδιότυπο μπρα-ντε-φέρ για το ουκρανικό εκκλησιαστικό ζήτημα.
Εκπρόσωποι της Ρωσίας, της Αντιόχειας και της Κωνσταντινούπολης συναντήθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες για να συζητήσουν την κατάσταση στον Ορθόδοξο κόσμο.
Στις 23 Οκτωβρίου ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας, επικεφαλής του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, κατά την επίσκεψή του στις Ηνωμένες Πολιτείες επισκέφθηκε την κατοικία του Μητροπολίτη Ιωσήφ της Αντιοχειανής Αρχιεπισκοπής Βόρειας Αμερικής όπου παρουσία του Μητροπολίτη Ιωσήφ πήρε μέρος σε συνάντηση με τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Ελπιδοφόρο.
Η συνάντηση έγινε μετά από πρόσκληση του Μητροπολίτη Ιωσήφ. Μετά το μεσημεριανό γεύμα, οι τρεις ιεράρχες συναντήθηκαν «για να ανταλλάξουν απόψεις για την τρέχουσα διορθόδοξη κατάσταση», αναφέρθηκε.
Ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας και ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος αντάλλαξαν δώρα στο τέλος της συνάντησής τους.
Η συνάντηση αυτή είναι πολύ σημαντική καθότι είναι η πρώτη απευθείας επαφή εκπροσώπων Μόσχας και Φαναρίου, έστω και...δια της τεθλασμένης.
Ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ δήλωσε στο RIA Novosti ότι συζήτησε το ζήτημα της «ουκρανικής αυτοκεφαλίας» κατά τη συνάντηση με τον επικεφαλής της Αμερικανικής Αρχιεπισκοπής του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης και εξέφρασε την ελπίδα ότι θα ξεπεραστεί η διαίρεση που έχει προκύψει στον Ορθόδοξο κόσμο.
«Μιλήσαμε στην κατοικία του Αρχιεπισκόπου της Αντιόχειας, είχαμε την ευκαιρία - για πρώτη φορά μετά την απόφαση της Συνόδου της Κωνσταντινούπολης να χορηγήσει αυτοκεφαλία στην Ουκρανία και την επακόλουθη απόφαση της Συνόδου μας να διακόψει την κοινωνία με την Κωνσταντινούπολη - να ανταλλάξουμε απόψεις για το τι συνέβη και τι μπορούμε να κάνουμε σε αυτή την κατάσταση. Προσευχόμαστε για την ενότητα της Ορθοδόξου Εκκλησίας και ελπίζουμε ότι θα ξεπεραστεί η διαίρεση που προέκυψε », δήλωσε ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνα στο RIA Novosti.
Απάντησε δε με ένα απόσπασμα από το Ευαγγέλιο στο ερώτημα πώς θα μπορούσε να ξεπεραστεί το αναδυόμενο σχίσμα στον Ορθόδοξο κόσμο: "Αυτό είναι αδύνατο για τους ανθρώπους. Όλα είναι δυνατά για τον Θεό".
Ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας διευκρίνισε πως δεν ήταν δική του η πρωτοβουλία της συνάντησης. Ο Αρχιεπίσκοπος Ιωσήφ της Αντιόχειας "μας προσκάλεσε και τους δύο για γεύμα", δήλωσε ο Μητροπολίτης Ιλαρίων. Πρόσθεσε επίσης ότι η συνάντηση προηγήθηκε μιας «πρωτοβουλίας διαμεσολάβησης ενός καλού Ορθόδοξου Χριστιανού - πρώην Καγκελαρίου της Αρχιεπισκοπής Αντιοχείας - του Κάρλος Αζιαλάτ». Ο Adzhalat ήταν ο διοργανωτής της επίσκεψης του Μητροπολίτη Ιλαρίωνα στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Ρώσος Ιεράρχης, με τα λόγια του, έδειξε πως ήταν εξοικειωμένος με τον ίδιο τον Μητροπολίτη Ελπιδοφόρο για ένα τέταρτο του αιώνα. Η πρώτη συνάντηση πραγματοποιήθηκε στη Φινλανδία κατά τον Ορθόδοξο -Λουθηρανικό διάλογο.
"Ήταν τότε διάκονος, εγώ ιερομόναχος, από τότε έχει κυλήσει πολύ νερό, υπήρξαν πολλά χαρούμενα και θλιβερά γεγονότα στις σχέσεις μας και στις σχέσεις μεταξύ των Εκκλησιών μας. Αλλά τα θλιβερά γεγονότα συνδέονται με τη νομιμοποίηση του ουκρανικού σχίσματος που ανέλαβε ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος”, δήλωσε
Ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας δήλωσε πως “ελπίζουμε να ξεπεράσουμε τον χωρισμό στον Ορθόδοξο κόσμο”.
“Ίσως δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η συνάντησή μας έλαβε χώρα την ημέρα που ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος προανήγγειλε την αγιοκατάταξη του Γέροντα Σωφρόνιου. Ήξερα από κοντά αυτόν τον άγιο άνθρωπο, έναν εξαιρετικό ασκητή των ημερών μας, έναν κατανοητή του Θείου Φωτός.
Πιστεύω ότι ο πατέρας Σωφρόνιος προσεύχεται για την αγαπημένη Ρωσική Εκκλησία και για την εκκλησία της Κωνσταντινούπολης. Η προσευχή αυτού του αγίου του Θεού μπορεί να μας βοηθήσει να διατηρήσουμε την ενότητα των ιερών εκκλησιών του Θεού, για την οποία προσευχόμαστε σε κάθε λειτουργία”.
Πάντως η “αμερικανική εβδομάδα” του ουκρανικού εκκλησιαστικού ζητήματος περιείχε και άλλες ειδήσεις. Ενώ είχε ανακοινωθεί πως ο Υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο θα συναντηθεί με τον Μητροπολίτη Ιλαρίωνα, όπως το ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ είχε αποκαλύψει, η συνάντηση αυτή τελικά δεν πραγματοποιήθηκε. Αντιθέτως ο Πομπέο συναντήθηκε με τον Επιφάνιο της νέας ουκρανικής εκκλησίας. Δεν υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με το γιατί ακυρώθηκε η συνάντηση Πομπέο-Ιλαρίωνα.
Ο Επιφάνιος από την πλευρά του σχολίασε τη συνάντηση στη σελίδα του στο Facebook, σημειώνοντας ότι «εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του για τη μακροπρόθεσμη αλληλεγγύη και την αξιόπιστη υποστήριξη των ΗΠΑ στις δύο πλευρές, η οποία είναι εξαιρετικά σημαντική για την ενίσχυση της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας».
Με τη σειρά του, ο Pompeo "τόνισε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν προστατεύσει και θα προστατεύσουν το δικαίωμα όλων για την ελευθερία της θρησκείας και την ευκαιρία να προσκυνουν σύμφωνα με την επιλογή τους", γράφει ο Επιφάνιος εκφράζοντας την ελπίδα ότι οι ΗΠΑ θα βοηθήσουν επίσης στην αντιμετώπιση της "ρωσικής επιθετικότητας . "
Σύμφωνα με την υπηρεσία Τύπου της OCU, στη συνάντηση συμμετείχαν επίσης ο Αμερικανός Πρεσβευτής των Ηνωμένων Εθνών για τη Διεθνή Θρησκευτική Ελευθερία, Samuel D. Brownback, που τον έχουμε δει και στην χώρα μας πολλάκις.
Από την άλλη πλευρά ο Μητροπολίτς Ιλαρίωνας μπορεί να μην συναντήθηκε με τον Πομπέο, συναντήθηκε όμως με τον Ρώσο Πρέσβη στις ΗΠΑ, Α.Αντόνοφ.
Οι ζυμώσεις πάντως στο ουκρανικό δεν σταματούν εδώ αφού από χθες βρίσκεται στην Σερβία
αντιπροσωπεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου προκειμένου να έχει συνομιλίες με τον Πατριάρχη των Σέρβων κ. Ειρηναίο και ιεράρχες της Εκκλησίας της Σερβίας.
Την Αντιπροσωπεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου αποτελούν οι Μητροπολίτες:
Γέρων Περγάμου κ. Ιωάννης, Γαλλίας κ. Εμμανουήλ, Σηλυβρίας κ. Μάξιμος, Αδριανουπόλεως κ. Αμφιλόχιος και ο Υπογραμματεύς της Αγίας και Ιεράς Συνόδου, Πανοσιολ. κ. Γρηγόριος.
Υπενθυμίζεται πως οι Σέρβοι έχουν δηλώσει ανοιχτά πως δεν αναγνωρίζουν την νέα ουκρανική εκκλησία ενώ λίγες μέρες νωρίτερα εκφράστηκε η έντονη αντίδραση του Επισκόπου Μπάτσκας Ειρηναίου για το συλλείτουργο Βαρθολομαίου-Ιερώνυμου και το ουκρανικό.
