Όταν, το Μάρτιο του 2007, η Αθήνα ετοιμαζόταν πανηγυρικά για την υπογραφή της Διακρατικής Συμφωνίας (Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ρωσίας) «Συνεργασία στην Κατασκευή και την Εκμετάλλευση του Αγωγού πετρελαίου Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη» (Ν.3558/2007), με άρθρο μου στην καθημερινή εφημερίδα της Αλεξανδρούπολης ‘ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΘΡΑΚΗ’ στις 14 Μαρτίου 2007 και τίτλο ‘Υποδομές για την προστασία μας’, καλωσόριζα το έργο αλλά συγχρόνως επισήμαινα την ανάγκη υλοποίησης των απαραιτήτων υποδομών και λειτουργιών που θα διασφάλιζαν άμεσα ή έμμεσα την προστασία της ανθρωπινής ζωής στη θάλασσα, την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας για την αποφυγή ναυτικού ατυχήματος και φυσικά την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος.
Μεταξύ άλλων είχα αναφερθεί και στην ανάγκη δημιουργίας Πλοηγικού Σταθμού, Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Λιμένος, Κέντρου Ελέγχου και Διαχείρισης Θαλάσσιας Κυκλοφορίας, γνωστού ως V.T.S.(Vessel Traffic Services) κ.α. Για το V.T.S, ειδικά για το Αιγαίο και το Θρακικό (μια πονεμένη ιστορία που έχει ξεκινήσει από το 1999 και ακόμα συνεχίζεται) θα τα ξαναπούμε αναλυτικά.
Ευτυχώς που το τεράστιο έργο Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη δεν υλοποιήθηκε γιατί όπως φάνηκε θα υλοποιείτο χωρίς τις απαιτούμενες ναυτιλιακές υποδομές ασφαλείας. Τότε, τους τοπικούς μας Άρχοντες τους απασχολούσε κυρίως το ποιος θα διαχειριστεί τα έσοδα από τα «τέλη διέλευσης» τα οποία και προβλέπονταν από τη «Συμφωνία».
Σήμερα, που για κανένα αγωγό φυσικού αερίου δεν προβλέπονται καν τέλη διέλευσης, μήπως είναι καιρός να ασχοληθούν με τις απαιτούμενες υποδομές ασφαλείας ;
Μετά το οριστικό τέλος του αγωγού, μας ήρθε η οικονομική κρίση, τα μνημόνια, το ΤΑΙΠΕΔ, η αναμονή ξένου επενδυτή, η χρονοβόρα διαγωνιστική διαδικασία για την πώληση των μετοχών του και τελικά η ανατροπή με την πολιτική απόφαση (Νοέμβριος 2022) να παραμείνει στο κράτος. Όλα αυτά «μαράζωσαν» το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και η περιβόητη ανάπτυξή του έμεινε πίσω για δέκα τουλάχιστον χρόνια.
Όμως, το τελευταίο διάστημα πολλά γεγονότα έχουν αλλάξει το μίζερο σκηνικό του παρελθόντος και το λιμάνι, όπως και όλη η περιοχή, φαίνεται να «απογειώνεται».
Ειδικότερα και με χρονολογική σειρά:
• Η «Κύρωση του Πρωτοκόλλου Τροποποίησης της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής» με την οποία, εκτός των άλλων, «…χορηγείται στην Κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών καθεστώς προτεραιότητας (ανεμπόδιστη πρόσβαση και χρήση) του λιμένα Αλεξανδρούπολης…» Ν.4660/2020 (ΦΕΚ 23 Α/4-2-2020) .
• Ο πόλεμος που ξέσπασε στην Ουκρανία, το Φεβρουάριο του 2022.
• Η εξαγγελία στη Βουλή, το Μάρτιο του 2022, από τον πρωθυπουργό, κατασκευής και δεύτερου πλωτού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη, του «Α.Σ.Φ.Α Θράκης».
• Τα εγκαίνια έναρξης κατασκευής του πρώτου πλωτού Ανεξάρτητου Συστήματος Φυσικού Αερίου Α.Σ.Φ.Α της «GASTRADE Α.Ε», το Μάιο του 2022.
• Η «Κύρωση του Δεύτερου Πρωτοκόλλου Τροποποίησης της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής» με την οποία, εκτός των άλλων, κατοχυρώνεται « η παρουσία των Αμερικανών και στην Αλεξανδρούπολη (Στρατόπεδο Γιαννούλη) » Ν.4932/2022 (ΦΕΚ 95 Α/13-5-2022).
• Η εξαγγελία, το Νοέμβριο του 2022, αναβίωσης του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης αλλά με αντίστροφη φορά και η υπογραφή σχετικού μνημονίου στην Αθήνα, στις 16 Φεβρουαρίου 2023, από τους υπουργούς Ενέργειας των δυο χωρών.
• Η απόφαση των Βρυξελλών, το Δεκεμβρίου του 2022 για επανένταξη του λιμένα της Αλεξανδρούπολης στο Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) προκειμένου να αναδειχθεί σε κορυφαίο εφοδιαστικό-μεταφορικό κρίκο όχι μόνο της ελληνικής, αλλά κυρίως της νοτιοανατολικής Ευρώπης.
• Το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, ως αρμόδιος φορέας πολιτικής, στο πλαίσιο αναθεώρησης του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το Φεβρουάριο του 2023, πρότεινε σειρά έργων υποδομής (Η/Μ εξοπλισμό, διατήρηση βυθίσματος και οδική σύνδεση με νέα Περιφερειακή Οδό) ύψους 23 εκατ. ευρώ, τα οποία και εντάχτηκαν στο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας, σύμφωνα με το Ν. 4799/2021.
• Ο σχεδιασμός του ΟΛΑ ΑΕ, το Μάρτιο του 2023, να προμηθευτεί ειδικό γερανό για χύδην φορτία ώστε να προσελκύσει τη διακίνηση ουκρανικών φορτίων σιτηρών από το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης.
• Σύμφωνα με δημοσιεύματα, το Μάρτιο του 2023, το πρώτο μεγάλο πιλοτικό offshore αιολικό πάρκο εγκρίθηκε και θα «χτιστεί» στη θάλασσα της Αλεξανδρούπολης μέχρι το 2028.
• Ο «πανικός» που επικρατεί στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης (βλέπε εκτενή ρεπορτάζ τοπικών και Αθηναϊκών) από τη διακίνηση Νατοϊκού στρατιωτικού υλικού και υλικών για τις ΒΙΠΕ Αλεξανδρούπολης και Κομοτηνής.
Μετά από όλη αυτή την κοσμογονία που άρχισε να διαδραματίζεται στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και στη θαλάσσια περιοχή της, μήπως πρέπει να «ξυπνήσουμε» και να απαιτήσουμε τα αυτονόητα ; Αυτά που επισημαίναμε και πριν ακριβώς από δεκαέξι (16) χρόνια.
Εδώ, μετά τις υποδομές (Η/Μ εξοπλισμός, διατήρηση του βυθίσματος, οδική σύνδεση με Εγνατία και Περιφερειακή οδό κλπ), που έχουν κυρίως εμπορικό σκοπό, απαιτείται και ένα ολόκληρο φάσμα υποδομών, ενεργειών και λειτουργιών κρατικής μέριμνας, που θα διασφαλίζει την προστασία της ανθρωπινής ζωής στη θάλασσα, την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και φυσικά την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος.
Ευπρόσδεκτη η «ανάπτυξη» αλλά αναγκαίο να συνυπάρχει με την «προστασία».
Διαφορετικά, είναι σαν να βαδίζουμε ξυπόλητοι στα αγκάθια κι όπου μας βγάλει.
Αλεξανδρούπολη, Μάρτιος 2023
ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
Υποναύαρχος Λ.Σ (ε.α)
