Του Ανδρέα Μουντζουρούλια
Φοβερό άρθρο στην γνωστή αμερικανική εφημερίδα NYT που αναφέρεται σε βιβλίο που γράφει για την «εξόντωση» των χριστιανικών μειονοτήτων στην Τουρκία, συμπεριλαμβάνοντας Έλληνες και Αρμενίους και Ασύρριους και το οποίο αποτελεί πιθανόν τον προπομπό μιας πιθανής αναγνώρισης της γενοκτονίας των Αρμενίων αρχικά, ενώ στην συνέχεια ελπίδες θα έχουν και οι Έλληνες Πόντιοι που υπέστησαν τα μύρια μαρτύρια από τους Τούρκους την περίοδο 1894-1924.
Το βιβλίο αναφέρει ότι «η χρήση της λέξης "γενοκτονία" είναι πολύ λίγη για να περιγράψει ένα σχέδιο μαζικής δολοφονίας των Χριστιανών στην Τουρκία του προηγούμενου αιώνα. Εάν αυτές φρικαλεότητες εκτυλίσσονταν σε άλλες χώρες θα είχαν τιμωρηθεί οι δράστες και η χώρα.
Εάν και αυτά τα ανείπωτα γεγονότα ανήκουν στο παρελθόν, η χρήση όμως οποιασδήποτε λέξης μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο συζητούνται, από ιστορικούς ή απλούς ανθρώπους.
Ο όρος "γενοκτονία", μπορεί να φανεί λίγος ή ηθικά αδύνατος για να περιγράψει με λεπτομέρεια το πλαίσιο στο οποίο συνέβη η μαζική δολοφονία (τόσων εκατομμυρίων ανθρώπων). Οποιαδήποτε εικασία σχετικά με συγκεκριμένα κίνητρα ακούγεται σαν φτηνές δικαιολογίες.
Αλλά ένα γεγονός αυτών των «Τριάντα ετών Γενοκτονίας», για τις αγωνίες που υπέστησαν οι χριστιανοί υπήκοοι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αμέσως πριν και μετά την κατάρρευσή της, είναι ότι οι συγγραφείς του βιβλίου ξεπέρασαν αυτό το πρόβλημα και ανέφεραν τα πάντα.
Σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές σε μια περίοδο τριών δεκαετιών, Οθωμανοί ηγεμόνες και οι διάδοχοί τους εξαπέλυσαν χειμάρρους πόνου κατά των χριστιανών, τονίζεται.
Το βιβλίο εξετάζει τρεις περιόδους, πρώτον, τη σφαγή 200.000 Οθωμανών-Αρμενίων που έλαβε χώρα μεταξύ 1894 και 1896. Μετά, την τεράστια σφαγή των Αρμενίων που ξεκίνησε το 1915 και έχει αναγνωριστεί ευρέως ως γενοκτονία και τρίτον, την καταστροφή ή την απέλαση των υπόλοιπων χριστιανών (κυρίως Ελλήνων) κατά τη διάρκεια και μετά τη σύγκρουση της περιόδου 1919-22, την οποία οι Τούρκοι αποκαλούν ως Πόλεμο της Ανεξαρτησίας. Η τύχη των Ασσυρίων χριστιανών, εκ των οποίων 250.000 ή περισσότεροι σφαγιάστηκαν, εξετάζεται επίσης, με λιγότερες λεπτομέρειες.
Οι συγγραφείς είναι οι διάσημοι Ισραηλινοί ιστορικοί. Ο Μπένι Μόρις, ένας ειδικός που παρακολούθησε τη γέννηση του Ισραήλ και έγραψε για περιστατικά στα οποία σκοτώθηκαν ή εκδιώχθηκαν Άραβες.
Ο ίδιος υποστηρίζει επίσης επίμονα ότι θα ήταν καλύτερα εάν το αποτέλεσμα ήταν ο πλήρης διαχωρισμός μεταξύ Εβραίων και Αράβων στο σημερινό Ισραήλ. Ο έτερος συγγραφέας του βιβλίου είναι ο Dror Ze'evi, καθηγητής στο πανεπιστήμιο Ben-Gurion στο Negev.
Κάθε ένα από τα επιλεγμένα επεισόδια τους συνέβη σε μια συγκεκριμένη ιστορική στιγμή. Το πρώτο ξεδιπλώθηκε σε μια οθωμανική αυτοκρατορία που συγχρόνως εκσυγχρονίζονταν και κατέρρεε, ενώ για χρόνια είχε αντιπαλότητα με τους Ρώσους.
Το δεύτερο έλαβε χώρα όταν οι Τούρκοι βρίσκονταν σε πόλεμο με τρεις χριστιανικές δυνάμεις (Βρετανία, Γαλλία και Ρωσία).
Η τρίτη, αφορά τις ελληνικές εκστρατευτικές δυνάμεις οι οποίες κατέλαβαν το λιμάνι της Σμύρνης, με έγκριση των δυτικών συμμάχων τους και στη συνέχεια προέλασαν στην ενδοχώρα.
Ένα εντυπωσιακό κεφάλαιο εξηγεί την πρόκληση μαζικών σφαγών την περίοδο 1894-96. Περιγράφει τους διωγμούς και τους εκτοπισμούς που επιβλήθηκαν στους Έλληνες πόντιους Χριστιανούς στην Ανατολία και την πορεία προς την Ρωσία μέσω του Καυκάσου, καθώς και τη μετατροπή των Αρμενίων από μια θρησκευτική μειονότητα σε μια πολιτική κοινότητα, κάτι που φόβισε τους Οθωμανούς.
Ωστόσο, υπάρχει ένα παράδοξο στο βιβλίο. Ως επιμελείς ιστορικοί, ο Morris και ο Ze'evi αναγνωρίζουν πολλές διαφορές μεταξύ των τριών φάσεων της ιστορίας που αναφέρουν. (Για παράδειγμα, εμπλέκονται διαφορετικά καθεστώτα: στην πρώτη περίπτωση, ο παλιός φρουρός της αυτοκρατορίας ο Σουλτάνος,· στη δεύτερη, μια σκιερή κλίκα πλούσιων και στην τρίτη, μια κοσμική δημοκρατία).
Αλλά η αυτοκαθορισμένη αποστολή των Ισραηλινών συγγραφέων ήταν το να τονίσουν την συνέχεια στις σφαγές των Χριστιανών από όλα τα είδη των τουρκικών καθεστώτων.
Όπως υποστηρίζουν, οι πορείες των Αρμενίων προς το θάνατο την περίοδο 1915-16 είναι τεκμηριωμένες ως προσχεδιασμένη γενοκτονία, με ένα εκατομμύριο ή περισσότερα θύματα και αυτό είναι καλά εδραιωμένο.
Μεταξύ 1894 και του 1924, έχασαν τη ζωή τους 1,5 εκατομμύρια με 2,5 εκατομμύρια Οθωμανοί Χριστιανοί. Μεγαλύτερη ακρίβεια είναι αδύνατη. Όποιες και αν ήταν οι αλλαγές του τουρκικού καθεστώτος, όλες αυτές οι δολοφονίες προκλήθηκαν από μουσουλμάνους Τούρκους σε Οθωμανούς πολίτες χριστιανούς στο Θρήσκευμα. Ως αποτέλεσμα, το ποσοστό των χριστιανών στον πληθυσμό της Ανατολίας μειώθηκε από 20% σε 2%.
Όλα αυτά αντικατοπτρίζουν μια πτυχή αυτών των μαζικών τραγωδιών που αφορούσε την ροπή της Τουρκίας προς την "εκκαθάριση". Ωστόσο, εξακολουθεί να είναι δύσκολο να εκφραστεί η βασική περίπτωση των συγγραφέων σε μια ενιαία αληθινή ή ψευδή πρόταση.
Υποδηλώνουν ότι οι μαζικές σφαγές προκλήθηκαν και εφαρμόστηκαν σε μια μεγάλη πολύχρονη περίοδο από διαφορετικά τουρκικά καθεστώτα.
Σε ένα από τα καλύτερα αποσπάσματά τους, ο Morris και ο Ze'evi αναφέρουν προσεκτικά τις πιθανές ερμηνείες του λουτρού αίματος από τους Τούρκους στους Χριστιανούς πολίτες της χώρας την περίοδο 1915-16, συγκρίνοντας την με το ολοκαύτωμα του Χίτλερ.
Πρόκειται για δημοσιεύματα που τώρα αρχίζουν να κατακλύζουν το διεθνή δυτικό τύπο για το αληθινό ποιόν των Τούρκων διαχρονικά. Οι Τούρκοι είτε λέγονταν, Σελτζούκοι, είτε Οθωμανοί, είτε Κεμαλικοί, διέπρατταν μαζικές σφαγές κατά Χριστιανών κατοίκων της αυτοκρατορίας, διότι ήθελαν να είναι πάντα οι περισσότεροι.
Στην συνέχεια μετά το 1922 αφού είχαν διαπράξει αυτό που ήθελαν, ζητούσαν να «εξαφανίσουν» τους Κούρδους τους οποίους κάποτε τους ονόμαζαν «ορεινούς Τούρκους», για να έχουν εθνοτική καθαρότητα στην χώρα. Για τα εγκλήματα από το 1896 μέχρι το 1915 στους Αρμενίους , το 1974 στην Κύπρο μέχρι το 2019 στους Κούρδους, ουδέποτε καταδικάστηκε η Τουρκία απο την διεθνή πολιτισμένη κοινότητα, γιατί ;