Μεταξύ σφύρας και άκμονος η Ελλαδική Εκκλησία στο ουκρανικό. Από την μια το τελεσίγραφο από την κανονική εκκλησία της Ουκρανίας μέσω αποκλειστικά του ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ προ ολίγων ημερών πως αν αναγνωρίσει την νέα εκκλησιαστική οντότητα θα θεωρηθεί σχισματική. Από την άλλη οι ασφυκτικές πιέσεις και οι προβοκατόρικες δηλώσεις από πλευράς Φαναρίου για άμεση αναγνώριση.
Χθες ο Οικουμενικός Πατριάρχης σε συνέντευξή του στο ουκρανικό πρακτορείο TSN.Viszhnu και τον δημοσιογράφο Σεργκέι Καλτσένκο δήλωσε πεπεισμένος - άραγε από που; - πως η Ελλαδική εκκλησία θα αναγνωρίσει πρώτη το νέο εκκλησιαστικό μόρφωμα που δημιούργησαν Φανάρι και Κίεβο. Δεν είναι τυχαίο πως οι δηλώσεις αυτές ήλθαν λίγες μόνο ημέρες μετά την επίσκεψη του Νο2 του Πατριαρχείου Μόσχας στην Αθήνα και τις επαφές με Ιερώνυμο και συνοδικούς.
Επίσης σε προσκύνημα Ουκρανών επισκεπτών στο Φανάρι δεν έχασε την ευκαιρία να επανέλθει στο θέμα.
«Τους τελευταίους μήνες έχουμε δει την κατάσταση που συμβαίνει στην Ουκρανία και ίσως η απόφαση για την αναγνώριση της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας γίνει γεγονός, αν, βέβαια, δεν υπάρξει καμία πολιτική πίεση στις αδελφές μας εκκλησίες. Οι τοπικές ορθόδοξες εκκλησίες μας ελπίζουμε ότι σύντομα θα τελειώσουν. Προσευχόμαστε και ελπίζουμε ότι όλες οι τοπικές Ορθόδοξες εκκλησίες θα αναγνωρίσουν αργά ή γρήγορα την ανεξαρτησία της Ορθόδοξης εκκλησίας στην Ουκρανία, αλλά η πρώτη εκκλησία που θα αναγνωρίσει την τοπική Ορθόδοξη εκκλησία της Ουκρανίας θα είναι αδελφή Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδας» είπε ο Βαρθολομαίος.
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στο αίτημα των Ουκρανών προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο για ανεξαρτησία από τη Μόσχα αλλά και στο ποιος έχει το “πάνω χέρι” στην Ουκρανία! “Ο προκάτοχός μας Διονύσιος IV έδωσε στον Πατριάρχη μόνο δικαίωμα να διορίζει Μητροπολίτη Κιέβου, εκλεγμένη σύνοδο, κληρικούς και λαϊκούς. Ωστόσο ο Οικουμενικός Πατριάρχης διατήρησε το προνόμιο να αναφέρεται πρώτος στη Θεία λειτουργία ως πνευματικός ηγέτης. Ωστόσο, αυτή η κατάσταση μπορεί εύκολα να ξεχαστεί” δήλωσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης
Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτή η ανοχή του Οικουμενικού Πατριάρχη Διονυσίου το 1686 και η δυνατότητα να διορίζει η Μόσχα Μητροπολίτη του Κιέβου αργότερα στην πραγματικότητα χρησιμοποιήθηκε πλήρως, για τον έλεγχο στην ουκρανική εκκλησία, κάτι που δεν ήταν σωστό. Τόνισε δε πως στην ανεξάρτητη Ουκρανία, η ρωσική εκκλησία μέσω του εξάρχου της, του προκαθήμενου του UOC, επέβαλε διαρκώς μια φιλορωσική πολιτική του Κρεμλίνου.
Τα... παράπονα των Ουκρανών επικαλέστηκε για την χορήγηση του Τόμου, ενώ σύμφωνα με τον ίδιο, η ουκρανική αυτοκεφαλία δεν διαφέρει από την αυτοκεφαλία άλλων τοπικών εκκλησιών, σημειώνοντας μάλιστα πως το Οικουμενικό Πατριαρχείο βοήθησε μόνο ως η μητέρα εκκλησία.
Τα παραπάνω τα είπε απαντώντας και στις κατηγορίες πως η νέα εκκλησία εξαρτάται από το Φανάρι πλέον αντί για την Μόσχα, ενώ σχετικά δήλωσε επίσης για τη νέα εκκλησία: “Τώρα θα πρέπει να αντιμετωπίσει μόνη της και να ζήσει σε καθεστώς αυτοδιοίκησης. Αλλά όταν θα έχετε δυσκολίες, η μητέρα σας θα είναι πάντα δίπλα σας να σας βοηθήσει με όλες τις πνευματικές της δυνάμεις”
Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος στην συνέντευξη αυτή προσπάθησε διακαώς να περάσει την εντύπωση ότι η νέα ουκρανική εκκλησία, όπως και άλλες τοπικές εκκλησίες, είναι ανεξάρτητη κόντρα και στις καταγγελίες Φιλάρετου, για του οποίου τις ενέργειες ο Βαρθολομαίος εξέφρασε τη λύπη του λέγοντας ότι πρέπει να γίνει μέντορας για τον πνευματικό του υιό τον Επιφάνιο, αλλά επέλεξε τον άλλο,τον λανθασμένο τρόπο.
Τέλος, ο πατριάρχης συγχαίρει τους Ουκρανούς για τους επικείμενους εορτασμού του βαπτίσματος των Ρως ενώ αποκάλυψε πως ως δώρο θα προσφέρει ένα ανεκτίμητο κειμήλιο, τα λείψανα και το σταυρό του Αποστόλου Ανδρέα. Ο Απόστολος Ανδρέας είναι προστάτης Άγιος της Ουκρανία, ενώ το Οικουμενικό Πατριαρχείο τον τιμά ως ιδρυτή του και πρώτο επίσκοπο Βυζαντίου.
«Φέτος στη γιορτή θα έρθει στην Ουκρανία αντιπροσωπεία από την Μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως, που θα φέρνουν μαζί τους τα ανεκτίμητα κειμήλια του Αγίου Ανδρέα για τον ευσεβή και ευλαβή ουκρανικό λαό» δήλωσε ο Βαρθολομαίος.
Τα κειμήλια θα βρίσκονται στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Μιχαήλ το βράδυ της 27ης Ιουλίου.
Εκτός από την συνέντευξή του ο Πατριάρχης επανήλθε και χθες στο ουκρανικό ζήτημα με αφορμή την επίσκεψη από καθηγητές και φοιτητές από Θεολογικές Σχολές της Ουκρανίας στο Φανάρι.
Συμμετείχαν σε Πρόγραμμα Επιμορφώσεως της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών της Ι.Μ.Δημητριάδος και Αλμυρού, από την οποία Μητρόπολη υπενθυμίζεται πως προήλθε ο Έλληνας Αρχιμανδρίτης Επιφάνιος που “χειροτονήθηκε” Επίσκοπος στην Ουκρανία , κίνηση που έχει δημιουργήσει σοβαρές αντιδράσεις.
Με αφορμή την χθεσινή εορτή, κατά την οποία η Εκκλησία μας τιμά την ιερά μνήμη των Αγίων 630 Πατέρων της Δ’ Οικουμενικής Συνόδου στην Χαλκηδόνα, ο Βαρθολομαίος αναφέρθηκε στη σπουδαιότητά αυτής της Συνόδου και στις σημαντικές αποφάσεις που έλαβε.
“Πέραν των σημαντικών δογματικών αποφάσεών της, η εν Χαλκηδόνι Δ´ Οικουμενική Σύνοδος εθέσπισε και 30 κανόνας, μεταξύ των οποίων ιδιαιτέραν σημασίαν διά την Εκκλησίαν Κωνσταντινουπόλεως έχουν οι 9ος και 17ος κανόνες περί του εκκλήτου, οι οποίοι καθορίζουν το προνομιακόν δικαίωμα του Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως να δέχεται μόνος αυτός τελεσιδίκως και αμετακλήτως εν τη έδρα αυτού προσφυγάς επί αμφισβητήσεων προκυπτουσών παρά τοις άλλοις Πατριαρχείοις και ταις άλλαις Εκκλησίαις, και κυρίως ο περιλάλητος 28ος κανών, ο οποίος επεκύρωσε και εξειδίκευσεν έτι περαιτέρω τον 3ον κανόνα της εν Κωνσταντινουπόλει Β´ Οικουμενικής Συνόδου περί αποδόσεως εις τον της Νέας Ρώμης Θρόνον ίσων προνομίων με αυτά του Θρόνου της Πρεσβυτέρας Ρώμης, ως και περί της υπερορίου δικαιοδοσίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου διά την διαποίμανσιν όλων των περιοχών που ευρίσκονται εκτός των ορίων καθωρισμένης τινός εκκλησιαστικής δικαιοδοσίας”, ανέφερε ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος και σε άλλο σημείο της ομιλίας του επεσήμανε: “Η διαχρονική αξία του δογματικού και κανονικού έργου της Συνόδου της Χαλκηδόνος αποδεικνύεται και σήμερον τρανώς εις τας διορθοδόξους και διεκκλησιαστικάς σχέσεις και εις την μαρτυρίαν της Ορθοδόξου Εκκλησίας και της θεολογίας της εν τω συγχρόνω κόσμω. Η πρόσφατος χορήγησις καθεστώτος Αυτοκεφαλίας εις την Ουκρανίαν αναδεικνύει την επικαιρότητα των ανωτέρω συνοδικών αποφάσεων αναφορικώς προς την σημαντικήν ταύτην πρωτοβουλίαν του καθ᾿ ημάς Οικουμενικού Θρόνου και ως προς την αναγνώρισιν αυτής εκ μέρους των λοιπών Ορθοδόξων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών, επί τη βάσει του σεβασμού αμετακινήτων θεσπισμάτων της εν λόγω Συνόδου”.
Πάντως όσο Φανάρι και Μόσχα τεντώνουν στο σχοινί , άλλοι επιμένουν στην ισχύ της ενότητας.
Η πρώτη αντίδραση από ελληνικής πλευράς ήρθε από τον Μητροπολίτη Κερκύρας Νεκτάριο.
Στο κήρυγμά του ο Μητροπολίτης Κερκύρας μπροστά σε πολυπληθείς προσκυνητές από Ρωσία, Ουκρανία και Βαλκανικές χώρες, υπογράμμισε την ανάγκη όλος ο Ορθόδοξος κόσμος να παραμείνει ενωμένος και να μην υποκύψει σε πολιτικά και γεωστρατηγικά παίγνια, που στοχεύουν στον διχασμό των πιστών. “Δεν έχουμε παρά να μιμηθούμε τους Αγίους Πατέρες, ομολογώντας την Ορθόδοξη πίστη μας εν ενί στόματι και μια καρδία” είπε και επεσήμανε ότι οι εορτάζοντες 630 Άγιοι Πατέρες που συνεκάλεσαν την Δ’ εν Χαλκηδόνι Οικουμενική Σύνοδο ορθοτόμησαν τον λόγο της αληθείας, κατεδίκασαν το ψεύδος και την πλάνη και διαφύλαξαν την ενότητα της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, την ενότητα εκείνη για την οποία προσευχήθηκε ο Κύριος στον Ουράνιο Πατέρα Του, προ του Πάθους Του στην Γεθσημανή. Θεματοφύλακας της ενότητος της πίστεως και της κοινωνίας του Αγίου Πνεύματος είναι το Σώμα του Χριστού, ο στύλος και το εδραίωμα της αληθείας, κατά τον Απόστολο Παύλο (Α’ Τιμ. 3:15).
Επιπροσθέτως τόνισε ότι υπάρχει έμφυτη στους ανθρώπους η επιθυμία για ενότητα. Γι’αυτό ανά τους αιώνες έγιναν προσπάθειες και συνεχίζονται έως σήμερα ώστε οι άνθρωποι να ενωθούν, είτε με την παγκοσμιοποίηση, είτε με την ίδρυση πολυεθνικών οργανισμών βλ. ΟΗΕ, Ε.Ε. Οι απόπειρες αυτές όμως είναι κίβδηλες και έχουν αποτύχει, καθότι δεν έχουν ως κέντρο τους τον Ιησού Χριστό και λειτουργούν καθαρά κοσμικά, με σκοπό την κυριαρχία και την επιβολή. Αιτία των διαιρέσεων και των σχισμάτων είναι ο εγωισμός. Η βαρύτατη αυτή ασθένεια γιατρεύεται με την ταπείνωση και με την χριστομίμητη ζωή, της οποίας χορηγός είναι η Αγία μας Εκκλησία.
