Ζοῦμε σὲ ἐποχὴ ἀποστασίας ἀπὸ τὸ θεῖο θέλημα. Ἔχουμε θέσει στὸ περιθώριο τὸ Θεό μας καὶ πορευόμαστε σύμφωνα μὲ τὶς ἐπιθυμίες τῶν καρδιῶν μας. Ἰσχύει γιὰ τὴν κοινωνία μας καὶ γιὰ κάθε ἕνα ἀπὸ ἐμᾶς ὁ λόγος τοῦ Ψαλμωδοῦ (Ψαλμ. ΝΒ΄ 4), τὸν ὁποῖον μὲ πόνο ψυχῆς ἐπαναλαμβάνει ὁ θεῖος Παῦλος: "Πάντες ἐξέκλιναν, ἅμα ἠχρειώθησαν· οὐκ ἔστι ποιῶν χρηστότητα, οὐκ ἔστιν ἕως ἑνός» (Ῥωμ. γ΄ 12).Ὅλοι ξεφύγαμε ἀπὸ τὸ σωστὸ δρόμο. Ὅλοι ἐξαχρειωθήκαμε καὶ πέσαμε στὸ ἐπίπεδο τοῦ κτήνους. Ὁ ἄνθρωπος ποὺ πλάσθηκε γιὰ νὰ «ἄνω θρώσκει», κυλιέται στὸ βοῦρκο τῆς ἁμαρτίας, τῆς ἀποστασίας, τῆς ἀνηθικότητος. Καὶ τί περιμένουμε; Μήπως δὲν μᾶς προετοιμάζει ὁ Παῦλος λέγοντας «τὰ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος» (Ῥωμ. στ΄ 23)!
Διώξαμε τὸ Χριστὸ ἀπὸ τὴ ζωή μας. Δὲν τὸν θέλουμε. Ὁ νόμος Του μᾶς ἐλέγχει. Θέλουμε τὴν ἀπόλυτη ἐλευθερία πού, δυστυχῶς, τὴν σχετίζουμε μὲ τὴν ἀσυδοσία. Λησμονοῦμε ὅτι οἱ βαθμοὶ ἐλευθερίας κάθε ἀνθρώπου εἶναι οἱ βαθμοὶ ποὺ ὁρίζει ὁ Κύριός μας, ποὺ δὲν μᾶς ἐκτροχιάζουν, ἀλλὰ μᾶς ὁδηγοῦν ἄνετα ἀπὸ τὴ γῆ στὸν οὐρανό. Εἶναι οἱ αἱματοβαμμένοι βαθμοὶ ἀπὸ τὸ πανάχραντο αἷμα τοῦ γλυκύτατου Ἰησοῦ μας, ποὺ μᾶς ἐλευθέρωσε ἀπὸ τὴ δουλεία στὰ δεσμὰ τοῦ θανάτου καὶ γιὰ τὴ διηνεκῆ διατήρησή της μᾶς συμβουλεύει πάλιν ὁ Παῦλος λέγοντας: «Τῇ ἐλευθερίᾳ, ᾗ ἡμᾶς Χριστὸς ἠλευθέρωσε στήκετε, καὶ μὴ πάλιν ζυγῷ δουλείας ἐνέχεσθε» (Γαλ. ε΄ 1).
Ἀφοῦ, λοιπόν, διώξαμε μὲ τὴν ἀνάρμοστη συμπεριφορά μας τὸ Χριστὸ ἀπὸ τὴ ζωή μας, τὸ κενὸ ποὺ δημιουργήθηκε χωρὶς νὰ τὸ φανταστοῦμε ἦλθε νὰ τὸ καλύψει ὁ πονηρός. Ἄλλωστε αὐτὸ πάντοτε ἐκεῖνος ἐπιδιώκει. Νὰ βρίσκει τρύπες καὶ νὰ εἰσχωρεῖ στὶς ψυχές, στὶς οἰκογένειες, στὰ μοναστήρια, στὴν ἐκκλησία, στὶς κοινωνίες τῶν ἐθνῶν. Μπαίνει μέσα χωρὶς ἐμπόδια, ἀφοῦ τὰ πνευματικὰ ἐμπόδια μόνοι μας τὰ ἔχουμε καταργήσει, καὶ στήνει χορό. Κάνει πανηγύρι. Καὶ ἐμεῖς καθημερινὰ πανηγυρίζουμε καὶ ἀφήνουμε τοὺς ἑαυτούς μας στὴν κραιπάλη, τὴ μέθη, τὴ διαστροφή, τὴ φιληδονία, τὴ λαιμαργία, τὴν ἐμπάθεια, τὸ μῖσος, καὶ ὅσα τὸ πανηγύρι τοῦ διαβόλου μᾶς προβάλλει σὰν στοιχεῖα χαρᾶς καὶ ἀτέρμονης ἀγαλλιάσεως. Πανηγυρίζουμε χωρὶς Χριστὸ καὶ χωρὶς νὰ τὸ καταλαβαίνουμε, ἀφοῦ οἱ διασκεδάσεις εἶναι θανατηφόρες, ὁδηγούμαστε στὴν καταστροφή.
Στὸ κύτταρο κάθε κοινωνίας, στὴν οἰκογένεια, τὰ λίγα πλέον παιδιά, ἀφοῦ ἡ ὑπογεννητικότης μᾶς μαστίζει, χάριν, δῆθεν, καλύτερης ποιότητας ζωῆς, δὲν ἀπολαμβάνουν τὴ στοργὴ καὶ τὴ γαλήνη τοῦ χώρου μέσα ἀπὸ τὴν ταπείνωση, τὴν ἀγάπη καὶ τὴ σεμνότητα τῶν γονέων τους. Σὲ ὅλα τὰ σπίτια, σὲ κάθε οἰκογένεια, ποὺ ἔχει μέσα της ταραχὴ πίσω της κρύβεται ὁ διάβολος. Ἀὐτὸς κυβερνᾶ καὶ προκαλεῖ φασαρίες, πανικό, ἀνακατωσοῦρες, ἀναμπουμποῦλες, ἀκαταστασίες. Τοὺς χορεύει ὅλους στὸ ταψί. Ἔχει ἀρθεῖ ἀπὸ τὶς οἰκογένειες ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ μας καὶ δὲν τοὺς δίνονται ἀπὸ τὸν οὐρανὸ τὰ δῶρα τοῦ Παναγίου Του Πνεύματος ποὺ εἶναι «χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, ἀγαθωσύνη, πίστις, πραότης, ἐγκράτεια. (Γαλ. ε΄ 22). Τοὺς ἀγωνιζόμενους καὶ εἰρηνοποιοὺς γονεῖς, ὅσο καὶ ἂν δὲν τὰ καταφέρνουν καλὰ μόνοι τους θὰ τοὺς εὐλογήσει ὁ Θεός. Αὐτὸς ζητᾶ τὴν πρόθεσή μας, τὴν καρδιά μας καὶ μὲ τὴ μεγαλειώδη χάρη Του διώχνει ἀμέσως τὸν πονηρό. Καταργεῖ τὸ πανηγύρι του. Παύει τὰ ὄργανά του καὶ σταματᾶ τὸ χορό του. Ἡ πρόθεση τῆς καρδιᾶς μας ἀρκεῖ στὸν Κύριο, γιὰ νὰ ἔλθει νὰ μᾶς εἰρηνεύσει, νὰ μᾶς εὐλογήσει. Μᾶς ζητᾶ τὸ ἐλάχιστο, ὅπως λέγει καὶ ὁ σοφὸς Σειραχιδης: «Υἱέ μου, δός μοι σὴν καρδίαν» (Σοφ. Σολ. 18΄ 26)!».
Πίσω ἀπὸ τὴν ἰδιότητα μας σὰν Χριστιανοὶ μὲ τακτικοὺς ἐκκλησιασμοὺς καὶ μὲ πολλὲς δῆθεν προσευχὲς κρύβεται ἕνας ὑπέρμετρος ἐγωϊσμός, ποὺ ἀπομακρύνει τὴ χάρη τοῦ ταπεινοῦ Ἰησοῦ καὶ μαζί της τὴ χαρὰ καὶ τὴν εἰρήνη. Ἔτσι ὁ πονηρὸς προκαλεῖ ταραχὲς καὶ μᾶς χορεύει χωρὶς πολλὲς φορὲς νὰ τὸ κατανοοῦμε.
Στήνει, λοιπόν, τὸ χορὸ ὁ πονηρὸς στὶς οἰκογένειες καὶ ἐπεκτείνεται, ἀφοῦ μᾶς θεωρεῖ ὅλους δικούς του. Ἐπεκτείνεται στὰ σχολεῖα, ὅπου ἡ εὐγενὴς ἅμιλλα ἔχει ἀντικατασταθεῖ ἀπὸ τὸν ἀνούσιο συναγωνισμὸ γιὰ τὴν κατάκτηση τῆς κοσμικῆς σοφίας καὶ ἐπιστήμης, πού, ὅμως, χωριζομένης ἀρετῆς κατὰ τὴν πλατωνικὴ ρήση, λογίζεται πανουργία. Δὲν διδάσκεται ἦθος στὰ σχολεῖα. Δὲν ὑπάρχουν παιδαγωγοὶ μὲ πνεῦμα θυσίας. Ὁ διάβολος καὶ ἐδῶ χορεύει καὶ μάλιστα ἀλλοιώνει τὰ πάντα, διαστρέφει τὴν ἱστορία, διδάσκει τὴν ἀνομία καὶ τὴν πονηριά, γιὰ τὴν ἐπικράτηση τῶν ἰσχυροτέρων ἔναντι τῶν ἀσθενεστέρων καὶ παραβλέπει τὰ λόγια τοῦ Ἀποστόλου τῶν ἐθνῶν: «Ὀφείλομεν ἡμεῖς οἱ δυνατοὶ τὰ ἀσθενήματα τῶν ἀδυνάτων βαστάζειν» (Ῥωμ. ιε΄ 1). Ἀδιαφορία διδασκάλων καὶ ἀμέλεια διδασκομένων δημιουργοῦν πανηγύρι τοῦ διαβόλου μὲ ἀποτέλεσμα τὴν ἠθικὴ κατάπτωση καὶ χαλάρωση τῆς κοινωνικῆς συνοχῆς, τῆς ἐν Χριστῷ συνοχῆς ποὺ ὀδηγεῖ σὲ ὑψηλὲς πνευματικὲς ἀναβάσεις. Ἡ ἐν Χριστῷ συνοχὴ ἀνοικοδομεῖ καὶ δημιουργεῖ, ἐνῶ ἡ ἐν πονηρῷ συνοχὴ ἀποικοδομεῖ καὶ καταστρέφει.
Πανηγύρι στήνει ὁ πονηρὸς καὶ στὴν Ἐκκλησία μας, ἀφοῦ αὐτὴ εἶναι ἡ πυξίδα τῆς πνευματικῆς μας πορείας καὶ ὁλοκληρώσεως. Προκαλεῖ φθόνους, μίση, διαιρέσεις, ἐμπάθειες, πειρασμοὺς καὶ φιλόϋλες ἐπιδιώξεις, ἐνῶ διδάσκει τὴν ἀγάπη, τὴν ἀπάθεια, τὴν ἐκζήτηση τῶν ἀφθάρτων καὶ αἰωνίων. Καὶ φυσικὸ εἶναι νὰ τὴν κτυπᾶ ὁ πονηρός, ἀφοῦ εἶναι δένδρο καρποφόρο καὶ παράγει καρποὺς εὔχυμους ζωῆς αἰωνίου, τοὺς ὁποίους οὔτε νὰ γευθεῖ δὲν θέλει ὁ μισόχριστος.
Χορεύει ὁ πονηρὸς καὶ τοὺς κυβερνῆτες καὶ τοὺς ἄρχοντες καὶ πάντες τοὺς «ἐν ὑπεροχῇ ὄντας» μὲ τὴν ἰδιοτέλεια, τὴ φιλοχρηματία, τὴν ἀδικία καὶ τὸν εὔκολο πλουτισμό. Ἀντὶ αὐτοὶ νὰ εἶναι χειραγωγοὶ τοῦ λαοῦ πρὸς τὶς ἠθικὲς ἐπάλξεις εἶναι καταστροφικοὶ ὁδηγοί του, ποὺ τὸν σύρουν στὰ τρίσβαθα τῆς ἀπελπισίας, τῆς φτώχειας, τῆς ἀνέχειας, τῆς κρίσεως, τῆς ἐξαθλιώσεως. Μεγάλο τὸ πανηγύρι ποὺ στήνει ὁ πονηρὸς μέσα ἀπὸ τὶς πράξεις, τὰ λόγια καὶ τὶς ἐπιδιώξεις αὐτῶν τῶν ἀνάξιων ἡγετῶν, ποὺ ἡγοῦνται χριστεπωνύμου λαοῦ, λαοῦ, ὅμως, ποὺ ἔχει λησμονήσει τὸ ἱστορικό του παρελθὸν καὶ δὲν γνωρίζει τὸ μέλλον του, ἀφοῦ ὁ Χριστός μας ἀπέχει ἀπὸ τὴν ἀγωγὴ καὶ τὶς ἐνέργειές του. Οἱ πολιτικοί μας, δυστυχῶς, δὲν συνταιριάζουν διακονία ἀνθρώπινου στοιχείου καὶ προσευχητικὴ διάθεση, γιὰ νὰ ἑλκύσουν τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ πάψουν τὸ πανηγύρι τοῦ διαβόλου.
Ὁ πονηρὸς σὲ ὅλους μας στήνει παγίδες καὶ ἀρχίζει πανηγύρια. Ὅλοι μας ἔχουμε πτώσεις. Πανηγυρίζει αὐτὸς γιὰ τὶς πτώσεις μας πολύ, ὅμως, περισσότερο γιὰ τὴν ἐμμονή μας στὴν πτώση.
Ἡ πτώση δὲν νοεῖται τὴν ὥρα ποὺ πέφτουμε. Ὅταν πέσουμε καὶ μείνουμε στὴν πτώση, τότε νοεῖται πτώση. Ὅταν πέσουμε καὶ σηκωθοῦμε, δὲν νοεῖται πτώση, ἀλλὰ ἀνάσταση. Καὶ αὐτὴ μισεῖ ὁ μισόκαλος. Ὁ Θεός μας γνωρίζει τὸ εὐόλισθο τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως καὶ μᾶς βοηθᾶ νὰ σηκωθοῦμε ἀπὸ τὶς πτώσεις. Ὁ πονηρὸς μᾶς σπρώχνει στὴν πτώση καὶ προσπαθεῖ νὰ μᾶς ἀφήσει ἐκεῖ, γιὰ νὰ πανηγυρίζει ἐκεῖνος καὶ νὰ μᾶς ἔχει στὸ χέρι του. Εὔσπλαγχνος ὁ Θεός μας, ἀνάλγητος ὁ πονηρός. Χαίρεται ὁ Θεός, λυπᾶται ο διαβολος. Στὸ χέρι μας εἶναι νὰ στήσουμε στὴ ζωή μας πανηγύρι Χριστοῦ. Πανηγύρι ἀρετῆς, ὅπου θὰ βασιλεύει ἡ σωφροσύνη, θὰ ψάλλεται ἡ χριστιανικὴ σεμνότητα καὶ εὐταξία, θὰ ἐπικρατεῖ ὁ φόβος Θεοῦ, θὰ ἐπιδιώκεται ἡ πρόοδος, θὰ χαίρονται καὶ θὰ χορεύουν μαζί μας οἱ Ἅγιοι Ἄγγελοι.
Ἕνα καρδιοστάλακτο δάκρυ μας καθαρίζει ἀπὸ τὸ ρύπο τῆς ἐπήρειας τοῦ πονηροῦ καὶ σαλπίζει τὴν ἀπαρχὴ τοῦ πανηγυριοῦ τῆς σωτηρίας μας. Πόσο ὄμορφη θὰ ἦταν ἡ κοινωνία μας ὅταν ἐπιδιώκαμε νὰ συμπανηγυρίζουμε μὲ τὸν Χριστό μας, τὸν Σωτήρα μας γνωρίζοντας ὅτι μακρυὰ ἀπὸ τὴν Ὀρθόδοξη βιοτή μας ὁ πονηρὸς μὲ τὸ ντέφι του μᾶς χορεύει ὅλους.
Δρ Χαραλάμπης Μ. Μπούσιας,
Μέγας Ὑμνογράφος τῆς τῶν Ἀλεξανδρέων Ἐκκλησίας
