«Πόλεμος» ΗΠΑ και Ρωσίας έχει ξεσπάσει στη «γειτονιά» μας για την ενέργεια και είναι πολύ πιθανό να εμπλακεί και η Ελλάδα. Ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Χόιτ Μπράιαν Γι επιτέθηκε στη Σερβία λέγοντας ότι δεν μπορεί να «κάθεται σε δύο καρέκλες», εννοώντας προφανώς τις άριστες σχέσεις που διαθέτει με την Μόσχα. Κι αυτό έγινε την ώρα που ο πρόεδρος Αλεξάντερ Βούτσις εγκαινίαζε με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Gazprom έναν νέο σταθμό καυσίμων στην πόλη Πάντσεβο.
Μέσω του διυλιστηρίου του Πάντσεβο τροφοδοτούνται όλα τα δυτικά Βαλκάνια με πετρέλαιο και φυσικό αέριο και είναι προφανές πώς οι ΗΠΑ θέλουν να το ανατρέψουν αυτό, δεδομένου ότι προχωράει η κατασκευή του TAP, που περνάει και από την Ελλάδα και θέλουν να δημιουργήσουν μία μεγάλη δική του αγορά. Αυτός είναι και ο λόγος που αργά η γρήγορα και η Ελλάδα θα κληθεί να πάρει θέση σε αυτή τη διένεξη, η οποία είναι εξαιρετικά σοβαρή.
Στην πρόκληση του υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, αρμόδιου για θέματα Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης απάντησε ο υπουργός Άμυνας της Σερβίας Αλεξαντάρ Βουλίν, λέγοντας πώς κανείς δεν μπορεί να αποφασίσει για λογαριασμό της Σερβίας και η ίδια η χώρα δεν θα ρωτήσει για την πολιτική που θα ακολουθήσει στα θέματα τόσο των εξωτερικών όσο και της ενέργειας.
Σημειώνεται πώς το διυλιστήριο πετρελαίου στο Πάντσεβο, το οποίο λαμβάνει άμεσα αργό πετρέλαιο από τη Ρωσία, είναι ο κύριος προμηθευτής, με περίπου 80% της αγοράς καυσίμων στα (Δυτικά) Βαλκάνια, όπου η Αλβανία και το Κοσσυφοπέδιο είναι οι δύο κύριοι αγοραστές αυτής της παραγωγής.
Η σερβική τηλεόρασηb92 αναφέρει ότι 150 χιλιάδες τόνοι πετρελαίου εξάγονται από τη Σερβία κάθε χρόνο από το διυλιστήριο του Πάντσεβο. Το διυλιστήριο αυτό διοικείται από τη ρωσο-σερβική κοινοπραξία NIS, η οποία κατά 29% είναι κρατική και το υπόλοιπο ανήκει στο ρωσικό γίγαντα Gazprom.
Μόνο από αυτήν την εξαγωγή πετρελαίου η Σερβία κερδίζει 1,3 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως και αντιπροσωπεύει το 16% των δαπανών του συνολικού προϋπολογισμού της. Ο Σέρβος πρόεδρος Βούτσιτς συνοδεύθηκε στο Πάντσεβο από τον Ρώσο πρέσβη στο Βελιγράδι, τον Τσεπούριν και τον επικεφαλής της Gazprom, Αλεξάντρ Ντιούκοφ.
Η ρωσο-σερβική εταιρεία NIS είναι η ηγέτης των ξένων επενδύσεων στη Σερβία, η οποία προμηθεύει πρώτιστα ραφιναρισμένο αέριο και πετρέλαιο στα Σκόπια, το Κοσσυφοπέδιο και την Αλβανία.
Ο αγωγός φυσικού αερίου TAP καθώς και οι νέες πηγές πετρελαίου που ήρθαν στο Σπίραγκ (Shpirag), όπως επίσης, και αυτές που αναμένονται στο Ιόνιο Πέλαγος, μπορούν να μετατρέψουν την Αλβανία σε σημαντικό ενεργειακό παράγοντα, που μαζί με το Κοσσυφοπέδιο και τα Σκόπια θα σπάσουν το ρωσικό μονοπώλιο που έχει στην αγορά καυσίμων, ιδιαίτερα στο λιανεμπόριο.
Όπως αντιλαμβάνεται κανείς το παιχνίδι είναι πολύ χοντρό και η Ρωσία δεν πρόκειται να αφήσει την Σερβία μόνη της, στα «νύχια» των Αμερικανών που την απειλούν και στόχο έχουν να σπάσουν τους δεσμούς της με τη Μόσχα. Οι ΗΠΑ εκβιάζουν το Βελιγράδι με την ένταξη της στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Τα κράτη που επιθυμούν να ενταχθούν στην ΕΕ πρέπει να επιδείξουν με σαφήνεια την απόφασή τους. Δεν μπορούν να κάθονται ταυτόχρονα σε δύο καρέκλες», είπε ο υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Χόιτ Μπράιαν Γι, σε οικονομική σύνοδο κορυφής στο Βελιγράδι.
Πρόσθεσε ότι η Σερβία, πρέπει να στείλει ένα σαφές μήνυμα ότι θέλει να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς ισορροπία μεταξύ των δύο πλευρών. «Τα κράτη πρέπει να επιλέξουν μια πλευρά, ανεξάρτητα από το πόσο δύσκολο είναι. Είναι σημαντικό η χώρα να κάνει μια στρατηγική επιλογή, ώστε να αποτελεί μέρος της επίσημης πολιτικής της, όπως έκανε η Κροατία, πριν ενταχθεί στο ΕΕ, όπως έκανε το Μαυροβούνιο σχετικά με το ΝΑΤΟ. Οι αξίες είναι σημαντικές, αλλά πιο σημαντικότερα είναι τα έργα από τις λέξεις και πρέπει να στείλουν ένα σαφές μήνυμα», είπε ο Γι.
Οι δηλώσεις του αυτές προκάλεσαν την οργισμένη αντίδραση του υπουργού Άμυνας της Σερβίας Αλεξαντάρ Βουλίν, ο οποίος καταδίκασε έντονα τη δήλωση του υφυπουργού Εξωτερικών. «Η δήλωση του Χόιτ Μπράιαν Γι, είναι μια χείριστη δημόσια και διπλωματική πίεση για τη χώρα μας και το δικαίωμά μας να παίρνουμε ανεξάρτητες αποφάσεις. Δεν γνωρίζω ποια θα είναι η θέση και η απάντηση του προέδρου Αλεξαντάρ Βούτσιτς, αλλά είμαι βέβαιος ότι είναι σε θέση να αντιμετωπίσει την πίεση, όπως έχει πράξει μέχρι τώρα» είπε ο Βουλίν.
Επεσήμανε ότι οι δηλώσεις αυτές δεν προέρχονται από έναν φίλο ή κάποιον που σέβεται τη Σερβία, τις πολιτικές μας και το δικαίωμά μας να λαμβάνουμε αποφάσεις. «Η Σερβία θα λαμβάνει τις δικές της αποφάσεις και δεν δίνει σημασία στο πόσο μεγάλοι είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι μπορούν να πάρουν αποφάσεις για εμάς», κατέληξε ο Βουλίν.
Να σημειωθεί τέλος πώς η κόντρα για τη Σερβία έρχεται σε συνέχεια της απόφασης της χώρας να προμηθευτεί ρωσικά όπλα, μεταξύ των οποίων αντιαεροπορικά συστήματα Tor, Pantsir και Buk, καθώς και μαχητικά αεροσκάφη MiG-29.
