Η δήλωση του Τ. Ερντογάν, για πρόθεση οριστικής επίλυσης του θέματος ασφάλειας των συνόρων με το Ιράκ προαναγγέλοντας μία νέα στρατιωτική επιχείρηση, αποτελεί την αφετηρία για νέες εξελίξεις στην περιφέρεια επηρεάζοντας τις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας αλλά σε βάθος χρόνου και τα ελληνοτουρκικά.
Στρατηγικός στόχος της Τουρκίας σε Ιράκ και Συρία, είναι η δημιουργία μίας μόνιμης ουδέτερης ζώνης την οποία η Άγκυρα θα ελέγχει με τις τοπικές τουρκόφρονες πληθυσμιακές ομάδες. Ήδη το έργο αυτό στη Συρία, έχει αναλάβει ο από την Άγκυρα εκπαιδευμένος και εξοπλισμένος Ελεύθερος Συριακός Στρατός (ΕΣΣ) και η Τουρκία επιδιώκει κάτι αντίστοιχο και στο Ιράκ. Δηλαδή, την πραγματοποίηση στρατιωτικής επιχείρησης από τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις σε συνεργασία με τον στρατό του Ιράκ, των Κούρδων του Μπαρζανί (KDP) και των Τουρκομάνων της περιοχής, η οποία στη συνέχεια θα ελέγχεται από τοπικά στοιχεία φίλα προσκείμενα στην Άγκυρα, με την τουρκική πλευρά να διατηρεί απλώς στρατιωτικές βάσεις σε βάθος ακόμη και 60 χιλιομέτρων εντός της ιρακινής επικράτειας.
Η Τουρκία αυτή τη φορά, φαίνεται ότι έχει προετοιμάσει το έδαφος για μία στρατιωτική επιχείρηση αλλά και την μονιμοποίηση της παρουσίας της στο βόρειο Ιράκ. Η τουρκική πλευρά προτείνει στη Βαγδάτη ένα πακέτο συνεργασίας που αφορά θέματα ενέργειας, υδάτων, ασφάλειας, υποδομών, γεωργίας και γενικότερης ανάπτυξης, τα οποία θα παρακολουθεί μία μόνιμη κοινή τουρκοϊρακινή επιτροπή. Το «τυράκι στη φάκα» για την κυβέρνηση της Βαγδάτης είναι ο εμπορικός διάδρομος Βασόρα – Οβάκιοϊ/Τουρκίας, ο οποίος θα φέρει ανάπτυξη στην περιοχή και θα συνδέει τις χώρες του Κόλπου με την Ευρώπη μέσω Ιράκ και Τουρκίας, κάτι το οποίο δεν καλοβλέπει το Ιράν. Δεν πρέπει να λησμονείται ότι, η Τουρκία έχει στο χέρι της το θέμα της ροής των υδάτων Τίγρη και Ευφράτη, ενώ ταυτόχρονα από τα εδάφη της διέρχεται και ο ανενεργός προς το παρόν αγωγός πετρελαίου Κιρκούκ – Γιουμουρταλίκ.
Στις 19 Δεκεμβρίου 2023, είχε πραγματοποιηθεί στην Άγκυρα συνάντηση των Τούρκων Υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας και του αρχηγού της Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΜΙΤ) με τους Ιρακινούς ομολόγους τους. Στις 14 Μαρτίου πραγματοποιήθηκε αντίστοιχη συνάντηση στη Βαγδάτη στην οποία συζητήθηκαν θέματα μελλοντικής συνεργασίας υπό το πρίσμα μιας στρατιωτικής επιχείρησης, με την Άγκυρα να δηλώνει ικανοποιημένη καθώς για πρώτη φορά το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας του Ιράκ χαρακτήρισε το ΡΚΚ, «απαγορευμένη οργάνωση». Η Τουρκία έχει προτείνει την ίδρυση Κοινού Στρατιωτικού Επιχειρησιακού Κέντρου για την υποστήριξη των επιχειρήσεων. Το προηγούμενο διάστημα Τούρκοι αξιωματούχοι ήρθαν σε επαφή με τους Κούρδους του Ερμπίλ και της Σουλεϊμανίγιε, τους Τουρκομάνους αλλά και τους Άραβες της περιοχής για εξασφάλιση συνεργασίας, διατηρώντας επιφυλάξεις για την στάση των Κούρδων του Ταλαμπανί (Σουλεμανίγιε).
ΗΠΑ-Ελλάδα
Η Άγκυρα δείχνει αποφασισμένη να εκκαθαρίσει το ΡΚΚ από το βόρειο Ιράκ, κάτι το οποίο θα επηρεάσει και τις επιχειρησιακές δυνατότητες του κουρδικού βραχίονα στη Συρία (YPG). Η πρωτοφανής δήλωση-απειλή του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών Χ. Φιντάν κατά την επιστροφή του από το ταξίδι στις ΗΠΑ ότι, Τουρκία και ΗΠΑ θα έρθουν αντιμέτωπες σε περίπτωση που καταστεί μόνιμη η παρουσία των Αμερικανών στη Συρία, δείχνει την αποφασιστικότητα της Άγκυρας να πιέσει για την αποχώρηση των Αμερικανών από Ιράκ και Συρία. Θυμίζουμε ότι λίγους μήνες πριν, ο Ερντογάν καλούσε για απομάκρυνση των αμερικανικών αεροπλανοφόρων από την ανατολική Μεσόγειο και ο Διοικητής Ναυτικών Δυνάμεων Ε. Τατλίογλου, δήλωνε ότι, η Τουρκία δεν επιθυμεί τις ΗΠΑ στη Μαύρη Θάλασσα.
Η Άγκυρα προβάλλει προς την αμερικανική πλευρά, ότι μία Τουρκία η οποία θα ελέγχει το βόρειο Ιράκ και τη βόρεια Συρία θα αποτελεί παράγοντα ανάσχεσης της ιρανικής παρουσίας στην περιοχή, σε μία υποκριτική προσπάθεια πειθούς των ΗΠΑ για αποχώρηση από την περιοχή, κάτι το οποίο όμως θα σημάνει και το άνοιγμα της κερκόπορτας για την εξουδετέρωση των κουρδικών πολιτοφυλακών στη Συρία (YPG). Φυσικά κανένας λόγος δεν γίνεται για το μέλλον της ISIS, της ισλαμικής τρομοκρατικής οργάνωσης με την οποία η Άγκυρα διατηρεί σχέσεις και την δράση της οποίας κατέστειλαν κυρίως οι Κούρδοι της Ροζάβα/Συρία με την στήριξη των ΗΠΑ.
Η Άγκυρα θέλει να τελειώνει με τα μέτωπα σε Συρία και Ιράκ εναντίον των Κούρδων έχοντας όμως εκπληρώσει τους εθνικούς της στόχους. Δηλαδή την δημιουργία ενός διαδρόμου ασφαλείας ο οποίος θα ξεκινάει από το βόρειο Ιράκ και θα καταλήγει στις ακτές της Συρίας, προκειμένου να εστιάσει στη συνέχεια στην υλοποίηση του Δόγματος «Γαλάζια Πατρίδα» με στόχο τον έλεγχο της ανατολικής Μεσογείου και του Αιγαίου.
Η μεταφορά δυνάμεων από το μέτωπο του Έβρου και του Αιγαίου για τις επιχειρήσεις σε Συρία και Ιράκ, αποκαλύπτουν ότι η Τουρκία δεν διαθέτει τις απαραίτητες χερσαίες δυνάμεις για διατήρηση ανοιχτών όλων των μετώπων, ακόμη δε περισσότερο για την διατήρηση εδαφών, λόγος για τον οποίο η Άγκυρα επινόησε την συνεργασία με τοπικά στοιχεία.
Η Τουρκία επιδιώκει με ταχύ τρόπο την κάλυψη του κενού αεροπορικής ισχύος σε σχέση με την ελληνική Πολεμική Αεροπορία και κλείνει τα ανατολικά και νότια μέτωπα με τους Κούρδους για να είναι έτοιμη να αντιπαρατεθεί στρατιωτικά με την Ελλάδα και την Κύπρο σε περίπτωση που δεν αποκομίσει τα επιδιωκόμενα στις διαπραγματεύσεις.
- Δημοσιεύεται στο «ΠΑΡΟΝ της Κυριακής»
Ο Αντιστράτηγος ε.α. Λάζαρος Καμπουρίδης είναι απόφοιτος της Σχολής Εθνικής Άμυνας, κάτοχος MBA από το Nottinngham Trend University, Πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας & Εθνολογίας του ΔΠΘ, και υποψήφιος Διδάκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου, ενώ διετέλεσε μέλος της Ελληνικής Διπλωματικής Αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη την περίοδο 1995-1999, Ακόλουθος Άμυνας στην Ελληνική Πρεσβεία στην Άγκυρα/παράλληλη διαπίστευση στο Μπακού την περίοδο 2013-2017. Είναι συνεργάτης του αμερικανικού Ινστιτούτου αναλύσεων, «Defense & Foreigner Affairs». Αποστρατεύθηκε τον Μάρτιο / 2022.
