Συναγερμός έχει σημάνει στους πολιτικοεκκλησιαστικούς κύκλους μετά την χθεσινή επίσκεψη της Σκοπιανής αντιπροσωπείας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, όπου τέθηκε επί τάπητος και το θέμα της “μακεδονικής εκκλησίας”.
Η συγκυρία που ξαν' ανοίγει το ζήτημα είναι τουλάχιστον ύποπτη!
Καταρχάς σύμφωνα με ΜΜΕ της χώρας η “Σύνοδος” της αυτοαποκαλούμενης -και μη αναγνωρισμένης από καμία άλλη Ορθόδοξη Εκκλησία- “Ορθόδοξης Εκκλησίας της Μακεδονίας”/ Αρχιεπισκοπή Αχρίδας” ενημερώθηκε για την επίσκεψη των Ζάεφ και Σπασόφσκι στον Οικουμενικό Πατριάρχη και ... έδωσε την “ευλογία” της. Μάλιστα, ο εκπρόσωπος της “Συνόδου”, “Μητροπολίτης” Τιμόθεος εξέφρασε την προσδοκία ότι το θέμα της αυτοκεφαλίας θα συζητηθεί σε μία από τις συνόδους του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Συμπλήρωσε δε ότι είχε προφορική επιβεβαίωση από το Οικουμενικό Πατριαρχείο ότι θα ασχοληθεί με το θέμα.
Σε ποιο ευρύτερο πλαίσιο συνθηκών συνέβη όμως αυτή η παρουσία Ζάεφ στο Φανάρι, που σαν άλλος Ποροσένκο ζητούσε αυτοκεφαλία για να σωθεί και ο ίδιος πολιτικά;
1) Συνέβη ενώ η Σερβική Εκκλησία πιέζεται αφάνταστα με το θέμα του Μαυροβουνίου και το νέο νόμο της κυβέρνησης.
2) Συνέβη ενώ η Σερβική Εκκλησία έχει επανειλλημμένως αντιταχθεί στην νέα ουκρανική εκκλησία και στις επιθυμίες Βαρθολομαίου αναγνωρίζοντας ως μόνο κανονικό μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας τον Ονούφριο
3) Συνέβη ενώ η Ελλαδική Εκκλησία, η οποία ασφαλώς έχει άμεσο ενδιαφέρον για το μέλλον της “μακεδονικής εκκλησίας”, έχει ταχθεί αναφανδόν υπερ των θέσεων του Πατριάρχη Βαρθολομαίου στο ουκρανικό, έχοντας μετατραπεί σε ένα ισχυρό σύμμαχο. Μέχρι που μπορεί να φτάσει αυτή η συμμαχία και αν το εκκλησιαστικό “μακεδονικό” ζήτημα είναι το νέο στάδιο παραμένει αναπάντητο ερώτημα. Ιδίως αν αναλογιστεί κανείς τις αντιδράσεις πολλών Ελλήνων Ιεραρχών στην "συμφωνία των Σκοπίων" και την συμμετοχή τους στα συλλαλητήρια
4) Συνέβη ενώ ο Βαρθολομαίος απευθυνόμενους προς τους Σέρβους σε τελευταία συνέντευξή του είπε πως “η μητέρα εκκλησία αγαπά και τα αχάριστα παιδιά της”
5) Συνέβη ενώ την περασμένη άνοιξη βρέθηκε στα Σκόπια και ο Πάπας Φραγκίσκος με ανοίγματα προς την Ορθοδοξία
6) Συνέβη ενώ στην περιοχή των Βαλκανίων-και δη στα Σκόπια- μαίνεται ο πόλεμος ΗΠΑ-Ρωσίας. Ο“ψυχρός πόλεμος” ισχύος ΗΠΑ-Ρωσίας περιελάμβανε τον περασμένο χρόνο την θριαμβευτική παρουσία Πούτιν στη Σερβία, την επίσκεψη Πομπέο στα Σκόπια καθώς και πληροφορίες που το ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ είχε δημοσιεύσει για την ενίσχυση της ρωσικής ισχύος στο γειτονικό μας κρατίδιο (Διαβάστε εδώ )
7) Συνέβη ενώ και η Βουλγαρική Εκκλησία-η οποία επίσης δεν έχει πάρει θέση στο ουκρανικό-ανακατεύτηκε στο ζήτημα της “μακεδονικής”, όταν η δεύτερη της ζήτησε να την στηρίξει πριν από δύο χρόνια.
Τι έλεγε ο Βαρθολομαίος
Λίγες μόνο ημέρες πριν από την συνάντηση με τον Ζάεφ ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος απαντούσε σε συνέντευξή του στο κατά πόσο το θέμα του Μαυροβουνίου μπορούσε να αποτελέσει νέο "ουκρανικό"
Πέρυσι τον Φεβρουάριο σε μια άκρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη που παραχώρησε στο σερβικό «Politica» και τον δημοσιογράφο Ζιόβιν Ρακότσεβιτς μίλησε μεταξύ άλλων και για τα ζητήματα που αντιμετωπίζει η Σερβική Εκκλησία με Μαυροβούνιο, Σκόπια (“Βόρεια Μακεδονία”) και αλλού.
“Δυστυχώς, υπάρχουν τεράστιες παραπληροφορίες γύρω από αυτό το ζήτημα. Κάποιοι συγκρίνουν την περίπτωση της Ουκρανίας με τα Σκόπια και το Μαυροβούνιο, και αυτό είναι πολύ επιδέξιο, επειδή θέλουν η Σερβική Εκκλησία να στραφεί εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Βέβαια, όσο ξέρουμε, πολλοί Σέρβοι επίσκοποι είναι απρόθυμοι όσον αφορά την Ουκρανία για το φόβο πως ό, τι συνέβη εκεί θα επαναληφθεί στο Μαυροβούνιο και την Οχρίδα. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν προτίθεται να τροποποιήσει το Σύνταγμα της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, ούτε κανένα από τα σύνορά της, εάν δεν ακολουθηθεί συμφωνία και συνεργασία. Ποτέ άλλοτε, το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν υπερέβη τα όρια άλλων εκκλησιών, εκτός αν υπάρχει αντίστοιχη ζήτηση και μεγαλύτερη εκκλησιαστική αναγκαιότητα” ανέφερε σε μια δήλωση που μοιάζει περισσότερο με γρίφο για το μέλλον παρά με διαβεβαίωση!
Ιδίως δε αν ανατρέξει κανείς σε παλιότερες δηλώσεις του. Στις 11/6/2018 μιλώντας για Ουκρανούς και Σκοπιανούς είπε πως “ η ύπαρξη σχίσματος δεν αποτελεί επιχείρημα για να εγκαταλείψουμε έναν λαό”. Κατά την Θεία Λειτουργία και με αφορμή τα ονομαστήριά του τόνισε χαρακτηριστικά:
“ Η ύπαρξη σχίσματος δεν αποτελεί επιχείρημα για να εγκαταλείψουμε έναν λαό ελαφρά τη συνειδήσει” και μίλησε για τις ευθύνες του Οικουμενικού θρόνου “απέναντι στον Θεό και στην ιστορία” .“Είναι αποστολικό χρέος για την Εκκλησία να επαναφέρουμε πάντα τα έθνη στην αλήθεια και στην κανονικότητα” τόνισε με νόημα. Είπε ακόμη πως δημιουργείται κίνητρο για “ανέυρεση σωτηριοδόχων και ενωτικών λύσεων”
Βέβαια αν γυρίσει κανείς τον χρόνο πολύ πιο πίσω στο 2013 ο Οικουμενικός Πατριάρχης, στην ομιλία του στους εορτασμούς στην σερβική πόλη Νις για τα 1.700 χρόνια από το Διάταγμα των Μεδιολάνων χαρακτήριζε την αυτοαποκαλούμενη «Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία», ως «μη χριστιανική, παραεκκλησιαστική οργάνωση που υποστηρίζεται από κρατικές δομές».
Προέβη σε αυτούς τους χαρακτηρισμούς, με αφορμή και την υπόθεση του φυλακισμένου τότε Αρχιεπισκόπου Αχρίδας Ιωάννη.
Ο ρόλος που παίζει το Φανάρι στο Σκοπιανό είναι τουλάχιστον περίεργος.
Πριν ενάμισι χρόνο περίπου έφτασε στα δημοσιογραφικά γραφεία η πληροφορία πως ο Οικουμενικός Πατριάρχης απάντησε αρνητικά σε επιστολή της “εκκλησίας των Σκοπίων”, με την οποία ζητούσε να της απονεμηθεί αυτοκέφαλο υπό την ονομασία “Αρχιεπισκοπή Αχρίδας και Πρώτης Ιουστινιανής”. Μόνο που το θέμα ασφαλώς και δεν κλείνει εδώ… Αρνήθηκε την αυτοκεφαλία με το συγκεκριμένο όνομα, αλλά με κάποιο άλλο ίσως;;;
Αξιωματούχοι της Σερβικής Εκκλησίας εκφράζουν τακτικότατα ανοιχτά το φόβο τους πως οι κινήσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την Ουκρανία θα οδηγήσουν σε αναγνώριση της αποσχισθείσας “μακεδονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας” αλλά και για το Μαυροβούνιο με σκοπό την αποδυνάμωση της Ρωσίας.
Συνεπώς, παρόλες τις διαβεβαιώσεις Βαρθολομαίου το επόμενο επεισόδιο σχετικά με τους σχισματικούς των Σκοπίων δεν το έχουμε δει ακόμη. Και για αυτό θα πρέπει και η “ωραία κοιμωμένη” Ελλαδική Εκκλησία να είναι έτοιμη για να μην τρέχει κατόπιν όπως πάντα πίσω από τις εξελίξεις….
Πολλοί φοβούνται πως το σκοπιανό εκκλησιαστικό ζήτημα μπορεί κάλλιστα να αποτελέσει ουρά του ουκρανικού και με την ίδια μέθοδο να κινηθούν αντίστοιχες διαδικασίες.
Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου
Το θέμα με την “μακεδονική εκκλησία” είναι δαιδαλώδες. Ιδίως αν αναλογιστεί κανείς και την απόφαση από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο σύμφωνα με την οποία η κανονική Αρχιεπισκοπή της Αχρίδας κέρδισε την υπόθεση εναντίον του “μακεδονικού” κράτους.
Μετά την απόφαση αυτή το γειτονικό μας κρατίδιο υποχρεούται να αποδεχτεί πως η Αρχιεπισκοπή Αχρίδας βρίσκεται σε κανονική ενότητα με την Ορθόδοξη Εκκλησία της Σερβίας και επικεφαλής της είναι ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αχρίδος και Μητροπολίτης Σκοπίων Ιωάννης (Jovan Vraniskovski).
Δυστυχώς η συνάντηση Βαρθολομαιου-Ζάεφ φαίνεται να ανοίγει εκ νέου του κουτί της Πανδώρας, την στιγμή που η Παγκόσμια Ορθοδοξία ήδη πλήττεται με αφορμή όσα συμβαίνουν στην ουκρανική εκκλησιαστική κρίση και τα παρελκόμενά της...
