Στην Ελλάδα έχουν μεταφερθεί πλέον οι έρευνες υποθέσεων οικονομικής απάτης, με κατηγορούμενους τους Ilya Surkov και Alexander Vinnik.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα Zougla, το πρόβλημα δεν βρίσκεται αποκλειστικά στα δισεκατομμύρια ρούβλια που εισρέουν από τη Ρωσία με προορισμό την Ελλάδα, αλλά κυρίως αυτοί στους οποίους ανήκουν, μεταξύ των οποίων ολιγάρχες, μεγαλοεπιχειρηματίες και κυβερνητικοί αξιωματούχοι. Πού προσέφυγαν αυτοί οι άνθρωποι για να βρουν καταφύγιο, χωρίς όμως επιτυχία; Ξέπλυμα δισεκατομμυρίων στο εξωτερικό και εκδόσεις ατόμων είναι η σύνηθης έκβαση σε υποθέσεις αυτού του είδους.
Πριν λίγο καιρό μάλιστα, η Ιντερπόλ εξέδωσε διεθνές ένταλμα έρευνας για τον Ιγκόρ Πολτσένκο, επιχειρηματία από τη Ρωσική Άπω Ανατολή, ο οποίος κρατήθηκε στην Κύπρο. Ο επιχειρηματίας, που παρεμπιπτόντως είναι και κάτοχος κυπριακού διαβατηρίου, οφείλει 7 δισεκατομμύρια ρούβλια (πάνω από 95 εκατομμύρια ευρώ) σε ρωσικές τράπεζες.
Το ίδιο ακριβώς συνέβη και με τον πρώην Υπουργό Οικονομικών της Περιφέρειας Μόσχας Αλεξέι Κουσνετσόφ, σε μια υπόθεση που προκάλεσε αίσθηση σε όλα τα μέσα ενημέρωσης ανά τον κόσμο. Οι εκτιμήσεις για τη ζημιά που προκάλεσε ο Κουσνετσόφ μιλούν για σχεδόν 14 δισεκατομμύρια ρούβλια (περίπου 200 εκατομμύρια ευρώ), σύμφωνα με το ρωσικό πρκτορείο ειδήσεων TASS. Και μόνο τα κατασχεμένα ακίνητα κι οι αντίκες του προκαλούν ίλιγγο: Συνελήφθη έχοντας στην κατοχή του οκτώ αγροτεμάχια, δυο διαμερίσματα και αυτοκίνητα στη Ρασία, δύο ξενοδοχεία στο Courchevel, μια έπαυλη στο Σεν-Τροπέ κι ένα διαμέρισμα στο Παρίσι.
Άλλη μία ενδιαφέρουσα περίπτωση αφορά τον Ilya Surkov. Σύμφωνα με το Zougla, ο Ilya Surkov είναι ένας ακόμη πασίγνωστος πρώην Ρώσος επιχειρηματίας, ο οποίος αντιμετωπίζει πιθανότατα 10 χρόνια φυλάκισης. Υπήρξε πρόεδρος της κατασκευαστικής εταιρείας Finstroy και κατηγορήθηκε για κλοπή και υπεξαίρεση χρημάτων, χρησιμοποιώντας πλαστά έγγραφα για να αποκομίσει 380 εκατομμύρια ρούβλια - πόσο δηλαδή άνω των 5 εκατομμυρίων ευρώ - από την Finstroy. O Ilya Surkov μετέφερε τα κλεμμένα χρήματα σε λογαριασμούς σε εταιρεία στον Παναμά (Boulder Associated), η οποία ανήκει στον ίδιο. Η υπόθεση αυτή εξετάστηκε ξεχωριστά από την εφημερίδα Times of Geneva της Γενεύης.
Σύμφωνα με την έρευνα, τα κλεμμένα χρήματα μεταφέρθηκαν από την Boulder Associated σε ελβετικούς τραπεζικούς λογαριασμούς της πρώην συζύγου του Lilia Scheffler-Sennova. Οι αρχές της Ελβετίας και του Παναμά έχουν δώσει πληροφορίες για τις μεταφορές των χρημάτων αυτών.
Προκειμένου να διαφύγει από τη Ρωσία το 2013, ο Surkov χρησιμοποίησε πλαστό διαβατήριο με σκοπό να πάρει την ελληνική ιθαγένεια. Ο ίδιος συνεχίζει να διατηρεί την ελληνική ιθαγένεια, χωρίς ωστόσο να έχει ανανεώσει το ελληνικό διαβατήριο, το οποίο έληξε το 2016. Φαίνεται επίσης να χρησιμοποίησε δύο διαβατήρια με διαφορετικό τόπο γέννησης: Ρωσία και Καζακστάν. Κατά την παραμονή του στην ΕΕ, ο Surkov προσπάθησε να εξασφαλίσει νόμιμη ιδιοκτησία των κλεμμένων χρημάτων μέσω του κυπριακού συστήματος δικαιοσύνης. Ωστόσο, ορισμένες από αυτές τις οικονομικές αξιώσεις του Surkov δεν έγιναν αποδεκτές και ο ίδιος αναγκάστηκε να αποσύρει τις υπόλοιπες.
Ο κ. Alexander Vinnik, επίσης κατηγορούμενος για ξέπλυμα δισεκατομμυρίων δολαρίων, αιτείται επισήμως πλέον την έκδοσή του στη Ρωσία. Σύμφωνα με έκθεση της ειδησεογραφικής πηγής e-Kathimerini, το 2019, ο Vinnik, ρωσικός υπήκοος, άσκησε έφεση σε δικαστήριο του Πειραιά για απελευθέρωση ή έκδοση στη χώρα του για ανθρωπιστικούς λόγους.
Ο Vinnik συνελήφθη στην Ελλάδα τον Ιούλιο του 2017, αφού ξέπλυνε τουλάχιστον 4 δισεκατομμύρια δολάρια σε μετρητά από το 2011 μέσω μιας πλατφόρμας, σύμφωνα με την αστυνομία. Κρατήθηκε με την κατηγορία για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, συνωμοσία και διαπραγμάτευση σε μετρητά που αποκτήθηκαν με παράνομα μέσα.
Στις 5 Νοεμβρίου οι ελληνικές δικαστικές αρχές δεν έδειξαν επιείκεια στον Alexander Vinnik, ο οποίος καταδικάστηκε σε 27 μήνες φυλάκιση. O Vinnik συνελήφθη ενώ βρισκόταν στην Ελλάδα για διακοπές με την οικογένειά του, το 2017, μετά από αίτημα των Η.Π.Α., οι οποίες τον κατηγορούν για ξέπλυμα δισεκατομμυρίων δολαρίων με τη χρήση Bitcoin, του δημοφιλούς εικονικού κρυπτονομίσματος.
Νέοι έλεγχοι και ανάκληση διαβατηρίων
Ο υπουργός Εσωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας κος Κωνσταντίνος Πετρίδης ήταν εκείνος που ανακοίνωσε την απόφαση της κυβέρνησης για την ανάκληση 26 προσωπικών κυπριακών διαβατηρίων, Μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης 9 περιπτώσεων επενδύσεων, ο κύριος Πετρίδης ανέφερε στο BBC πώς ουσιαστικά «ελέγχονται περιπτώσεις πολιτογράφησης πριν το 2018». «Αυτό συμβαίνει κατά παραγγελία της ΕE, καθώς όταν τα κριτήρια αλλάζουν, είναι επιβεβλημένη η πραγματοποίηση εκ νέου ελέγχων». Φέτος η Κύπρος ανακοίνωσε τη δημιουργία 11 κατηγοριών «ατόμων υψηλού κινδύνου που δεν έχουν το δικαίωμα αίτησης χορήγησης διαβατηρίου», πρόσθεσε ο κύριος Πετρίδης.
Σύμφωνα πάντα με τα λεγόμενα του κου Πετρίδη, οι επαναληπτικοί αυτοί έλεγχοι αφορούν 2.000 κατόχους κυπριακών διαβατηρίων. Οι περισσότεροι αιτούντες είναι άτομα κυρίως από τη Ρωσία και από την Κίνα. Οι κυπριακές ανησυχίες για εύπορους Ρώσους που έλαβαν ευρωπαϊκά διαβατήρια παράνομα είναι επίσης έντονες και στην Ελλάδα. Συμπερασματικά, φαίνεται η αναγκαιότητα να ενταθεί η συνεργασία των δύο κρατών για να μπορούν να αντιμετωπισθούν ταχύτερα κι αποτελεσματικότερα οι συγκεκριμένες περιπτώσεις.
Παρόλο βάσει των συγκεκριμένων υποθέσεων βγαίνει το συμπέρασμα ότι τελικά οι Ρώσοι εγκληματίες δεν ξέφυγαν τελικά από τη δικαιοσύνη, συνεχίζουν να υπάρχουν ολοένα και περισσότεροι φυγόποινοι Ρώσοι επενδυτές που αναζητούν μόνιμη διαμονή στην Ευρώπη χωρίς να εντοπίζονται και να συλλαμβάνονται, και ταυτόχρονα να απολαμβάνουν τη ζωή που τους επιτρέπουν τα δισεκατομμύρια που έχουν καταχραστεί.
Μπορεί πλέον η Κύπρος να ταυτοποιεί και να τιμωρεί κάποιους από αυτούς τους οικονομικούς εγκληματίες, με ταυτόχρονη ακύρωση των κυπριακών τους διαβατηρίων, σε καμία περίπτωση όμως αυτό δεν μπορεί να δικαιολογήσει το γεγονός ότι μέχρι πριν λίγο καιρό παραχωρούσε διαβατήρια με σκοπό τις επενδύσεις. Αυτό ήταν που εκμεταλλεύτηκε κατά κόρον μεγάλος αριθμός Ρώσων απατεώνων, σίγουρα μεγαλύτερος από αυτούς που έχουν μέχρι σήμερα τελικά τιμωρηθεί από τη δικαιοσύνη.
Από το 2013, ήταν δυνατόν για κάποιον επιχειρηματία να εξασφαλίσει κυπριακό διαβατήριο με μια επένδυση ποσού της τάξεως των 2 εκατομμυρίων ευρώ, κάτι που ταυτόχρονα του έδινε τη δυνατότητα να ταξιδεύει στην Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς να χρειάζεται να βγάλει Visa και σε ορισμένες περιπτώσεις χωρίς καν αυστηρούς ελέγχους. Τουλάχιστον μία νομική εταιρεία εκμεταλλεύτηκε το συγκεκριμένο καθεστώς, φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να διαφημίσει τη δυνατότητα αγοράς κυπριακού διαβατηρίου μέσω επενδύσεων, σε φυλλάδια που σχεδιάστηκαν με τρόπο τέτοιο, ώστε να έχουν την όψη διαβατηρίων.
