Aπό το κακό στο χειρότερο η τουρκική οικονομία. Η λίρα χτυπιέται και η κατάσταση για το καθεστώς του Ρ. Τ. Ερντογάν είναι δύσκολη. Στο μηδέν έχει πέσει η κατασκευαστική δραστηριότητα στην Τουρκία λόγω της οικονομικής κρίσης.
Όπως χαρακτηριστικά δηλώνει στέλεχος τουρκικής εταιρείας real estate στην εφημερίδα “Guardian”, στις αστικές περιοχές τα κατασκευαστικά έργα έχουν «παγώσει» κατά 100%. Όπως εξηγεί ο ίδιος, αιτία είναι οι ελλείψεις υλικών κατασκευής, τα οποία πληρώνονται σε δολάρια.
Ο συντάκτης του ρεπορτάζ σημειώνει ότι σε ένα προάστιο της Κωνσταντινούπολης, το Εσενιούρτ, που έχει οικοδομηθεί τα τελευταία χρόνια για να στεγάσει γραφεία και εμπορικές δραστηριότητες, εκ πρώτης όψεως η εικόνα θυμίζει Ντουμπάι ή Χονγκ Κονγκ, με τεράστιους ουρανοξύστες.
Μια προσεκτικότερη εξέταση, όμως, αποκαλύπτει ότι πολλοί ουρανοξύστες είναι ημιτελείς, καθώς λείπουν παράθυρα, ή η επίπλωση, ενώ άλλοι είναι μισοάδειοι και παραμένουν σκοτεινοί όταν δύσει ο ήλιος.
Το αναπτυξιακό «θαύμα» του Ερντογάν στηρίχθηκε στις κατασκευές, που αποτέλεσαν την ατμομηχανή της οικοδομικής δραστηριότητας, συμμετέχοντας κατά 20% στην αύξηση του ΑΕΠ των τελευταίων ετών.
Όμως, η κατασκευαστική άνθηση, με ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα, αλλά και φαραωνικά δημόσια έργα, όπως το μεγαλύτερο αεροδρόμιο του κόσμου, το Νέο Αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης, στηρίχθηκε σχεδόν αποκλειστικά σε δάνεια συναλλάγματος, που μετατρέπονται σε θηλιά για τους οφειλέτες τώρα, με την ισοτιμία της λίρας να έχει καταρρεύσει στις 6 ανά δολάριο.
Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα αισθητό στο χώρο της ανάπτυξης ακινήτων, όπου το 90% των δανείων που έχουν λάβει οι επιχειρήσεις είναι σε συνάλλαγμα, όπως αναφέρει η “Guardian”, επικαλούμενοι επίσημα στατιστικά στοιχεία, αναφέρει το sofokleousin.gr.
Δυσοίωνη η οικονομική κατάσταση
Στο 1,5% αναμένει ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s ότι θα υποχωρήσει η ανάπτυξη του πραγματικού ΑΕΠ της Τουρκίας το 2018, από 7,4% το 2017. Για το 2019 ο διεθνής οίκος αναμένει ανάπτυξη 1%, τονίζοντας παράλληλα πως παρατείνεται ο φαύλος κύκλος της τουρκικής οικονομίας από τις νέες πιέσεις στην τουρκική λίρα και από τις υψηλές τιμές του πετρελαίου.
«Η επιδείνωση των πιστωτικών συνθηκών (στην Τουρκία) και η μείωση της εμπιστοσύνης προς την οικονομία ενδέχεται να έχουν πολύ αρνητικό αντίκτυπο στην τουρκική οικονομία, ο οποίος αντανακλάται στην αναθεώρηση των προβλέψεών μας για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό τα έτη 2018 και 2019», υπογραμμίζει ο αμερικανικός οίκος.
Σύμφωνα με τον οίκο Moody’s, «ο υψηλός πληθωρισμός και η αναμενόμενη επιβράδυνση του δανεισμού θα περιορίσουν την ιδιωτική κατανάλωση λόγω των αρνητικών επιπτώσεων που θα έχουν στην αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών».
Αναφέρει επίσης ότι η επιχειρηματική εμπιστοσύνη στην τουρκική οικονομία έχει υποχωρήσει από τον περασμένο Απρίλιο και ότι δείκτης μεταποίησης (PMI) παρέμεινε σε πορεία συρρίκνωσης, κάτω από 50, κατά τους τελευταίους τέσσερις μήνες, ενώ οι λιανικές πωλήσεις μειώθηκαν κατά 1,3% το Μάιο.
Επιπλέον, σημειώνει ότι το νόμισμα της Τουρκίας βρίσκεται υπό νέα πίεση, καθώς το διεθνές επενδυτικό κλίμα έχει πληγεί από την κατάσταση της τουρκικής οικονομίας και των πολιτικών που ακολουθούνται. Ο οίκος αξιολόγησης υπογραμμίζει ότι η Τουρκία κατέγραψε εξαιρετικά ισχυρή ανάπτυξη το πρώτο τρίμηνο του 2018 η οποία ανήλθε στο 7,4%, παρά την άνοδο του πληθωρισμού και τη διεύρυνση του ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
Τέλος, ο Moody’s τονίζει πως «ο συνδυασμός δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής που έδωσε προτεραιότητα στην ανάπτυξη έχει προκαλέσει υπερθέρμανση στην τουρκική οικονομία», ενώ η εξασθένιση της τουρκικής λίρας και οι υψηλές τιμές πετρελαίου, όπως σημειώνει, παρατείνουν τον φαύλο κύκλο της τουρκικής οικονομίας.
Αύξηση επιτοκίων Αναφέροντας ότι από τον περασμένο Απρίλιο, η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας έχει αυξήσει το επιτόκιο κατά 500 μονάδες βάσης στο 17,75%, ο αμερικανικός οίκος τονίζει πως μετά τις νέες πιέσεις στην τουρκική λίρα και τη συνεχή αύξηση του πληθωρισμού αναμένει πως η κεντρική τράπεζα της χώρας θα συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια.
«Κατά την άποψή μας, οι αυξήσεις των επιτοκίων μέχρι στιγμής δεν αντανακλούν μια αποφασιστική στάση νομισματικής πολιτικής για εξουδετέρωση των πληθωριστικών πιέσεων, συγκράτηση των προσδοκιών για τον πληθωρισμό και αποκατάσταση της αξιοπιστίας της (νομισματικής) πολιτικής», υπογραμμίζει ο Moody’s. Ο διεθνής οίκος αξιολόγησης αναμένει πως θα επιδεινωθούν βραχυπρόθεσμα οι πληθωριστικές πιέσεις, υποσκάπτοντας περαιτέρω, όπως τονίζει, την αξιοπιστία του στόχου που έχει θέσει για τον πληθωρισμό η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας.
