Οι τεταμένες σχέσεις της ΕΕ με την ιταλική κυβέρνηση και το ενδεχόμενο της επιβολής κυρώσεων σε βάρος της Ρώμης, στρέφουν την πλειοψηφία των Ιταλών πολιτών σε βάρος των Βρυξελλών ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται η στήριξη στο κυβερνητικό σχήμα Lega – Κινήματος Πέντε Αστέρων.
Παράλληλα αυξάνεται το ποσοστό των πολιτών, που θα ψήφιζε υπέρ της αποχώρησης από την ΕΕ.
Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις των εταιρειών Coldiretti και Ixè, το 60% των Ιταλών θεωρεί ότι, οι πολιτικές της ΕΕ είναι επιζήμιες για τον γεωργικό τομέα της Ιταλίας ενώ μόλις το 10% τις θεωρεί ωφέλιμες.
Εξάλλου το 43% των Ιταλών εκτιμά, πως οι οικονομικές πολιτικές της ΕΕ σχεδιάστηκαν από τις ισχυρότερες οικονομίες της Ένωσης, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες και των πιο αδύναμων.
Οι Ιταλοί εξέφρασαν την απογοήτευσή τους για την Ευρώπη, όταν ανέδειξαν κυβέρνηση τη Lega και τo Κίνημα των Πέντε Αστέρων στις εκλογές του Μαρτίου του 2018.
Σύμφωνα με τους αναλυτές, η εν λόγω επιλογή και η αυξημένη δημοφιλία των δύο κομμάτων που φθάνει σχεδόν το 60% (33% η Lega και 26% το Κίνημα των Πέντε Αστέρων) θεωρείται ως εντολή για αλλαγή και βελτίωση της σχέσης Ιταλίας – ΕΕ.
Την ίδια ώρα διογκώνεται το ρεύμα κατά της ΕΕ.
Σε ερώτηση για το εάν διεξάγονταν δημοψήφισμα για την αποχώρηση της Ιταλίας από την ΕΕ, το 51% των Ιταλών κάτω των 45 ετών θα τάσσονταν υπέρ ενός Italexit.
Στις ηλικίες άνω των 45 ετών το σχετικό ποσοστό ανέρχεται στο 26%.
Κυρώσεις και ιταλικός ξεσηκωμός
Εν τω μεταξύ την επιβολή κυρώσεων σε βάρος της Ιταλίας προανήγγειλε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Valdis Dombrovskis, με τον αντιπρόεδρο της ιταλικής κυβέρνησης Matteo Salvini να χαρακτηρίζει «τρελή» την ΕΕ, κάνοντας λόγο για... ξεσηκωμό του ιταλικού λαού.
Ο Valdis Dombrovskis δήλωσε ότι η Ιταλία αγνοεί ανοιχτά τους κανόνες του προϋπολογισμού που έχουν συμφωνηθεί από όλα τα κράτη της Ευρωζώνης διατυπώνει ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, δίνοντας μια πρόγευση των προθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον προϋπολογισμό που έχει αποστείλει η ιταλική κυβέρνηση για το 2019.
Σε δηλώσεις του στην ιταλική εφημερίδα Il Sole ο Dombrovskis υποστήριξε ότι το νέο σχέδιο προϋπολογισμού που έστειλε η Ιταλία παρεκκλίνει από τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η ιταλική κυβέρνηση, επισημαίνοντας πως η πολιτική που εφαρμόζει η Ιταλία είναι "αντιπαραγωγική" καθώς, όπως είπε, προκαλεί ανησυχία στους επενδυτές και ωθεί τις αποδόσεις των ομολόγων υψηλότερα.
Όπως είπε ο Dombrovskis, η Κομισιόν απέφυγε τα τελευταία χρόνια να κινήσει τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος κατά της Ιταλίας καθώς οι προϋπολογισμοί της συμβάδιζαν με το Σύμφωνο Σταθερότητας.
"Εάν αυτό δεν ισχύει πλέον, τότε η εκκίνηση αυτής της διαδικασίας θα ήταν δικαιολογημένη" υποστήριξε ο Dombrovskis, ο οποίος επί της ουσίας προανήγγειλε την πρόθεση της Κομισιόν να κινήσει τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος.
Σημειώνεται πως οι επόμενες ημέρες θα είναι εξαιρετικά κρίσιμες για την ιταλική υπόθεση και την αντιπαράθεση Ρώμης – Βρυξελλών, δεδομένου ότι την ερχόμενη Τετάρτη 21/11 η Κομισιόν θα ανακοινώσει τις αποφάσεις της για το εάν θα κινήσει τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος κατά της Ιταλίας.
Δημοσιεύματα στον ιταλικό αλλά και στο διεθνή Τύπο υποστηρίζουν ότι μετά την απόφαση της κυβέρνησης του Giuseppe Conte να αποστείλει τον προϋπολογισμό της για το 2019 χωρίς να προχωρήσει στις δέουσες αλλαγές που είχε ζητήσει η Κομισιόν, αυτή δεν έχει άλλη επιλογή από το να εφαρμόσει τις προβλεπόμενες κυρώσεις, διότι σε διαφορετική περίπτωση θα ακυρώσει η ίδια το Σύμφωνο Ανάπτυξης και Σταθερότητας.
Παράλληλα σε δημοσίευμα της Il Sole 24 Ore υποστηρίζεται ότι οι νέες προτάσεις Γαλλίας και Γερμανίας για τον προϋπολογισμό της Ευρωζώνης έχουν σαφή στόχο τη Ρώμη και την άσκηση πίεσης ώστε να ευθυγραμμιστεί με τους κανόνες της ΕΕ.
Il Sole: Συμμαχία Γαλλίας-Γερμανίας για προϋπολογισμό Ευρωζώνης με προειδοποίηση για Ιταλία
Τη δημιουργία ενός μετώπου το οποίο στρέφεται και ενάντια στην Ιταλία, χωρίς φυσικά να το λέει ξεκάθαρα, μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας αποκαλύπτει η εφημερίδα Il Sole 24 Ore.
Όπως αναφέρει οι υπουργοί Οικονομικών Γαλλίας και Γερμανίας, Bruno Le Maire και Olaf Scholz, κατέληξαν σε ένα σχέδιο αναφορικά με τον μελλοντικό προϋπολογισμό της Ευρωζώνης.
Το σχέδιο αυτό θα παρουσιάσουν στο Eurogroup της 19ης Νοεμβρίου 2018, με ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα τα οποία αναφέρει είναι ότι «για να έχει μία χώρα πρόσβαση στα κεφάλαια του κοινού προϋπολογισμού το πρώτο που πρέπει να πράξει είναι να σέβεται τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης».
Αν και σαφώς δεν υπάρχει κάποια ξεκάθαρη αναφορά στην Ιταλία με δεδομένες τις τελευταίες εξελίξεις καθίσταται σαφές ότι Βερολίνο και Παρίσι στέλνουν και μέσω αυτής της συμφωνίας τους ένα μήνυμα προς τη Ρώμη να αλλάξει στάση αναφορικά με τον προϋπολογισμό 2019.
Salvini: Θα είναι τρελοί εάν μας επιβάλλουν κυρώσεις - Θα ξεσηκωθούν 60 εκατ. Ιταλοί
Επίθεση κατά της ΕΕ εξαπέλυσε ο αντιπρόεδρος της ιταλικής κυβέρνησης και υπουργός Εσωτερικών της χώρας, Matteo Salvini, με αφορμή τη διαμάχη που έχει ξεσπάσει μεταξύ Ρώμης και Βρυξελλών σχετικά με την αύξηση του στόχου για το έλλειμμα που περιλαμβάνεται στον προϋπολογισμό του 2019.
Ο Salvini χαρακτήρισε «τρελή» την ΕΕ και προειδοποίησε με… ξεσηκωμό των Ιταλών σε ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεις.
«Θέλουν να μας τιμωρήσουν, αλλά θα καταλήξουν να κάνουν μεγαλύτερη ζημιά στην ΕΕ παρά σε εμάς» φέρεται να δήλωσε, όπως μεταδίδει το ANSA.
«Είναι τρελοί εάν ενεργοποιήσουν διαδικασία επί παραβάσει.
Εξήντα εκατομμύρια Ιταλοί θα ξεσηκωθούν» τόνισε.
Υπενθυμίζεται ότι η απόφαση της Κομισιόν για τον ιταλικό προϋπολογισμό αναμένεται στις 21 Νοεμβρίου 2018.
Draghi: Σεβασμός στους κανόνες, προσοχή στο χρέος
Σαφές μήνυμα προς την ιταλική κυβέρνηση έστειλε ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Mario Draghi, τη στιγμή που η ιταλική κυβέρνηση αναμένει την «ετυμηγορία» της Κομισιόν για τον προϋπολογισμό.
«Όλες οι χώρες θα πρέπει να σέβονται τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης» επεσήμανε κατά τη διάρκεια ομιλίας του σε τραπεζικό συνέδριο στη Φρανκφούρτη και τόνισε ότι οι υπερχρεωμένες χώρες δεν θα πρέπει να αυξήσουν περισσότερο το χρέος τους.
«Οι χώρες με υψηλό χρέος δεν θα πρέπει να το αυξήσουν περαιτέρω» τόνισε
O Conte θα ζητήσει από τον Juncker να μην ενεργοποιηθεί η διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος
Υπό αυτό το πρίσμα, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Giuseppe Conte επιδιώκει συνάντηση με τον πρόεδρο της Κομισιόν Jean Claude Juncker, προκειμένου να του ζητήσει να μην ενεργοποιήσει τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος κατά της Ιταλίας.
"Με τον πρόεδρο Juncker θα μιλήσω όχι για να τροποποιήσει αλλά για να μην ενεργοποιήσει τη διαδικασία" είπε ο Conte, αναφέροντας πως στις αρχές της επόμενης εβδομάδας θα έχει επικοινωνία με τον πρόεδρο της Κομισιόν και μετά θα έχουν συνάντηση.
Σημειώνεται πως δημοσιεύματα στον ιταλικό Τύπο (La Stampa, Il Messaggero) ανέφεραν ότι ο Conte στη συνάντηση του με τον Juncker θα προσπαθήσει να τον πείσει οι κυρώσεις που θα επιβληθούν στην Ιταλία να μην αφορά την παραβίαση των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ για υπερβολικό χρέος αλλά για υπερβολικό έλλειμμα.
Βάσει των πληροφοριών αυτών, εάν οι κυρώσεις αφορούν την παραβίαση κανόνων για το χρέος, η Ιταλία θα βρεθεί αντιμέτωπη με ένα κόστος ύψους 40 – 60 δις ευρώ, αντί 9 με 13 δις ευρώ που μπορεί να της «κοστίσει» η παραβίαση των κανόνων για το έλλειμμα.
"Δουλεύουμε κάθε ημέρα για την Ιταλία και τις επιχειρήσεις.
Αποφασίσαμε ομόφωνα να αρχίσουμε έναν εποικοδημητικό και ειλικρινή διάλογο με την ΕΕ.
Είμαστε σίγουροι για τον προϋπολογισμό μας.
Κάναμε σημαντικές διορθώσεις στην απάντηση μας στις Βρυξέλλες προς όφελος της Ιταλίας.
Δεν υπάρχει στον ορίζοντα κάποια διόρθωση" υποστήριξε ο Conte σε δηλώσεις του από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Πάντως, το ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων ANSA μεταδίδει πως ο Conte με την επιστροφή του από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, θα προεδρεύσει νέας κυβερνητικής συνεδρίασης με φορολογικά και τραπεζικά θέματα στην ατζέντα.
Di Maio: Αυστρία και Ολλανδία θέλουν αίμα
Αρκετά δραματικό τρόπο επέλεξε ο αντιπρόεδρος της ιταλικής κυβέρνησης, Luigi Di Maio, για να περιγράψει τις απαιτήσεις που έχουν εκφράσει τόσο η Αυστρία όσο και η Ολλανδία, αναφορικά με τον ιταλικό προϋπολογισμό 2019.
Οι δύο χώρες έχουν ζητήσει να υπάρξει επιβολή σκληρών κυρώσεων στην Ιταλία, με τον κ. Di Maio να τονίζει ότι «όταν Αυστρία και Ολλανδία μας ζητούν να σεβαστούμε όλους τους κανόνες, μας ζητούν μέτρα που σημαίνουν δάκρυα και αίμα.
Κάτι που είναι το εντελώς αντίθετο με όσα μας ζήτησαν οι Ιταλοί στις εκλογές της 4ης Μαρτίου
Εμείς τραβάμε μπροστά, διότι η εναλλακτική είναι να τσακίσουμε ακόμη περισσότερο τους συνταξιούχους, τους ανέργους και τις επιχειρήσεις.
Η εναλλακτική δεν μπορεί να είναι αυτή».
Από την πλευρά του ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών, G. Tria υπογράμμισε τι «η Ευρώπη είμαστε εμείς και αυτό θα ισχύσει ακόμη περισσότερο αν προχωρήσουμε με αποφασιστικότητα σε διάλογο, για να μπορέσουν να κυβερνηθούν οι αλλαγές, για τις οποίες ο προϋπολογισμός μας προσφέρει μια διαφορετική απάντηση απ' ότι γινόταν στο παρελθόν, αλλά εξίσου αξιόπιστη και σταθερή.
Τα επόμενα βήματα
Η ρητή απόφαση της ιταλικής κυβέρνησης να μην αλλάξει τον προϋπολογισμό για το 2019, διατηρώντας αμετάβλητο τόσο τον στόχο για έλλειμμα στο 2,4% του ΑΕΠ όσο και την εκτίμηση για ανάπτυξη 1,5%, θέτει τη Ρώμη σε ευθεία σύγκρουση με τις Βρυξέλλες και την Κομισιόν.
Τυπικά, γιατί ουσιαστικά μένει να δούμε εάν θα γίνει κάποια κίνηση, η Κομισιόν έχει στην κατοχή της μία σειρά από «όπλα» προκειμένου να επαναφέρει την Ιταλία στον δρόμο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης.
Όλα δείχνουν ότι στις 21/11 η Κομισιόν θα ανακοινώσει ότι ο ιταλικός προϋπολογισμός για το 2019 παραβιάζει τους δημοσιονομικούς κανόνες της Ευρωζώνης, ενώ αναμένεται ότι θα επιταχύνει τη δημοσιοποίηση της έκθεσης για το χρέος της Ιταλίας.
Σε αυτή την έκθεση, όπως τονίζουν καλά πληροφορημένες πηγές, εκτιμάται ότι θα υπάρξει σαφής αναφορά ότι η ιταλική κυβέρνηση δεν έχει λάβει τα απαραίτητα μέτρα μείωσης του χρέους.
Η δημοσίευση της έκθεσης, η οποία πρέπει να εγκριθεί από τις κυβερνήσεις της ΕΕ, θα οδηγήσει σε ένταξη της Ιταλίας σε «διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος», ενώ εάν υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση τότε μπορεί να επιβληθούν και οικονομικές κυρώσεις ενάντια τη Ρώμη.
Ήδη καταγράφονται οι πρώτες αντιδράσεις από υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης για τη στάση της ιταλικής κυβέρνησης, η οποία πάντως δεν φαίνεται διατεθειμένη να υποχωρήσει, αν λάβει κανείς υπόψη του τις δηλώσεις των αντιπροέδρων της ιταλικής κυβέρνησης Matteo Salvini και Luigi Di Maio, με τον τελευταίο μάλιστα να υποστηρίζει πως δεν αποτελεί είδηση η πρόθεση της Κομισιόν να κινήσει τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος.
«Η ιταλική κυβέρνηση εργάζεται ώστε να αποφύγει την ενεργοποίηση της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος από την Κομισιόν, δήλωσε ο αντιπρόεδρος και επικεφαλής του Κινήματος Πέντε Αστέρων.
Έσπευσε ωστόσο να διευκρινίσει ότι η κυβέρνηση Conte θα παραμείνει πιστή σε όσα προβλέπει ο προϋπολογισμός του 2019».
Ο ΥΠΟΙΚ της Αυστρίας, Hartwig Loeger υποστήριξε ότι είναι έτοιμος να υποστηρίξει την επιβολή της διαδικασίας του υπερβολικού ελλείμματος κατά της Ιταλίας, εάν αυτή δεν συμμορφωθεί με τις υποδείξεις της Κομισιόν, τονίζοντας ότι δεν πρόκειται για μια ιταλική υπόθεση, όπως λέει ο ΥΠΟΙΚ της Ιταλίας, Giovanni Tria, αλλά για μια ευρωπαϊκή υπόθεση.
Αλλά και ο ΥΠΟΙΚ της Ολλανδίας Wopke Hoekstra εξέφρασε την απογοήτευση του για τη στάση της Ιταλίας, αναφέροντας πως ο προϋπολογισμός της παραβιάζει το Σύμφωνο Σταθερότητας και τονίζοντας πως τώρα είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή που θα αποφασίσει τα επόμενα βήματα.
Χρονοβόρα διαδικασία – Περιθώριο πολλών μηνών για Ρώμη
Σύμφωνα με τη διαδικασία, η οποία πιθανότατα δεν θα ξεκινήσει επισήμως μέχρι τον Ιανουάριο, η Ιταλία θα λάβει περιθώριο από τρεις έως έξι μήνες για να μειώσει το έλλειμμα σε ένα προκαθορισμένο επίπεδο διαφορετικά θα βρεθεί αντιμέτωπη με επιβολή προστίμων.
Οι ευρωπαϊκές εκλογές τον Μάιο 2019 θα μπορούσαν να περιπλέξουν περαιτέρω το χρονοδιάγραμμα, καθώς η επιτροπή θα ήταν απρόθυμη να λάβει οποιεσδήποτε αποφάσεις κοντά στην ψηφοφορία.
Η διαδικασία που οδηγεί σε οικονομικές κυρώσεις θα μπορούσε να διαρκέσει πολλούς μήνες και οι κυβερνήσεις της ΕΕ θα έχουν αρκετές ευκαιρίες να συζητήσουν το όλο θέμα, μέχρι να υπάρξει τελική απόφαση.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ΕΕ δεν έχει επιβάλει πρόστιμα στις χώρες για παραβιάσεις του προϋπολογισμού στο παρελθόν.
Οι αξιωματούχοι της ΕΕ ελπίζουν ότι η πίεση των αγορών αγορά θα κάνει την Ιταλία να επανεξετάσει τα επεκτατικά της σχέδια και να κάνει ένα βήμα πίσω από τους αισιόδοξους στόχους της.
Εάν η Ιταλία δεν το πράξει μέχρι το τέλος της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος, τότε η Επιτροπή θα μπορούσε να προτείνει επιβολή προστίμων ύψους έως 0,2% του ΑΕΠ - μια απόφαση που θα χρειαζόταν το τελικό πράσινο φως από τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης.
Εάν η Ιταλία λάβει έξι μήνες για να δείξει ότι θέτει υπό έλεγχο τα οικονομικά της, οποιαδήποτε απόφαση σχετικά με ενδεχόμενες κυρώσεις δεν θα πραγματοποιηθεί πριν από το καλοκαίρι.
Τι σημαίνει το Όχι της Ρώμης στις Βρυξέλλες; - Οι αγορές θα κρίνουν
Να ερμηνεύσει το όχι της Ρώμης στις Βρυξέλλες και το τι αυτό συνεπάγεται για τις σχέσεις ΕΕ – Ιταλίας επιχειρεί η Deutsche Welle αναφερόμενη στην απόφαση της ιταλικής κυβέρνησης να στείλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον προϋπολογισμό της για το 2019 χωρίς αλλαγές και παρά τις σαφείς προειδοποιήσεις της Κομισιόν για παραβίαση των ευρωπαϊκών κανόνων.
Το ερώτημα όλων ύστερα από αυτές τις εξελίξεις και την ανυποχώρητη στάση της κυβέρνησης του Giuseppe Conte είναι τι θα πρέπει να περιμένουμε.
«Η Κομισιόν φαίνεται ότι δεν έχει άλλη επιλογή από το να προσφύγει επίσημα κατά της Ιταλίας για παραβίαση των στόχων για το δημοσιονομικό έλλειμμα.
Ως προς αυτό συμφωνούν οι περισσότεροι Ευρωπαίοι διπλωμάτες στις Βρυξέλλες» υποστηρίζει σε σημερινό δημοσίευμα της η Deutsche Welle, η οποία επικαλείται εμπιστευτική συνομιλία της με Ευρωπαίο αξιωματούχο.
«Οι Ιταλοί θέλουν μια αναμέτρηση δυνάμεων.
Μπορούν να την έχουν.
Στο τέλος θα κληθούν να διευθετήσουν την κατάσταση οι αγορές» ανέφερε ο Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, «είναι γεγονός ότι εάν οι διεθνείς χρηματαγορές και οι επενδυτές προκαλέσουν αύξηση στο κόστος δανεισμού για το ιταλικό δημόσιο, τα περιθώρια θα στενέψουν απότομα για τον ιταλό υπουργό Οικονομικών Giuseppe Tria.
Από τότε που ανέλαβε τα ηνία στη Ρώμη ο κυβερνητικός συνασπισμός της ακροδεξιάς Λέγκας και των λαϊκιστικών Πέντε Αστέρων, τα επιτόκια δανεισμού αυξήθηκαν από 1,5% σε σχεδόν 3,5% για το δεκαετές ομόλογο.
Αυτή η αύξηση στοίχισε στο ιταλικό κράτος εννέα δις ευρώ μέχρι σήμερα και εάν συνεχιστεί η αύξηση των επιτοκίων οι επενδυτές θα αρχίσουν να αμφιβάλλουν σοβαρά για τη δυνατότητα της Ρώμης να αναχρηματοδοτήσει το ήδη υπέρογκο χρέος της» υποστηρίζει η Deutsche Welle, η οποία επισημαίνει ότι μετά το «όχι» από τη Ρώμη η Κομισιόν καλείται να αναλάβει δράση.
