20 Ιουλίου 1974 - 05:40 το πρωί
Ο Αττίλας εισβάλει στην Κύπρο. Η Τουρκία, επικαλούμενη το άρθρο 4 της Συνθήκης Εγγυήσεων, αποβιβάζει στρατεύματα στην Κύπρο. 3.000 στρατιώτες, 12 άρματα μάχης M47 και 20 τεθωρακισμένα οχήματα Μ113 και 12 ολμοβόλα αποβιβάζονται στο νησί. Ο Τουρκικός στόλος επιτέθηκε στη Κερύνεια και σε σημεία που βρίσκονταν ελληνοκυπριακές δυνάμεις και παράλληλα η τουρκική αεροπορία βομβάρδισε περιοχές της Λευκωσίας.
Στις 10:00 υπήρξε η πρώτη εμπλοκή των Τούρκων με δυνάμεις του στρατού ξηράς της Κύπρου (τo 251 Τάγμα Πεζικού, υποστηριζόμενο από μια διμοιρία 5 τεθωρακισμένων τύπου. Παρόλο που κατάφεραν να καταστρέψουν 2 θέσεις πυροβόλων άνευ οπισθοδρομήσεως, απέτυχαν να εκδιώξουν τους Τούρκους από τις θέσεις τους.
Μια αντεπίθεση των τουρκικών δυνάμεων κατάφερε να καταστρέψει 2 τεθωρακισμένα. Όταν το τάγμα υποχώρησε ανατολικά προς την Κερύνεια, οι Τούρκοι προχώρησαν 1 χιλιόμετρο, αρχικά προς τα δυτικά, και μετά προχώρησαν ανατολικά. Από τα συνολικά 5 άρματα, τα 4 καταστράφηκαν και 1 βρέθηκε εγκαταλελειμμένο στο στρατόπεδο του τάγματος. Επίσης, αεροπορικές επιθέσεις στόχευσαν ελληνοκυπριακές θέσεις μέσα και γύρω απο την Κερύνεια.
https://www.youtube.com/watch?v=aKYzmYWezAY
Στη Νέα Υόρκη συνήλθε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και αποφάσισε κατάπαυση του πυρός που ίσχυσε από τις 4 το απόγευμα της 22ης Ιουλίου. Μέσα σε μόλις 3 ημέρες, ώσπου να κηρυχθεί κατάπαυση του πυρός, οι τουρκικές δυνάμεις κατέλαβαν την Κερύνεια και την περιοχή γύρω από την πόλη. Γύρω στις 150.000 άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Έγιναν πρόσφυγες.
Με το τέλος του Αττίλα Ι, οι τουρκικές δυνάμεις έλεγχαν το 7% της Κύπρου. Είχαν καταφέρει να ενώσουν το προγεφύρωμά τους με τον μεγάλο θύλακα του Κιόνελι, βορείως της Λευκωσίας. Έλεγχαν το λιμάνι της Κερύνειας, γεγονός που τους επέτρεπε να αυξήσουν τους ρυθμούς ανεφοδιασμού των δυνάμεών τους. Το λιμάνι της Κερύνειας ήτανε σημαντικό για μεταφορά οπλισμού από την Τουρκία τον οποίο θα χρησιμοποιούσε στη δεύτερη εισβολή.
https://www.youtube.com/watch?v=eGnviHwtUVM
215 νεκροί και 223 αγνοούμενοι σε 3 ημέρες
Σύμφωνα με την ελληνοκυπριακή πλευρά, μεταξύ 20 και 22 Ιουλίου, οι ελληνικές δυνάμεις είχαν 215 νεκρούς, 223 αγνοούμενους και άγνωστο αριθμό τραυματιών. Σύμφωνα με τον Ερυθρό Σταυρό, οι αιχμάλωτοι πολέμου της πρώτης εισβολής ήταν 385 Ελληνοκύπριοι που στάλθηκαν στα Άδανα, 63 Ελληνοκύπριοι στη φυλακή Saray και 3.268 Τουρκοκύπριοι σε διάφορες τοποθεσίες στην Κύπρο.
Σύμφωνα με τον Τούρκο πρωθυπουργό Μπουλέντ Ετζεβίτ, μέχρι τις 25 Ιουλίου, είχαν 15 στρατιώτες νεκρούς, 184 τραυματίες και 242 αγνοούμενους. Οι απώλειες των Τουρκοκυπρίων ήταν άγνωστες.
Η 20η Ιουλίου 1974 γράφτηκε με μελανά γράμματα στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Εκδηλώσεις στην Κύπρο
Με εκδήλωση μνήμης στο Προεδρικό Μέγαρο στη Λευκωσία κορυφώνονται οι εκδηλώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας για την αποφράδα μέρα της τουρκικής εισβολής την 20ή Ιουλίου 1974. Η εκδήλωση είναι ανοιχτή για το κοινό. Ομιλία εκ μέρους του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη, ο οποίος αναρρώνει μετά από κάταγμα στο πόδι, θα διαβάσει ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης. Σήμερα το πρωί ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών, ως εκπρόσωπος του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, συνοδευόμενος από τον υπουργό Άμυνας, παρίστανται σε δέηση στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας και στο ετήσιο μνημόσυνο για όσους έπεσαν κατά την τουρκική εισβολή. Στις εκδηλώσεις την ελληνική κυβέρνηση εκπροσωπεί ο υπουργός άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος.
Στις 5:30 το πρωί, σε ολόκληρη την ελεύθερη Κύπρο, όπως κάθε χρόνο ήχησαν οι σειρήνες ως υπόμνηση της ώρας που άρχισε η εισβολή το 1974.
Προκλητικά πανηγύρια στο ψευδοκράτος
Στα κατεχόμενα γιορτάζουν με την 20ή Ιουλίου, ως μέρα ελευθερίας, όπως την αποκαλούν οι λεγόμενες «αρχές». Στους εορτασμούς εκπροσωπείται και η τουρκική κυβέρνηση διά του Αντιπροέδρου Φουάτ Οκτάι. Λίγες μόνο ώρες πριν από την άφιξή του στα κατεχόμενα, ο κ. Οκτάι δήλωσε πως «ό,τι απόφαση και να πάρει οποιοσδήποτε, η Τουρκία θα συνεχίσει τις δραστηριότητές της στην Ανατολική Μεσόγειο».
Στο πλαίσιο των εορτασμών θα γίνει επίδειξη από τα σμήνος επιδείξεων «Τουρκικά Αστέρια» της Πολεμικής Αεροπορίας. Για πρώτη φορά φέτος, τουρκικά πολεμικά F-16 πέταξαν στις 2.15 τα ξημερώματα πάνω από την παραλία στο Πέντε Μίλι, όπου είχε γίνει η απόβαση του τουρκικού στρατού κατά την εισβολή της 20ής Ιουλίου 1974. Αργότερα θα γίνει η παρέλαση στη λεωφόρο Φαζίλ Κιουτσιούκ στη κατεχόμενη Λευκωσία, στην παρουσία του Τούρκου Αντιπροέδρου. Χθες το πρωί διοργανώθηκε εκδήλωση στην κατεχόμενη Λευκωσία στη μνήμη του πρωθυπουργού της Τουρκίας το 1974 Μπουλέντ Ετζεβίτ, όπου βρίσκεται άγαλμά του, από την «εστία Σονμεζσιζλέρ» (εθνικιστικό σωματείο κυρίως εποίκων), στην παρουσία του «αναπληρωτή προέδρου της βουλής» Ζορλού Τορέ. Στα κατεχόμενα αυτή την περίοδο βρίσκεται αντιπροσωπεία βουλευτών από διάφορες χώρες για επαφές με τις «αρχές». Σύμφωνα με πληροφορίες από τον τουρκοκυπριακό Τύπο, πρόκειται για βουλευτές από τη Βόρεια Μακεδονία, το Κιργιστάν, το Αζερμπαϊτζάν, την Ιορδανία και το Τσαντ, το οποίο έχει κοινοβουλευτική ομάδα φιλίας με το ψευδοκράτος.
Καταδίκη και διχογνωμία
Σύσσωμη η πολιτική ηγεσία στην ελεύθερη Κύπρο καταδίκασε την τουρκική εισβολή, με το κάθε κόμμα να δίνει το δικό του στίγμα σε σχέση με την επόμενη μέρα. ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ στάθηκαν ιδιαίτερα στην αναγκαιότητα επανέναρξης των διαπραγματεύσεων από εκεί που έμειναν στον Κραν Μοντανά, στο πλαίσιο μιας Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας και με βάση το πλαίσιο Γκουτέρες και τις παραμέτρους του ΟΗΕ. Το Δημοκρατικό Κόμμα στέκεται ιδιαίτερα στο ότι «η Κυπριακή Δημοκρατία διαθέτει το πλεονέκτημα της οντότητάς της και της κυριαρχίας της και της ιδιότητας του μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με βάση τα πλεονεκτήματα αυτά πρέπει να εφαρμοστεί μια νέα στρατηγική στο Κυπριακό». Το Κίνημα Οικολόγων αναφέρεται σε αδυναμία του Προέδρου Αναστασιάδη να αντιληφθεί «τους πραγματικούς στόχους της Τουρκίας», ενώ τον επικρίνει για το ενδεχόμενο να πάει σε μια άτυπη σύσκεψη υπό τη μορφή του Κραν Μοντανά. Η Συμμαχία Πολιτών επισημαίνει πως ήρθε η ώρα για επαναξιολόγηση της πορείας μας στο Κυπριακό.
