Σκουριά, κουφάρια πλοίων και σαπισμένα ξύλα. Αυτά συναντά κανείς μέσα σε έναν από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της χώρας, τον κλειστό κόλπο της Σαλαμίνας, εκεί όπου 2.499 χρόνια πριν, τα μόλις 370 ξύλινα πλοία των Ελλήνων υπό τις εντολές του Θεμιστοκλή κατατρόπωσαν τον διπλάσιο ή και τριπλάσιο στόλο του Ξέρξη με στρατηγό του την Αρτεμισία εμποδίζοντας την περσική εισβολή να φτάσει στην Πελοπόννησο. Και μπορεί δημοτικές και περιφερειακές αρχές να προετοιμάζονται για την επέτειο των 2.500 χρόνων από τη ναυμαχία, ωστόσο εδώ και χρόνια βρίσκεται σε εξέλιξη μια εγκληματική περιβαλλοντική καταστροφή, η μετατροπή του προστατευόμενου θαλάσσιου χώρου σε… χωματερή πλοίων.
«Δεν υπήρχε αυτό το πλοίο εδώ την προηγουμένη φορά. Δεν είδα ούτε πότε το άφησαν. Συνεχώς έρχονται και παρατάνε πλοία. Κανείς δεν τους ελέγχει», λέει ο καπετάνιος-ξεναγός μας. Με το ένα χέρι κρατά το τιμόνι και με το άλλο μάς δείχνει ένα από τα μεγαλύτερα ναυάγια του κόλπου. Δίπλα του, σαν την… Ατλαντίδα, μέσα σε μία νύχτα έχει ξεπροβάλει κολλητά ένα νέο «ναυάγιο» με το όνομά του να έχει σβηστεί επιμελώς. Οσοι παράτησαν το πλοίο, έβαλαν και σχοινιά μέχρι τη στεριά, τα οποία είναι άκρως επικίνδυνα μέσα στη νύχτα να γίνουν αιτία νέων ναυαγίων.
«Να, εδώ κάτω έχει πολλά ναυάγια στα λίγα μέτρα βάθος, αν δεν ξέρεις την περιοχή, κινδυνεύεις να προσαράξεις πάνω τους». Ενας βυθός σπαρμένος με ναυάγια αλλά πουθενά σημαδούρες. «Ολα εμπειρικά τα ξέρω, όπως όλοι μας, ούτε σημαδούρες ούτε τίποτα. Οποιος δεν ξέρει την περιοχή, άνετα πέφτει πάνω τους» λέει αφοπλιστικά και στρίβει το τιμόνι, φέρνοντας το σκάφος του κοντά σε ένα ακόμα παρατημένο πλοίο που μπορεί να λειτουργήσει εκτός από περιβαλλοντική «βόμβα» και ως «ορμητήριο» λαθρεμπορίου.
«Μέσα στη νύχτα μπορείς να κρύψεις ό,τι θέλεις. Κοίτα, έχουν αφαιρέσει από τα πλοία τα χρήσιμα υλικά. Εχουν αφήσει ό,τι δεν μπορούν να πάρουν και γεμίζει τη θάλασσα ρύπανση».
Ο καπετάνιος ξέρει την ιστορία κάθε πλοίου, τον παλιό ιδιοκτήτη. «Να αυτό το “ΕΛΕΝΗ” ήρθε από τη Μυτιλήνη και το παράτησαν εδώ» Λίγο πιο κάτω δείχνει ένα δεξαμενόπλοιο. «Εχει μέσα τόνους μαζούτ. Το καλοκαίρι διαστέλλεται, το χειμώνα ψύχεται. Αν πιάσει εδώ φωτιά, δεν σβήνει εύκολα. Είναι κολλητά βλέπετε και άλλα ημιβυθισμένα».
Οι ανελκύσεις θα φέρουν στην επιφάνεια και άλλα ναυάγια
Η πρόσφατη διπλή αυτοψία της Δημόσιας Αρχής Λιμένων κατέγραψε συνολικά 64 ναυάγια μέσα στην Α’ Αρχαιολογική Ζώνη Σαλαμίνας. Στην αρχική λίστα (όπως ήταν στη σύμβαση παραχώρησης του Ελληνικού Δημοσίου με τον ΟΛΠ) υπήρχαν 28 ονόματα ή στίγματα πλοίων, στη συνέχεια, όμως, ο αριθμός ανέβηκε στα 38. Ωστόσο, ο έλεγχος στον… τόπο του εγκλήματος «μαρτυρά» περισσότερα στοιχεία. Ως τώρα οι Αρχές έχουν φτάσει στον «μαγικό» αριθμό 64, με την πείρα να λέει ότι ο αριθμός αυτός μπορεί να ανέβει, κάτι το οποίο θα αποκαλυφθεί με τις πρώτες ανελκύσεις. Ηδη έχουν υπογραφεί συμβάσεις ανέλκυσης και απομάκρυνσης για την πλειοψηφία των καταγεγραμμένων κουφαριών, ενώ για τα υπόλοιπα έχουν κατατεθεί φάκελοι από ενδιαφερόμενες εταιρίες.
Σύμφωνα με στοιχεία του 2018, όπως είχε αναφέρει στη Βουλή ο τότε υπουργός Ναυτιλίας, Παναγιώτης Κουρουμπλής, σε όλη τη χώρα υπάρχουν 20 ναυάγια «από τα οποία μπορεί να προέλθει τοξικότητα, λόγω των επιμέρους εξαρτημάτων ηλεκτρολογικού-μηχανολογικού εξοπλισμού που φέρουν ή του χρωματισμού-υφαλοχρωματισμού των πλοίων».
Στην Αττική (πλην των Κυθήρων) και στην Κορινθία βρίσκονται 5 ναυάγια, στον θαλάσσιο χώρο Εβρου, Ροδόπης, Ξάνθης, Σερρών, Καβάλας, Θάσου, Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής, Ημαθίας και Πιερίας υπάρχουν 3 ναυάγια, στον Βόλο υπάρχει βυθισμένο πλοίο, στο κουφάρι του οποίου υπάρχουν ντίζελ και λάδια μηχανής.
Στον βυθό της Πελοποννήσου παραμένουν 3 ναυάγια, «τα οποία, σύμφωνα με δήλωση των πλοιάρχων-κυβερνητών, βυθίστηκαν με παραμένοντα καύσιμα στις δεξαμενές». Στον επικίνδυνο κατάλογο των τοξικών ναυαγίων περιλαμβάνονται και 2 πλοία που έχουν βυθιστεί στις Κυκλάδες.
Η Ελευσίνα παραμένει η θαλάσσια περιοχή με τη μεγαλύτερη επιβάρυνση. Ο Οργανισμός Λιμένα Ελευσίνας έχει προκηρύξει διαγωνισμούς για 15 πλοία, τρεις εκ των οποίων είναι έτοιμοι να τρέξουν.
«Καμπανάκι»
Διαφορετική εικόνα έχουν ωστόσο περιβαλλοντικές οργανώσεις. «Πέραν της καταγραφής και χαρτογράφησης των ναυαγίων και καθώς οι διαγωνισμοί έχουν αποβεί άγονοι, καμία άλλη ενέργεια δεν έχει λάβει χώρα. Ούτε για την εξουδετέρωση και περιβαλλοντική διαχείριση του δεξαμενόπλοιου SLOPS που εγκυμονεί μεγάλους κινδύνους για το θαλάσσιο περιβάλλον ούτε για την απομάκρυνση τριών ανασυρμένων πλοιαρίων που έχουν εγκαταλειφθεί στον όρμο της Βλύχας. Αντίθετα, τους τελευταίους μήνες μεταφέρθηκαν στη Βλύχα το επικίνδυνο και επιβλαβές πλοίο ΠΟΣΕΙΔΩΝ από την Αργολίδα καθώς και 2 πλωτοί γερανοί ανεπιθύμητοι στη Νέα Πέραμο», δήλωσε στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο εκπρόσωπος της Κίνησης Πολιτών ΕCOELEUSIS Χρήστος Χρηστάκης.
eleftherostypos.gr
