Του Ευάγγελου Δ. Κόκκινου
Μπαίνοντας στο Κίεβο η μουντή ατμόσφαιρα προϊδεάζει για τις συνεχείς απειλές που αντιμετωπίζει η Κανονική Εκκλησία και οι πιστοί της από τους σχισματικούς και τους κινδύνους που κρύβονται σε κάθε γωνιά της Ουκρανίας, και μαζί με τα σοβιετικά υπολείμματα συνθέτουν ένα σκηνικό αβεβαιότητας και καχυποψίας.
Οι Ουκρανοί μοιάζουν ανασφαλείς και απόμακροι κατά την πρώτη επαφή, αλλά φιλικοί και φιλόξενοι μετά από λίγες κουβέντες. Αυτό είναι εμφανές από την πρώτη στιγμή στη Λαύρα των Σπηλαίων. Περιμένουν την μικρή ομάδα δημοσιογράφων από διάφορες χώρες με χαρά και αισιοδοξία, ανυπόμονοι να μοιραστούν με τον υπόλοιπο κόσμο τα δεινά που προκύπτουν από τους διωγμούς και τις επιθέσεις κατά της Ορθοδοξίας που πραγματοποιούν τακτικά οι παραστρατιωτικές ομάδες των σχισματικών.
Ο Μητροπολίτης Μπορίσπιλ και Μπροβαρί Αντώνιος, μόνιμο μέλος της Ιεράς Συνόδου του UOC, ο ελληνόφωνος πρωτοπρεσβύτερος Νικολάι Ντανίλεβιτς, αναπληρωτής επικεφαλής του τμήματος Εξωτερικών Σχέσεων του UOC (UOC DECR) και ο πρωτοπρεσβύτερος Βίκτορ Ζεμλυανόυ, Πρόεδρος του Τμήματος Διακανονισμού Διασυνοριακών Συγκρούσεων της περιφέρειας Ριβνένσκα, μας υποδέχονται στην τράπεζα της μητρόπολης.
Εκεί, ο μητροπολίτης Αντώνιος εξηγεί στους λίγους δημοσιογράφους που είχαμε προσκληθεί, πως τρίτα κράτη ασκούν πιέσεις και βάζουν στο εδώλιο του κατηγορουμένου το UOC ως υπεύθυνο για τον πόλεμο, με κατηγορίες περί στρατιωτικής εκπαίδευσης των αυτονομιστών, αποθήκευση οπλισμού σε μοναστήρια και άλλα.
«Fake News! Δεν βρήκαν τίποτα. Οι κατηγορίες κατά της εκκλησίας μας είναι προπαγάνδα των δυτικών ΜΜΕ», ξεσπάει ο μητροπολίτης Αντώνιος.
Αναφέρεται εκτενώς στην παραπληροφόρηση και την προπαγάνδα που συνοδεύει τις ειδήσεις για το "Ουκρανικό". Μας εξηγεί πως ριζοσπαστικοποιημένες δυνάμεις στις τάξεις των σχισματικών πραγματοποιούν επιθέσεις και καταλαμβάνουν εκκλησίες του UOC. Συνολικά, πάνω από 80 ενορίες έχουν δεχθεί επίθεση από τους εθνικιστές-σχισματικούς του OCU από το 2014.
«Οι Ουκρανοί, πιστοί στην Κανονική Εκκλησία δεν επισκέπτονται τις λεηλατημένες εκκλησίες υπό τον έλεγχο των σχισματικών, με αποτέλεσμα αυτές να μην έχουν καμία χρήση», τονίζει ο Μητροπολίτης Αντώνιος.
Συνεχίζει λέγοντας πως οι άνθρωποι του σχίσματος δεν εκκλησιάζονται και καταγγέλλει την πολιτική σκοπιμότητα του διχασμού της Ουκρανικής Εκκλησίας με μοναδικό σκοπό την άσκηση πολιτικής πίεσης στη Μόσχα.
Τα μέλη του UOC έκαναν ό,τι περνούσε από το χέρι τους για να αποφύγουν την βίαιη κατάληψη της Λαύρας των Σπηλαίων. Όπως μας εξήγησαν η φυσική και στρατιωτική ισχύς ήταν με το μέρος των σχισματικών.
«Εάν καταφέρουν ποτέ να καταλάβουν τη Λαύρα, θα προσευχόμαστε έξω από τα τείχη. Γιατί ο Θεός βρίσκεται παντού και αν προσευχηθούμε θα μας δώσει πίσω το μοναστήρι», λέει με αποφασιστικότητα ο Μητροπολίτης Αντώνιος.
Τα περισσότερα προβλήματα παρατηρούνται σε χωριά και μικρές πόλεις, όπου υπάρχουν οι πιο ισχυροί πυρήνες των σχισματικών.
Στρατιωτικές δυνάμεις συνδράμουν στους βανδαλισμούς και στην παραποίηση σημαντικών εγγράφων για την πραγματική ιδιοκτησία των εκκλησιών και ενώ ο κρατικός μηχανισμός, επί Ποροσένκο, διατηρούσε πολιτική ανοχής σε αυτές τις ενέργειες. Συνολικά, έχουν εντοπιστεί 222 περιπτώσεις παράνομων καταχωρήσεων. Μετά τις εκλογές, οι επιθέσεις μειώθηκαν, ενώ σύμφωνα με τον Μητροπολίτη Αντώνιο, ο νεός Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δεν αναμειγνύεται.
«Η Κανονική επικράτεια είναι όλη η Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας», λέει ο Μητροπολίτης Αντώνιος και συνεχίζει, «Το σχίσμα τραυμάτισε την εκκλησία μας, δεν μπορούν να μας κατηγορήσουν. Οι σχισματικοί είναι ασθενείς και πρέπει να επιστρέψουν στην Κανονική εκκλησία».
Σε φορτισμένο κλίμα, ο Μητροπολίτης Αντώνιος εγκαλεί τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο ως συνυπεύθυνο για την εμφυλιακή κατάσταση που δημιουργήθηκε, με την εκχώρηση του Τόμου Αυτοκεφαλίας στους σχισματικούς.
«Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος αδιαφόρησε για τις συνέπειες και νομιμοποίησε το σχίσμα με τον Τόμο Αυτοκεφαλίας. Αυτή η πράξη δεν είναι σύμβολο πραγματικής ενότητας».
«Οι σχισματικοί δεν έχουν πνευματικότητα, δεν φοβούνται την αμαρτία. Η σχισματική παρουσία μπορεί να οδηγήσει μόνο σε μεγαλύτερα σχίσματα. Ήδη δημιουργούνται νέα σχίσματα, δε χρειάζεται να είσαι προφήτης για να το δεις», διευκρινίζει με αυστηρό ύφος ο Μητροπολίτης.
Σε ερώτηση του ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ για τις κυρώσεις μετά από πιθανή αναγνώριση του σχίσματος από την ελληνική εκκλησία, ο Μητροπολίτης Αντώνιος απάντησε: «Ελπίζω πως δεν θα γίνει αναγνώριση. Πιστεύουμε πως η ελληνική Εκκλησία δεν θα αναγνωρίσει το σχίσμα γιατί τότε θα γίνει και αυτή σχισματική».
«Τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί εντός της Εκκλησίας είναι γεωπολιτικής φύσεως. Η εκκλησία δεν μπορεί να λειτουργεί ως όργανο υλοποίησης κυβερνητικών ιδεών, δεν είναι έτοιμη να χρησιμοποιηθεί γεωπολιτικά. Η εκκλησία πρέπει να είναι ανεξαρτητοποιημένη από την πολιτική δομή».
Στο πλαίσιο της γεωπολιτικής υπόστασης του Ουκρανικού, ο Μητροπολίτης Αντώνιος ξεκαθάρισε: «Δεν είμαστε κατά της Ρωσίας, των ΗΠΑ ή της Ελλάδας, αλλά πιστοί στον Χριστό. Το UOC δεν παλεύει κατά του κράτους, αλλά υπέρ των Ουκρανών».
«Ο θάνατος έγινε συνήθεια τα τελευταία χρόνια, αλλά η ειρήνη με τον Χριστό οδηγεί σε ειρήνη μεταξύ των ανθρώπων. Αυτή είναι η πραγματικότητά μας» κατέληξε μεταξύ άλλων ο Μητροπολίτης Αντώνιος.
Η κρίση που βιώνει η εκκλησία στην Ουκρανία έχει προκύψει από τη σύγκρουση συμφερόντων μεγαλύτερων πολιτικών δυνάμεων. Η Ορθοδοξία διχάζεται και δέχεται επιθέσεις μέχρι και σήμερα και πιστοί σε αυτή γίνονται θυσία στο "βωμό" της γεωπολιτικής και του υβριδικού πολέμου. Σταθερά, οι ισχυρές πολιτικές δυνάμεις του πλανήτη προσπαθούν να μετατρέψουν την εκκλησία σε "όπλο" και να ασκήσουν πίεση στους αντιπάλους τους, προκαλώντας διχόνοια και συγκρούσεις στην ταλαιπωρημένη ουκρανική κοινωνία.
Δείτε φωτογραφίες από την αποστολή του ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ στο Κίεβο:
Ρεπορτάζ/Φωτογραφίες: Ευάγγελος Δ. Κόκκινος
