Σχεδόν 13 χρόνια πέρασαν από την έναρξη του εμφυλίου στη Συρία προκαλώντας προκάλεσε σημαντικές εξελίξεις στην περιοχή, ενώ τελευταία εμφανίζεται παράθυρο ευκαιρίας για διάλογο Ερντογάν – Άσαντ με διαμεσολάβηση Πούτιν με σκοπό την επίλυση των διαφορών Άγκυρας – Δαμασκού κάτι το οποίο θα επηρεάσει σε βάθος χρόνου επιχειρησιακά και το ισοζύγιο στρατιωτικής ισχύος Ελλάδας – Τουρκίας.
Όταν η Αραβική Άνοιξη εξαπλώθηκε και στη Συρία, ο Ερντογάν άλλαξε στάση έναντι του μέχρι τότε φίλου του Άσαντ καθώς βρήκε την ευκαιρία με το πρόσχημα της αντιμετώπισης της τρομοκρατίας να βάλει πόδι στα συριακά εδάφη. Στο διάστημα μέχρι την απόπειρα του πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016, οι στρατιωτικοί δεν συμφωνούσαν με τον Ερντογάν για στρατιωτική επιχείρηση στα συριακά εδάφη. Ο Τούρκος Πρόεδρος βγαίνοντας ενισχυμένος από την αποτυχημένη απόπειρα και λαμβάνοντας πράσινο φως από την Μόσχα έδωσε την εντολή για την Επιχείρηση «Ασπίδα του Ευφράτη» τον Αύγουστο του 2016.
Η τουρκική πλευρά τότε έκλεψε την δυτική ιδέα για εκπαίδευση και ένοπλη χρησιμοποίηση των αντιφρονούντων στον Άσαντ και ανέλαβε μόνη της με χρηματοδότηση του Κατάρ την οργάνωση του Ελεύθερου Συριακού Στρατού ο οποίος στη συνέχεια μετονομάσθηκε σε Εθνικό Συριακό Στρατό (ΕΣΣ). Ακολούθησαν οι στρατιωτικές Επιχειρήσεις «Κλάδος Ελαίας» και «Πηγή Ειρήνης» την περίοδο 2018 και 2019 με αποτέλεσμα την δημιουργία μιας Ζώνης Ασφαλείας στην συριακή επικράτεια.
Οι συνομιλίες της Αστάνα αποτέλεσαν το όργανο επίλυσης του Συριακού με πρωταγωνιστές την Ρωσία, το Ιράν και την Τουρκία. Από την διαδικασία αυτή άρχισε να διαφαίνεται ότι οι τρεις αυτές χώρες συζητούν για συνεργασία με σκοπό όχι μόνο την ομαλοποίηση της κατάστασης στη Συρία αλλά και την απομάκρυνση των ΗΠΑ από την περιοχή, αφού αποτελεί το στήριγμα των Δημοκρατικών Δυνάμεων Συρίας (SDF) υπό την κουρδική οργάνωση YPG.
Στο παράθυρο επαναπροσέγγισης Άγκυρας – Δαμασκού που άρχισε να διαφαίνεται από πέρυσι με την πίεση της Ρωσίας, φάνηκαν τα πρώτα σημάδια της προβληματικότητας της κατάστασης μιας και ο Άσαντ έθετε ως απαράβατο κανόνα την πλήρη αποχώρηση των τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων από όλη την συριακή επικράτεια κάτι το οποίο η Άγκυρα δεν το συζητάει.
Τι άλλαξε και ο Ερντογάν πλέον φαίνεται θετικός σε ενδεχόμενη συνάντηση με τον Άσαντ;
Δύο είναι τα βασικά προβλήματα στο δρόμο της ομαλοποίησης των σχέσεων των 2 χωρών. Η τουρκική στρατιωτική παρουσία στη Συρία και η ύπαρξη σχεδόν 4 εκατομ. Σύριων προσφύγων στην Τουρκία. Το δεύτερο είναι πολύ σημαντικό για τον Ερντογάν καθώς οι Σύριοι πρόσφυγες θεωρούνται ένας από τους κύριους λόγους της φτωχοποίησης του τουρκικού λαού σε πολλές περιοχές της χώρας αυξάνοντας την κοινωνική ένταση. Θυμίζουμε ότι η πολύ κακή οικονομική κατάσταση αποτέλεσε τον σημαντικότερο λόγο της μεγάλης εκλογικής ήττας του Ερντογάν και του κόμματός του στις Τοπικές Εκλογές της 31ης Μαρτίου 2024.
Την παρούσα περίοδο επιχειρείται διάλογος με ρωσική παρέμβαση και συνάντηση Ερντογάν – Άσαντ μαλακώνοντας την στάση και των δύο ηγετών. Ήδη ο Ερντογάν αποκαλεί «κύριο» των Άσαντ που στο παρελθόν τον αποκαλούσε «δολοφόνο» και ο Σύριος Πρόεδρος φαίνεται να αλλάζει τις προϋποθέσεις για διάλογο, αφού μέχρι πρότινος έθετε ως όρο για έναρξη του διαλόγου την πλήρη αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από την Συρία ενώ τελευταία αφαίρεσε τον παραπάνω όρο και κάνει λόγο για σεβασμό της εδαφικής κυριαρχίας της Συρίας. Ήδη έγινε γνωστό ότι οι σχετικές συνομιλίες αναφέρονται σε μερική αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από την Συρία.
Το τελευταίο πογκρόμ εναντίον Σύριων σε πολλές περιοχές της Τουρκίας με αφορμή μεμονωμένο συμβάν στην Καισάρεια ήταν πολύ χαρακτηριστικό της εχθρότητας του τουρκικού λαού εναντίον των Σύριων προσφύγων. Τα επακόλουθα πρωτοφανή γεγονότα επίθεσης Σύριων εναντίον τουρκικών βάσεων στη βόρεια Συρία από τους αντιφρονούντες του ΕΣΣ οι οποίοι έχουν εκπαιδευτεί από τον τουρκικό στρατό και δεν βλέπουν με καλό μάτι την πιθανότητα διαλόγου Ερντογάν – Άσαντ, αποκαλύπτουν την δυσκολία του εγχειρήματος της επαναπροσέγγισης, αφού οι ίδιοι δεν θα έχουν πλέον κανέναν ρόλο στο μέλλον της Συρίας.
Η επίλυση των διαφορών Άγκυρας – Δαμασκού θα αλλάξει και την επιχειρησιακή κατάσταση στη συριακή επικράτεια, αφού θα αποσυρθούν πολλές τουρκικές στρατιωτικές μονάδες από την περιοχή οι οποίες θα επιστρέψουν στις μητρικές τους μονάδες στα μέτωπα της Θράκης και του Αιγαίου. Αυτό θα πρέπει να συνεκτιμηθεί και με τις αντίστοιχες εξελίξεις στο Ιράκ όπου η Άγκυρα έχει συμφωνήσει για κοινό επιχειρησιακό σχέδιο με την κυβέρνηση της Βαγδάτης αλλά και με την Περιφερειακή Διοίκηση των Κούρδων του Β. Ιράκ, με σκοπό την δημιουργία 27 στρατιωτικών βάσεων από τον ιρακινό στρατό με σκοπό την πλήρη εξάλειψη του ΡΚΚ από την περιοχή.
Αυτό σημαίνει ότι, πλέον η Άγκυρα θα είναι υποχρεωμένη να διατηρεί πολύ μικρότερο αριθμό στρατιωτικών δυνάμεων σε Ιράκ και Συρία.
Ελλάδα – Κύπρος
Αν και είναι πολύ πρόωρο να μιλάμε για αποχώρηση των τουρκικών στρατιωτικών μονάδων από τη Συρία, φαίνεται ότι από τουρκικής πλευράς επιχειρείται μια προσπάθεια κλεισίματος των μετώπων σε Συρία και Ιράκ και μείωση του αριθμού του τουρκικού στρατού που ενεργεί εκεί την τελευταία δεκαετία.
Η συνεχιζόμενη αναβάθμιση των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων με νέα οπλικά συστήματα, η αγωνιώδης προσπάθεια για προμήθεια νέων μαχητικών αεροσκαφών, η συνεχιζόμενη με πολύ γρήγορους ρυθμούς επαγγελματοποίηση του στρατεύματος, η δημιουργία 2ης Ταξιαρχίας Πεζοναυτών έναντι της Ρόδου, η επιχειρησιακή αναβάθμιση της Αεροπορικής Βάσης του Ιντσιρλίκ έναντι της Κύπρου με μεταστάθμευση μαχητικών αεροσκαφών F-16, η συνεχιζόμενη αύξηση των Ταξιαρχιών Καταδρομών και το κλείσιμο των μετώπων με Συρία και Ιράκ, αποκαλύπτουν ένα τουρκικό σχέδιο αύξησης των τουρκικών επιχειρησιακών δυνατοτήτων για εφαρμογή του δόγματος «Γαλάζια Πατρίδα» το οποίο απειλεί Ελλάδα και Κυπριακή Δημοκρατία.
Η Ελλάδα και η Κύπρος καλούνται να λάβουν τα μηνύματα και να προετοιμαστούν διπλωματικά και στρατιωτικά για τα χειρότερα. Στα δύσκολα θα είμαστε μόνοι μας.
- Δημοσιεύεται στο ΠΑΡΟΝ της Κυριακής
